Η μουσικοχορευτική παράσταση «The Thread (Το Νήμα)», αφιερωμένη στον μεγάλο Έλληνα συνθέτη, Βαγγέλη Παπαθανασίου, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, την Τετάρτη 21 και την Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου.
Πόσο φαινομενικά αντίθετοι, αλλά συνάμα ταιριαστοί, μπορεί να είναι ο παραδοσιακός με τον σύγχρονο χορό; Η κυρία Γεωργία Ηλιοπούλου, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος
της πολιτιστικής εταιρείας ΛΑΒΡΥΣ καθώς και «αυτουργός» της παράστασης, ξετυλίγει «Το Νήμα» στο TheOpinion.
Η κυρία Ηλιοπούλου, ως κοινωνός του πολιτισμού, στόχευε, από την αρχή της ενασχόλησής της, στην προβολή του ελληνικού πολιτισμού στο διεθνές κοινό. Μία όχι τόσο απλή διαδικασία, όπως αναφέρει στο TheOpinion, καθώς την «τριβέλιζε» για χρόνια ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε αυτό να αποτυπωθεί σωστά, ώστε να είναι πιο εύκολα κατανοητό από την παγκόσμια κοινότητα. Επιδίωκε να μπορέσει, δηλαδή, να επαναφέρει στη μνήμη των ξένων την Ελλάδα και να το συνδυάσει με τη σύγχρονη χώρα.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα της χορευτικής παράστασης
«Το 2016, εντελώς τυχαία σε ένα συνέδριο που ήμουν στο Λονδίνο, κάποιος “εξυπνούλης” μού είπε το εξής απίστευτο: “Κυρία Ηλιοπούλου, τώρα που τα πράγματα είναι δύσκολα στη χώρα σας, θα επιστρέψετε ή θα μείνετε για πάντα στο Λονδίνο”; Ε, κι ήταν η αφορμή για να πω: “Όχι αγαπητέ μου, θα επιστρέψω στη χώρα μου! Και τα πράγματα δεν είναι δύσκολα για τη χώρα μου, δεν πα να λέτε εσείς ό, τι θέτε;”. Κι έτσι ξεκίνησε η περιπέτεια, να δημιουργηθεί αυτή η παράσταση», δηλώνει η κυρία Ηλιοπούλου στο TheOpinion και συνεχίζει: «Γύρισα πίσω κι αποφάσισα ότι θα ήταν ο χορός και βεβαίως ο παραδοσιακός χορός. Αλλά ο παραδοσιακός χορός θα έπρεπε να έχει τη φινέτσα και την υφή του σημερινού, του σύγχρονου, του τωρινού. Το να πάρεις την αξία που σου δίνει, το μήνυμα που θέλει να σου δώσει ο παραδοσιακός χορός και να το φέρεις στο σήμερα, έτσι ώστε να μπορεί να το παρακολουθήσει κι ο “αμύητος” σ’ αυτό το θέμα».
Στο μουσικοχορευτικό αυτό ταξίδι, βέβαια, είχε συνοδοιπόρους τέσσερις εξαιρετικούς συντελεστές (Πρωτότυπη μουσική: Βαγγέλης Παπαθανασίου, Σκηνοθεσία – χορογραφία: Russell Maliphant, Κοστούμια: Μαίρη Κατράντζου, Φωτισμοί: Michael Halls).
Η συνεργασία με τον Russell Maliphant
Η επιλογή του Russell Maliphant δεν ήταν τυχαία. Όπως λέει χαρακτηριστικά στο TheOpinion: «Έχει έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Επιμένει, εμμένει και πάει σε πολύ μεγάλο βάθος. Είναι από αυτούς τους χορογράφους που βιώνει τη δουλειά με όλο του το είναι. Δεν είναι επιφανειακός στα πράγματα».
Παρότι ο ίδιος έχει αδυναμία στην Ελλάδα, καθώς είναι παντρεμένος με Ελληνίδα, και γνώριζε ήδη το ηχόχρωμα, χρειάστηκε να μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα για να μελετήσει τους χορούς, να κατορθώσει να εντρυφήσει, να εμβαθύνει και να μπορέσει, στο τέλος, να αποδώσει.
«Αυτό που έκανε ο Russell είναι ότι έμαθε, συνειδητοποίησε, κι από ‘κει και ύστερα “συνομίλησε” μαζί τους, “αντιπαρατέθηκε” μαζί τους και κάποιες φορές τους άφησες ατόφιους.
Κι έχουμε μία παράσταση η οποία έχει ατόφιους παραδοσιακούς χορούς -κυρίως τους ανδρικούς πολεμικούς- κι όχι μόνον. Κι απ΄ την άλλη, “αντιπαρατέθηκε” μαζί τους. Τους Κωδωνοφόρους του Σοχού, ας πούμε, τους πήρε και τους έκανε ένα τελείως διαφορετικό πράγμα το οποίο είναι κάτι απίστευτο, εξορκιστικό στην κυριολεξία· είναι σαν εξορκισμός του κακού. Από ‘κει κι ύστερα “συνομίλησε” με τον τσάμικο. Τι σημαίνει αυτό; Ο τσάμικος είναι χορός του σολίστα, του πρώτου χορευτή. Και τι είπε; Εγώ θα φτιάξω τον δικό μου τσάμικο κι έφτιαξε ένα υπέροχο σόλο. Ένα σόλο, το οποίο το χορεύει ο Αναστάσιος Καραχανίδης, ένας καταπληκτικός χορευτής. Κι όταν το δεις σε αντιπαράθεση και το κατανοήσεις, θα δεις τη συνομιλία του πώς αυτός ο τσάμικος, που είναι η γοητεία όλου αυτού του χορού, πώς βγαίνει από το σόλο που δημιούργησε ο ίδιος ο Russell», παραθέτει η κυρία Γεωργία Ηλιοπούλιου στο TheOpinion.
Ο μίτος της Αριάδνης
Η παράσταση ονομάστηκε «The Thread (Το Νήμα)», από τον μίτο της Αριάδνης. Εξηγεί η κυρία Ηλιοπούλου στο TheOpinion: «Η παράσταση έχει μια ροή. Ξεκινάει από τον λαβύρινθο, απ’ τον οποίο εμπνευστήκαμε και δώσαμε τον τίτλο. “Το Νήμα” είναι ο μίτος της Αριάδνης, είναι ο μίτος που έβγαλε τον Θησέα στο φως. Τον βοήθησε να βγει από τον λαβύρινθο και να συνεχίσει τη ζωή του. Το ίδιο κάναμε με την παράσταση αυτήν. Ξεκινάμε από έναν λαβύρινθο, που πάει – έρχεται, και στο τέλος γίνεται μία ευθεία γραμμή και ξεκινάει η επικοινωνία, ο χορός, η επαφή με τις περιοχές, με τους διαφορετικούς τόπους. Κι αυτή είναι η ιστορία της παράστασης. Αυτή η παράσταση, μας αφηγείται την ιστορία του τόπου, με έναν τρόπο διαφορετικό, με έναν τρόπο που να είναι εύκολα κατανοητός τόσο στους νέους μας όσο και στους αλλοεθνείς που δεν έχουν μέσα τους αυτό που έχουμε εμείς σαν Έλληνες».
Η σύμπραξη δύο, φαινομενικά, ασύμβατων κόσμων
Όσο για το “πάντρεμα” σύγχρονου και παραδοσιακού χορού; «Το πιο σοφό όλων το είπε ο ίδιος ο Βαγγέλης Παπαθανασίου. Στο σημείωμα του προγράμματος, που έγραψε ο Βαγγέλης, λέει ότι είναι έμφυτη η μουσική στον άνθρωπο. Η μουσική προϋπάρχει του ανθρώπου. Η κίνηση του σύμπαντος είναι μία μουσική για αυτόν. Και για όλους. Η κίνηση, όποια κι αν είναι, όπως κι αν είναι, είναι κίνηση. Είτε στον σύγχρονο είτε στον παραδοσιακό είτε στον μοντέρνο -όπως και να τον ονομάσετε τον χορό- είναι κίνηση. Τι είναι διαφορετικό; Ο τρόπος που το σώμα των χορευτών κινείται και οι μυϊκές ομάδες τις οποίες χρησιμοποιεί. Αυτές είναι πολύ διαφορετικές κι εκεί χρειάζεται χρόνος και εκπαίδευση. Γι’ αυτό μας πήρε ενάμισης χρόνος, περίπου, προβών για να καταφέρουμε να βγάλουμε αυτό το αποτέλεσμα. Και πάλι θα πρέπει να πούμε ότι ποτέ ένας σύγχρονος χορευτής δεν θα χορέψει τα παραδοσιακά, με τον τρόπο που τα χορεύει ο παραδοσιακός. Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι να χορέψει τον ποντιακό χορό ο σύγχρονος χορευτής στο απόλυτο, όπως το χορεύει ο παραδοσιακός. Το ζητούμενο είναι η σύμπραξη του ενός με το άλλο. Η κατανόηση του ενός και του άλλου. Η επικοινωνία του ενός και του άλλου. Κι αυτό είναι το μήνυμα της δικιάς μας παράστασης».
Η τελευταία σκηνική δημιουργία του αείμνηστου Βαγγέλη Παπαθανασίου
Για την κυρία Ηλιοπούλου δεν υπήρξε παρελθοντικός χρόνος ως προς την αναφορά της στον μεγάλο αυτόν συνθέτη. Τον χαρακτηρίζει ως έναν γλυκύτατο, τρυφερότατο και φιλόξενο άνθρωπο. «Ό, τι πιο καλόκαρδο μπορεί να φανταστεί κανείς. Για τον επαγγελματία Βαγγέλη, όμως, ό, τι πιο δύσκολο, ό, τι πιο αδιανόητο μπορεί να σκεφτεί κάποιος. Απαιτητικός στο έπακρον! Δεν υπήρχε χρόνος, δεν υπήρχε χρήμα, δεν υπήρχε τόπος, δεν υπήρχε τίποτα για τον Βαγγέλη. Απολύτως τίποτα. Το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν το αποτέλεσμα. Σκληρός, πολύ σκληρός στη δουλειά του. Κι έλεγες: “Μα είναι δυνατόν”; Με το Βαγγέλη ήμασταν πάρα πολλά χρόνια φίλοι. Αυτή την πλευρά του δεν την είχα δει ποτέ.
Πώς είναι δυνατόν να αλλάζει τόσο πολύ ένας άνθρωπος; Κι όμως αλλάζει, γιατί η απαίτησή του, απ’ αυτό το οποίο θεωρούσε αυτός άριστο, ήταν όντως αυτό που ήθελε. Απόλυτος σε όλα του, γι ‘αυτό και έκανε αυτό που έκανε. Δεν είναι τυχαίο όταν οι άνθρωποι γίνονται πολύ μεγάλοι. Είναι γιατί είναι απόλυτοι σε αυτό το οποίο υπηρετούν», εξομολογείται η κυρία Γεωργία Ηλιοπούλου στο TheOpinion.
Το σημείωμα του Βαγγέλη Παπαθανασίου για το «The Thread – Το Νήμα»
Πάντα έδινα και δίνω την πρώτη θέση στη μνήμη.
Όποιος κατορθώνει να εμβαθύνει, όσο το δυνατόν περισσότερο,
στον χώρο που ονομάζουμε μνήμη, τόσο δύναται να εκτοξευθεί στο μέλλον με εντυπωσιακή συνέπεια και αποτελεσματικότητα.
Με άλλα λόγια, όσο ένας άνθρωπος ή ένας λαός γνωρίζει το παρελθόν του
και την ιστορία του, τότε μπορεί να ενεργήσει πιο θετικά για το παρόν και για το μέλλον.
Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που προέρχεται από έναν τόπο, ο οποίος,
μέσα από τα βάθη των αιώνων, δεν στερήθηκε ποτέ πολιτιστικού και πνευματικού πλούτου.
Γνωρίζοντας όσο τίποτα άλλο τη δύναμη της μουσικής ως Θείας Δύναμης που προϋπήρχε του ανθρώπου και συνδυάζοντάς τη με μια αρχέγονη ανθρώπινη έκφραση που είναι ο χορός, ήταν το βασικό ερέθισμα που με έκανε να ασχοληθώ με αυτό το εγχείρημα.
Τη συνύπαρξη αυτών των δύο στοιχείων του πολιτιστικού θησαυρού του τόπου μου, σήμερα.
Μια ολιστική προσέγγιση της εξέλιξης του ανθρώπου.
Αυτό το έργο είναι σαν μια ανασκαφή στο παρελθόν και συγχρόνως στο μέλλον.
INFO
The Thread (Το Νήμα)
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
Τετάρτη 21 & Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου – 21.00
Προπώληση Εισιτηρίων: viva.gr
Για εισιτήρια ΑμεΑ στο τηλ. 2107258510 και στο e-mail: info@lavris.gr
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Πρωτότυπη μουσική: Βαγγέλης Παπαθανασίου
Σκηνοθεσία – χορογραφία: Russell Maliphant
Κοστούμια: Μαίρη Κατράντζου
Φωτισμοί: Michael Halls
Σύλληψη ιδέας: Γεωργία Ηλιοπούλου
ΧΟΡΕΥΤΕΣ
Δελής Δημήτρης, Δημητριάδη Μαργαρίτα, Καραχανίδης Αναστάσης, Καρούτης Χρήστος, Κολοβού Ευφρωσύνη, Λέτσου Μήνα, Μανουκιάν Μαρία, Μπαγεώργος Ηλίας, Παγανός Δημήτρης, Παντελάκη Ειρήνη, Παπακωνσταντίνου Μαρία, Παυλής Θεμιστοκλής, Σπηλιωτοπούλου Ηώ, Σταυρόπουλος Αλέξανδρος, Σχοινοπλοκάκη Μυρτώ, Τσιγγίστρα Μαρία, Χατζηβασιλειάδης Νικόλαος, Χατζηγιαννάκης Θωμάς