Της Αφροδίτης Μιχαηλίδου
Έχοντας πιει πολλές φορές στα γρήγορα καφεδάκι είτε για να βρεθούμε εμβόλιμα ανάμεσα στις προγραμματισμένες δουλειές, είτε για να δούμε τι φταίει στην αναλογική μου Pentax μοντέλο «αντίκα», είτε για την αγορά ασπρόμαυρων φιλμ, βρεθήκαμε ξανά με τον Ζήση. Αυτή τη φορά όμως, Κυριακή πρωί, έξω από τους καταιγιστικούς ρυθμούς της καθημερινότητας. Η σχεδόν μυσταγωγική ησυχία στο συνήθως πολύβουο κέντρο, επηρεασμένο από την αναγέννηση κάθε είδους καινούριας ελπίδας όταν καταφθάνει η Άνοιξη, ορμητική σαν έφηβη, μας παροτροτρύνει να μοιραστούμε – και πάλι – κουβέντες αγνές και αλληλέγγυες. Ο Ζήσης, εδώ και δύο χρόνια ασχολείται επαγγελματικά με την αναλογική φωτογραφία, έχοντας ανοίξει ένα πολυχώρο στη γειτονιά της Σβώλου, στη Διαλέττη 27, το The Great Darkroom Experience, όπου λαμβάνουν χώρα πολλές πρωτοποριακές δραστηριότητες τις οποίες θα έχουμε τη δυνατότητα να μας παρουσιάσει αναλυτικά.
Έτσι λοιπόν κάνοντας την πιο αισιόδοξη αρχή σε ένα μικρό αφιέρωμα του TheOpinion που αφορά νέα εργασιακά εγχειρήματα την τελευταία περίοδο δοκιμασίας και οικονομικής κρίσης εν μέσω πανδημίας, που όμως για μας είναι σημαντικό να είναι συνδεδεμένα με την ονειροπόλα ουτοπία που κρύβουμε μέσα μας, ο Ζήσης περιγράφει πως η ιδέα ξεκίνησε το 2019, μέσα από μια αναγνωριστική κίνηση από το RBNB Εxperience. Μου εξήγησε, πως αυτό αφορά μια παροχή υπηρεσιών στους φιλοξενούμενους τουρίστες για ψυχαγωγικές δράσεις διαφόρων προτιμήσεων παράλληλα με την διαμονή τους στην πόλη μας. Ανάμεσα σε αυτές τις προτάσεις που κάποιος επισκέπτης θα μπορούσε να βρει, πρόσθεσε την δική του πινελιά με ένα ημερήσιο σεμινάριο αναλογικής φωτογραφίας. Αυτό θα περιλάμβανε αρχικά μια σύντομη θεωρία για την τεχνική λήψης, σε δεύτερη φάση μια βόλτα με σκοπό να αποθανατιστούν στιγμιότυπα και αναμνήσεις σε ένα ασπρόμαυρο φιλμάκι και τέλος θα δινόταν η δυνατότητα ο καθένας να βιώσει τη μαγεία του σκοτεινού θαλάμου εμφανίζοντας μόνος του το φιλμ και τυπώνοντας από αυτό φωτογραφίες σαν ενθύμιο της πόλης. Σταδιακά αυτό μετουσιώθηκε σε ένα όραμα για κάτι πιο μόνιμο, σε ένα χώρο πλήρως εξοπλισμένο, όπου τα σεμινάρια θα είναι προσβάσιμα σε όποιον το επιθυμεί, με στόχο το συνολικό αποτέλεσμα να απλωθεί σε πολλές περισσότερες διακλαδώσεις με καλλιτεχνική χροιά.
Απαντώντας στην ερώτηση για τις πρώτες δυσκολίες, οικονομικές και γραφειοκρατικές, η απάντησή του ήταν πως παραδόξως το κράτος, ενώ μας έχει συνηθίσει σε αρτηριοσκληρυντικούς χειρισμούς, επί τω προκειμένω τα διαδικαστικά κύλησαν ομαλά, με ηλεκτρονικό τρόπο και κυρίως από τον ίδιο. Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά υπήρχε ένα στοιχειώδες ποσό αποταμιευμένο αλλά η συμβολή της οικογένειας ήταν καθοριστική. Τέλος μια επιδότηση του ΟΑΕΔ που έτυχε να τρέχει εκείνο το διάστημα συνέβαλε στα αρχικά λειτουργικά έξοδα όπως πχ την αγορά απαραίτητου ηλεκτρονικού εξοπλισμού το οποίο ήταν και το μόνο που τον καθυστέρησε λόγω έλλειψης προσωπικού.
Και κάπως έτσι μας αφηγείται πως αν και οι σπουδές του αφορούν την ηχοληψία και δούλεψε για κάποιο καιρό σε αυτόν το χώρο, το κύριο πέρασμά του έγινε σε νυχτερινή εργασία ως μπάρμαν διάφορων επιχειρήσεων. Εκ των υστέρων μένοντας άνεργος για ένα διάστημα, κατάφερε και υλοποίησε κάτι που αρχικά γεννήθηκε ως χόμπι. Οι σπουδές στη σχολή της Stereosis ήταν σημαντική αφορμή για την εισόδο στο χώρο και είναι γεγονός πως σημείωσε μια μεγάλη διαδρομή ερασιτεχνικά μετατρέποντας ένα μέρος στο σπίτι του σε μικρό σκοτεινό θάλαμο.
Στην βασική ερώτηση που αφορά το ξέσπασμα της πανδημίας και την χρονική συγκυρία με το δικό του άνοιγμα είπε : « Η αλήθεια είναι πως δεν πρόλαβα να ανοίξω καν. Την ανακαίνιση του χώρου την ξεκίνησα τον Ιανουάριο του 2020 και την ολοκλήρωσα εν μέσω της πρώτης καραντίνας τον Μάρτιο. Ουσιαστικά δεν άνοιξα ποτέ. Φυσικά τα έξοδα έτρεχαν, ενοίκιο, ρεύμα κλπ τα οποία τα κάλυπτα από ένα προσωπικό εισόδημα, ένα μικρό ενοίκιο δηλαδή που εισπράττω μηνιαίως, που έφτανε ίσα ίσα για να μην μένω πίσω και χρωστώ. Εάν δεν υπήρχε αυτό φυσικά τίποτα δεν θα ήταν εύκολα βιώσιμο. Και αν το σκεφτείς ουσιαστικά δεν έχουμε επανέλθει στους κανονικούς ρυθμούς. Βασικό κομμάτι της δουλειάς μου, πέρα από τις φωτογραφίσεις που επιλεκτικά αναλαμβάνω, είναι τα σεμινάρια. Αυτά τον πρώτο καιρό δεν μπορούσαν να υλοποιηθούν καθώς δεν επιτρέπονταν κόσμος στα μαγαζιά. Τα αναλώσιμα προϊόντα είναι υποστηρικτικά δεν αποτελούν το βασικό μου έσοδο».
Σε μια απόπειρα να περιγράψουμε την τωρινή κατάσταση, ερωτηθείς για την σημερινή λειτουργία του εργαστηρίου και τι πλέον μπορεί κάποιος να βρει εκεί, μας είπε: « Πέρα από την αγορά κάποιας φωτογραφίας ως έργο τέχνης σε προσιτές τιμές, με ενδιαφέρει να ξανακάνουμε την ίδια τη φωτογραφία έργο τέχνης. Υπάρχουν πανέμορφες τεχνικές στο σκοτεινό θάλαμο που υπερβαίνουν την ψηφιακή επεξεργασία και δεν περιγράφονται εύκολα παρά μόνο αν τις γνωρίσει κάποιος και ασχοληθεί».
Και συνεχίζει: «Πειραματίζομαι με διάφορες τεχνικές τυπώματος κι επεξεργασίας με ιδιαίτερα υλικά. Είναι ένα ατέλειωτο πεδίο με άπειρες δυνατότητες που νιώθω ότι με βοηθά να εξελίσσομαι και να μαθαίνω νέα πράγματα. Πάντα το επίκεντρο των υπηρεσιών είναι τα σεμινάρια σε ατομικά γκρουπ ή μικρά κλειστά τμήματα μέχρι τρία άτομα. Ένα όνειρο ακόμη είναι να μεταφερθεί ένα τέτοιο σεμινάριο στα σχολεία. Έχοντας μια παροχή ρεύματος και νερού, ιδανικά αλλά όχι απαραίτητα σε κάποιο υπόγειο του σχολικού κτιρίου για να έχουμε σκοτάδι, μπορούν άμεσα τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με τη μαγική εμπειρία του σκοτεινού θαλάμου. Από κει και πέρα αναλαμβάνω φωτογραφίσεις στο στούντιο που υπάρχει στον κάτω όροφο, το οποίο διατίθεται και για ενοικίαση σε συναδέλφους όπως και ο σκοτεινός θάλαμος, επίσης είναι διαθέσιμος για όποιον θέλει πέρα από τα βασικά του σεμιναρίου να συνεχίσει και να εμβαθύνει στην εμφάνιση και το τύπωμα του φιλμ. Παράλληλα κάτι όχι πολύ γνωστό και ιδιαίτερο είναι το αντίθετο της ψηφιοποίησης ενός φιλμ, η αναλογικοποίηση δηλαδή ενός ψηφιακού αρχείου. Πρόκειται για την μετατροπή ψηφιακών λήψεων σε φιλμάκι, την εμφάνιση με τον παραδοσιακό τρόπο στον σκοτεινό και τέλος το τύπωμα για παράδειγμα σε χειροποίητα χαρτιά που είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο, φυσικά με την οποιαδήποτε επεξεργασία να γίνεται στο χέρι. Σταδιακά θα περάσω και στην εμφάνιση του έγχρωμου φιλμ, στο σκοτεινό θάλαμο πάντα, που είναι δύσκολο και από όσο γνωρίζω δεν το κάνει κάποιος επαγγελματικά στην Ελλάδα».
Θεωρήσαμε απαραίτητο να εστιάσουμε στην ραγδαία αύξηση τιμών που έχει επηρεάσει οτιδήποτε περιλαμβάνει η οικονομική αλυσίδα. Πάνω σε αυτό λοιπόν ο συνάδελφος και φίλος Ζήσης απάντησε το αναμενόμενο επιβεβαιώνοντας και από την μεριά του, πως εκεί που έγινε μια απόπειρα κάπως να επέλθει για πρώτη φορά μια φυσιολογική ροή στην καθημερινότητα της δουλειάς μετά τις τόσες απαγορεύσεις, η εκτίναξη των τιμών σε βασικά αγαθά έχει συνακόλουθη αύξηση τιμής στα πάντα, τόσο στα αναλώσιμα όσο και στις υπηρεσίες. Οπότε όταν ο κόσμος πλέον ορατά αντιμετωπίζει πρόβλημα βιοπορισμού, ακόμη πιο δύσκολα θα απευθυνθεί στο The Great Darkroom Experience για να γίνει αποδέκτης των υπηρεσιών του.
Εν κατακλείδει εστιάζοντας στα πρόσωπα, την αλληλεπίδραση με τον κόσμο και έχοντας κοινή προοπτική στο ότι οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων αποτελούν βασικό κομμάτι της ζωής μας, καταλήξαμε πως το πιο υπέροχο κομμάτι της δουλειάς είναι ότι συχνά με αφορμή την κοινή συνιστώσα που είναι η φωτογραφία, ξεκινούν όμορφες φιλικές σχέσεις.
«Πλούσιοι στην τσέπη δεν γίνουμε μάλλον ποτέ. Οι συμβιβασμοί που κάνουμε καθημερινά ακόμη και σε ηλικία που θεωρητικά πρέπει να είναι κάποιος οικονομικά ανεξάρτητος, είναι πολύ μεγάλοι και καθοριστικοί. Θεωρείται πολυτέλεια να μπορείς ακόμη και να συντηρείς ένα δικό σου σπίτι και να μην μένεις με τους γονείς σου. Ωστόσο μετά από αυτή την αλλαγή στη ζωή μου και κάνοντας πλέον επαγγελματικά αυτό που με γεμίζει πιο πολύ από όλα, θυμάμαι μια χαρακτηριστική προσωπική στιγμή. Ερχόμενος ένα πρωί από την Καλαμαριά όπου μένω και διασχίζοντας την παραλία με το ποδήλατο, περνώντας ανάμεσα από όλους αυτούς τους ανθρώπους γύρω μου ένιωσα το μοναδικό συναίσθημα της ευτυχίας. Είμαι πλήρης με αυτό που κάνω και δεν το λέω καθ΄υπερβολή αλλά ειλικρινά. Μακάρι να μπορούσαμε όλοι, σε όποια ηλικία σε κάποια φάση της ζωής μας να κάνουμε αυτό που μας γεμίζει».