Για τις συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής μέσα στον αιώνα και την Ελλάδα του σήμερα μίλησαν ο συγγραφέας-πολιτικός αναλυτής Γιώργος Καραμπελιάς και ο ιστορικός-συγγραφέας Κώστας Χατζηαντωνίου.
Οι δύο τους ήταν καλεσμένοι σε διάλεξη που διοργάνωσε το Λαϊκό Επιμορφωτικό Πανεπιστήμιο του δήμου Νεάπολης-Συκεών, που πραγματοποιήθηκε στο Κλειστό Θέατρο Συκεών.
Συγκεκριμένα, οι δύο συγγραφείς τοποθετήθηκαν για το θέμα «Μικροελλαδισμός και ελληνική οικουμενικότητα 1922-2022. Ένας νέος ρόλος για την Ελλάδα».
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, ευχαρίστησε τους κυρίους Χατζηαντωνίου και Καραμπελιά για την αποδοχή της πρόσκλησης και στη συνέχεια καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους σε μία από τις εννιά ομιλίες που θα γίνουν για την θεματική ενότητα για τα γεωστρατηγικά, ενεργειακά και εθνικοανεξαρτησιακά ζητήματα που έχουν ενταχθεί στο ΛΕΠ.
«Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να μεταδώσουμε γνώση και να φωτίσουμε πτυχές της ιστορίας των προηγούμενων αιώνων», σημείωσε ο κ. Δανιηλίδης.
Η εισήγηση του Κώστα Χατζηαντωνίου
Στην εισήγησή του ο ιστορικός και συγγραφέας, Κώστας Χατζηαντωνίου, σημείωσε πως το 1922 ήταν ένα έτος καταστροφής, τόσο για την παρουσία του ελληνισμού στην περιοχή της Μικράς Ασίας, όσο και για τον τερματισμό της Μεγάλης Ιδέας, μια ιδέα που «νοηματοδοτούσε επί αιώνες την ύπαρξη του Νέου Ελληνισμού».
Ο ίδιος, μέσω της τοποθέτησής του, έκανε μια αναδρομή μερικά χρόνια πριν το 1922.
Μίλησε για την επανάσταση του 1909, η οποία έκανε για πρώτη φορά εφικτό το όραμα της εθνικής αποκατάστασης του ελληνισμού, αφού η αποσύνθεση της οθωμανικής αυτοκρατορίας δημιουργούσε ένα θανάσιμο κίνδυνο αλλά συγχρόνως και μοναδική ευκαιρία.
Η αντιμετώπιση του κινδύνου αυτού και η ευκαιρία που δινόταν, απαιτούσαν ηγεσία υψηλών στρατηγικών ικανοτήτων, κάτι που ο κόσμος είδε στο πρόσωπο του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Στη συνέχεια, ο κ. Χατζηαντωνίου πρόσθεσε, αναφερόμενος και πάλι στην καταστροφή του 1922, ότι η χρονιά εκείνη δεν ήταν το τέλος, αλλά κι η αρχή μιας προσπάθειας αναδημιουργίας του ελληνισμού, στα στενά όρια των συνόρων του κράτους αυτή τη φορά.
Οι εκατομμύρια πρόσφυγες που έφτασαν στον ελλαδικό χώρο έδωσαν ζωή στο όχι και τόσο αναπτυγμένο κράτος των Βαλκανίων, αφού βρήκαν το κουράγιο να φτιάξουν από το μηδέν τη ζωή τους.
Τελειώνοντας, ο κ. Χατζηαντωνίου αναφέρθηκε στις σημερινές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο ελληνισμός.
Μια από αυτές είναι να βρούμε κι εμείς τη δύναμη των προσφύγων που «όπως έλεγε και ο Κωστής Παλαμάς «πολίτες και οπλίτες όλοι έχτισαν εδώ του ονείρου μας την Πόλη και την Αγιά Σοφιά».
Η εισήγηση του Γιώργου Καραμπελιά
Από την μεριά του ο συγγραφέας και πολιτικός, Γιώργος Καραμπελιάς μίλησε για τα χρόνια 1909-1922 και το τέλος της Μεγάλης Ιδέας.
Όπως είπε «εκείνη την περίοδο ο ελληνισμός θα ολοκλήρωνε την ανασυνθετική πορεία που είχε αρχίσει το 1821, και ο τουρκισμός θα περιοριζόταν σε μια μικρασιατική δύναμη με δημιουργία και Αρμενικού και Κουρδικού κράτους – είτε, όπως και συνέβη τελικώς, ο ελληνισμός θα περιοριζόταν στην ελληνική χερσόνησο».
Στη συνέχεια, ο συγγραφέας παρουσίασε τις αντιδράσεις που υπήρχαν στο Παλάτι για την πιθανή εξέλιξη να μετατραπεί το ελληνικό κράτος στον σημαντικότερο παράγοντα της Ανατολής, γι’ αυτό και η δυναμική ανανέωσης εκφραζόταν από τον Βενιζέλο.
Από την επανάσταση του 1821 μέχρι και την μικρασιατική καταστροφή, η τότε Ελλάδα αντιμετώπιζε το ίδιο πρόβλημα: τον διάσπαρτο χαρακτήρα του ελληνισμού.
Αυτός ο χαρακτήρας, όπως υποστήριξε ο κ. Καραμπελιάς, ήταν αυτό που οδήγησε ανά τους αιώνες σε εμφυλίους πολέμους.
Η Ευρώπη του σήμερα
Έναν αιώνα μετά την καταστροφή του ελληνικού στοιχείου στην Μικρά Ασία, η Ευρώπη έρχεται αντιμέτωπη με τα ίδια προβλήματα που βίωσε η Ελλάδα του περασμένου αιώνα.
«Σήμερα, η Ευρώπη, συνεχίζει μια καθοδική πορεία που κινδυνεύει να την οδηγήσει σε έναν δρόμο γεωπολιτικής ενδόρρηξης. Επομένως, οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να παραμείνουν ένας σημαντικός γεωπολιτικός παράγοντας μόνο εάν συμπήξουν ένα κοινό μέτωπο. Και η αντιμετώπιση του νεο-οθωμανισμού συνιστά προϋπόθεση της όποιας ευρωπαϊκής οικοδόμησης», υποστήριξε ο συγγραφέας και πολιτικός.
Αναφερόμενος στην γεωπολιτική θέση Ελλάδας και Κύπρου, τόνισε ότι μπορεί να μεταβληθεί σε αποφασιστικής σημασίας πλεονέκτημα και να διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο όχι ως παράσιτο ή ως γεωπολιτικό οικόπεδο, αλλά ως πυκνωτής μιας απειλούμενης ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Κλείνοντας, σημείωσε πως: «Το 1922 βούλιαξε η Μεγάλη Ιδέα εξ αιτίας των δικών μας εμφυλίων και χάσαμε την Πόλη και τη Σμύρνη. Σήμερα μόνο η νέα Μεγάλη Ιδέα της συνέχειας του ελληνισμού, στα πλαίσια μιας γεωπολιτικά, αμυντικά και πολιτιστικά αυτόνομης Ευρώπης, με επίκεντρο πλέον την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τη Λευκωσία, μπορεί να έχει το οποιοδήποτε υπαρξιακό και γεωπολιτικό νόημα».
Στο τέλος των εισηγήσεων των δύο ανδρών, ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών τους παρέδωσε δώρα, τα οποία συμπεριλάμβαναν ένα βιβλίο με την ιστορία του δήμου και το έμβλημα του δήμου.
Το Λαϊκό Επιμορφωτικό Πανεπιστήμιο
Αναφορικά με το Λαϊκό Επιμορφωτικό Πανεπιστήμιο (ΛΕΠ) ο κ. Δανιηλίδης τόνισε ότι είναι ένας θεσμό που έχει σχέση με την Παιδεία και μετρά 20 χρόνια, υπογραμμίζοντας ότι οι άνθρωποι του δήμου νιώθουν περηφάνια για τοΛΕΠ.
«Φέτος κάναμε ένα άλμα εξαιτίας των διεθνών συγκυριών να αφιερώσουμε μια ολόκληρη περίοδο στα θέματα τα ενεργειακά, γεωπολιτικά κ.α», πρόσθεσε.
Από την μεριά της, η Ειρήνη Καγιαμπίνη, αντιπρόεδρος της Κοινωφελούς Επιχείρησης Υπηρεσιών του δήμου και υπεύθυνη του ΛΕΠ, υποστήριξε ότι «θεωρούμε ότι η γνώση είναι δύναμη. Επομένως οι δημότες μας θέλουμε να έχουν γνώση για ποικίλα θέματα, όπως ψυχολογία, ιστορία και γενικά αφουγκραζόμαστε τι θέλει η κοινωνία».
«Η θεματική αυτή της γεωπολιτικής ήταν μια επιλογή του δημάρχου, και με τη βοήθειά του ήρθαμε σε επικοινωνία με τους ομιλητές», κατέληξε.