Πριν από περίπου δύο χρόνια ο Τζόναθαν Κόου ταξίδευε στην Ελλάδα με τον δικό του «κύριο Γουάιλντερ» και την Καλλιστώ. Μία ενδιαφέρουσα ιστορία που μας κίνησε το ενδιαφέρον και μπήκαμε στον μαγικό του κόσμο.
Πριν λίγες ημέρες είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον Άγγλο συγγραφέα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης με αφορμή τον ερχομό του για την παρουσίαση του βιβλίου του, «Bournville» (μετάφραση Αλκ.Τριμπέρη) που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πόλις. Ο ίδιος περιχαρής απόλαυσε τον ήλιο της πόλης, τη θάλασσα κι έκανε μία απολαυστική κουβέντα με το κοινό. Αφετηρία ένα γενεαλογικό δέντρο. Συνδέει το παρελθόν με το παρόν. Η εξέλιξη και η αναζήτηση ταυτότητας μίας οικογένειας, αλλά κι ενός ολόκληρου έθνους.
Το διασημότερο εργοστάσιο σοκολάτας, η πρωταγωνίστρια Μαίρη, η διαδρομή από το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι και το παρόν. Παραστατικότητα και ζωντάνια χρωματίζουν την αφήγηση. Επίκαιρα σχόλια, λυρισμός που πυροδοτεί τα συναισθήματα. Κρατάει τον αναγνώστη από την πρώτη σελίδα. Ο Κόου μας εισάγει υποδειγματικά στο έργο του. Μας αιχμαλωτίζει λέξη λέξη, βήμα βήμα. Τα χρονογραφικά και τα βιογραφικά στοιχεία δημιουργούν ένα ανάγλυφο των χαρακτήρων που αναπτύσσονται. Αφορούν κυρίως την μεσαία τάξη (πολύ διαφορετική από την κακώς νοούμενη στην Ελλάδα), την ώρα που πέφτουν κλεφτές ματιές και στην εργατική τάξη.
Αποδίδεται μέσα από μία ενδιαφέρουσα ματιά η πραγματικότητα για ΜΜΕ της Μεγάλης Βρετανίας. Στο κάδρο τίθεται ακόμα και το BBC. Αναφορές γίνονται σε Βασιλείς και Πρίγκηπες, αλλά για τον δημιουργό η βασιλική εικόνα δεν προκαλεί κάποιο δέος, ίσια ίσα την αποστρέφεται όπως μας εκμυστηρεύτηκε. Αντίθετα επικεντρώνεται στην ουσία. Παρ΄ότι δε γράφει πολιτικά, η γραφή του έχει έναν έντονα πολιτικό χαρακτήρα. «Το όλοι ίδιοι είναι» οδηγεί σε αλαζονικές συμπεριφορές που έφεραν στο προσκήνιο Μπάνον, Τραμπ, Τζόνσον. Βαριές ευθύνες και μία πόλωση που είναι ικανή να οδηγήσει τις μονάδες της κοινωνίας να κάνουν ό,τι λογικά φαντάζει απίθανο.
Αναμνήσεις, ταξίδια, στιγμές που σημάδεψαν τον αγγλικό λαό. Όσο ξετυλίγεται η πλοκή αντιλαμβανόμαστε πόσο ρευστοί είναι οι καιροί που ζούμε. Ακροβατούμε σε ένα τεντωμένο σχοινί. Όπως όμως γράψαμε και στην εισαγωγή μας γίνεται μία έμμεση αναγωγή από τον έναν στο όλον, στο σύνολο. «Θα βγουν άραγε η οικογένεια, η ίδια η χώρα πιο ενωμένες ή θα καταλήξουν πιο αποκομμένες και διαιρεμένες από ποτέ;
Το βιβλίο αγαπήθηκε ιδιαιτέρως από το κοινό. Ο Κόου τόσο στη Θεσσαλονίκη, αλλά και στην Αθήνα στην εκδήλωση του Eteron ένιωσε την αγάπη του κόσμου. Ένας σπουδαίος άνθρωπος, απλός, προσιτός, με το χαμόγελο. Με τη νοσταλγία και τόνους συγκίνησης μας αφήνει σιγά σιγά, όταν πια έχουμε φτάσει στο τέλος του τούνελ, να βγούμε από το σύμπαν του. Όταν έρθει αυτή η στιγμή μαγεμένοι περιμένουμε ήδη το επόμενό του βιβλίο ή ανατρέχουμε σε παλαιότερα, καθώς μέσα από ένα εύπεπτο μυθιστόρημα μαθαίνουμε ταυτόχρονα ιστορία, γεωγραφία και το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο της Μεγάλης Βρετανίας στον χρόνο.