Αρθρογραφεί στο TheOpinion, ο Αναστάσης Ασκητάς, Οικονομολόγος / MSc Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών.
Θα ξεκινούσα γράφοντας πως θα καταθέσω μία «unpopular opinion», όπως λέγεται συνήθως για σκέψεις που δεν εντάσσονται στην κυρίαρχη ιδεολογία, αλλά ειλικρινά δεν θεωρώ πως είναι «unpopular» – με την κυριολεκτική έννοια του όρου – η ιδέα πως τα μερίσματα πρέπει να φορολογούνται με υψηλούς συντελεστές. Δηλαδή, η άρνηση φορολόγησης των μερισμάτων αφορά μειοψηφία και μάλιστα ισχνή για τον απλούστατο λόγο ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας δεν παίρνει μερίσματα.
Παίρνει κανένας ελεύθερος επαγγελματίας μέρισμα; Παίρνει η περιβόητη μεσαία τάξη μέρισμα; Παίρνει μέρισμα αυτός που έχει οικογενειακή επιχείρηση; Παίρνει ο δικηγόρος; Ο γιατρός; Παίρνουν οι επιχειρηματίες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων; Ποιους αφορά στο τέλος της ημέρας η συζήτηση για τα μερίσματα;
Στην πραγματικότητα ελάχιστους. Τόσο λίγους που είναι αδικαιολόγητη στην πραγματικότητα η φασαρία που σηκώθηκε εξαιτίας της θέσης του ΠΑΣΟΚ για αύξηση του σχετικού συντελεστή. Μια φασαρία που εσκεμμένα σηκώνει η ΝΔ, αφού την είδε να πετυχαίνει στην περίπτωση του εγκλήματος Κατρούγκαλου και τη σηκώνει τόσο εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του ΠΑΣΟΚ. Όμως τα κόμματα του προοδευτικού τόξου πρέπει να μάθουν να λειτουργούν με πιο proactive τρόπο.
Οφείλουν να μιλήσουν καθαρά στην κοινωνία και να οριοθετήσουν το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Να πουν ότι όσοι κερδίζουν μερίσματα δεν είναι στις πολιτικές μας προτεραιότητες, έχουν την ΝΔ να τους εκφράζει. Να πουν ότι το ισχυρό κοινωνικό κράτος που δεν αφήνει τους πολίτες του απροστάτευτους, δεν τους αφήνει να πεθάνουν, δεν τους αναγκάζει να πληρώνουν ακριβές ιδιωτικές υπηρεσίες για παιδεία, υγεία και ασφάλιση, χρειάζεται πόρους. Και τους πόρους θα τους βρει από εκείνους που κερδίζουν από μερίσματα.
Εξάλλου ο φόρος στα μερίσματα είναι και αναπτυξιακός. Είναι αντικίνητρο για τον κερδοσκόπο επιχειρηματία και κίνητρο για τον παραγωγικό επιχειρηματία. Αντί να βγάλεις τα χρήματα από την επιχείρηση και την παραγωγική δραστηριότητα – ακόμα και από τη χώρα – θα τα επανεπενδύσεις και έτσι η οικονομία θα ανακτήσει τη βιωσιμότητα και την ορμή που της λείπει τις τελευταίες δύο τουλάχιστον δεκαετίες. Με αυτό τον τρόπο θα ξεχωρίσεις το είδος του επενδυτή που επιθυμείς να προσελκύσεις ως χώρα. Θέλεις τον κερδοσκόπο που θα έρθει να βάλει λίγα χρήματα και να βγάλει γρήγορα πολλά με ραντιέρικο τρόπο, αποσπώντας πλούτο από τη χώρα; Ή θέλεις εκείνον που θα έρθει να επενδύσει σοβαρά, θα αφήσει παραγωγικό αποτύπωμα και θα μεταφέρει τεχνογνωσία στη χώρα, αυξάνοντας τη συσσώρευση εγχώριου κεφαλαίου;
Οι φόροι δεν είναι ταμπού. Δεν πρέπει να είναι. Σαφώς για τους νεοφιλελεύθερους είναι εμμονή αφού πρέπει να χρηματοδοτήσουν τους λίγους με τα αποτελέσματα των φόρων στους πολλούς και αδύναμους. Οι φόροι είναι εργαλεία πολιτικής και από τη στάση σου απέναντί τους αποδεικνύεις και ποιον θέλεις να ωφελήσεις και το τι είδους σχέδιο έχεις για τη χώρα. Θέλεις να ωφελήσεις λίγους και να κάνεις τη χώρα ξέφραγο αμπέλι και ακόμα πιο φτωχή μακροπρόθεσμα ή θέλεις να στηρίξεις την πλειοψηφία και οραματίζεσαι μια χώρα στιβαρή οικονομικά και ισχυρή πολιτικοκοινωνικά. Για το λόγο αυτό στην ατζέντα επιπλέον θα πρέπει να μπει και η σχέση των μερισμάτων με τους μισθούς, η οποία στο προοδευτικό πλαίσιο θα πρέπει να είναι συγκλίνουσα και όχι αποκλίνουσα όπως είναι τις τελευταίες δεκαετίες.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι χώρες που συνήθως φέρνουμε σαν παράδειγμα επιτυχίας για τις οικονομίες τους και το κοινωνικό τους κράτος, επιβάλλουν υψηλούς – υψηλότατους φόρους μερισμάτων. Διότι έχουν από δεκαετίες λάβει την απόφαση πως κανένας δεν είναι υπεράνω της σταθερότητας της χώρας και του κοινωνικού συνόλου. Και γιατί έχουν διαχωρίσει τη θέση τους και επέλεξαν τις μακροπρόθεσμες παραγωγικές επενδύσεις αντί για τους ραντιέρηδες που αποσπούν πλούτο από την εθνική οικονομία. Δεν έχει κανένα λόγο να απολογείται το ΠΑΣΟΚ επειδή είπε το πολιτικά προφανές, το κοινωνικά δίκαιο, το επιστημονικά έγκυρο και το εθνικά σωστό. Αυτή η συζήτηση πρέπει κάποτε να ανοίξει και η προοδευτική παράταξη να την διεξάγει με αυτοπεποίθηση και ευθύτητα.