“Γεια σας. Είμαστε ζευγάρι και ενδιαφερόμαστε για ένα παιδάκι. Η ηλικία μας ειναι 52 η σύζυγος και 62 ο σύζυγος. Εχουμε ελπίδες για υιοθεσία; Ευχαριστούμε πολύ”.
Μηνύματα όπως αυτό δέχονται συχνά μέσω τηλεφώνου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου οι εργαζόμενοι στο Δημοτικό Βρεφοκομείο “Άγιος Στυλιανός”. Ζευγάρια που ζητούν πληροφορίες, ζευγάρια που θέλουν από κάπου να ξεκινήσουν, ζευγάρια που επιμένουν και άλλα, που εγκαταλείπουν την προσπάθεια, μόλις αντιλαμβάνονται τη χρονοβόρα διαδικασία.
Από την άλλη, δύο βρέφη μικρότερα του έτους και άλλα 15 παιδιά ηλικίας έως πέντε ετών μένουν σήμερα στο βρεφοκομείο. Πριν καλά καλά ξεκινήσουν τη ζωή τους, τα παιδιά αυτά έμαθαν την άσχημη πλευρά της. Όλα τους προέρχονται από οικογένειες που αποτελούν, ας το πούμε έτσι, “δύσκολες περιπτώσεις” και κατέληξαν “στο ίδρυμα” είτε κατόπιν εισαγγελικής διάταξης ή εισαγγελικής παραγγελίας είτε έπειτα από απόφαση δικαστηρίου. Κάποια είναι για υιοθεσία, κάποια για αναδοχή. Είναι παιδιά που θα μπορούσαν να είναι σπίτι τους, όπως τα περισσότερα. Θα μπορούσαν, όμως, να είναι και κάπου χειρότερα…
“Σήμερα φιλοξενούμε 17 παιδάκια, έχουμε δυνατότητα για 25. Εμείς θα θέλαμε να μην είχαμε εδώ κανένα παιδί. Έχω ακούσει ότι κάτι τέτοιο λένε και σε άλλες ανάλογου τύπου δομές. Δεν μπορώ να ξέρω αν πραγματικά το εννοούν, ούτε αν επιδοτούνται βάσει παιδιών που έχουν, ωστόσο εμείς εδώ στον “Άγιο Στυλιανό” δεν θα θέλαμε να έχουμε παιδιά”. Αυτά λέει στο TheOpinion ο Θεόφιλος Πατέλης, πρόεδρος του δ.σ. του Δημοτικού Βρεφοκομείου.
Για αναδοχή
Ωστόσο, λίγα από τα παιδιά του “Αγίου Στυλιανού” είναι “διαθέσιμα” για υιοθεσία, τα περισσότερα μπορούν να δοθούν σε οικογένειες για αναδοχή. Παρόλα αυτά, τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά ως προς την “επιτυχία” ή μη του θεσμού:
Είναι χαρακτηριστικό ότι στον “Άγιο Στυλιανό” που προωθούσε τον θεσμό της αναδοχής πριν ακόμη γίνει στόχος της πολιτείας, έχουν ολοκληρωθεί από το 2010 και μετά μόλις 11 αναδοχές!
Έγινε άραγε πιο “γρήγορη” η διαδικασία της αναδοχής μετά το 2019 με το νέο νομοθετικό πλαίσιο και τη λειτουργία της πλατφόρμας anynet, όπου ηλεκτρονικά πλέον κατατίθενται από ενδιαφερόμενους αιτήσεις για υιοθεσία ή αναδοχή παιδιών; “, ρωτάμε τον κ. Πατέλη.
“Ναι, αλλά τα συνειδητοποιημένα ζευγάρια που θέλουν πραγματική αναδοχή, δηλαδή να φροντίσουν ένα παιδί μόνο για το διάστημα που έχει την ανάγκη τους είναι ελάχιστα”, μας λέει.
Πόσα χρόνια συνήθως μεσολαβούν από τη στιγμή που κάποιος θα υποβάλει αίτηση για αναδοχή έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία; “Απαιτούνται 9 μήνες για την εγγραφή στο εθνικό μητρώο υποψηφίων αναδόχων, ενώ η συνέχεια εξαρτάται από τα δεδομένα που θα δώσουν κατά την κοινωνική έρευνα σε σχέση με το παιδί που θέλουν”, τονίζει ο κ. Πατέλης.
Πράγματι. Ενώ οι αρμόδιοι όλων αυτών των δομών παιδικής προστασίας τυπικά προωθούν την αναδοχή (έχει θεσπιστεί και ειδικό επίδομα), αποδεικνύεται ότι η αναδοχή δεν είναι τόσο ελκυστική για τα ζευγάρια. Είναι ενδεικτικό ότι στον “Άγιο Στυλιανό” ενώ αυτή τη στιγμή “τρέχουν” 119 αιτήσεις για υιοθεσία, υπάρχει μόλις μία για αναδοχή…
Είναι συχνές οι μαρτυρίες ζευγαριών που λένε ότι οι άνθρωποι κυρίως σε δομές ιδιωτικού τύπου είναι μάλλον αποθαρρυντικοί για αναδοχή παιδιών. Από την άλλη και οι άνθρωποι που “εργάζονται” σε αυτό τον δύσκολο τομέα σημειώνουν ότι τα ζευγάρια αποθαρρύνονται για αναδοχή, όταν μαθαίνουν ότι κάποια στιγμή στο μέλλον ενδέχεται το παιδί να επιστρέψει στη βιολογική του οικογένεια.
Για υιοθεσία
Συνολικά 156 παιδιά από “τα παιδιά του Αγίου Στυλιανού” έχουν δοθεί προς υιοθεσία από το 2010 έως σήμερα. Κάπου στο ενδιάμεσο, στο 2019, άρχισε να λειτουργεί η πλατφόρμα anynet, όπου ηλεκτρονικά πλέον κατατίθενται από ενδιαφερόμενους αιτήσεις για υιοθεσία ή αναδοχή παιδιών. Το περίεργο είναι πως οι υιοθεσίες που έγιναν μετά τη λειτουργία της πλατφόρμας δεν έχουν αυξηθεί θεαματικά στον “Αγιο Στυλιανό”. Ίσα – ίσα που είναι μειωμένες.
Το 2010 έγιναν 12 υιοθεσίες, το 2011 μόλις 7, το 2012 φτάσαμε στις 16, το 2013 στις 27, το 2014 στις 14, μόλις 6 υιοθεσίες έγιναν το 2015, 13 την επόμενη χρονιά, 17 το 2017, 16 το 2018, 13 το 2019, 7 το 2020, 6 το 2021 και μόλις 5φέτος.
Ωστόσο, η διαδικασία έγινε μάλλον πιο γρήγορη. Πόσα χρόνια συνήθως μεσολαβούν από τη στιγμή που κάποιος θα υποβάλει αίτηση για υιοθεσία έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία; “Πριν την εφαρμογή της πλατφόρμας anynet, σε τρία χρόνια οι υποψήφιοι είχαν απάντηση θετική ή αρνητική. Σήμερα εξαρτάται από τα δεδομένα που θα δώσουν κατά την κοινωνική έρευνα σε σχέση με το παιδί που θέλουν, μετά τους 9 μήνες μπορεί και να ικανοποιηθούν. Οι ενδιαφερόμενοι καταθέτουν μια αίτηση που ισχύει στην επικράτεια. Εάν είναι είναι επιλεκτικοί σε σχέση με την ηλικία του παιδιού, μπορεί να περιμένουν μεγάλο διάστημα”, εξηγεί στο TheOpinion ο κ. Πατέλης.