Φέτος κλείνουν δέκα χρόνια από τη νύχτα που έφυγε ο Παύλος Φύσσας. Από την προηγούμενη Πέμπτη έχουν ξεκινήσει οι εκδηλώσεις του φετινού αντιφασιστικού Σεπτέμβρη του Συλλόγου Πολιτισμού Παύλος Κillah P στον πολυχώρο Λιπασμάτων. Το απόγευμα έχουμε την κορύφωση με τις μαζικές προγραμματισμένες πορείες.
Δέκα χρόνια τώρα, κάθε Σεπτέμβρης του ανήκει. Ανήκει σε εκείνον, που το χέρι φασίστα δολοφόνου του αφαίρεσε τη ζωή, ανήκει όμως και στην Μάνα Μάγδα Φύσσα. Την κυρία Μάγδα, την Μάνα όλων, με την τεράστια αγκαλιά, το γλυκό χαμόγελο που στάθηκε όρθια, οδήγησε τον αγώνα δικαίωσης του Παύλου, έβαλε τη Χρυσή Αυγή στη φυλακή και με δύναμη σήκωσε στις πλάτες της όλα τα παιδιά του αντιφασιστικού κινήματος. Ενός κινήματος που πάλλεται με κάθε τρόπο, όχι μόνο κάθε Σεπτέμβρη, μα διαρκώς δίνει το παρόν. Ο αντιφασιστικός αγώνας είναι στάση ζωής, είναι αισθητική έκφρασης και πολιτικής δράσης.
Πριν ένα μήνα ακριβώς, βρέθηκα στα Κύθηρα με αφορμή το Φεστιβάλ του Καραβά, όπου μεταξύ πολλών γεμάτων εκδηλώσεων όλου του τριημέρου, η αυλαία άνοιξε την πρώτη μέρα με την παρουσία της κυρίας Μάγδας και του Ιάσωνα Αποστολόπουλου στα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας της Γιώτας Εφραιμίδου, «Αντι λήψεις». Μια έκθεση γροθιά στο στομάχι, με μια αλληλουχία πορτραίτων που μιλά για το συλλογικό μας τραύμα, τον συλλογικό πόνο που έφτιαξε νέες συγγένειες και μεγάλες, ευρύτερες οικογένειες. Ο συμβολισμός του τόπου των Κυθήρων ήταν κάτι πολύ πολύ μοναδικό.
Όταν έφτιαχνε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος την ταινία «Ταξίδι στα Κύθηρα», ήθελε να μιλήσει για έναν πολιτικό εξόριστο, που επιστρέφει στην Ελλάδα και διώκεται ως άπατρις, δίχως ιθαγένεια, δίχως ουσιαστικά ταυτότητα.
Ταξίδι στα Κύθηρα θα πει ταξίδι στο πουθενά και το τίποτα. Ζωή χωρίς προορισμό, επάνω σε μια μεταλλική πλατφόρμα, ένα μετανεωτερικό push back, σαν αυτά τα σύγχρονα, με τις εκατόμβες νεκρών.
Είναι σχεδόν σουρεαλιστικό το γεγονός πως όσο πιο βαθιά βουτάς στην ιστορία τόσο την βλέπεις να διαγράφει κύκλους. Κύκλους ολοστρόγγυλους και κατακόκκινους, σαν τον ήλιο που βάφτηκε κόκκινος από τις φλόγες και το αίμα του φετινού καλοκαιριού.
Αίμα αληθινό, ζεστό αίμα, το αίμα του Μιχάλη που κύλησε στα πεζοδρόμια της Νέας Φιλαδέλφειας και το έπλυναν άρον άρον με το πιεστικό των συνειδήσεων.
Αίμα κατατρεγμένων μεταναστών που εξατμίστηκε στα αποκαΐδια της Δαδιάς κι έβαψε κόκκινο τον ήλιο από άκρη σε άκρη της μικρής αυτής χώρας. Χώρας μικρής σε έκταση, συχνά μικρής και σε ψυχή.
Σπάνια η ελπίδα ήταν τόσο μικρή, γράφει στο Κόκκινο Φεγγάρι η Αγγελάκη Ρουρκ.
«Ξαφνικά σαν μπουντρούμι φαίνεται η ζωή
κι η κάθε εποχή ν’ αρχίζει μια νέα, τη δικιά της καταστροφή.
Μες’ απ’ τον άλογο πόνο του ζώου, τρεμουλιαστή ανέβαινε η ώρα
σπάνια είχε ποτέ κανείς τόση μικρή ελπίδα».
Έχουμε πόλεμο τελικά. Αφού ανατινάζεται, καίγεται πλημμυρίζει και εκκενώνεται το σύμπαν στον μικρό μας κόσμο, μετράμε νεκρούς με ή χωρίς ονόματα, πόλεμος θα είναι. Αλλά δεν είναι πόλεμος υβριδικός και αηδίες.
Είναι πόλεμος αντιφασιστικός, είναι πόλεμος ανθρωπιάς και καλοσύνης.
Ο Παύλος ήταν εκεί στα Κύθηρα. Ήταν εκεί γιατί του απηύθυνε το λόγο η κ. Μάγδα. Ήταν εκεί γιατί τον κρατά ζωντανό ο αγώνας της. Στο πλευρό της Μάγδας, όπως και τώρα στα Λιπάσματα, ήταν ο Ιάσωνας για τον οποίο δεν χρειάζεται να πει κανείς τίποτα. Είναι ο μοναδικός που βάλλεται και στοχοποιείται τόσο, θεσμικά και προσωπικά. Γιατί; Ποιο το αδίκημά του; Σώζει ζωές. Ζωές που η ακροδεξιά θεωρεί περιττές, κατώτερες και τις αφαιρεί. Είναι ανατριχιαστικό να τον ακούς να περιγράφει για τον αγώνα δρόμου, έτσι το χαρακτήρισε, από τη στιγμή που εντοπίζεται ένα σκαρί στο πέλαγος μέχρι να διασωθεί.
Είναι φρικιαστικό να παραθέτει ένα προς ένα τα επιχειρήματα για το ναυάγιο της Πύλου, το μεγαλύτερο ναυάγιο της σύγχρονης Ευρώπης και να απαντά στα ψέματα και τις αντιφάσεις των επίσημων ανακοινώσεων.
Η κοινωνία θαρρείς κι έχει χωριστεί μεταφορικά και κυριολεκτικά στα δύο. Στην απλή λογική και την παράνοια. Κάτι ενδιάμεσο ίσως δεν υπάρχει.
Δέκα χρόνια, δέκα Σεπτέμβρηδες. Ο αντιφασιστικός αγώνας ορίζεται πριν και μετά τον Παύλο με πολλά θύματα. Ο Βασίλειος Μάγγος, ο Ζακ Κωστόπουλος, ο Σαχζάτ Λουκμάν, ο Άλκης Καμπανός. Μιλήσαμε με την κυρία Μάγδα, για τα νέα ναζιστικά μορφώματα που μπήκαν στη Βουλή και μου είπε ότι νιώθει οργή. Είπε, αν χρειαζόταν θα τα ξανακάνε όλα από την αρχή. Είπε ότι το παιδί της όταν ήρθε η ώρα να διαλέξει ή με τους ανθρώπους ή με τους φασίστες, διάλεξε τους ανθρώπους.
Δεν κάνουμε ούτε βήμα πίσω. Οφείλουμε να παίρνουμε θέση, πρέπει να αγωνιζόμαστε για ένα μέλλον όπου θα χωρούν όλοι οι άνθρωποι. Η ακροδεξιά χτίζεται λίγο λίγο, κρύβεται καλά και τελευταία νομιμοποιείται παγκοσμίως θεσμικά και πολιτικά. Εμείς πρέπει να είμαστε το ανάχωμα. Και να μην ξεχνάμε.
Ο Παύλος ζει, τσακίστε τους Ναζί. Καλή αντάμωση στα όνειρα.