Γιασεμί Κηλαηδόνη στο TheOpinion: «Να εξασκήσουμε ξανά το πώς απολαμβάνουμε τον λόγο»

Η Γιασεμί Κηλαηδόνη, με αφορμή την παράσταση «Μαράν Αθά», μιλάει στο TheOpinion και τη Δέσποινα Δαϊλιάνη

12 Οκτωβρίου 2023, 09:01 UPD: 12 Οκτωβρίου 2023, 09:20

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

Η παράσταση «Μαράν Αθά», από τις μακροβιότερες των τελευταίων ετών, έρχεται στο Θέατρο Αμαλία το Σάββατο 14 και την Κυριακή, 15 Οκτωβρίου.

Η παράσταση που απέσπασε διθυραμβικά σχόλια από κριτικούς και χαρακτηρίστηκε ως ένας «υποκριτικός άθλος», επιστρέφει και πάλι στη Θεσσαλονίκη.

Όπως επισημαίνει κι η ίδια η Γιασεμί Κηλαηδόνη στο TheOpinion: «Είναι σπουδαίο δώρο να έχω με αυτήν την παράσταση τόσο μεγάλη σύνδεση με τη Θεσσαλονίκη, με τόσο μεγάλη αποδοχή του κοινού που να χρειάζεται να επιστρέφω. Το θεατρόφιλο κοινό της πόλης έχει αποδείξει ότι αγαπάει τα καλά κείμενα».

Κυρία Κηλαηδόνη, θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω κι εγώ με τη διαπίστωση ότι, πράγματι, βάζετε τον εαυτό σας σε καλλιτεχνικές «προκλήσεις»…

Μιλάμε για ένα κείμενο και μια παράσταση που έχουν μεγάλη ιστορία. Ανέβηκε πριν από δεκατέσσερα χρόνια, με τεράστια επιτυχία, στην Αθήνα. Και είναι, νομίζω, η τέταρτη ή πέμπτη φορά που επισκέπτομαι με αυτήν την παράσταση τη Θεσσαλονίκη. Θέλω να πω ότι είναι μια παράσταση που, πέρα από «πρόκληση», έχει διαγράψει από μόνη της μια τεράστια καλλιτεχνική πορεία.

Μου αρέσει να βάζω «προκλήσεις». Δεν είναι, όμως, θέμα «πρόκλησης». Όταν συναντάει ένας ηθοποιός τόσο συγκλονιστικά κείμενα, όπως είναι το «Μαράν Αθά», νομίζω είναι ευλογία να βρίσκεται αντιμέτωπος.

Είναι, φυσικά, ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Φανταστείτε, όταν το έκανα αυτό, ήμουν πολύ νεότερη∙ ήμουν 32 χρονών. Το να υποδυθεί ένας ηθοποιός, 32 χρονών, δεκαεννιά πρόσωπα για δυόμισι ώρες πάνω στη σκηνή, δεν ξέρω αν είναι κάτι το οποίο έχει ξανασυμβεί.

Δεκαεννιά πρόσωπα, ε;

Ναι. Είναι δεκαεννιά ρόλοι που ενσαρκώνω μόνη μου, επάνω στη σκηνή. Με ένα ρούχο, με ένα ράσο μόνον. Αλλάζοντας τη φωνή και το σώμα μου.

Γι’ αυτό γράφτηκαν κι αυτά που γράφτηκαν, κι ακούστηκαν περί υποκριτικού άθλου. Δεν νομίζω ότι είναι μια παράσταση, είναι μια τελετουργία. Έτσι τη θεωρώ.

«Μαράν Αθά» ή «Ο Κύριος έρχεται»…

Είναι μια φράση από επιστολή του Αποστόλου Παύλου. Στο κείμενο ακούγεται αφοριστικά προς τον πρωταγωνιστή, τον νεαρό μοναχό. Είναι, όμως, μια επίκαιρη και σύγχρονη φράση θα έλεγα∙ «ο Κύριος έρχεται» με τη μορφή της κάθε εξουσίας.

Δεν το τοποθετώ μόνον στο θρησκευτικό και θεολογικό κομμάτι. Μπορεί κανείς να κάνει την αναγωγή σε οτιδήποτε σημαίνει για αυτόν ο Κύριος, ο κυρίαρχος, η εξουσία, η ανώτερη δύναμη. Ο καθένας μπορεί να το τοποθετήσει στη δική του ζωή, για το τι μπορεί να σημαίνει για αυτόν.

Κάποιος έρχεται για να σε τιμωρήσει. Για να σε βάλει στη θέση σου, για να σε βάλει μέσα σε ένα πλαίσιο. Οπότε, θεωρώ ότι είναι πιο πολύπλοκη η φράση και αποκτά μεγαλύτερο νόημα από το χριστιανικό κομμάτι.

Είναι ένας μονόλογος, ενδεχομένως με μεγαλύτερο το συναισθηματικό κομμάτι για εσάς; Τα γεγονότα λαμβάνουν χώρα σε μια περιοχή, από την οποία κατάγεστε.

Είμαι γεννημένη στη Λάρισα, έζησα τα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής μου. Έχω πάρα πολλές μνήμες και από την περιοχή εκείνη και από τον ήχο της γλώσσας. Γιατί, η εξαιρετική γλώσσα του Ψύρρα, θα λέγαμε ότι είναι μια μίξη θεσσαλικής ντοπιολαλιάς κι εκκλησιαστικής καθαρεύουσας. Έχει κάνει ένα πολύ ωραίο ιδίωμα γλωσσικό, δικό του.

Οπότε, σίγουρα έπαιξε ρόλο και το γεγονός της δικής μου καταγωγής από τη Θεσσαλία και τη Λάρισα. Έχω, δηλαδή, μνήμες και από τη γλώσσα. Και από το χωριό, το Μεταξοχώρι, που πέρασα τα καλοκαίρια των παιδικών μου χρόνων. Και υπάρχει ακόμη ένα σπίτι εκεί…

Αν ήταν ένα κείμενο που είχε να κάνει με τη Μακεδονία, την Κρήτη, μπορεί να μην είχα τέτοιους ισχυρούς δεσμούς. Έπαιξε ρόλο και αυτό το κομμάτι της καταγωγής και των βιωμάτων.

Μια περιοχή, που δοκιμάστηκε το τελευταίο διάστημα αρκετά. Πώς το βιώσατε εσείς;

Δοκιμάστηκε η Θεσσαλία πάρα πολύ, τον τελευταίο χρόνο. Και με το τραγικό συμβάν στα Τέμπη και, φυσικά, με αυτές τις κοσμογονικές καταστροφές που έγιναν, τώρα, με τις πλημμύρες.

Είναι για ‘μένα δύσκολο να ξέρω πώς οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από την καταγωγή, βασανίζονται και δοκιμάζονται το 2023 με αυτόν τον τρόπο. Έχω και φίλους και γνωστούς, οι οποίοι έμειναν χωρίς σπίτι μέσα σε μια νύχτα. Είδαν τη γη τους να καταστρέφεται. Είναι πάρα πολύ δύσκολο αυτό.

Υποδύεστε, λοιπόν, δεκαεννιά διαφορετικά πρόσωπα επί σκηνής. Τι άλλο πρέπει να ξέρει ένας θεατής, ερχόμενος στην παράσταση;

Πρόκειται για ένα κείμενο που, παρότι είναι γραμμένο από άντρα, νομίζω ότι έχει αποτυπώσει συγκλονιστικά τη γυναικεία ψυχή και ευαισθησία ο Θωμάς. Και το πώς οφείλουμε να κατανοήσουμε πάρα πολύ καλά το αντίθετο φύλο, για να μπορέσουμε να πορευτούμε και να συνυπάρξουμε.

Ο νεαρός αυτός μοναχός, μυείται μέσα από κάποια όνειρα και αντιλαμβάνεται, ακούει και μαθαίνει για τη γυναικεία φύση και ψυχή. Νομίζω μόνον αν κατανοήσουμε βαθιά ο άντρας τη γυναίκα και η γυναίκα τον άντρα, θα μπορέσουμε να συνυπάρξουμε. Μας αφορά πάρα πολύ, και τους άντρες και τις γυναίκες. Είναι ένα κείμενο που έχει, πραγματικά, πολύ βαθιά την κίνηση.

Κι επειδή είναι η γλώσσα τόσο ισχυρή και δυνατή και διανύουμε την εποχή της εικόνας, νομίζω ότι το θέατρο το παρέχει αυτό· το να μπορεί να ακούσει κανείς και να ξαναθυμηθεί και να απολαύσει τον λόγο, που είναι πάρα πολύ σημαντικό. Και να μην κολλάμε, πια, τόσο πολύ στην εικόνα.

Είναι ένα κείμενο που χαίρεσαι να το ακούς, πέρα από την ερμηνεία τη δική μου. Λίγο να εξασκήσουμε ξανά το πώς απολαμβάνουμε και τον λόγο, πια.

Με την κυρία Βαγενά, εκτός από τη σχέση μάνας – κόρης, σας συνδέουν και επαγγελματικοί δεσμοί. Αναρωτιέμαι, ποια συμβουλεύει ποια περισσότερο;

Κλείνω, σχεδόν, 25 χρόνια θεατρικής πορείας. Στην αρχή, όπως είναι πιο αναμενόμενο κι ως νεότερη κι εγώ στον χώρο, τη συμβουλευόμουν περισσότερο.

Βέβαια, πάντα είχαμε μια ισότιμη σχέση με τους γονείς μας. Κι εκείνοι μας άκουγαν αρκετά. Είμαστε μια καλλιτεχνική οικογένεια, τέσσερις στους τέσσερις. Πάντα κουβεντιάζαμε σχετικά με τις αγωνίες και τις επιλογές μας, τα καλλιτεχνικά μας σχέδια. Και οι δύο ζητούσαν τη γνώμη μας.

Με τα χρόνια, έχοντας αποκτήσει κι εγώ εμπειρία μεγαλύτερη, νομίζω ότι είναι πιο ισάξια η σχέση. Ότι η μητέρα μου ζητούσε τη δική μου γνώμη και κουβεντιάζαμε πάνω σε ζητήματα καλλιτεχνικά, ίσχυε από την αρχή. Απλώς τώρα, λόγω εμπειρίας, έχει αποκτήσει ένα μεγαλύτερο «βάρος» και η δική μου γνώμη. Έχουμε συνεργαστεί και καλλιτεχνικά, από το ξεκίνημά μου, αρκετές φορές. Νομίζω ότι με εκτιμάει πια και ως συνάδελφο, ανεξάρτητα από τη σχέση μάνας και κόρης.

Ως προς τα επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια, τι να περιμένουμε;

Πάλι λογοτεχνικό κείμενο, πολύ σπουδαίο επίσης. Έχω τη χαρά να κάνω από την επόμενη χρονιά, τον Γενάρη του ’24, το συγκλονιστικό και εμβληματικό μυθιστόρημα «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», της Άλκης Ζέη. Το οποίο δεν έχει μεταφερθεί ποτέ στο θέατρο. Θα είναι η πρώτη φορά και είναι πολύ μεγάλη τιμή για ‘μένα.

Μου εμπιστεύτηκε ο γιος της, ο Πέτρος ο Σεβαστίκογλου, τα δικαιώματα και θα μεταφερθεί επί σκηνής. Αγαπώ τη λογοτεχνία, για ‘μένα είναι ένας τεράστιος πλούτος. Γι’ αυτό βλέπετε ότι επιστρέφω πολύ συχνά σε λογοτεχνικά κείμενα.

Αυτό το κείμενο είναι, νομίζω, από τα πιο σπουδαία μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί ποτέ. Η Άλκη Ζέη είναι από τις σημαντικότερες, παγκοσμίως, συγγραφείς. Είναι χρέος μας να διαβάζουμε τέτοια κείμενα. Η καλή λογοτεχνία και το καλό θέατρο δεν έχουν τέλος.