Ελένη Τσαλιγοπούλου στο TheOpinion: «Είναι η υπερβολή του συναισθήματος το live. Ή νιώθω πολύ μεγάλη χαρά ή, πραγματικά, με διαλύει»

Η Ελένη Τσαλιγοπούλου έρχεται απόψε στη Θεσσαλονίκη, στην Πλαζ Αρετσούς, για να τραγουδήσουμε παρέα όλα εκείνα τα τραγούδια που αγαπάμε. 

Για μερικούς ανθρώπους, οι συστάσεις είναι μερικές περιττές λέξεις αποτυπωμένες. Κι όταν έχεις απέναντί σου την Ελένη Τσαλιγοπούλου, ζητάς, ίσως, και μια «ενοχική» συγγνώμη που θα παραλείψεις να αναφερθείς σε σταθμούς της τριακονταετούς καλλιτεχνικής της διαδρομής.

Το «κενό» αυτό, όμως, έρχεται να καλύψει η ίδια απόψε το βράδυ, στη Θεσσαλονίκη, παρασύροντας το κοινό στα μουσικά μονοπάτια που επέλεξε να διανύσει όλα αυτά τα χρόνια.

…αφού μας προτρέπει, πρώτα, «Να βάλουμε το μαγιό, για μια βουτιά πριν την παράσταση!».

Κυρία Τσαλιγοπούλου, θα μας συστήσετε τον «Δικό σας Απόστολο Καλδάρα»; Ένας δίσκος που κυκλοφόρησε εντός του ’23.

Από την πρώτη στιγμή της καλλιτεχνικής μου πορείας, που άκουσα τα τραγούδια του Καλδάρα, κατάλαβα το μεγαλείο του. Μου άρεσε ο τρόπος που έσμιγε τις τάσεις· πώς ενέπλεκε τους στίχους των σπουδαίων μας, λαϊκών στιχουργών. Κι όχι μόνον. Υπήρχαν και κάποιοι στιχουργοί που ήταν και ποιητές. Ο τρόπος που έγραφε τις μελωδίες ήταν συγκλονιστικός. 

Επίσης, ο ίδιος άνθρωπος έχει γράψει ρεμπέτικα, μαζί με τον Βασίλη Τσιτσάνη και όλη τη ρεμπέτικη σχολή, και λαϊκά υπέροχα τραγούδια και έντεχνο. Μετά τη δεκαετία του ’60, στα μέσα του ’70 περίπου, γράφει τη «Μικρά Ασία» και τον «Βυζαντινό Εσπερινό». Λίγοι συνθέτες, της γενιάς του Καλδάρα, καταφέρνουν να το κάνουν αυτό. 

Έχετε παραδεχτεί ότι ήταν κι ένα μουσικό σας «απωθημένο» ο Καλδάρας. Υπάρχουν, τελικά, απωθημένα και για την Ελένη Τσαλιγοπούλου; Και γιατί ασχοληθήκατε τώρα; Τι προσδιορίζει τη δεδομένη χρονική στιγμή;

Ε βέβαια! Εννοείται πως υπάρχουν…

Έτυχε η συγκεκριμένη εποχή. Ο Καλδάρας, για ‘μένα, δεν τελειώνει. Μπορεί, μετά από μία πενταετία, να κάνω άλλα τραγούδια που να αφορούν, για παράδειγμα, τη δεκαετία του ’40-‘50. Γενικά τον έχω «απωθημένο» τον Καλδάρα, προσπαθώντας να τον «ψάξω», να τον «εξερευνήσω» και να τον «μεταφράσω».

Πολλοί τραγουδιστές διαλέγουν τον Τσιτσάνη, τον Χατζηδάκι, τον Θεοδωράκη… Εγώ διαλέγω τον Καλδάρα. Έχει κάτι που «μιλάει» στην καρδιά μου. Και θεωρώ ότι, τέτοιοι συνθέτες, πρέπει να μένουν και να συνεχίζουν να τους ακούνε οι νεότεροι άνθρωποι. Οπότε, όσο πιο εξειδικευμένα ασχολείσαι με έναν συνθέτη τόσο το καλύτερο γενικά και για το μέλλον.

Η αλήθεια είναι ότι δεν περιμένω με τον Καλδάρα να κάνω μεγάλα hits -και δεν υπάρχει, πια, κι αυτή η έννοια. Λειτουργεί εντελώς διαφορετικά. Κι, επίσης, μην ξεχνάτε ότι δισκογραφώ τριάντα χρόνια. Θέλω να πω ότι το κάνω, πιο πολύ, για να αφήσω μια παρακαταθήκη πίσω με το έργο ενός συνθέτη. 

Μένει να ελπίζουμε, λοιπόν, και σε άλλες τέτοιες καλλιτεχνικές «ανησυχίες» ή «απωθημένα»… Πείτε το όπως θέλετε! 

Έχω και για Σμύρνη κάτι που θέλω να κάνω. Και κάτι άλλο που αφορά το δημοτικό τραγούδι, «μεταφρασμένο» αρκετά. 

Όπως ήδη αναφέρατε, κλείνετε, αισίως, τριάντα χρόνια στον χώρο της μουσικής. Και τι συμβαίνει, φέτος, στην καλοκαιρινή σας περιοδεία;

Ειδικά φέτος το καλοκαίρι, συμπεριλαμβάνω ό, τι έχω τραγουδήσει… Το δικό μου ρεπερτόριο. Τα τραγούδια που αγαπάει ο κόσμος· το διαχρονικό, δηλαδή, τραγούδι της δεκαετίας του ’90 και του 2000, που ανήκω μέσα σε αυτήν την ομάδα των μουσικών που δημιουργήσαμε το έντεχνο τραγούδι. Κι από ‘κει και πέρα, όλα τα άλλα που αγαπώ. 

Αυτές οι παραστάσεις είναι μία μίξη πάντα. Γιατί είναι το μοναδικό, πραγματικά, που έχει «σάρκα και οστά». Το μόνο που μας έχει μείνει, και σας το λέω κυριολεκτικά, είναι οι ζωντανές παραστάσεις. Είναι το μοναδικό πράγμα με το οποίο μπορούμε να καθορίσουμε την παρουσία μας μέσα στα χρόνια.

Το πολύ θετικό είναι ότι κι ο κόσμος αφήνει για λίγο τα κινητά κι έρχεται να μας παρακολουθήσει…με τα κινητά τελικά! Ο κόσμος έρχεται σε συναυλίες. Μετά τον Covid, φαίνεται πόσο μεγάλη ανάγκη έχει να ονειρευτεί μέσα από τις παραστάσεις όλων μας!

Κάνετε και μία στάση στην πόλη μας, στις 14 Ιουλίου. Τι σηματοδοτεί για εσάς η Θεσσαλονίκη; Γιατί, θα τολμήσω να σας αποκαλέσω «κοντοχωριανή» μας.

Την αισθάνομαι σαν πατρίδα. Σαν ένα μέρος από το οποίο έχω μνήμες, έχω φίλους. Έζησα και τα πρώτα χρόνια εκεί. Από την «Όμορφη Νύχτα», από το «Πλατώ», το «Ποντίκι»… Με μουσικούς, με τον Μητρέντζη, με τον Χουλιάρα… 

Πολύς κόσμος, πολύ ωραία ιστορία εκείνα τα χρόνια μαζί με όλη τη γενιά των μουσικών, τραγουδιστών και τραγουδοποιών. Είμαι συγκινημένη κάθε φορά που ανεβαίνω πάνω.

Τη νέα γενιά τραγουδιστών πώς τη βλέπετε; 

Πολλά παιδιά, νέα, ξαναπιάνουν το λαϊκό τραγούδι. «Τα παιδιά της κρίσης», που λέω εγώ, που δεν είχαν λεφτά και, μεγαλώνοντας, άρχισαν να ερωτεύονται, ουσιαστικά, στα πολύ μικρά μαγαζάκια. Έξω από τις πολυκατοικίες τους, με όργανα. 

Και, βέβαια, έπαιξαν σημαντικό ρόλο τα μουσικά σχολεία. Αυτό καθορίζει αυτή τη νέα γενιά μουσικών, όπου κι αν καταλήξουν μελλοντικά. Όλα αυτά τα παιδιά ξέρουν να παίζουν κιθάρες, μπουζούκια, βιολιά, ούτι…λαϊκά όργανα.

Δεν σας κρύβω ότι αυτοί οι πιτσιρικάδες, από 22 μέχρι 32, είναι αδιανόητοι παίκτες, αδιανόητοι τραγουδιστές. Έχουν γνώση μεγαλύτερη ακόμα κι από ‘μας. Χαίρομαι πολύ! Τελικά, για να ξαναπιάσουμε το νήμα του λαϊκού τραγουδιού, χρειαζόμαστε «κρίση». Χρειαζόμαστε κάτι να μην πάει καλά. Πάντα έτσι συμβαίνει. 

Με τις ευκαιρίες τι γίνεται;

Είναι εξαιρετικά δύσκολα όλα. Αλλά θεωρώ ότι το καινούριο μέσο, που είναι οι καλές κάμερες μέσα από τα κινητά και το ότι μπορείς να ηχογραφήσεις στο σπίτι σου με ένα μικρόφωνο κι ένα λαπτοπ, το κάνει ακόμα πιο εύκολο. Δεν κοστολογείται πολύ ακριβά. 

Πιστεύω ότι οι ταλαντούχοι αυτής της γενιάς, που είναι και οι πιο «πονεμένοι», θα τα καταφέρουν. Ένα άτομο, το οποίο δίνεται εξ ολοκλήρου σε αυτό που αγαπάει, δεν έχει καμία πιθανότητα να μην δεν τα καταφέρει!

Συνοψίζοντας όλη αυτήν την πορεία, ποια από τα δικά σας μουσικά «παιδιά» ξεχωρίζετε; Αν είναι, δηλαδή, εύκολος αυτού του είδους ο διαχωρισμός.

Βέβαια, αλίμονο! Μπορώ να ξεχωρίσω το «Να μ’ αγαπάς», του Ανδρέου. Καθορίζει, νομίζω, μια έθνικ κατάσταση και είναι μέσα μου πολύ δυνατό. Το «Εγώ σ’ αγάπησα εδώ» του Λειβαδά και το «Τζιβαέρι». Τα δύο πρώτα είναι από τα πιο αγαπημένα μου.

Καθώς τραγουδάτε τον έρωτα -και για τον έρωτα- ποιος ο ρόλος του στη ζωή σας;

Ο έρωτας… Ο έρωτας πάει, νομίζω, πακέτο με τη νιότη. Συνδυάζεται, δηλαδή, με τη νεότητα. Είναι ένα σπουδαίο ένστικτο. Και καλώς το έχουμε όλοι οι άνθρωποι, χωρίς αυτό δεν θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε. Είναι αυτό που βάζει μέσα μας και το κομμάτι της χαράς, της εκτόνωσης. Φεύγουμε από το εγωιστικό κομμάτι του «μόνος» και ξαφνικά βλέπουμε τη ζωή μας, αυτό που είμαστε, μέσα από τα μάτια κάποιου άλλου. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. 

Αλλά, νομίζω, ότι πιο σημαντικό κομμάτι στις ζωές μας είναι αγάπη. Είναι αυτό που έρχεται μετά τον έρωτα. 

Κι όταν η Ελένη Τσαλιγοπούλου πατάει το πόδι της επάνω στη σκηνή, ποια συναισθήματα αφυπνίζονται; 

Το να βρίσκομαι πάνω στη σκηνή είναι κάτι που μπορεί να με διαλύσει, αν κάτι δεν πάει καλά. Και μπορεί να μου δώσει κουράγιο για…μια δεκαετία! Είναι το αίσθημα αυτό, ότι έχεις μια καλή παράσταση μπροστά σου, με καλούς μουσικούς κι όλο αυτό που κάνεις βγαίνει σε μία ή σε μια σειρά παραστάσεων.

Ξέρετε, πολλές φορές μετράω τα χρόνια μέσα από τις παραστάσεις και από τις συνεργασίες. Είναι ακραία σημαντικό όλο αυτό. Είναι η υπερβολή του συναισθήματος το  live. Μ’ αρέσει, έτσι κι αλλιώς, να έρχομαι πολύ κοντά στον κόσμο, να προσπαθώ να τους καταλάβω και να τους μεταφέρω συναισθήματα. 

Η τέχνη αυτήν δεν είναι «ανθρώπινη». Δεν το βλέπουμε έτσι. Όπως ο κόσμος έρχεται για να ονειρευτεί, άλλο τόσο κι εμείς ανεβαίνουμε πάνω στη σκηνή –όχι όλοι, αυτό που ξέρω από ‘μένα- για να μπορούμε να ονειρευτούμε. Κι εγώ το ίδιο προσπαθώ να κάνω. Γι ‘αυτό είναι τόσο ακραίο: ή νιώθω πολύ μεγάλη χαρά και έμπνευση για πάρα πολύ καιρό ή,  πραγματικά, με διαλύει, με πηγαίνει στα «τάρταρα» η υπερβολή του συναισθήματος αν κάτι δεν πάει καλά.

Πληροφορίες

Ελένη Τσαλιγοπούλου ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2023

«Summer in the city festival 2023» – Πλαζ Αρετσούς, Καλαμαριά 

Παρασκευή, 14 Ιουλίου και ώρα 21.00 (ώρα προσέλευσης 20.00)

Κρατήσεις θέσεων: Τηλεφωνικά στο 2310 510081 | Εναλλακτικά, επικοινωνείτε με μήνυμα στο inbox της σελίδας στο Facebook: Summer In The City SKG Festival, με το ονοματεπώνυμό σας, το κινητό τηλέφωνο και τον αριθμό των ατόμων της κράτησης

Συντελεστές

Φωνή: Ελένη Τσαλιγοπούλου

Κιθάρες: Σπύρος Χατζηκωνσταντίνου

Κανονάκι: Απόστολος Τσαρδάκας

Βιολί: Γιάννης Πούλιος

Ούτι, Μπουζούκι: Ταξιάρχης Γεωργούλης

Μπάσο: Άγης Παπαπαναγιώτου

Τύμπανα: Βασίλης Γιασλακιώτης

Ηχοληψία: Τάκης Σπυρόπουλος

Φωτισμοί: Μαρία Αθανασοπούλου

Φωτογραφίες: Πάνος Γιαννακόπουλος

Artwork: Κωνσταντίνος Γεωργαντάς

Management/Παραγωγή: PROSPERO