Επανέρχονται φέτος, μετά από δύο χρόνια πανδημίας, τα έθιμα και οι εκδηλώσεις που σχετίζονται με τη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου, σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Η χαλάρωση των μέτρων κατά της πανδημίας φέρνει ακόμη μια ευκαιρία γιορτής σε διάφορες περιοχές που παραδοσιακά συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου.
Οι εκδηλώσεις αυτές είναι μια ευκαιρία για κοντινές εκδρομές, για όσους απέμειναν στην πόλη το τριήμερο του Δεκαπενταύγουστου, καθώς οι περισσότερες γίνονται σε περιοχές που έχουν ένα γνήσιο παραδοσιακό χρώμα.
«Καβαλάρηδες» στη Σιάτιστα Κοζάνης
Σε ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην τουρκοκρατία, οι καβαλάρηδες στη Σιάτιστα της Κοζάνης θα επανέλθουν και πάλι φέτος για να εντυπωσιάσουν όσους βρεθούν στην όμορφη αυτή περιοχή με το παραδοσιακό χρώμα, στα σύνορα της Κοζάνης με την Καστοριά. Την παραμονή της γιορτής οι πλατείες της Σιάτιστας δονούνται από τους ήχους των χάλκινων και του ασταμάτητου γλεντιού, στους οποίους παρασύρονται και οι επισκέπτες.
Εμβληματικές μορφές οι καβαλάρηδες που ανήμερα τον Δεκαπενταύγουστο, οι καβαλάρηδες ετοιμάζουν και στολίζουν τα άλογά τους και παίρνουν το μονοπάτι που οδηγεί στο μοναστήρι της Παναγίας στο Μικρόκαστρο. Αφού προσκυνήσουν την εικόνα, προς το μεσημέρι, οι παρέες των καβαλάρηδων με τα άλογα μπαίνουν επιβλητικά στη Σιάτιστα, όρθιοι πάνω στη σέλα. Το γλέντι συνεχίζεται στις πλατείες της Χώρας και της Γεράνειας, στην πλατεία του Δημαρχείου, αλλά και στις γειτονιές της Σιάτιστας μέχρι αργά το βράδυ.
Στη Σαμαρίνα Γρεβενών
Σχεδόν τρεις μέρες διαρκεί το περίφημο πανηγύρι στη Σαμαρίνα των Γρεβενών, που αποτελεί ίσως το πιο φημισμένο βλαχοχώρι της Ελλάδας. Οι απανταχού Σαμαρινιώτες συγκεντρώνονται στον τόπο τους για να χορέψουν τον «τσιάτσιο», στο προαύλιο της εκκλησίας της Μεγάλης Παναγιάς. Την πρώτη ημέρα τελείται μικρή λειτουργία, ενώ το βράδυ παρουσιάζονται χορευτικά συγκροτήματα. Η κυρίως γιορτή έρχεται τη δεύτερη μέρα.
Τότε είναι που μετά τη Θεία Λειτουργία στην αυλή της εκκλησίας όσοι θέλουν πιάνουν το «μεγάλο» χορό του χωριού ή «τσιάτσο». Ονομάζεται έτσι από το ομώνυμο τραγούδι το οποίο λένε πρώτο στο χορό και αναφέρεται στο φοβερό Αρβανίτη επιδρομέα «Τσιάτσιο», που το 1785 τρομοκρατούσε την περιοχή γύρω από τη Σαμαρίνα. Οι χορευτές χορεύουν σχηματίζοντας κύκλους και τραγουδώντας έξι τραγούδια, άλλα ηρωικά κλέφτικα και άλλα βγαλμένα από την κοινωνική ζωή του χωριού.
Στη Βλάστη Κοζάνης
Εντυπωσιακό είναι και το πανηγύρι στη Βλάστη, ένα γραφικό ορεινό χωριό του νομού Κοζάνης, που εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κεφαλοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας. Και αυτό το πανηγύρι κρατάει τρεις ημέρες, ενώ εδώ ο χορός λέγεται «τρανός». Από την παραμονή της γιορτής συγκεντρώνεται πολύς κόσμος στην πλατεία του χωριού και στη συνέχεια γίνεται κατανυκτικός εσπερινός. Ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο το απόγευμα συγκεντρώνονται στα λιβάδια του χωριού για να τραγουδήσουν τραγούδια που σώζονται από την εποχή της Τουρκοκρατίας και να χορέψουν. Και τις τρεις ημέρες του πανηγυριού οι πανηγυριστές χορεύουν κυρίως τον παραδοσιακό χορό που ονομάζουν «τρανό», όνομα που πολλοί αποδίδουν και στον αριθμό των συμμετεχόντων που ξεπερνούν τους 100!
Στα Ζαγοροχώρια
Από τη λίστα με τα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου δεν θα μπορούσαν φυσικά να απουσιάζουν τα Ζαγοροχώρια. Βίτσα και Τσεπέλοβο συγκεντρώνουν πλήθος επισκεπτών καθώς και εκεί η γιορτή κρατά για ένα τριήμερο, με ηπειρώτικους χορούς και… φαγητό.
Στην Παναγία της Θάσου
Στο ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Παναγία της Θάσου οι γυναίκες του χωριού, διατηρώντας τις παραδόσεις, ετοιμάζουν στον αυλόγυρο της εκκλησίας το κουρμπάνι, κρέας με σιτάρι, ρύζι ή πατάτες και το μοιράζουν μετά τη θεία λειτουργία. Μετά τη λιτάνευση της εικόνας, που συνοδεύεται από πολυμελή μπάντα, όλοι μαζεύονται στο προαύλιο της εκκλησίας, με σκοπό να φουντώσει το γλέντι