Hταν 2009 όταν ξεκινούσε ένας συμβολικός αγώνας δρόμου με επίκεντρο τα πρώην στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης και με τίτλο “Τρέχουμε για τα στρατόπεδα”.
Κύριο αίτημα τότε, ήταν η απόδοση των τεράστιων αυτών εκτάσεων στις τοπικές κοινωνίες, προκειμένου αυτές να “αναπνεύσουν” μέσα στις πυκνοδομημένες πόλεις. Από τότε μέχρι σήμερα που ο συμβολικός αυτός αγώνας δρόμου επαναλαμβάνεται, πολλά έχουν αλλάξει, ευτυχώς προς το καλύτερο. Λαμπρό παράδειγμα στη λίστα των πρώην στρατοπέδων που έκαναν βήματα προς την αξιοποίησή τους είναι φυσικά το “Παύλου Μελά” στον ομώνυμο Δήμο.
Ένας από τους ανθρώπους που πρωτοστάτησαν σε αυτή την προσπάθεια, σε αυτή την πρωτοβουλία είναι ο σημερινός αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Πρασίνου και Εθελοντισμού του Δήμου Παύλου Μελά, Σάκης Λαζαρίδης, που, με αφορμή τη διοργάνωση, μιλά στο TheOpinion για την ουσία της, δηλαδή για το σε τι κατάσταση βρίσκονται σήμερα τα κυριότερα πρώην στρατόπεδα στην περιοχή.
Όπως υπογραμμίζει εξαρχής, το μεγαλύτερο πρόβλημα σε όλη αυτή την… Οδύσσεια των πρώην στρατοπέδων έχει να κάνει κυρίως με το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς (κάποια ανήκουν στο υπουργείο Οικονομικών, κάποια στο Εθνικής Άμυνας, άλλα στο ΤΑΙΠΕΔ, σε κάποια υπάρχουν και κάποιοι, αρκετοί, που φέρονται ως ιδιοκτήτες εκτάσεων, όπως συνέβη στο πρώην στρατόπεδο Κόδρα στην Καλαμαριά). Παράλληλα, το γνωστό “τέρας” της ελληνικής γραφειοκρατίας, με τις δαιδαλώδεις, χρονοβόρες διαδικασίες βάζει το… χέρι του και στο κεφάλαιο της αξιοποίησης των μεγάλων αυτών εκτάσεων.
Από το 2009
“Πράγματι, αυτός ο συμβολικός αγώνας δρόμου που διοργανώνεται την Κυριακή 2 Οκτωβρίου ξεκίνησε το 2009, με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου ‘’Καρατάσιου’’ και σε συνεργασία με τους τότε δήμους Πολίχνης και Σταυρούπολης. Η διαδρομή ήταν από το ‘’Παύλου Μελά’’ ως το “Καρατάσιου”. Από το 2015 και μετά, γίνεται κάθε χρόνο – εκτός από τα δύο χρόνια της πανδημίας – και από το 2016 γίνεται σε συνεργασία και με τον δήμο Αμπελοκήπων Μενεμένης”, εξηγεί ο κ. Λαζαρίδης επιχειρώντας να κάνει μία συνοπτική αναδρομή στο παρελθόν.
Ο αγώνας σήμερα παραμένει συμβολικός και όπως εξηγεί το τότε αίτημα παραμένει διαχρονικό: “Θέλουμε να αναδείξουμε την ανάγκη αυτοί οι χώροι των πρώην στρατοπέδων να μείνουν αδόμητοι και να χρησιμοποιηθούν προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, ως χώροι πρασίνου και ως χώροι για χρήσεις αναψυχής, πολιτισμού, κοινωνικών ωφελειών”, λέει ο αντιδήμαρχος.
Η κατάσταση σήμερα
Μετά το “Παύλου Μελά” στο οποίο βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες ανάπλασης για την αξιοποίησή του, καλά είναι τα νέα και για το πρώην στρατόπεδο “Καρατάσιου”. Εκεί από την συνολική έκταση των 689 στρεμμάτων, έχει ήδη δοθεί το πράσινο φως και ανακοινώθηκε και επισήμως η ανέγερση του νέου Ογκολογικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης και των συνοδών χρήσεών του. “Μένει έκταση 550 στρεμμάτων που μπορεί να αξιοποιηθεί προς όφελος των πολιτών ως πάρκο υπερτοπικής σημασίας, βάσει και των χρήσεων γης που προβλέπει το Γενικό Πολεοδομικό, όπως λαχανόκηποι, αθλητισμός, πολιτιστική διαδρομή”, εξηγεί ο κ. Λαζαρίδης.
Το πρώην στρατόπεδο “Μεγάλου Αλεξάνδρου”, που είναι και το σημείο από όπου θα εκκινήσει ο αγώνας, έχει παραχωρηθεί κατά μεγάλο μέρος του στον Δήμο Αμπελοκήπων – Μενεμένης. “Από τα 161 στρέμματα, τα περίπου 50 έχει κρατήσει ο Στρατός, ενώ τα υπόλοιπα ήδη τα αξιοποιεί ο Δήμος Αμπελοκήπων – Μενεμένης για διάφορες δράσεις. Υπενθυμίζεται ότι το στρατόπεδο είχε κάποια στιγμή ενταχθεί στο Υπερταμείο, από το οποίο ‘’απεγκλωβίστηκε’’ το 2016…”, προσθέτει ο αντιδήμαρχος.
Το στρατόπεδο “Παπακυριαζή”, σύμφωνα με τον ίδιο, παραμένει ενεργό στρατόπεδο, ωστόσο παραχωρήθηκαν κάποια τμήματα της συνολικής έκτασης και έγιναν γήπεδα ποδοσφαίρου από τον Δήμο Ευόσμου Κορδελιού, ο οποίος μάλιστα διεκδικεί και τμήμα της έκτασης για διάνοιξη πολύ σημαντικού δρόμου στην περιοχή.
Έρημο, εγκαταλειμμένο και πρακτικά σκουπιδότοπος παραμένει το πρώην στρατόπεδο “Ζιάκα” με έκταση 121 στρέμματα, που βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Κορδελιού – Ευόσμου και γειτνιάζει με τον οικισμό Δενδροποτάμου της Δημοτικής κοινότητας Μενεμένης, με αποτέλεσμα οι δύο Δήμοι να ζητούν από όλες τις κυβερνήσεις διαχρονικά την απόδοσή του από το υπουργείο Οικονομικών στο οποίο ανήκει.
Ενα μεγάλο σχέδιο για χρήσεις εμπορευματικού κέντρου, μεταποίησης και ζώνης ελευθέρου εμπορίου είναι αυτό που σχεδιάζουν οι αρμόδιοι για το πρώην στρατόπεδο “Γκόνου” στον δήμο Δέλτα. Ο χώρος των 672 στρεμμάτων είναι ιδιοκτησίας του υπουργείου Οικονομικών και πέρασε στο ΤΑΙΠΕΔ. Η σημερινή του εικόνα, βέβαια, καθόλου δεν συνάδει με αυτό που οι υπεύθυνοι έχουν κατά νου, καθώς ο χώρος βρίσκεται επίσης σε άθλια κατάσταση.
Σε ό,τι αφορά, τέλος, στο πρώην στρατόπεδο “Κόδρα” στην Καλαμαριά, τμήμα του, περίπου 200 στρέμματα, παραχωρήθηκαν το 2018, στον Δήμο χωρίς η έκταση μέχρι στιγμής να έχει αξιοποιηθεί ιδιαίτερα. Να σημειωθεί ότι την ίδια χρονιά, το 2018, έγινε η παραχώρηση στον Δήμο Παύλου Μελά και του ομώνυμου πρώην στρατοπέδου, το οποίο αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.
Ο φετινός αγώνας δρόμου
Οι Δήμοι Αμπελοκήπων – Μενεμένης και Παύλου Μελά είναι οι διοργανωτές του αγώνα δρόμου που θα γίνει την Κυριακή 2 Οκτωβρίου
Ο «Αγώνας Δρόμου για τα πρώην Στρατόπεδα» περιλαμβάνει διαδρομή 10χλμ και 5χλμ που θα ενώνει τα πρώην στρατόπεδα Μεγάλου Αλεξάνδρου, Παύλου Μελά και Καρατάσιου (ώρα έναρξης 11.00 και 11.30 αντίστοιχα) και θα έχουν αφετηρία το στρατόπεδο Μεγάλου Αλεξάνδρου, καθώς και αγώνες 2 χλμ και δυναμικού βαδίσματος & Α.Μ.Ε.Α. (ώρα έναρξης 11.40) που θα έχουν αφετηρία στον παράπλευρο δρόμο στα δεξιά της οδού Λαγκαδά και τερματισμό στο Καρατάσιου.
«Φάκελος Καρατάσιου»: Η δικαίωση των αγώνων – Το διακύβευμα της επόμενης μέρας
