Σπήλαια στην Κεντρική Μακεδονία: Από το ρομπότ της Αλιστράτης στο λουκέτο των Πετραλώνων

Κλειστό παραμένει από το 2019 το σπήλαιο των Πετραλώνων στην Χαλκιδική! Σε άλλη… διάσταση το σπήλαιο τη Αλιστράτης, με την Περσεφόνη, το μοναδικό ρομπότ ξεναγό σε σπήλαιο στον κόσμο

Σε διαφορετικές… ταχύτητες κινούνται τα επισκέψιμα σπήλαια στην Κεντρική Μακεδονία, αυτά τα φυσικά αξιοθέατα που, παγκοσμίως τουλάχιστον, προσελκύουν σταθερό αριθμό τουριστών στις περιοχές όπου βρίσκονται. Μάλιστα, σήμερα, η τεχνολογία δίνει απίστευτες δυνατότητες για διεθνή προβολή και αναγνωρισιμότητα, δυνατότητες που δυστυχώς στην Κεντρική Μακεδονία δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί πλήρως για το σύνολο των σπηλαίων της περιοχής.

Έτσι, αν και στο σπήλαιο της Αλιστράτης στις Σέρρες έχει ήδη πιάσει δουλειά το πρώτο και μοναδικό σε σπήλαιο ρομπότ ξεναγός στον κόσμο, που μιλά μέχρι και… αρχαία ελληνικά (!), στο σπήλαιο στον λόφο του Αγίου Γεωργίου στο Κιλκίς τώρα ξεκινά μια ψηφιακή χαρτογράφηση στο πλαίσιο ευρωπαϊκού προγράμματος. Όσο για σπήλαιο των Πετραλώνων, αυτό παραμένει κλειστό από τον Ιανουάριο του 2019 με την επαναλειτουργία του να τοποθετείται χρονικά το 2023…

Στην Αλιστράτη, η “Περσεφόνη”

Αντικείμενο διεθνούς προβολής στα μέσα ενημέρωσης παγκοσμίως έγινε το σπήλαιο της Αλιστράτης στις Σέρρες, που μετατρέπεται σε e-cave. Πρόκειται για ένα παράδειγμα προς μίμηση για το πώς μια περιοχή, που δεν διαθέτει το κλασικό “ήλιος – θάλασσα” του ελληνικού τουρισμού, μπορεί να αναπτύξει και να μετατρέψει σε εξαιρετικά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μια δημιουργία της φύσης.

Ο Νίκος Καρτάλης, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και επιστημονικός διευθυντής στο Σπήλαιο, είναι περήφανος για την Περσεφόνη, το πρώτο ρομπότ ξεναγό σε σπήλαιο που μιλά 33 γλώσσες, μεταξύ των οποίων και αρχαία ελληνικά, που μπορεί μάλιστα να απαντήσει σε συγκεκριμένες 30 ερωτήσεις, αυτές που έχουν ορίσει οι δημιουργοί του.

Το ρομπότ ονομάστηκε Περσεφόνη από τη θυγατέρα της θεάς Δήμητρας την οποία έκλεψε από τον «πάνω κόσμο» ο Πλούτωνας, για να την οδηγήσει στον Άδη μέσα από τις «Πύλες» που υπήρχαν -σύμφωνα με τη μυθολογία- στο φημισμένο φαράγγι του ποταμού Αγγίτη, που διέρχεται νότια του σπηλαίου, σχηματίζοντας εντυπωσιακούς μαιάνδρους.

“Το 2019, την τελευταία χρονιά που λειτουργήσαμε κανονικά λόγω του κορωνοϊού, το σπήλαιο δέχτηκε περίπου 50.000 επισκέπτες. Φέτος, τα στοιχεία δείχνουν ότι θα κινηθούμε ακόμη πιο ανοδικά. Όσο για τις εθνικότητες, έρχονται Έλληνες, Σέρβοι, Ούγγροι, Βούλγαροι, ενώ για πρώτη φορά φέτος είχαμε και Αμερικανούς”, τονίζει μιλώντας στο TheOpinion ο κ. Καρτάλης

Το σπήλαιο της Αλιστράτης είναι επισκέψιμο όλο τον χρόνο, ενώ φέτος εμπλουτίστηκε και με ένα τρενάκι που ξεναγεί και πάλι τους επισκέπτες στο Φαράγγι του Αγγίτη, παραπόταμου του Στρυμόνα, φαράγγι που έχει μήκος οκτώ χιλιόμετρα και βάθος 80-100 μέτρα. Η διαδρομή με τρενάκι γινόταν και παλαιότερα έως το 2014.

Με αφετηρία το σπήλαιο Αλιστράτης, το τρενάκι για μία ώρα διανύει ενάμισι χιλιόμετρο και περνά μέσα από τις προϊστορικές βραχογραφίες, οι οποίες απεικονίζουν σκηνές ανθρώπινης δραστηριότητας, αλλά και διάφορα ζώα μιας μακρινής εποχής, πριν από περίπου 2500 χρόνια.

Εκτός από QR εφαρμογές, που βοηθούν τους επισκέπτες στην περιήγησή τους, αλλά και εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας (VR), με την τρισδιάστατη Περσεφόνη, τη μυθολογική ένοικο του σπηλαίου, να εμφανίζεται σε ειδική αίθουσα στο τέλος της περιήγησης του σπηλαίου και να διηγείται την ιστορία του, από φέτος εφαρμόζονται στο σπήλαιο και ειδικά προγράμματα ρομποτικής για σχολεία, μετά από προσπάθειες τόσο του κ. Καρτάλη όσο και της προέδρου της Δημοτικής Επιχείρησης, δημοτικής συμβούλου του Δήμου Νέας Ζίχνης, Γεωργίας Πυρπιρή.

Το σπήλαιο των Πετραλώνων

Αντίθετα με το σπήλαιο της Αλιστράτης, κλειστό, λόγω εργασιών, παραμένει από το 2019 το περίφημο σπήλαιο των Πετραλώνων στη Χαλκιδική, ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς με περισσότερους από 180.000 επισκέπτες το χρόνο.

Στον χώρο βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες που θα το “εκσυγχρονίσουν” και θα το αναδείξουν, ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 996.000 ευρώ, ενταγμένο σε σχετικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, έργο που αναμενόταν σύμφωνα με την αρχική απόφαση να περατωθεί στις αρχές Ιουλίου του 2022, ωστόσο παραμένει ακόμη κλειστό.

Το Σπήλαιο Πετραλώνων είναι σπουδαίο εκτός των άλλων και για το γεγονός ότι σε αυτό βρέθηκαν απολιθωμένο ανθρώπινο κρανίο, κατάλοιπα ανθρώπινης δραστηριότητας, καθώς και παλαιοντολογικά λείψανα που χρονολογούνται περίπου πριν από 300.000 έως 600.000 χρόνια, καθιστώντας το μία από τις ελάχιστες αρχαιολογικές τοποθεσίες αυτής της ηλικίας στην Ευρώπη.

Το ανθρώπινο κρανίο που βρέθηκε άριστα διατηρημένο στο εσωτερικό του, γνωστό ως κρανίο του «Ανθρώπου των Πετραλώνων», αποτελεί το αρχαιότερο ανθρώπινο λείψανο που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στον ελλαδικό χώρο και ένα από τα σημαντικότερα παλαιοανθρωπολογικά κατάλοιπα της Ευρώπης.

Σύμφωνα με την απάντηση της Επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων της Ε.Ε., Ελίζας Φερέιρα, σε σχετική ερώτηση της ευρωβουλευτή Μαρίας Σπυράκη, οι εργασίες εντός του σπηλαίου αναμένεται να ολοκληρωθούν στα τέλη του τρέχοντος έτους, ενώ σε ό,τι αφορά την έκθεση του Μουσείου Σπηλαίου Πετραλώνων, ένα έργο με προϋπολογισμό 530.000 ευρώ, αυτό αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τις 31 Αυγούστου 2023.

Ψηφιακή χαρτογράφηση και στο Σπήλαιο Κιλκίς

Στην ψηφιακή εποχή μπαίνει πλέον και το σπήλαιο του Λόφου Αγίου Γεωργίου στο Κιλκίς, με εντυπωσιακό όσο και σπάνιο κοραλλιογενές διάκοσμο, με άφθονους σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Το Σπήλαιο θα χαρτογραφηθεί ψηφιακά από ερευνήτρια του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, στο πλαίσιο ευρωπαϊκού έργου.

Η ψηφιακή απεικόνιση του Σπηλαίου Κιλκίς θα ολοκληρωθεί σε έξι μήνες και θα αναρτηθεί στον ιστότοπο του Δήμου ενώ ο εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί θα αξιοποιηθεί μελλοντικά από το Δήμο Κιλκίς για ανάλογες ψηφιακές παραγωγές σε χώρους πολιτιστικού και του τουριστικού ενδιαφέροντος.