Αν και αρχικά τουλάχιστον ήταν διάχυτη μια αγωνία για το αν τελικά πρόκειται για παντόφλα ή για σαγιονάρα, καθώς οι πληροφορίες που κατέφταναν από τα τηλεοπτικά δίκτυα ήταν συγκεχυμένες, θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι το πατούμενο του Αγίου Σπυρίδωνα είχε τρομερή επιτυχία στην Κοζάνη.
Κάθε φορά, άλλωστε, που η παντόφλα του εν λόγω αγίου εμφανίζεται σε ναούς κι εκκλησάκια, φαίνεται πως το… κάνει το θαύμα της, αφού πλήθος πιστών διακτινίζονται (όχι από άλλον πλανήτη), αλλά από κάθε πιθανή κοντινή περιοχή για να «προσκυνήσουν» το ιερό αντικείμενο.
Άλλωστε, αυτό που συνέβη πριν λίγες μέρες στην Κοζάνη με την παντόφλα του Αγίου Σπυρίδωνα που εκτέθηκε για προσκύνημα, δεν ήταν πρωτόγνωρο. Συνέβη ξανά, τον Νοέμβριο του 2016 στη Λαμία, όπου μάλιστα η ιερή παντόφλα φαίνεται πως βγήκε και για περιφορά, με πλήθος πιστών ξοπίσω της.
Κι αν νομίζετε ότι ο Άγιος Σπυρίδωνας ήταν ο μοναδικός άγιος που φορούσε παντόφλες, κάνετε λάθος. Με τις άγιες παντόφλες, δεν τελειώσαμε ακόμη… Παντόφλα φορούσε και ο Άγιος Παΐσιος, που φαίνεται πως δικαιωματικά κατέχει τον τίτλο του πιο λαοφιλούς αγίου. Δεν είναι τυχαίο πως κάποιοι επιμένουν να εκθέτουν τα αντικείμενα που θεωρητικά σχετίζονται με τον άγιο, ξανά και ξανά, απ’ άκρη σ΄άκρη της ελληνικής επικράτειας και όχι μόνο.
Και τι αντικείμενα… Από παντόφλες και γυαλιά μέχρι… κάστανα!
Το κάστανο του Αγίου Παϊσίου
Άραγε ένα κάστανο το οποίο κάποτε έβρασε ένας άγιος, γίνεται αυτομάτως άγιο; Η απάντηση ίσως δεν θα δοθεί ποτέ με επιστημονική βεβαιότητα, ωστόσο αμέτρητοι πιστοί στο Αγρίνιο δεν φαίνεται να είχαν τις ίδιες αναζητήσεις και απορίες το καλοκαίρι του 2017, τότε που συνέρρεαν για να προσκυνήσουν ένα… κάστανο το οποίο, όμως, «σύμφωνα με διασταυρωμένες πηγές», ανήκε κάποτε στον ίδιο τον άγιο.
Δεν το λέμε εμείς. Μαθαίνουμε από ρεπορτάζ της εποχής ότι ο ιερέας που τέλεσε τότε την αγρυπνία στο Αγρίνιο, έτυχε να ήταν αυτός που, χρόνια πριν, ως μέλος παρέας φοιτητών, επισκέφτηκε τον άγιο, ο οποίος και του έδωσε το επίμαχο κάστανο, που φαίνεται πως το είχε βράσει με τα χεράκια του… Και ο νοών, νοείτω.
Διαβάζουμε σε ρεπορτάζ της εποχής: «Συγκεκριμένα τον Οκτώβριο του 1990, ο Γέροντας Παΐσιος είχε δώσει ως ευλογία βρασμένα κάστανα σε μια ομάδα φοιτητών που τον είχαν επισκεφθεί. Ένας εκ των φοιτητών, ο οποίος τυγχάνει να είναι και ο ένας εκ των δύο Ιερέων που τέλεσαν την Αγρυπνία, φύλαξε το βρασμένο κάστανο που πήρε, το οποίο έως σήμερα, 27 χρόνια μετά, παραμένει κατά θαυμαστό τρόπο, αναλλοίωτο, ενώ ακούγεται ακόμη και ο καρπός μέσα σε αυτό»…
Σε αυτή την περίπτωση του Αγρινίου, η Μητρόπολη Αιτωλίας είχε πάρει αποστάσεις (αφού βέβαια οι πιστοί είχαν προηγουμένως προσκυνήσει ένα… κάστανο!), λέγοντας: «Ο σκοπός που εκτέθηκε η ευλογία του Οσίου Παϊσίου, δεν είναι βεβαίως ειδωλολατρία αλλά τιμή στον Άγιο και ευλογία από αυτόν».
Κι όσο κι αν διάφορες μητροπόλεις επιμένουν στον συμβολικό χαρακτήρα αυτών των αντικειμένων, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα κέρδη που αποκομίζουν οι ενορίες από τα πλήθη των πιστών που συρρέουν, αφού φυσικά έχουν ήδη πολυδιαφημίσει τα εκάστοτε προσκυνήματα.
Και καταλήγουμε στο ερώτημα: Εμπορευματοποίηση της πίστης από αυτούς που τα εκθέτουν ή άδολη ενέργεια από ιερείς και ενορίες, στις οποίες «άπιστοι» επιχειρούν να αποδώσουν μομφές για οικονομική εκμετάλλευση των πιστών; Και τελικά, τι τύχη θα είχαν όλα αυτά τα «άγια» αντικείμενα, αν κανείς δεν βρισκόταν για να τα προσκυνήσει;
«Εμένα δεν με ενοχλεί που προσκυνούν το κάστανο. Με ενοχλεί που ψηφίζουν», σχολίαζε χαρακτηριστικά σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης εκείνη την εποχή χρήστης μέσου κοινωνικής δικτύωσης, συγκεντρώνοντας τα περισσότερα “like” για την υπόθεση με το κάστανο…
«Το επανωφόριο» και η ζακέτα
Και η λίστα με τα ιερά προσκυνήματα δεν τελειώνει εδώ… Η ζακέτα του Αγίου Παϊσίου εκτέθηκε στο παρελθόν στην Κομοτηνή, αλλά και στη Βέροια, ενώ και «επανωφόριό» του εκτέθηκε σε προσκύνημα τον Ιούλιο του 2017 στη Λαμία. Τοποθετημένο μάλιστα σε τραπεζάκι με τη δέουσα προσοχή, δίπλα από την εικόνα του αγίου και με την επισήμανση: «Το επανωφόριο τούτο του Αγίου Παϊσίου εδωρήθη υπό του ιδίου εις τον αρχιμανδρίτην Νικόλαον Πρωτόπαπαν».
Αλλά και το 2016 στην Αργολίδα, ο οικισμός Χουνταλαίικα είχε την τιμητική του, αφού είχε διαφημιστεί πως ανήμερα της γιορτής του Αγίου Παϊσίου, θα βρίσκονταν εκεί για προσκύνημα τα… γυαλιά του! Κάπως έτσι, ο οικισμός των ελάχιστων κατοίκων έγινε ξάφνου περιζήτητος, μόνο που όσοι έσπευσαν να προσκυνήσουν, γυαλιά δεν βρήκαν πουθενά, ενώ λίγες μέρες αργότερα ο μητροπολίτης Αργολίδος έλεγε ότι επρόκειτο περί λάθους και εξηγούσε ότι κάποιος είχε σαν κειμήλιο τα γυαλιά και σκέφτηκε να τα δώσει για προσκύνημα.
Η… ξαφνική αυτή απόσυρση είχε άλλωστε επαναληφθεί και το καλοκαίρι του 2015, στη Λεμεσό της Κύπρου, όπου ιερέας είχε αυτή τη φαεινή ιδέα να εκθέσει για προσκύνημα πλαστικές καφέ παντόφλες, που διαφημίστηκε πως ανήκαν στον Άγιο Παϊσιο. Τοποθετήθηκαν άλλωστε δεόντως και ευπρεπώς σε ξύλινη θήκη, λες και ήταν λείψανο. Σε αυτή την περίπτωση, η ίδια η Μητρόπολη Λεμεσού αντέδρασε, καλώντας τον ιερέα για εξηγήσεις και αποσύροντας τις ιερές παντόφλες, αν και στο Διαδίκτυο είχαν ήδη κυκλοφορήσει οι σχετικές φωτογραφίες.