Η Θεσσαλονίκη ζεί την εποχή της πλαστικο-καλαμακοαπαγόρευσης. Οι απαγορεύσεις, τα πρόστιμα, ο τριπλασιασμός της τιμής και οι μυστικές αγορές κάτω από τα μάτια των αρχών. Επαγγελματίες και πελάτες μιλούν στο TheOpinion.
Η σκηνή πραγματική, σε συνοικιακό μίνι μάρκετ στην ανατολική Θεσσαλονίκη. Πελάτης μπαίνει στο κατάστημα και διακρίνει σε ράφι μια συσκευασία 50 τμχ με πλαστικά καλαμάκια. “Έχετε κι άλλα;”, ρωτά τον υπάλληλο που του απαντά: “μισό λεπτό, να ρωτήσω το αφεντικό”.
Το αφεντικό, με ύφος… αρχινονού, εμφανίζεται από το πίσω μέρος του καταστήματος και ρωτά συνωμοτικά: “πόσα θέλεις; Για καμιά χιλιάδα θα μπορούσα να κάνω κάτι…”. “Εννοείται. Θα ήθελα όμως τα κοντά, του εσπρέσο…”, λέει ο πελάτης για να πάρει την απάντηση: “Δύσκολα μου βάζεις, αλλά κάτι θα κάνω. Ξαναπέρνα την Τετάρτη…”.
Είδος εν ανεπαρκεία, με την τιμή του να έχει ήδη αυξηθεί – όταν και όπου το βρει κανείς διαθέσιμο – τείνει να γίνει το πλαστικό καλαμάκι στη Θεσσαλονίκη. Στην πόλη του φραπέ (άντε και του φρέντο εσπρέσο), η απουσία του είναι σημαντικό πλήγμα, όσο κι αν βλάπτει σοβαρά την οικολογική μας συνείδηση και το περιβάλλον. “Ο καφές δεν πίνεται με αυτό το χάρτινο καλαμάκι”, είναι η φράση στην οποία όλοι συμφωνούν, είτε οι πιο αδιάφοροι οικολογικά, είτε οι πιο ευσυνείδητοι.
Μετά τις 3 Ιουλίου και με στόχο τη μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης, μπήκε τέλος στα πλαστικά μίας χρήσης, μεταξύ των οποίων και στα καλαμάκια. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή και διάθεσή τους απαγορεύεται πλέον στη χονδρική, ενώ στη λιανική επιτρέπεται μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων… Και κάπου εκεί, ακριβώς μεταξύ των αποθεμάτων, είναι που αρχίζει η αναζήτηση…
Μάλιστα, για τους παραβάτες, προβλέπονται τσουχτερά πρόστιμα, καθώς στις περιπτώσεις διάθεσης προϊόντων που υπόκεινται σε απαγόρευση επιβάλλεται πρόστιμο στον παραγωγό –1% επί του κύκλου εργασιών του προηγούμενου έτους, καθώς και στην επιχείρηση εστίασης, 5 ευρώ ανά τεμάχιο προϊόντος που διέθεσε στην αγορά (με ελάχιστο πρόστιμο τα 1.000 ευρώ).
Στα 9 ευρώ η χιλιάδα
Το TheOpinion έκανε έρευνα αγοράς και μίλησε με επαγγελματίες στην πόλη, οι οποίοι δεν μπορούν να πιστέψουν ότι θα ζούσαν την εποχή που το απλό και ταπεινό πλαστικό καλαμάκι θα είχε τέτοια ζήτηση. Από 8 έως 9 ευρώ πωλείται πλέον η συσκευασία των 1000 τεμαχίων στην αγορά της Θεσσαλονίκης, όταν μέχρι τις αρχές Ιουλίου, πριν τη… μεγάλη απαγόρευση, η ίδια συσκευασία έφτανε στα 3 ευρώ!
“Μου τηλεφωνούν πελάτες και με ρωτούν συνωμοτικά: βρήκα τα 50 με 1,5 ευρώ, καλά είναι, ή με κλέβουν;”, μάς λέει ιδιοκτήτης κυλικείου στο κέντρο της πόλης και συνεχίζει: “μου έχουν μείνει κάποια, αρκετά θα έλεγα, τα μονά, που είναι μάλιστα σε συσκευασία ανά ένα. Αυτά τα στέλνω δώρο στους καλούς πελάτες…”!
“Η αλήθεια είναι πως οι πελάτες γκρινιάζουν. Δεν μπορούν να χωνέψουν το χάρτινο καλαμάκι, κυρίως όταν πρόκειται για καφέ. Κι εμείς την κάνουμε την οικονομία μας. Γκρινιάζω κι εγώ στους σερβιτόρους μου: αν σας παραγγείλουν αναψυκτικό, θα το πάτε με ποτήρι. Αφήστε τα καλαμάκια για τον φραπέ”, εξιστορεί ιδιοκτήτης καφέ στην περιοχή της Άθωνος.
Όσο για το Διαδίκτυο; “Το προϊόν δεν είναι πλέον διαθέσιμο”, εμφανίζεται σε όλες τις αναρτήσεις στα σχετικά καταστήματα στο skroutz, ενώ ο ebay θα μπορούσε να λειτουργήσει από καταστήματα εκτός Ε.Ε., έαν έμπαινε κανείς σε αυτή τη διαδικασία για πλαστικά καλαμάκια.
Οι… εναλλακτικές
Όσο κι αν δεν χαροποιούν ιδιαίτερα τους λάτρεις του παγωμένου καφέ, τα καλαμάκια που αντικαθιστούν πλέον τα πλαστικά που… εξοστρακίζονται ως συνυπεύθυνα για την περιβαλλοντική ρύπανση είναι κυρίως από χαρτί. Βρίσκουμε επίσης και αυτά από μπαμπού σε κάποια καφέ.
Κυκλοφορούν, επίσης, προφανώς για ίδια χρήση, και αυτά από σιλικόνη, τα μεταλλικά, ενώ τελευταία εμφανίστηκαν και κάποια από… σιτάρι! “Το βλέπω να έρχεται. Στην τσάντα μας, μαζί με το κινητό και τα κλειδιά, εάν θέλουμε να βγούμε για καφέ και να τον ευχαριστηθούμε, θα κουβαλάμε σε ειδική θήκη και το μεταλλικό καλαμάκι μας. Γιατί με τα χάρτινα που βρίσκουμε στα καφέ, αποκλείεται”, περιγράφει πελάτισσα και λάτρης του καφέ.
Μήπως όμως κι αυτό είναι κέρδος; Μήπως τελικά παρά τη γκρίνια, το όφελος είναι μεγαλύτερο με τη μείωση της χρήσης του πλαστικού;
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, κάθε χρόνο στην Ευρώπη συλλέγονται πάνω από 26 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών αποβλήτων, εκ των οποίων λιγότερο από το 1/3 ανακυκλώνεται, ενώ το 50% των απορριμμάτων στις θάλασσες είναι πλαστικά μιας χρήσης, ενώ επιπλέον 27% είναι αλιευτικά εργαλεία από πλαστικό. Επίσης, στην Ελλάδα, καταναλώνουμε κάθε μέρα περί το 1 εκατ. πλαστικά ποτήρια, ή αλλιώς 350 εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια τον χρόνο.