Έχοντας γνωρίσει την καλλιτεχνική πορεία του Βασίλη, που βαδίζει ήδη από το 2010, σε κόντρα μονοπάτια κυνηγώντας με το ακέραιο της ψυχής του, την απόλυτη κατάθεση αυτής μέσα από το έργο του, δεν θα μπορούσαμε να μην συνομιλήσουμε με αφορμή την παρουσίαση του καινούργιου του δίσκου στη Θεσσαλονίκη.
Εικόνες: Αφροδίτη Μιχαηλίδου
Έχοντας εξαιρετικές συνεργασίες ως τώρα, με Νταλάρα, Μυστακίδη, Ζερβουδάκη, ο νέος δίσκος του, με τίτλο «Αυθαίρεση», από τη δική του εταιρεία παραγωγής, την Aganda Music Productions, έρχεται τόσο με σεμνότητα όσο και δυναμική, να διευρύνει τα ακούσματα που ευρέως κυριαρχούν. Την παρουσίαση που έγινε στη Ζώγια, μια φθινοπωρινή βραδιά μέσα στην άνοιξη με βροχή θεσσαλονικιώτικη, ακολούθησαν λίγα λόγια για το νέο του έργο.
Από το πρώτο άκουσμα του δίσκου, ιχνηλατούμε μια ποιητικότητα σε όλο το περιεχόμενό του. Από τη μουσική σύνθεση μέχρι και τον τρόπο με τον οποίο την παρουσιάζεις. Αναφέρομαι στο υπέροχο πεντάστιχο
Α Υ Θ Α Ι Ρ Ε Σ Η,
το φέρον μέσο,
από τη δημιουργική αυθαιρεσία
στην Ιθάκη της αφαίρεσης,
μέσω της αυτοαίρεσης.
Θέλεις να μας μυήσεις με πιο απλές συστάσεις στο ιδιότυπο ποιητικό ambient σύμπαν που συναντούμε;
Καταρχάς σε ευχαριστώ ειλικρινά για τη φιλοξενία. Η αυθαιρεσία αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, το δημιουργικό τσίγκλισμα. Είναι η ικανή και αναγκαία συνθήκη σε κάθε δημιουργική πρόθεση και εκδοχή. Η απόπειρα αρχιτεκτονικής αναδόμησης του γεωμετρικά κοινώς αντιληπτού χώρου. Το λεγόμενο σπάσιμο της φόρμας. Σε αυτό το σημείο, απλώνει το χέρι η ποιητική, ως εύπλαστη και αλογόκριτη έλλογη μορφή παραγωγής του καλλιτεχνικού αφηγήματος, του μύθου. Έτσι ανοίγει η κερκόπορτα ενός κόσμου απαλλαγμένου από τα ηθικά στερεότυπα του αστικού και ταξικού πολιτισμικού οικοδομήματος. Στον κόσμο των ονείρων, η φαντασία στήνει εκφραστική γιορτή, αίροντας τις ανισότητες και υμνώντας την ελευθερία. Η ποιητική στήνει το σκηνικό του ονειρικού κόσμου, το απεικονίζει και το χρωματίζει με απλότητα και έλλειψη ίχνους δολιότητας. Στο σημείο αυτό ο δημιουργός, με βλέμμα αφαιρετικό και αντιληπτική πρόσληψη μικρού παιδιού, ανίδεος και διψασμένος τρυγητής γνώσης, εισβάλλει στην μαγεία του παραμυθιού, όπως η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων.
Ποια είδη μουσικής αίρονται και επαναδομούνται εκ νέου στη νέα αυτή δουλειά;
Η συνομιλία του εντόπιου με το παγκόσμιο, του ατομικού με το συλλογικό, του παρελθόντος με το παρόν, όπως κάθε ένα από αυτά εκπροσωπούνται από το γραπτό και μουσικό λόγο, πάντα με αυθαιρετική πρόθεση και οπτική από μέρους μου. Η ιδιοσυγκρασία της παράδοσης, πληθωρικός ενδείκτης συναισθηματικής εξωστρέφειας, αναζητά ένα αξιοπρεπές απάγκιο σοφίας και γαλήνης, μέσω της διάδρασης με τον χαρακτήρα της ambient.
Να μιλήσουμε για την ανάγκη που οδήγησε σε αυτή την μουσικοποιητική έκφραση;
Η αποτύπωση μιας όσο το δυνατόν ακριβέστερης περιγραφής και έκφρασης όσων θέλει να πει η ψυχή, η οποία τρέφεται, πλάθεται και αναδιαμορφώνεται καθημερινά και δυναμικά από τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά και από τα προσωπικά βιώματα. Αυτές οι δύο εκδοχές του προσωπικού και συλλογικού αποτυπώματος είναι συγκοινωνούντα δοχεία, ψίθυρος και κραυγή της ψυχής, έρωτας στα χρόνια της χολέρας. Το μοίρασμα μέσω της διάδρασης στο πεδίο της ζωντανών εμφανίσεων με ψυχές αντιστοίχως διψασμένες, όπως τη δική μου, είναι βάλσαμο, οξυγόνο και αιτιολογία της δημιουργικής μου ύπαρξης. Η ποιητική αποτύπωση, με τον πάντα ανοίκειο τρόπο της, είναι ο διαμεσολαβητής.
Μίλησε μου λίγο για το τραγούδι «Το άχυρο» το οποίο προσωπικά, και με πολύ μικρή διαφορά από τα άλλα ξεχώρισα, για την δυναμική και την επαναστικότητά του.
Αφορμή αποτέλεσε, μια ιστορία, που το άκουσμά της, ως παραμύθι από τον πατέρα μου, κατά κάποιον τρόπο, ακολουθούσε από πάντα την ανήσυχη σκέψη μου. Είναι η ιστορία του ρουμάνου βοεβόδα Βλαντ Τέπες, γνωστού ως Βλαντ του παλουκωτή και μετέπειτα περίφημου λογοτεχνικού ήρωα του Μπραμ Στόουκερ, Κόμη Δράκουλα. Η αποκρουστική εικόνα του Τέπες να απολαμβάνει το γεύμα του, πίνοντας κόκκινο κρασί, με θέα τα παλουκωμένα θύματά του, αποτέλεσε την πρώτη ύλη για το «Άχυρο». Αυθαιρετώντας στις παραδοσιακές και αδίστακτες βαυαρικές αφηγήσεις, στο ρόλο του άχυρου είδα την εικόνα του σημερινού πρόσφυγα, έρμαιο στον αυταρχισμό και την αδιαλλαξία του εξουσιαστή δυτικού ανέμου. Στη θέση του Τέπες, είδα την σατραπεία και την υποκρισία της σημερινής Δύσης.
Η ζωή, η μοίρα, ο θάνατος, η ανθρώπινη πορεία που διατρέχει με «άχτι για ζωή» τον ανήσυχο χρόνο, είναι κάποιες από τις βαθιά υπαρξιακές θεματικές που συναντούμε. Τι αναζητούμε ως υπέρτατη αξία μέσα από τη διαδρομή της ύπαρξης;
Το ξεδίψασμα και το γέμισμα της ψυχής, που μόνο από την ειλικρίνεια του μοιράσματος μπορεί να επιτευχθεί, σε μια ζωή γεμάτη ομορφιά και γλύκα, δίχως μικροαστικές προσδοκίες και πονηρία. Το συναίσθημα είναι τσεκουριά που εμπνέει, ξεβολεύει, κινητοποιεί. Φιλοσοφία ζωής. Αυτή η ανατροφοδότηση αιτιολογεί και ορίζει την ίδια την ύπαρξη. Ταράζει τα λιμνάζοντα νερά. Η πιο αγνή τροφή αισθητικής και ιδεολογίας. Ευγνώμων στη ζωή, τον έρωτα, το θάνατο γι’ αυτό.
Εισέπραξα πως συμπληρωματικά με την εικονοποιία των στίχων, η επιλογή των μουσικών οργάνων καθορίζουν το ατμοσφαιρικό κάδρο. Είναι όντως έτσι; Είναι αυτό κάτι το οποίο το επιδιώκεις;
Ως δρων υποκείμενο ενός συνεχώς εξελισσόμενου και πολυδιάστατου πολιτισμικού περιβάλλοντος, ανανεώνεται συνεχώς η επαφή μου με τους ποικιλόμορφους κώδικες των διαφορετικών κοινοτήτων με τις οποίες αλληλεπιδρώ είτε άμεσα, είτε έμμεσα. Η διαδικασία αυτή ανανεώνει και εξελίσσει τις αντιληπτικές προσλαμβάνουσες, που με ωθούν με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά στο να πιάσω το μολύβι. Ως εκ τούτου, με ενδιαφέρει η διαδραστικότητα των πολιτισμικών ετεροτήτων, όπως της παραδοσιακής μουσικής γλώσσας με την αντίστοιχη παγκόσμια. Μια απόπειρα συνομιλίας παραδοσιακών μουσικών οργάνων με σύγχρονες μορφές μουσικής έκφρασης. Έτσι στην Αυθαίρεση, το στεριανό λαούτο για παράδειγμα, που τσιγκλά το μνημονικό ασυνείδητο, κουβαλώντας μια τόσο οικεία «χωματίλα» από το παρελθόν, επιχειρεί να αλληλεπιδράσει, με τις συχνότητες των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ηχοτοπίων και το αντίθετο, το ένα μιλώντας τη γλώσσα του άλλου, δίχως όμως να χαθεί η αυθυπαρξία τους.
Η μουσική παράδοση ενυπάρχει στο δίσκο με όλη της την αφαιρετικότητα και μάλιστα πάει πολλά βήματα παρακάτω με έναν πολύ υγιή και μεστό νεωτερικό τρόπο. Αποδεικνύεται ότι η παράδοση είναι ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται. Θαρρώ πως αυτό είναι κάτι ταυτοτικό της νέας σου δουλειάς και συνδέεται με το σύνολο των σπουδών σου.
Πρόθεσή μου είναι η δημιουργική συμμετοχή στην αποτύπωση αυτής της εξελικτικής εκδοχής, μέσω της διαδραστικότητας. Δίχως ίχνος εκκοσμίκευσης και φολκλορισμού θέλω να ελπίζω. Η τροφή της έμπνευσης από τη μνήμη και την οσμή, ως σύνδεση με το γήινο και ασυνείδητο μέρος της ύπαρξης και η όσο το δυνατό καλύτερη απόδοσή του στον σημερινό πολιτισμικό κώδικα, δίχως αισθητική ομογενοποιητική αναπαραγωγή. Η ενασχόληση με την τέχνη είναι μια μοναχική διαδρομή. Μοναχική διαδρομή όμως με στόχο τη συλλογική έκφραση και διαντίδραση. Η μοναξιά ψάχνει συνοδοιπόρους. Ως άλλος υβριστής Φάουστ, διψά για την υπέρτατη ελευθερία, έτοιμη να αυτοθυσιαστεί. Η αυτοκαταστροφή της, είναι η λύτρωσή της.
Σε τι βαθμό ζούμε μια ακαλαίσθητη εποχή και πώς αυτό επηρεάζει και άλλα επίπεδα της σύγχρονης πραγματικότητας;
Η ανακύκλωση και αναπαραγωγή ομοιογενών αισθητικών και κατ’ επέκταση ιδεολογικών προτύπων, πηγάζει και αφορά τη βιομηχανία. Η τεχνοκρατία διαφεντεύει την πολιτική, δυστυχώς, διαμορφώνοντας ανοργασμικές συνειδήσεις. Η αισθητική γίνεται φορέας προπαγάνδας μιας κομπραδόρικης ολιγαρχικής ελίτ. Ο Ουμπέρτο Έκο έλεγε πώς «σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση». Ζητούμενο δεν είναι η αναπαραγωγή οικείων αισθητικών προτύπων, αλλά η απελευθέρωση από αυτή την στερεοτυπία, μέσω της αυθαίρεσης, μια διαδικασία επαναστατικής και υπερβατικής αυτοαίρεσης.
Είναι η εποχή μας πρόσφορη για την καλλιτεχνική έκφραση και ποιο είναι το τίμημα – αν υπάρχει – όταν επιλέγει κανείς αυτό το μονοπάτι;
Ο αυταρχισμός της εξουσίας, οι όλο αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες σε μια αυταρχική, άκρως εθνικιστική και επικίνδυνη, στα όρια της βαρβαρότητας, εποχή είναι η δημιουργική γύρη, κραυγή ανθρωπισμού, διεθνισμού και ανυπακοής. Αποτελεί αληθινή τιμή και ένδειξη ορθής πορείας για εμένα, η μη αναπαραγωγή του έργου μου από τα συστημικά μέσα, που λειτουργούν ως πέμπτη φάλαγγα της εξουσίας. Ο παραπόταμος είναι επιλογή. Έχει τίμημα και θέλει κότσια.
Μοιραστήκαμε την παρουσίαση στην παρουσίαση στη Ζώγια. Τι ακολουθεί μετά;
Έπειτα από την επίσημη παρουσίαση του καινούργιου δίσκου στην πόλη που γεννήθηκε, την Κομοτηνή είχαμε τη χαρά να συστήσουμε την Αυθαίρεση στο φιλόξενο χώρο της Ζώγια στη Θεσσαλονίκη. Μια πόλη μικρογραφία της πραγματικότητας, όπου μέσα σε το σκότος συναντά κανείς ριπίδια άπλετου φωτός. Οι ανθρώπινες ψυχές ορίζουν και δομούν το χώρο. Στη Ζώγια φαίνεται αυτό το διακριτό, ευγενές πολιτιστικό αποτύπωμα των ανθρώπων της. Αυτή η χωροδιαλεκτική μας έφερε εδώ. Το επόμενο διάστημα, θα συνεχίσουμε τις παρουσιάσεις του δίσκου σε χώρους πολιτισμού σε όλη την Ελλάδα.
Να μιλήσουμε για τους συνοδοιπόρους συντελεστές του δίσκου;
Ψυχή του δίσκου είναι η αυθύπαρκτη και ουσιαστική συμβολή κάθε ανθρώπου που διέθεσε ένα μέρος της δικής του ψυχής στην Αυθαίρεση με ανοιχτωσιά, απλοχεριά και μαστοριά. Είμαι ευγνώμων στους συνεργάτες μουσικούς, ερμηνευτές και τεχνικούς (Πέλλα Παπαβασιλείου, Οδυσσέα Αυγούλη, Νίκο Βερβερίδη, Δημήτρη Καρυοφύλλη, Γιώργο Μπακάλη, Γιώργο Μαυρομάτη και Κρίστιαν Εφραιμίδη ). Θα ήθελα να κάνω όμως μια ειδική αναφορά σε δύο βασικούς συνεργάτες μου την Μαρία Ευλαβή, που χρωματίζει και τρέφει την έμπνευση και τη δημιουργία μου με το ιδιαίτερο φωνητικό ιδίωμά της αλλά και στη έτερη ψυχή της Αυθαίρεσης, τον Γιώργο Κελεσίδη, που με τις ενορχηστρώσεις του βρήκαν μουσική έκφραση όσα φωλιάζουν στο μυαλό.
Ο δίσκος του Βασίλη Φλώρου είναι διαθέσιμος σε φυσικό προϊόν σε επιλεγμένα καταστήματα και σε επικοινωνία με την Aganda Music Productions, με ένα καταπληκτικό εξώφυλλο του εικαστικού Λάκη Μουρατίδη.
