Στην εντατική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης οι γιατροί δίνουν και σήμερα μάχη να κρατήσουν στη ζωή τον 16χρονο Κώστα Φραγκούλη. Σήμερα που έγιναν πολλά στη Θεσσαλονίκη. Ίσως γίνονται και τώρα που μιλάμε.
Το πρώτο πράγμα που αναρωτιόμαστε και απάντηση δε θα πάρουμε, πηγαίνει τον χρόνο πίσω, στη νύχτα του τραυματισμού του Φραγκούλη από σφαίρα αστυνομικού. Άραγε τι θα γίνονταν αν οι αστυνομικοί δεν καταδίωκαν καθόλου τον ανήλικο; Αν έλεγαν: «αφήστε, θα βρούμε τις πινακίδες του από τις κάμερες» ή «έχουμε εντολές για τέτοια περιστατικά να μην καταδιώκουμε γιατί τίθενται σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές». Ο παραβάτης θα ενθαρρύνονταν να ξανακλέψει; Το έγκλημα θα επιβραβεύονταν;.
Έπαιξε, άραγε, ρόλο στην επιμονή των αστυνομικών να σταματήσουν τον 16χρονο το γεγονός πως ήξεραν ότι είναι «Ρομά»; Θα έκαναν το ίδιο αν καταδίωκαν μια μαύρη καγιέν ή ένα αυτοκίνητο με ξένες πινακίδες;
Τα ερωτήματα μοιραία έχουν να κάνουν και με τον συντονισμό της αστυνομίας. Ο βενζινάς κατέστησε σαφές στο τηλεφωνικό κέντρο πως ΔΕΗ επιθυμεί την σύλληψη του δράστη. Παίζει ρόλο κάτι τέτοιο; Θα μπορούσε το κέντρο να ενημερώσει τους αστυνομικούς; Ποτέ δε θα μάθουμε.
Συχνά αναρωτιόμαστε ως πολίτες, ποιοι ακριβώς είναι οι κανόνες στη δράση της αστυνομίας. Σε κάποιες χώρες χρειάζεται «άδεια» για να χρησιμοποιήσεις όπλο. Σε άλλες το όπλο είναι στο πορτ μπαγκάζ και χρειάζεσαι κωδικό για να το πάρεις. Γλυτώσαμε εγκλήματα με το να περιφέρουν τα περίστροφά τους οι δικοί μας αστυνομικοί; Αυτοπροστατεύθηκαν; Προστάτεψαν πολίτες;
Ο αστυνομικός που πυροβόλησε τον Κώστα Φραγκούλη τώρα είναι σε περιορισμό στο σπίτι του. Δύσκολη η απόφαση της δικαιοσύνης αλλά όχι άδικη. Δεν είναι ύποπτος φυγής, ούτε έχει βεβαρυμένο παρελθόν. Το αν θα ζήσει όλη αυτή την περιπέτεια ως τη δίκη του από το σπίτι του ή από την φυλακή είναι μια λεπτομέρεια που έχει πλέον να κάνει με την συνολική «ποινή» του. Θα μπορούσε να μείνει μέσα, να ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα και στο δικαστήριο να πέσει στα μαλακά, αντιθέτως μπορεί να είναι σπίτι του και στη δίκη να κριθεί με την αυστηρότερη ποινή. Προσωπικά δυσκολεύομαι να πιστέψω πως οι εξοντωτικές ποινές φέρνουν αποτελέσματα είτε επιβάλλονται σε αστυνομικούς είτε σε κλέφτες (μεγάλη συζήτηση που παραπέμπει στην ιστορία δέσμης της παλιάς τρίτης λυκείου). Τι να σκέφτεται τώρα; Τον ικανοποιεί η δήλωση του Αλέξη Κούγια ότι δεν έχει μετανιώσει;
Νύχτωσε στη Θεσσαλονίκη και τα μέτωπα του αστυνομικού ρεπορτάζ είναι ακόμα ανοιχτά. Η κατάσταση έχει ξεφύγει. Το απόγευμα έπεφταν σφαίρες ακόμα και σε χώρους που κινούνταν ρεπόρτερ και περαστικοί. Κάτι πρέπει να γίνει να ηρεμήσουν όλοι. Και μετά να ανοίξουμε μια σοβαρή συζήτηση για τους Ρομά. Σοβαρή όμως. Να περιλαμβάνει στοιχεία για την κοινωνική πολιτική του κράτους, για τον ρατσισμό που έχει φωλιάσει στο μεδούλι αυτής της κοινωνίας, να μιλήσουμε για την ενσωμάτωση, την αποδοχή των Ρομά, την Παιδεία , την αστυνόμευση, για όλα. Δυστυχώς, μετά από 10-12 πλέον χρόνια παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, η βία που αναπτύχθηκε σε όλη την ελληνική κοινωνία (δείτε τους φόνους και τις γυναικοκτονίες), μεγάλωσε, θέριεψε και στους οικισμούς των τσιγγάνων, στην ψυχή τους θα έλεγα. Είναι η βία της φτώχειας, της αμορφωσιάς, της στοχοποίησης, της εγκατάλειψης. Είναι η βία του μη πολιτισμού. Της εξαχρείωσης. Η χειρότερη βία για μια σύγχρονη ανθρώπινη κοινωνία.
Υ.γ.: Η εικόνα των Ρομά έξω από τα δικαστήρια να καίνε εικοσάευρα στέλνει πολλά μηνύματα. Ο ιστορικός του μέλλοντος και ο κοινωνικός ανθρωπολόγος θα έχει πολλά να σκεφτεί και να γράψει.
