Περίπου το 20% των γυναικών στην Ελλάδα δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το μηνιαίο κόστος των προϊόντων περιόδου για τις ίδιες ή και τις κόρες τους.
Την ίδια ώρα, πολλά κορίτσια απουσιάζουν έως και 30 ημέρες ή περισσότερο, από το σχολείο λόγω της έλλειψης προϊόντων περιόδου.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσίασε ενώπιον του υπουργικού συμβουλίου η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, ενόψει της έναρξης του προγράμματος ”Period Poverty”, από το εν λόγω υπουργείο.
Το πρόγραμμα θα απευθύνεται σε περιοχές όπως η Δυτική Αττική και η Δυτική Θεσσαλονίκη και θα περιλαμβάνει:
- διανομή 14.000.000 προϊόντων περιόδου στα σχολεία
- εκπαίδευση για την έμμηνο ρύση για γονείς (ιδιαίτερα για μονογονεϊκές οικογένειες)
- εκστρατείες αποστιγματισμού και
- παρεμβάσεις ευαισθητοποίησης και ενδυνάμωσης για όλα τα κορίτσια της χώρας.
Τι είναι το period poverty
Το period poverty πέρα από το όνομα του προγράμματος του υπουργείου Yγείας, είναι το φαινόμενο της έλλειψης πρόσβασης σε προϊόντα εμμήνου ρύσεως, εγκαταστάσεις υγιεινής, διαχείριση απορριμμάτων και εκπαίδευσης, το οποίο επηρεάζει πολλές γυναίκες παγκοσμίως προκαλώντας σωματικές, ψυχικές και συναισθηματικές προκλήσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο περίπου 500 εκατομμύρια άτομα αδυνατούν να αγοράσουν τα απαραίτητα προϊόντα που χρειάζονται για την περίοδο τους.
Σε ορισμένες χώρες, οι γυναίκες και τα κορίτσια ξοδεύουν έως και το 15% των μηνιαίων κερδών τους για τις ανάγκες της εμμήνου ρύσεώς τους, σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση της PlushCare, μιας εικονικής πλατφόρμας υγείας που παρέχει πρωτοβάθμια φροντίδα και θεραπεία ψυχικής υγείας.
Οι πέντε χώρες με τη λιγότερο προσιτή πρόσβαση σε προϊόντα εμμήνου ρύσεως βρίσκονται στην Αφρική, σύμφωνα με την ανάλυση. Στην Αλγερία, τη χειρότερη χώρα για οικονομικά προσιτή περίοδο, τα προϊόντα εμμήνου ρύσεως μπορεί να κοστίζουν σε έναν ντόπιο το 14,8% του μηνιαίου εισοδήματός του. Η Γκάνα, η τέταρτη πιο ακριβή, επιβάλλει φόρο εισαγωγών 20% στα είδη υγιεινής, επιδεινώνοντας περαιτέρω τα ζητήματα οικονομικής προσιτότητας.
Ένα στα 10 κορίτσια στην Αφρική χάνει το σχολείο επειδή δεν έχει πρόσβαση σε προϊόντα εμμήνου ρύσεως ή επειδή δεν υπάρχουν ασφαλείς ιδιωτικές τουαλέτες για χρήση στο σχολείο, σύμφωνα με την Action Aid. Μόνο στην Κένυα, περίπου το 50 τοις εκατό των κοριτσιών σχολικής ηλικίας δεν έχουν πρόσβαση σε προϊόντα εμμήνου ρύσεως. Στην Ινδία, περίπου το 12 τοις εκατό των 355 εκατομμυρίων γυναικών με έμμηνο ρύση δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά προϊόντα εμμήνου ρύσεως.
Τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες
Η Ελλάδα με αυτό το πρόγραμμα που ξεκινά ακολουθεί παραδείγματα που εφαρμόζονται ήδη σε άλλες χώρες όπως η Σκωτία, όπου τα προϊόντα εμμήνου ρύσεως, μεταξύ των οποίων ταμπόν και σερβιέτες, διατίθενται δωρεάν σε δημόσιες εγκαταστάσεις από το 2020.
Το Ηνωμένο Βασίλειο πρωτοστατεί στην προσιτή τιμή των προϊόντων για την περίοδο, καθώς οι κάτοικοι της Αγγλίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας πληρώνουν περίπου το 0,12% του μέσου μηνιαίου εισοδήματός τους σε προϊόντα περιόδου.
Την ίδια ώρα η Ισπανία με αναμένεται να ψηφίσει νόμο, σύμφωνα με τον οποίο θα προσφέρει στις εργαζόμενες γυναίκες οι οποίες υποφέρουν από πόνους περιόδου, μέχρι και τρεις μέρες άδειας το μήνα. Έτσι θα γίνει η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που προχωρά σε μια τέτοια κίνηση.
Παράλληλα, το 2022, ψήφισε νόμο που ορίζει ότι τα προϊόντα εμμήνου ρύσεως θα πρέπει να διανέμονται δωρεάν σε σχολεία, φυλακές, εγκαταστάσεις γυναικείας υγειονομικής περίθαλψης και άλλα δημόσια ιδρύματα.
Στο Γκντανσκ της Πολωνίας, οι κάτοικοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν προϊόντα περιόδου από τα λεγόμενα «ροζ κουτιά» έξω από δημοτικά γραφεία, κοινωνικά κέντρα και σχολεία σε όλη την πόλη.
Το Άαρσχοτ, στο Βέλγιο, έγινε μία από τις πρώτες πόλεις της χώρας που εγκατέστησαν μηχανήματα αυτόματης πώλησης που διανέμουν δωρεάν σερβιέτες στα σχολεία το 2021.
Προσέγγιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην υγεία της περιόδου
Η ανεπαρκής πρόσβαση στην υγιεινή της περιόδου αναγνωρίζεται ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στις ανεπτυγμένες χώρες, οι κοινωνικοί ακτιβιστές χρησιμοποιούν συχνά μια προσέγγιση βασισμένη στα δικαιώματα σε θέματα όπως η φορολόγηση των προϊόντων υγιεινής. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι θεμελιώδεις αξίες που προωθεί η ΕΕ τόσο εντός των συνόρων της όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο και αυτό αντικατοπτρίζεται στο σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2015-2019.
Αν και η έμμηνος ρύση δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένα σε αυτό το σχέδιο υψηλού επιπέδου, αρκετοί τομείς δράσης σχετίζονται με το θέμα, όπως:
- Ενδυνάμωση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών και
- Προώθηση της ισότητας των φύλων, των δικαιωμάτων των γυναικών, της ενδυνάμωσης και της συμμετοχής των γυναικών και των κοριτσιών.
Ομοίως, το Σχέδιο Δράσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τη Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία έχει τρεις στόχους σχετικούς με το θέμα της εμμήνου ρύσεως:
- Δώστε τη δυνατότητα σε όλους τους ανθρώπους να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία και να διασφαλίζουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματά τους γίνονται σεβαστά, προστατεύονται και εκπληρώνονται.
- Διασφαλίστε ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να απολαμβάνουν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και ευημερίας
- Εγγύηση καθολικής πρόσβασης στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και εξάλειψη των ανισοτήτων.