Ο Πέτρος Μάλαμας παρασύρει σε μελωδικά ταξίδια τους Θεσσαλονικείς, κάθε Παρασκευή και μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου, στον Παπαγάλο Live Bar. Μαζί με την Ιουλία Καραπατάκη, πρόκειται να συνοδεύσουν τις μουσικές του Σωκράτη Μάλαμα, για τρία Σάββατα (26/11, 3/12, 10/12), στο Block 33.
Ο Πέτρος Μάλαμας επέστρεψε στον ιστορικό Παπαγάλο, στη Θεσσαλονίκη, για να παρουσιάσει τραγούδια καναδέζικα για θεατρίνες και ναυτιλλομένους. Άσματα ερωτικά, κοιτάσματα, προγονικά και άλλα:
«Παίζω τραγούδια, τραγουδάω κι είναι εξαιρετικά σπάνιο μέσα σε μία κοινωνία που περισσότερο κοιτάει το κινητό της παρά τον διπλανό της.
Σε κάθε περίπτωση, το να βγεις από το σπίτι σου είναι μια απόφαση. Το να πας κάπου, είναι μια απόφαση. Και κυρίως η ιδιότητα του ακροατή, όπως και του θεατή, είναι μία προσωπική μετατόπιση. Αφήνεις για λίγο τον προσωπικό σου μονόλογο, μέσα στο κεφάλι σου, και ακούς κάτι. Συντονίζεσαι, και αυτό σε πάει κάπου. Η ποίηση έχει περίεργα μονοπάτια. Θεωρώ ότι είναι όχι ακριβώς σαν απόδραση από την πραγματικότητα, αλλά είναι σαν τα όνειρα της πραγματικότητας. Κάπως έτσι. Και νιώθω, σε αυτή την εποχή που ζούμε, ότι είναι σαν μικρές ανάσες αυτά. Νιώθω ότι το χρειάζομαι αυτό. Μια μετατόπιση σε κάτι πιο λεπτοφυές, σε κάτι ποιητικό, που μπορεί να σε κάνει να αναρωτιέσαι. Να δεις τον εαυτό σου μέσα σε λόγια άλλων. Αυτό, αν έχει κάποιος τη διάθεση να το κάνει, είναι σαν δώρο στον εαυτό του.
Από ‘κει και πέρα, αν θα επιλέξει να έρθει από ‘κείνο τον δρόμο ή σε ‘κείνον τον τραγουδιστή ή σε ‘κείνη την παράσταση, είναι και αυτό μέσα στο μαγικό “θέατρο” των πιθανοτήτων, των δυνατοτήτων. Κάπου μας πάει η ζωή. Δεν είμαι σίγουρος ότι είναι πρόσκληση προς το κοινό. Είναι μία πρόκληση, ίσως».
Επιστρέφετε στον Παπαγάλο μετά από τρία χρόνια «εσώκλειστων οδηγιών», όπως χαρακτηριστικά αναφέρετε. Να υποθέσω ότι είναι η πρώτη live εμφάνιση, μετά τον Covid, σε κλειστό χώρο;
Στη Θεσσαλονίκη σίγουρα. Είχα παίξει τρία χρόνια πριν, στον Παπαγάλο πάλι.
Και πώς βιώνετε αυτή την επιστροφή στη Θεσσαλονίκη;
Δεν είμαι σίγουρος ότι έχει να κάνει με την πόλη.
Είναι ένα περίεργο πράγμα. Παίζεις τραγούδια, τα οποία μέσα στα χρόνια τα έχεις αγαπήσει με κάποιον τρόπο ή τα έχεις φτιάξει, τα έχουν φτιάξει άλλοι και τα έχεις αγαπήσει. Είναι αυτό που έχει έρθει και έχει ενσωματωθεί, το έχεις μεταβολίσει κι έχει γίνει μέρος σου. Κάθε βραδιά, ακόμα και στον ίδιο χώρο να παίζεις και οι ίδιοι άνθρωποι να έρχονται, είναι κάπως αλλιώς. Σαν απ’ την αρχή να ξαναστήνεις αυτά τα τραγούδια.
Τώρα, εντύπωση μου έκανε ότι, επειδή τόσο καιρό παίζω στο σπίτι –είναι αντίστοιχο του «τραγουδάω στο μπάνιο»- ξαφνικά βγαίνεις μπροστά στον κόσμο, έχει μικρόφωνο, η κιθάρα είναι συνδεδεμένη κάπου, ακούγεται από τα ηχεία. Κι όλο αυτό είναι παράξενο· αυτό από μόνο του. Ακόμα και η απεύθυνση μέσα στο δωμάτιο… Εδώ τραγουδάω στην αγαπημένη μου, της τραγουδάω ψιθυριστά για να εντάσσεται μέσα στο δωμάτιο. Όταν βγαίνεις να τραγουδήσεις έξω είναι μια έκπληξη ακόμα και η φωνή. Στα διαμερίσματα δεν μπορούμε να «ανοίγουμε» τη φωνή μας εύκολα. Οπότε, στους χώρους που τραγουδάμε, «ανοίγει» η φωνή και είναι παράξενο και για ‘μένα, σαν εμπειρία. Μήπως είναι πολύ δυνατά; Μήπως να χαμηλώσω; Σίγουρα δεν ενοχλούμε κανέναν; Σα συνήθειο… Ξέρετε, σαν το πείραμα το Παβλόφ με τα σκυλιά. Κάπως, η ιδιωτικότητα και η διακριτικότητα που μας διέπουν στις πολυκατοικίες, αρχίζει και γίνεται μέρος μας. Ή τουλάχιστον δικό μου. Αισθάνομαι κάπως επηρεασμένος.
Εκτός από τον Παπαγάλο, έρχονται και τρεις εμφανίσεις μαζί με τον Σωκράτη Μάλαμα, στο Block 33.
Ναι. Από πέρυσι, όταν εμφανίζεται, βγαίνω και τραγουδάω δυο – τρία τραγούδια. Κάνω κάποια φωνητικά. Πιο πολύ σαν παρέα.
Κι εμένα σαν παιδί, καταλαβαίνετε, μου λείπει ο μπαμπάς μου. Οπότε βρισκόμαστε και κάπως έτσι, γιατί είμαστε και αγοράκια. Δεν κάνουμε συναισθηματικές εκδηλώσεις, να βρεθούμε για να πούμε. Κάπου θα βρεθούμε, να πιούμε κάτι, να παίξουμε κάτι, να πούμε ένα τραγούδι.
Δηλαδή, η συνύπαρξη επί σκηνής με τον Σωκράτη Μάλαμα, σε επαγγελματικό επίπεδο, ξεκίνησε πέρυσι;
Ενίοτε, από παιδάκι, μπορεί να έπαιζε κάπου και να ανέβαινα να έλεγα ένα τραγούδι. Καμιά φορά έλεγα, άλλη δεν έλεγα. Ακόμα και στους πρώτους δίσκους, έκανα κάποια demo… Απλώς από πέρυσι, είμαι μέρος του προγράμματος. Δεν είναι ότι, αν μου κάνει κέφι, θα ανέβω να πω ένα τραγούδι.
Με αυτό τον τρόπο κάθεται και ο Σωκράτης παραδίπλα να κάνει ένα τσιγάρο, να πάρει μια ανάσα. Παίζει κι ο αδερφός μου, όλοι εκεί είναι φίλοι. Είναι ένας μέρος σαν σπίτι.
Ποιος θα λέγατε ότι είναι πιο «αυστηρός» κριτής απέναντι στον άλλο;
Η εμπειρία έχει τον πρώτο λόγο σίγουρα. Είμαστε ειλικρινείς. Δεν θα έλεγα ότι κάποιος είναι πιο αυστηρός.
Όσο να ‘ναι, από τα χρόνια που τον έχουν διδάξει, είναι ο Σωκράτης πιο παρατηρητικός σίγουρα και πιο βοηθητικός, εν τέλει, στις οδηγίες που αφορούν στα τραγούδια και στην μουσική, στα λόγια και στην παρουσία επί σκηνής.
Και παρότι προέρχεστε από μουσική οικογένεια, ωστόσο η πρώτη σας επιλογή ήταν το θέατρο…
Ας πούμε ότι, κάπως έτσι, ήταν η ακαδημαϊκή μου πορεία. Κιθάρα έπαιζα από μικρός, από το σχολείο, σε συγκροτήματα… Σε επίπεδο σπουδών, συνέβη κάπως συμπτωματικά. Πέρασα στο τμήμα Θεάτρου. Ήταν επιλογή μου ασφαλώς, αν κι όχι η πρώτη. Η πρώτη επιλογή μου ήταν η Φαρμακευτική.
Παρόλα αυτά, ευχαριστώ τη ζωή που μ’ έβγαλε σ’ αυτόν τον δρόμο, γιατί μορφώθηκα εκεί. Διάβασα πολλά έργα, από όλες τις εποχές. Τα έργα είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Με βοήθησαν να καταλάβω κάπως καλύτερα τον κόσμο, τον άνθρωπο.
Έχετε στο ενεργητικό σας τρεις δίσκους. Ο τελευταίος φέρει τον τίτλο «Οδηγίες προς ναυτιλλομένους». Πώς κατέληξαν στα χέρια του Πέτρου Μάλαμα οι στίχοι του Άλκη Αλκαίου;
Δύο στην πραγματικότητα. Τον έναν τον έγραψε ο Λεωνίδας Μπαλάφας –και πολύ τον ευχαριστώ- αλλά ήρθε και μου τον έδωσε έτοιμο να τον τραγουδήσω.
Κάποια στιγμή είχαμε μια συζήτηση με τον Σωκράτη για τους στίχους. Και μου έλεγε ότι δεν βρίσκει κάτι που να τον κάνει να φλέγεται από επιθυμία να το τραγουδήσει. Και έψαχνα τα άλμπουμ όλα, με τους στίχους που έχει. Ο Άλκης του είχε δώσει πάρα πολλούς στίχους. Και ο Άλκης, εννοώ. Και μέσα στα υπόλοιπα, βρήκα αυτή τη συλλογή και του την πρότεινα, καθώς μου φαίνεται αριστουργηματική. Δεν συμμερίστηκε το ίδιο πάθος με εμένα και μου είπε «Άμα σου φαίνεται αριστουργηματική, ζήτα τα δικαιώματα να την κάνεις». Εμένα με συγκίνησε.
Τα κουβαλούσα καμιά διετία πάνω μου, ελπίζοντας κάπως να τα αποκρυπτογραφήσω. Πώς κινούνται, περίπου, τα λόγια σε μελωδίες. Και κάποτε συνέβη και αυτό, τα ηχογραφήσαμε.
Έχετε νιώσει, έστω και για βιοποριστικούς λόγους, να περιορίζεται η καλλιτεχνική σας έκφραση; Στον χώρο σας επικρατούν και οι λεγόμενες «ταμπέλες», που θέλουν τον καλλιτέχνη, ενδεχομένως, και λίγο πιο «εμπορικό»…
Μου φαίνεται ότι ισχύει σε όλους το ίδιο. Και φούρνο να έχεις, κάτι θέλουν οι άνθρωποι από τον φούρνο, κάτι θέλεις εσύ να φτιάχνεις. Αν είναι πιο πολύ το μεράκι ή πιο πολύ η δουλειά, είναι μια ισορροπία που τη βρίσκει ο καθένας. Στα καλλιτεχνικά, δεν συμβαίνει κάτι διαφορετικό από τις άλλες ειδικότητες.
Αλλά έχω νιώσει, πολλές φορές, έναν περιορισμό. Και στο θέατρο και στη μουσική και σε άλλες δουλειές. Είναι μια προσωπική διάσταση ο περιορισμός. Δηλαδή, είναι μια επιλογή που κάνεις. Πόσο αυτό το πράγμα έχει να κάνει με την προσφορά και τη ζήτηση σε σχέση με τα τραγούδια, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες, αναλόγως τι επαγγέλλεσαι. Σίγουρα όλα τα πράγματα έχουν ένα τίμημα. Αποφασίζεις πώς θέλεις να κινείσαι και πληρώνεις το τίμημα.
Πληροφορίες
Πέτρος Μάλαμας (Κιθάρα, Λαούτο & Φωνή)
Παπαγάλος Live Bar (Λόρδου Βύρωνος 3, Θεσσαλονίκη)
Τηλέφωνο Κρατήσεων: 698 566 3049