Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης: Εντατική μελέτη για τους δημάρχους – Τα βασικά σημεία

Στα χέρια των δημάρχων όλης της χώρας βρίσκονται πλέον τα τεύχη του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, προκειμένου και μέσω των Περιφερειακών Ενώσεων να αποτυπώσουν τις τελικές προτάσεις τους.

Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας παρέλαβε το βράδυ της Δευτέρας από το Υπουργείο Εσωτερικών τα αρχικά τεύχη του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, πλην αυτών που αφορούν τα Νομικά Πρόσωπα αλλά και τα άρθρα για το ύψος των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων δήμων και περιφερειών (τα οποία θα συμπληρωθούν πριν την κατάθεση του τελικού κειμένου από πλευράς του υπουργείου).

Οι αυτοδιοικητικοί της Θεσσαλονίκης το έχουν ρίξει στο διάβασμα, προσπαθώντας να εντρυφήσουν σε διατάξεις των πέντε βιβλίων του Κώδικα που τους επηρεάζουν. «Το σίγουρο είναι ότι όλοι μας πρώτα από όλα διαβάσαμε το ποσοστό που χρειαζόμαστε για να επανεκλεγούμε», έλεγε με ειλικρίνεια δήμαρχος της δυτικής Θεσσαλονίκης στο TheOpinion, αναφερόμενος προφανώς στο ποσοστό εκλογής από την πρώτη Κυριακή.

Πάντως όλοι οι δήμαρχοι καλούνται να συγκεντρώσουν τις προτάσεις τους ενόψει και της έκτακτης γενικής τους συνέλευσης που θα πραγματοποιηθεί την μεθεπόμενη Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου στην Αθήνα, με μοναδικό θέμα τη συζήτηση και λήψη απόφασης επί του περιεχομένου του Κώδικα.

Επισημαίνεται βέβαια ότι τα κείμενα που ελήφθησαν δεν αποτελούν την τελική μορφή του Κώδικα που θα δοθεί σε δημόσια διαβούλευση, καθώς εκκρεμεί η ολοκλήρωση της επεξεργασίας τους από τη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων και τα συναρμόδια Υπουργεία.

«Η συμμετοχή όλων μας είναι κρίσιμη, ώστε μέσα από μια συστηματική και ουσιαστική διαβούλευση να διαμορφώσουμε έναν Κώδικα που θα ενισχύει την αυτοτέλεια, την αποτελεσματικότητα και τον ρόλο των δήμων μας. Καλούμε τις ΠΕΔ και όλους τους δήμους να μελετήσουν προσεκτικά το υλικό και να συμβάλουν με τις προτάσεις τους. Με τη δύναμη της ενότητας και της συνεργασίας μας μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα θεσμικό πλαίσιο που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις και θα στηρίζει καθημερινά τον πολίτη και τις ανάγκες των τοπικών μας κοινωνιών», τόνισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου.

Βασικά σημεία του νέου Κώδικα

Εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών, το πλαφόν είναι στο 42% (σε σχέση με το σημερινό 43%), ενώ δεν θα υπάρχει β΄ γύρος, καθώς εφόσον κανείς από του συνδυασμούς δεν πιάσει το όριο, στο δεύτερο στάδιο θα προσμετρώνται και οι εναλλακτικές ψήφοι (δικαίωμα ψήφου και σε δεύτερο συνδυασμό). «Επιτυχών συνδυασμός ανακηρύσσεται ο συνδυασμός που έλαβε στο δεύτερο στάδιο της προσμέτρησης, σύμφωνα με την παρ. 4, την απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία».

Νέο αυστηρό πλαίσιο πειθαρχικού ελέγχου: Κεντρικό στοιχείο της νέας ρύθμισης αποτελεί η σύσταση της Υπηρεσίας Γενικής Εποπτείας Νομιμότητας ΟΤΑ, η οποία αναλαμβάνει κρίσιμο ρόλο στον έλεγχο δημάρχων, περιφερειαρχών και όλων των αιρετών οργάνων. Αρμοδιότητες αυτής της νέας Υπηρεσίας: Έλεγχος νομιμότητας πράξεων και παραλείψεων αιρετών οργάνων. Πειθαρχικός έλεγχος και επιβολή διοικητικών μέτρων έκπτωσης και αργίας. Πρόταση και εισήγηση για παύση αιρετών, όπου απαιτείται. Έλεγχος οργάνων διοίκησης όλων των νομικών προσώπων Δήμων και Περιφερειών. Επικεφαλής τίθεται ο Γενικός Επόπτης Νομιμότητας ΟΤΑ, μετακλητός υπάλληλος ειδικής θέσης.

Πότε ένας αιρετός χάνει το αξίωμά του: Προβλέπεται αυτόματη έκπτωση αιρετών από το αξίωμα στην περίπτωση:

Αυτοδίκαιης έκπτωσης Τελεσίδικη απόφαση δικαστικής συμπαράστασης Αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση με παρεπόμενη ποινή αποστέρησης δημόσιας ή αυτοδιοικητικής θέσης, αμετάκλητη καταδίκη για σοβαρά αδικήματα.

Ο Επόπτης εκδίδει διαπιστωτική πράξη έκπτωσης, που κοινοποιείται στον αιρετό και στον οικείο ΟΤΑ, ενώ μπορεί να προσβληθεί μόνο στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Επίσης, έχουμε έκπτωση αιρετών λόγω απώλειας δημοτικότητας ή ασυμβιβάστων ιδιοτήτων, λόγω οφειλών προς τους ΟΤΑ ή το Δημόσιο, λόγω μη ορκωμοσίας, λόγω παραβίασης εκλογικών δαπανών, σύμφωνα με τον Κώδικα. Και σε αυτές τις περιπτώσεις η έκπτωση διαπιστώνεται με πράξη του Επόπτη και κρίνεται αποκλειστικά από το ΣτΕ.

Εισάγεται ηλεκτρονική ψήφος σε Δήμους και Περιφέρειες: Για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εισάγεται θεσμικά δυνατότητα ηλεκτρονικής ψήφου στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Η πρόβλεψη αυτή φιλοδοξεί να μειώσει την αποχή και να αποτελέσει μία από τις πιο ριζικές τομές στον τρόπο άσκησης του εκλογικού δικαιώματος σε τοπικό επίπεδο.

Η ηλεκτρονική ψήφος δεν θα εφαρμόζεται υποχρεωτικά για όλους, ούτε θα αντικαθιστά την κλασική κάλπη. Θα λειτουργεί συμπληρωματικά και προαιρετικά για τους ψηφοφόρους που θα το επιλέξουν. Όσοι πολίτες επιθυμούν να ψηφίζουν ηλεκτρονικά, θα εγγράφονται σε ειδικό εκλογικό κατάλογο. Η εγγραφή, η τροποποίηση στοιχείων και η διαγραφή θα γίνεται μέσω ειδικής εφαρμογής στην πλατφόρμα gov.gr. Η διαδικασία δεν γίνεται αυτόματα, αλλά αποκλειστικά με πρωτοβουλία του πολίτη. Η πιστοποίηση θα γίνεται μέσω taxisnet ή τραπεζών. Η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα πραγματοποιείται μόνο εφόσον στον δήμο συγκεντρωθούν τουλάχιστον 30 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι στον ειδικό κατάλογο. Σε αντίθετη περίπτωση, η ηλεκτρονική ψήφος δεν θα ενεργοποιείται στον συγκεκριμένο δήμο. Εστι διασφαλίζεται η μυστικότητα της ψήφου. Για τη διεξαγωγή της διαδικασίας συστήνεται ειδική Εφορευτική Επιτροπή Ηλεκτρονικής Ψηφοφορίας με απόφαση του Προέδρου του Αρείου Πάγου.

Ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα: Άλλη μία νέα εφαρμογή θα είναι και εκείνη των ηλεκτρονικών δημοψηφισμάτων για θέματα που αφορούν αποκλειστικά αρμοδιότητες του εκάστοτε δήμου. Το ηλεκτρονικό δημοψήφισμα θα γίνεται μία φορά το χρόνο για κάποιο ζήτημα και θα εγκρίνεται από το Δημοτικό Συμβούλιο, με το αποτέλεσμα να είναι συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό. Για να θεωρηθεί έγκυρο το δημοψήφισμα, θα πρέπει να υπάρχει συμμετοχή 30% των εκλογέων.

Αναλυτικά τα τεύχη του νέου κώδικα εδω