Άρθρο του Δρ. Διονύση Μπουντουβά, Διευθύνοντα Συμβούλου της Combatt AE στο περιοδικό του TheOpinion για την 87η ΔΕΘ.
Στις 17 Αυγούστου 2023, τέθηκε σε ισχύ ο νέος Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις μπαταρίες. Το γεγονός αυτό αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την ευρωπαϊκή αλλά και την παγκόσμια αγορά μπαταριών. Είναι η πρώτη φορά που ευρωπαϊκό νομικό κείμενο ενσωματώνει πλήρως τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και καλύπτει όλο τον κύκλο ζωής ενός προϊόντος, από τον σχεδιασμό μέχρι την μετέπειτα διαχείρισή του. Ο Κανονισμός θέτει νέους κανόνες για το σχεδιασμό, την παραγωγή και την διακίνηση στην αγορά των νέων μπαταριών καθώς και για τη διαχείριση των αποβλήτων όλων των τύπων μπαταριών που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι βασικές καινοτομίες που προβλέπει ο κανονισμός περιλαμβάνουν:
- Περαιτέρω προϊοντική κατηγοριοποίηση για αποτελεσματικότερη διαχείριση
- Υποχρεωτική δήλωση και ετικέτα για το αποτύπωμα άνθρακα
- Ψηφιακό διαβατήριο για την ιχνηλάτηση της μπαταρίας σε όλο τον κύκλο της ζωής της
- Υποχρεωτικό σχεδιασμό φορητών μπαταριών ενσωματωμένων σε συσκευές με τέτοιο τρόπο ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να τις αφαιρούν και να τις αντικαθιστούν εύκολα
- Αναθεωρημένους και πιο φιλόδοξους στόχους συλλογής αποβλήτων
- Ελάχιστα επίπεδα υλικών που θα πρέπει να ανακτώνται από τη επεξεργασία των αποβλήτων μπαταριών
- Καθορισμό ελάχιστου επίπεδου ανακυκλωμένου περιεχομένου (υλικού προερχόμενου από την ανακύκλωση) στην παραγωγή νέων μπαταριών.
Πλέον απαιτούνται παρεμβάσεις ήδη κατά το στάδιο του σχεδιασμού, προσαρμογή σε νέες τεχνικές απαιτήσεις, διευρυμένη ευθύνη παραγωγού με εξαιρετικά φιλόδοξους τόσο ποσοτικούς όσο και ποιοτικούς στόχους, εισαγωγή νέων μεθόδων διαχείρισης με στόχο την παραμονή του προϊόντος στην αξιακή αλυσίδα για το μέγιστο δυνατό χρονικό διάστημα (π.χ. μέσω διαφοροποιημένης χρήσης – repurposing), καθώς και πολιτικές εφαρμογής κινήτρων για την έρευνα με σκοπό την προώθηση τεχνολογιών που επιτρέπουν τη μέγιστη επαναχρησιμοποίηση αλλά και την ανάκτηση υλικών.
Επισημαίνεται ότι ο Κανονισμός προβλέπει διαφορετικούς χρόνους εφαρμογές για διάφορες ειδικές διατάξεις, προκειμένου να δοθεί χρόνος τόσο στην αγορά όσο και στις αρμόδιες αρχές να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις. Δεν θα πρέπει επίσης να αγνοηθεί το γεγονός ότι ο Κανονισμός προβλέπει την έκδοση σωρείας εκτελεστικών πράξεων για πληθώρα ζητημάτων, τα οποία, παρότι τα περισσότερα είναι τεχνικής φύσεως, θα έχουν εξαιρετικά σημαντική επίπτωση σε όλους τους οικονομικούς παράγοντες (μεθοδολογίες υπολογισμού, τεχνικές απαιτήσεις και προδιαγραφές, περιεχόμενα και τύπος του ψηφιακού διαβατηρίου, κλπ.).
Συνοψίζοντας, με δεδομένο το εύρος των προωθούμενων αλλαγών, ο νέος Κανονισμός αναμένεται να αλλάξει ριζικά το τοπίο στον τομέα των μπαταριών και συσσωρευτών, σε έναν τομέα δηλαδή που αναμένεται να γνωρίσει αλματώδη ανάπτυξη τα προσεχή έτη, με δεδομένη την σημασία της αποθήκευσης ενέργειας για την μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία και σε μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη.