Οξυγόνο στην καρδιά της Θεσσαλονίκης

Αρθρογραφεί στο TheOpinion η Εμίλια Τριανταφυλλίδου, μαθήτρια της Γ’Λυκείου, κάτοικος Θεσσαλονίκης.

O χώρος της ΔΕΘ, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, προορίζεται ως ο τόπος εφαρμογής των ψευδώς αποκαλουμένων σχεδίων «ανάπλασης και μητροπολιτικού πάρκου» με ανάπτυξη τεσσάρων περιοχών δόμησης και 100.000 τ.μ. ανοικοδόμησης κτηριακών συγκροτημάτων μεγέθους διπλάσιου από το Παλαί Ντε Σπορ. Ταυτόχρονα, στα σχέδια αυτά συμπεριλαμβάνεται και η δημιουργία ξενοδοχείου, εμπορικού κέντρου, τραπεζών, γραφείων, συνεδριακών κέντρων και ιδιωτικού parking, δομών δηλαδή που θα επιβαρύνουν την ήδη υπάρχουσα κυκλοφοριακή συμφόρηση του κέντρου.

Ως νέος άνθρωπος που κατοικεί στο κέντρο της πόλης, παρατηρώ καθημερινά τις επιπτώσεις και το στίγμα της στο περιβάλλον. Η Θεσσαλονίκη έχει το μικρότερο ποσοστό πρασίνου σε ολόκληρη την Ευρώπη και ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλεί 1.000 θανάτους ετησίως, αποτελώντας αφορμή για υπέρογκα πρόστιμα κατά της Ελλάδας. Ωστόσο, στη σύγχρονη εποχή της κλιματικής κρίσης, οι πόλεις οφείλουν να είναι πιο πράσινες, πιο ανθρώπινες, με υψηλή ποιότητα ζωής και με ηπιότερους χωροταξικούς σχεδιασμούς οι οποίοι θα βελτιώσουν τους περιβαλλοντικούς και λειτουργικούς τομείς τους. Η ενδεχόμενη κάλυψη του χώρου της ΔΕΘ με πυκνή, υψηλή δόμηση και τεράστιες εκτάσεις τσιμέντου, θα στερήσει από την πόλη τον απαραίτητο πνεύμονα πρασίνου στο κέντρο της, επιβαρύνοντας την με ανυπόφορη ζέστη, καύσωνες, προβλήματα με την ποιότητα του αέρα, ισοπεδώνοντας έτσι κάθε πιθανότητα βελτίωσης της ζωής των κατοίκων της.  

Επιδιώκοντας να αποφύγουμε την επιβάρυνση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της πόλης μας με επιπλέον τσιμέντο, η δυνατότητα να σχεδιάσουμε ένα μητροπολιτικό πάρκο στον χώρο της ΔΕΘ, ακολουθώντας έτσι το παράδειγμα των υπολοίπων ευρωπαϊκών πόλεων που προτιμούν τη συγκρότηση εκθεσιακών κέντρων έξω από τον αστικό ιστό, αποτελεί μια άκρως σημαντική απόφαση. Εξίσου σημαντική θα ήταν μια τέτοια απόφαση για την προστασία μας από τους σεισμούς, αφού ο ρόλος των ανοιχτών χώρων για τη διαφυγή των κατοίκων σε περίπτωση σεισμού είναι μεγάλης σημασίας, όσο όμως και για το πρόβλημα των πλημμυρικών φαινομένων που σχετίζονται με τους δύο χείμαρρους που βρίσκονται κάτω από τον χώρο της ΔΕΘ. Προκειμένου λοιπόν να βελτιωθεί η ανθεκτικότητα, οι περιβαλλοντικές συνθήκες και να διατηρηθεί το φυσικό στοιχείο στη σύγχρονη Θεσσαλονίκη, όπου η κλιματική αλλαγή αποτελεί τιτάνιο ζήτημα, θεωρώ αυτονόητη τη διεκδίκηση των κατοίκων της πόλης για τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου και την προσπάθεια τους για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το θέμα αυτό.

Προσωπικά, συχνά με κουράζει η αφόρητη φασαρία και το χάος που κυριαρχεί στο κέντρο. Τα λιγοστά πάρκα που έχουμε είναι βυθισμένα ανάμεσα σε κτίρια, παραμελημένα και συχνά τοποθετημένα δίπλα στον χαοτικό αστικό ιστό. Παράλληλα, ο συνωστισμός των ανθρώπων σε χώρους που βρίσκονται πιο κοντά στο φυσικό στοιχείο είναι επίσης συχνό φαινόμενο, με κύριο παράδειγμα την περίπτωση της Νέας Παραλίας που, σε περιόδους υπερβολικής ζέστης, πλημμυρίζει με κόσμο. Θεωρώ ότι το μητροπολιτικό πάρκο της ΔΕΘ θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των κατοίκων της Θεσσαλονίκης. Θα μας δώσει μια περιζήτητη ανάσα από τον χαμό και τη βαβούρα του κέντρου, ειδικότερα στους φοιτητές, καθώς θα βρίσκεται δίπλα στα Πανεπιστήμια και στο επίκεντρο διέλευσης μεταφορικών μέσων, ενώ θα δημιουργήσει ένα εξαιρετικό περιβάλλον υπαίθριας αναψυχής και έμπνευσης για εμάς που εκφραζόμαστε μέσω κάποιας τέχνης, αθλήματος ή κάποιας άλλης δραστηριότητας. Ακόμη, ένα τέτοιο πάρκο θα αποτελεί κι έναν εξαιρετικό τρόπο διδασκαλίας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για νέους και όχι μόνο, καλλιεργώντας το αίσθημα της συλλογικότητας και του εθελοντισμού. Έτσι, γεννιέται μια ευκαιρία για ένα ζωτικό χώρο που θα επηρεάσει την ποιότητα ζωής στην πόλη για δεκαετίες.

Βέβαια, η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη με πλούσια ιστορία που συχνά παραβλέπεται, ειδικά στην περίπτωση της ΔΕΘ, μια έκθεσης διεθνούς προσανατολισμού που βρίσκεται σε λειτουργία από το 1926 φιλοξενώντας πολιτιστικές εκδηλώσεις, διεθνείς εκθέσεις, συνέδρια και αμέτρητες δραστηριότητες πολλαπλών ενδιαφερόντων. Η ιστορία της έκθεσης αξίζει να διασωθεί, να διατηρηθεί και να αναδειχθεί στα πλαίσια του μητροπολιτικού πάρκου, φιλοξενώντας παράλληλα εκθεσιακές, πολιτισμικές, ψυχαγωγικές, αθλητικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Συνεπώς, πιστεύω πως το θέμα της ΔΕΘ αποτελεί ένα άκρως σημαντικό διακύβευμα τόσο για το μέλλον της Θεσσαλονίκης, όσο και για το μέλλον των κατοίκων της. Είναι μια απόφαση η οποία θα πρέπει να παρθεί λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη γνώμη του Δήμου όσο όμως και τη γνώμη των πολιτών, όπως κάθε άλλη παρόμοιου βάρους πολιτική απόφαση. Η Θεσσαλονίκη θα πρέπει να παραδειγματιστεί από τις αναπτυγμένες πόλεις της Ευρώπης, να ακολουθήσει τις εξελίξεις της εποχής και να ανταποκριθεί στα ζητήματα που ταλανίζουν τους κατοίκους της. 

---

Όλη η ΔΕΘ ένα Πάρκο

Κάτοικοι της Θεσσαλονίκης υπερασπίζονται το «δικαίωμα τους στην πόλη» μια σειρά κειμένων σε επιμέλεια της Δανάης Θεοδωρίδου*

 

Όταν ο Ανρί Λεφέβρ το 1968 μιλούσε για το «δικαίωμα στην πόλη», αναφερόταν στο κοινό μας δικαίωμα να αλλάζουμε τους εαυτούς μας μέσω των αλλαγών στις πόλεις μας, αλλαγών που αναπόφευκτα εξαρτώνται από τη συλλογική δύναμη των πολιτών που υπερασπίζονται την ελευθερία να σχηματίζουν και να μετασχηματίζουν τον δημόσιο χώρο τους και κατ’ επέκταση τους ίδιους τους τους εαυτούς.

Αυτή τη στιγμή, μέσα από τη συλλογή υπογραφών για την πραγματοποίηση δημοψηφίσματος, οι πολίτες της Θεσσαλονίκης διεκδικούν αυτό τους το συλλογικό δικαίωμα απαιτώντας να έχουν λόγο στον τρόπο που θα διαμορφωθεί ο χώρος της ΔΕΘ. Στην πόλη με το λιγότερο πράσινο στην Ευρώπη, οι κάτοικοι της ενώνουν τη φωνή τους και ζητούν να μην πραγματοποιηθεί ένα ακόμη σχέδιο ‘real estate’ στις πλάτες τους (καθώς το δημόσιο, δηλαδή οι ίδιοι οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν το μεγαλύτερο μέρος του σχεδίου αυτού) εις βάρος της υγείας και της βελτίωσης της καθημερινότητας τους. Στη θέση του διεκδικούν τη δημιουργία ενός πάρκου υψηλού πρασίνου.

Στη σειρά κειμένων που ξεκινά σήμερα και θα περιλαμβάνει ένα κείμενο τη βδομάδα, κάτοικοι της Θεσσαλονίκης όλων των ηλικιών μοιράζονται τις σκέψεις τους σχετικά με το δικαίωμα τους στην πόλη και την επιθυμία τους να γίνει Όλη η ΔΕΘ ένα Πάρκο.

Αν ψηφίζετε στον Δήμο Θεσσαλονίκης (προσοχή! Μόνο οι εγγεγραμμένοι/ες στον Δήμο Θεσσαλονίκης, και όχι σε άλλους δήμους της πόλης, μπορούν να υπογράψουν) μπορείτε να συμβάλλετε καθοριστικά στην προσπάθεια προσθέτοντας την υπογραφή σας εδώ: https://parkodeth.gr/

*Η Δανάη Θεοδωρίδου είναι σκηνοθέτρια, ερευνήτρια των σύγχρονων παραστατικών τεχνών και ακαδημαϊκός που ασχολείται με τη σχέση πολιτισμού και δημοκρατίας.