Η παραγωγή που αφορά τη ζωή του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Συνέχεια παραστάσεων στο Θέατρο Αμαλία τη Δευτέρα 13 Μαρτίου.
Το θεατρικό «Την Λένε Εύα» συνεπήρε και συγκίνησε το κοινό της Θεσσαλονίκης. Όσες παραστάσεις κι αν έκαναν ο Αντώνης κι η Εύα το θέατρο γέμιζε. Αυτή τη φορά ο πολυτάλαντος σκηνοθέτης και δημοσιογράφος φέρνει στη θεατρική σκηνή μία συνέντευξή του με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, που η πόλη την περιμένει με μεγάλη αγωνία και προσμονή. Το «Ταγκαλάκι» προέρχεται από την τούρκικη λέξη dangalak που περιγράφει τον σκανδαλιάρη, τον «διαβολάκο», κατέληξε όμως να αποδίδεται με την αρνητική του ερμηνεία τον αμόρφωτο, άξεστο, κουτό άνθρωπο. Φυσικά η πρώτη ερμηνεία συνδέεται με τον σπουδαίο συγγραφέα που πριν λίγο καιρό έφυγε από τη ζωή. Το τραγούδι ερμηνεύει ο Παντελής Θεοχαρίδης σε στοίχους του Θωμά Κοροβίνη και μουσική του Γιώργη Χριστοδούλου με έντονο άρωμα Θεσσαλονίκης.
Η συζήτησή μας ξεκίνησε με τον πρωταγωνιστή, Χάρη Φλέουρα. Με μεγάλη δόση ειλικρίνειας μας εκμυστηρεύτηκε πως είχε δει τον Χριστιανόπουλο σε κάποιες εκπομπές, είχε διαβάσει κάποια ποιήματα και μικρά του αποφθέγματα, αλλά δεν τον είχε μελετήσει ως ποιητή. Μπήκε στον πειρασμό να τον κάνει, αφού του προτάθηκε ο ρόλος και σε αυτή τη διαδρομή βρήκε αρκετά στοιχεία με τον ίδιο του τον εαυτό. Αιχμηρός και αγαπησιάρης όπως ο ίδιος ο σπουδαίος δημιουργός. Μας μιλάει για τη σχέση που είχε με τις γάτες του και τονίζει πως τον «ερωτεύτηκε» μέσα από την μαγεία των ποιημάτων του. Έγινε κομμάτι του μέσα από μία αμφίδρομη και δυναμική διαδικασία μελετώντας το περιεχόμενο, τις αναφορές και το περιβάλλον του. Εκτιμά πως ο Χριστιανόπουλος είναι μία από τις πιο αξιαγάπητες φιγούρες που έχει γνωρίσει και νιώθει τη τρυφερότητα και ταυτόχρονα την τόλμη να του να εκτεθεί σε μία πολύ ιδιαίτερη εποχή για τη Θεσσαλονίκη (1950). Κι εκτίθεται διττά, με τα κείμενα και τις συμπεριφορές του, αναθεωρώντας συνεχώς τον εαυτό του. Σχετικά με την πρεμιέρα δε νιώθει αγχωμένος. Ο κόσμος θα πρέπει να περιμένει μία θεατρική πράξη κι όχι μία μίμηση ή αν θέλετε μία μεταμόρφωση.
Την απαιτούμε «γέφυρα» στην κουβέντα μας κάνει η ερώτηση για τη γνωριμία του Μποσκοΐτη με τον Φλέουρα. Τον λόγο παίρνει ο σκηνοθέτης και μας εξιστορεί το χρονικό: «Πριν πολλά χρόνια υπήρξε η πρώτη μας γνωριμία. Από τότε είπαμε πως θα δουλέψουμε κάποια στιγμή με τον Χάρη, αφού είμαστε φίλοι, μέλη μιας μεγάλης κοινής παρέας και με τα σπίτια μας να απέχουν μόλις μερικά μέτρα. Νιώθω ότι αν δεν υπήρχε ο Χάρης, θα ήταν πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί αυτό το έργο. Μου ήρθε απευθείας στο μυαλό ο Χάρης όταν είπα ότι θα ασχοληθώ με τον Χριστιανόπουλο. Πετυχαίνει τόσο την εξωτερική του εικόνα και τον λόγο του.
Θελήσαμε να μάθουμε πως αισθάνεται, καθώς η πρώτη απόπειρά του με την Εύα πήγε εξαιρετικά, ωστόσο τώρα η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη: Μας απαντά πως μερικές συνεντεύξεις που έχει πάρει καταλαβαίνει πως όταν τελειώνουν ότι έχουν το χαρακτήρα μονόπρακτου. Αυτό συνέβη με την Κουμαριανού, αλλά και με την Καλή Καλό, ακόμη και με τη Μαριάν Φέιθφουλ. Καταλαβαίνεις από την ροή της κουβέντας ότι βγαίνει κάτι μοναδικό. Μια τέτοια συνέντευξη ήταν και του Χριστιανόπουλου. Οφείλω βέβαια να πω πως η εμπειρία και η γνώση μου είναι κυρίως κινηματογραφική. Για τη συγκεκριμένη παράσταση, η πολύχρονη εμπειρία του Χάρη στο θέατρο ήταν καθοριστική, καθώς και του Γιώργη Χριστοδούλου που είναι επίσης πολλά χρόνια στο χώρο και βοήθησε πολύ. Είναι μια ομαδική δουλειά (συντεχνία) αυτό που πάμε να κάνουμε τώρα, κάτι που μ’ αρέσει γιατί έτσι λειτουργώ και στις ταινίες μου. Ίσως αυτό να είναι που οδηγεί στην αποδοχή των έργων που παρουσιάζω κάθε φορά, ότι δηλαδή γίνονται παρεΐστικα και αγαπησιάρικα.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το σχόλιο του Αντώνη για τη Θεσσαλονίκη και την ερωτική σχέση που έχει καλλιεργήσει με αυτήν. Υποστηρίζει πως είναι καθαρά θέμα χαρακτήρα. Αισθάνεται πραγματικά «πολίτης» της πόλης. Στη Θεσσαλονίκη, που διατηρεί ακόμα τις παρέες των διανοουμένων της, νιώθει τυχερός που τη δική μου παρέα την αποτελούν ο Κοροβίνης, η Βούλα Σαββίδη, ο Καζαντζής, ο Τέλλος, ο Πάρις Παρασχόπουλος, ο Κορδομενίδης, άνθρωποι που μπορεί να μη συναντά τακτικά, μα που τους θεωρεί ολότελα «δικούς» του. Η ωραία όψη της Θεσσαλονίκης χωρίς καμία αμφιβολία. Ειδικά για τον Με τον Θωμά Κοροβίνη τονίζει πως τους συνδέει μια φιλική σχέση 15 ετών. Ουσιαστικά μετά τον Χριστιανόπουλο, ο Θωμάς «παίρνει τη σκυτάλη» και κρατάει το πνεύμα της διανόησης της πόλης σε υψηλά επίπεδα. Είναι τιμή για την Θεσσαλονίκη που ζει εδώ. Το δικό του άγχος για την παράσταση είναι πως θα την αντιμετωπίσουν άνθρωποι όπως ακριβώς ο Θωμάς, που γνώριζαν και έζησαν τον Χριστιανόπουλο και που θα μπορούσα να τους συμβουλευτώ. Θεωρώ λοιπόν τη συμβολή του πολύ σημαντική και είναι μεγάλη υπόθεση που έγραψε τους στίχους σ’ αυτό το γλυκό νοσταλγικό χασάπικο. Πάνω εκεί πάτησαν η μουσική του Γιώργη Χριστοδούλου και η φωνή του Παντελή Θεοχαρίδη που προέρχεται επίσης από την Θεσσαλονίκη. Κάπως έτσι έχουμε ένα αμιγώς Θεσσαλονικιώτικο τραγούδι.
Μεγάλη η χαρά του είναι η χαρά του σκηνοθέτη για το γεγονός ότι η παράσταση ξεκινάει από τη Θεσσαλονίκη. Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Με τα παιδιά από το «Πόλις Πολιτισμού» έχουμε μια άριστη σχέση, συνεργαζόμαστε άψογα τα τελευταία χρόνια με παραστάσεις, με προβολές των ταινιών μου και με βιβλιοπαρουσιάσεις. Το θέατρο «Αμαλία» είναι ένα πολύ ωραίο θέατρο, ένα κλασικό στέκι που στέγαζε την παλιά Πειραματική Σκηνή της Θεσσαλονίκης και έχει ακόμη μια υπέροχη αύρα. Κυρίως, όμως, είναι η καλή σχέση μας με τον Θανάση και τη Βέτα. Οπότε, όταν μιλάμε για μια προσωπικότητα της πόλης σαν τον Χριστιανόπουλο, τι ποιο αναμενόμενο από το να γινόταν εδώ η παραγωγή και να ξεκινούσαμε από τη Θεσσαλονίκη; Τα παιδιά σήκωσαν το βάρος της παραγωγής χωρίς – εννοείται – να έχουμε κανέναν φορέα, ίδρυμα, οργανισμό κλπ. από πίσω μας. Βρίσκω πολύ καλό που ξεκινούν πλέον παραγωγές να γεννιούνται στη Θεσσαλονίκη και να κατεβαίνουν μετά στην Αθήνα, όχι μόνο το αντίθετο».
Κι επανερχόμαστε στον Χάρη Φλέουρα. Ζητήσαμε την άποψή του για τα τεκταινόμενα στο θέατρο. Ο ίδιος έχει παρατηρήσει πως υπάρχει μια αύξηση των θεατών από τον Οκτώβριο. Η αίσθησή του πως ο κόσμος κουράστηκε να είναι μπροστά σε μια οθόνη χωρίς να μπορεί να απολαύσει ένα ζωντανό θέαμα. Θέλει να επικοινωνήσει, να σταματήσει να βλέπει κάτι σε κάθε είδους οθόνη του laptop και της τηλεόρασης. Θέλει να μικρύνει την απόσταση. Συνεχίζοντας δίχως περιστροφές τονίσει πως οι πολιτικοί σιχαίνονται τις τέχνες παγκόσμια, γιατί η τέχνη σου απελευθερώνει τον ε το πνεύμα, ενώ η πολιτική θέλει υποταγμένους ανθρώπους. Συνεπώς ο πρώτος στόχος είναι όλοι οι καλλιτέχνες. Δεν είναι μόνο οι ηθοποιοί, είναι οι καλλιτέχνες γενικότερα. «Δεν σκέφτηκε όμως η ηγεσία, όμως, ότι εμείς δεν έχουμε να χάσουμε κάτι μια και μέσα από τις τέχνες καθημερινά ρισκάρουμε, δεν είμαστε βολεμένοι και μπορούμε να αντιδρούμε και να αντιστεκόμαστε», μας λέει χαρακτηριστικά. Οι καλλιτέχνες καθημερινά ρισκάρουν, θα αντισταθούν μέχρι τέλους. Οι νέοι είναι πλέον αποφασισμένοι. «Διδάσκω στην σχολή Βεάκη έχω πίστη στους νέους. Τους συναναστρέφομαι και βλέπω ότι είναι ατρόμητοι σε σχέση με εμάς που ενδεχομένως κάναμε ένα βήμα πίσω. Δεν βγαίναμε από τα καλούπια που μας είχαν βάλει. Γουστάρω που οι νέοι σπάνε τα καλούπια και αυτό μου δίνει μια αισιοδοξία. Είναι έτοιμοι να απαντήσουν, να αντιμιλήσουν, να αντισταθούν, έχουν το θράσος και την άγνοια μαζί της νιότης μ’ όλη τη συγκινητική αθωότητα τους». Παράλληλα τονίζει πως ο αυταρχισμός δεν έχει καμία θέση στο θέατρο.
Η τελευταία ερώτηση είναι κοινή και για τους δύο συντελεστές. Τι έχει να μας πει ο Χριστιανόπουλος σήμερα;
Ο Αντώνης Μποσκοΐτης θεωρεί ότι μέσα από το έργο του Χριστιανόπουλου περνάει από μπροστά μας ολόκληρη η ιστορία της Θεσσαλονίκης. Ήταν ένας άνθρωπος, που αναιρούσε κάθε στιγμή τον ίδιο του τον εαυτό και είχε πάντα στιβαρό λόγο. Είχε πάντα πολιτική άποψη. Εγώ, όπως και άλλοι συνομιλητές του, που είχαμε την ευκαιρία να καταγράψουμε τον λόγο του, κατανοούμε πως υπήρξε ο άνθρωπος των αντιθέσεων, κυριολεκτικά μια αντίθεση από μόνος του με την έννοια του εξαιρέσιμου.
Ο Χάρης Φλέουρας από τη δική του σκοπιά υποστηρίζει πως όλοι μας έχουμε την ανάγκη της μαγείας και της ποίησης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πέρα από την προσωπικότητα, και τον λόγο, και το έργο του. Έχει αφήσει μια σημαντική κληρονομιά και έχει σημασία τώρα για εμάς να αναδειχθεί και το βάθος της ποίησης που άφησε πίσω του.
*Η παράσταση «Το Ταγκαλάκι» έκανε πρεμιέρα στις 6 Μαρτίου στο θέατρο Αμαλία.
Το έργο αποτελεί θεατροποίηση μίας συνέντευξης που είχε παραχωρήσει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος στον Αντώνη Μποσκοΐτη το 2013.
Συντελεστές
Κείμενο – σκηνοθεσία: Αντώνης Μποσκοΐτης, Παίζουν: Χάρης Φλέουρας – Αντώνης Μποσκοΐτης, Μουσική: Γιώργης Χριστοδούλου στοίχοι Θωμάς Κοροβίνης Τραγούδι: Παντελής Θεοχαρίδης, Βοηθός σκηνοθέτη: Ηλίας Καρακωνσταντάκης, Μακιγιάζ: Χαρούλα Μανουρά, Γραφιστικά – αφίσα – reel: Γιάννης Μουράρος, Παραγωγή: Πόλις Πολιτισμού
Παραστάσεις: Δευτέρα 6 και Τρίτη 7 Μαρτίου στις 21:00, Δευτέρα 13 και Τρίτη 14 Μαρτίου στις 21:00, Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 15 ευρώ, Φοιτητικό- ανέργων: 13 ευρώ, Προπώληση: Ταμείο Θεάτρου Aμαλία & viva.gr, Τηλ. 2310-842509