Εσύ πώς κι έκανες παιδιά;

Αρθρογραφεί στο TheOpinion η Νάσια Λουκοπούλου, Οικονομολόγος, Στέλεχος ΥΠΠΟΑ.

Είναι γνωστό τοις πάσι: μανούλα είναι μόνο μια, οι μπαμπάδες είναι οι επικουρικοί της υπόθεσης, κι ας μου επιτραπεί η μη politically correct για τους καιρούς μας συγκεκριμένη τοποθέτηση. Το να σου πετύχει άντρας που θα είναι πολύ καλός μπαμπάς θεωρείται λίγο έως και πολύ λαχείο και σίγουρα όχι αναμενόμενο κοινωνικό θέσφατο, ενώ η μάνα επιβάλλεται αδιαπραγμάτευτα να είναι «σωστή». Και εδώ γελάμε γιατί μάνα ήταν και η Μήδεια και από σύγχρονες «Μήδειες» -έστω και χωρίς την έσχατη κατάληξη της γνωστής ιστορίας- άλλο τίποτα. Συνήθως όταν γνωρίζουμε κάποιον -και κυρίως κάποια στην προκειμένη περίπτωση- εκτός από δουλειά, σπουδές, ενδιαφέροντα, ρωτάμε αν έχει κάνει παιδιά. Αν απαντήσει αρνητικά, σε οποιαδήποτε ηλικία κι αν αυτή βρίσκεται, η επόμενη ερώτηση στο καπάκι θα είναι το «πώς και δεν έκανες», θαρρείς και τα ουσιαστικά «γυναίκα» και «μάνα» πάνε combo υποχρεωτικά.

Κι όμως δεν είναι όλοι για όλα. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι «ικανοί» για να αναπαράγουν το είδος τους. Δεν είναι όλες οι γυναίκες γεννημένες για να μεγαλώσουν παιδιά. Αρκετές «μάνες» απλά δε θα έπρεπε να είναι. Έγιναν μητέρες προφανώς για όλους τους λάθος λόγους, γιατί έτσι έπρεπε, γιατί έτσι έτυχε, για να κρατήσουν έναν άντρα, για το τι θα πει ο κόσμος, για τα γεράματά τους, γιατί τόσο τους έκοβε, γιατί δεν τους έκοβε, γιατί why not…κλπ κλπ. Έγιναν δυστυχισμένες μητέρες, που είτε μεταχειρίζονται τέκνα και σύζυγο σαν…σάκους του μποξ, είτε λειτουργούν χειριστικά και υστερόβουλα.

Στον αντίποδα υπάρχουν οι σπάνιες εξαιρέσεις, οι γλυκές υπάρξεις που το κέντρο της ζωής τους είναι οι απόγονοί τους, αλλά με την καλή έννοια. Αυτές που από την ώρα της σύλληψης ή της υιοθεσίας θέτουν εαυτόν στην υπηρεσία των παιδιών τους ψυχή τε και σώματι, δίχως τα  καταπιεστικά -σε βαθμό ασφυξίας- παθογενή μοτίβα μητρικών συμπεριφορών, που το λιγότερο οδηγούν στη διαμόρφωση συμπλεγματικών ενηλίκων. Υπάρχουν αυτοί οι άγγελοι-μάνες που είναι ήρεμες, δοτικές, στωικά χαμογελαστές, υπομονετικές, υποστηρικτικές, βγαλμένες σαν από διαφήμιση του Βιτάμ,  24/7 διαθέσιμες παρόλη την καθημερινή κούραση τους. Οι μαμάδες αυτές που βάζουν τελευταίες τις προσωπικές ανάγκες τους στις προτεραιότητές τους, οι μαμάδες που πρώτο και πριν από οτιδήποτε βάζουν τον μητρικό ρόλο, οι μαμάδες που ενδεχομένως παραμένουν σε ανούσιους ή δυσλειτουργικούς γάμους και αποφεύγουν δουλειές και καριέρες για να μην επιβαρυνθούν καθόλου τα παιδιά τους.

Υπάρχουν φυσικά και όσες ανήκουν στην ενδιάμεση κατηγορία, εκείνες που αποστρέφονται την πρώτη και κρυφοθαυμάζουν τη δεύτερη σαν εξωτικό αξιοθέατο. Εδώ ανήκουν οι πολλές κοινές θνητές μαμάδες που αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα και ιερότητα του ρόλου τους, κάνοντας όμως αλλεπάλληλα ζογκλερικά ώστε να ισορροπήσουν και τους άλλους πολύτιμους ρόλους που δε θέλουν επουδενί να θυσιάσουν στο βωμό της τεκνοποίησης, επειδή θυσία θα υπάρξει, είναι το μόνο σίγουρο. Είναι αυτές που είναι πάντα «εκεί» για τα παιδιά τους αλλά θέλουν και δική τους ζωή, εκτός τέκνων. Θέλουν τα ενδιαφέροντά τους, τις δουλειές τους, τα χόμπι τους, τις χαρές και τα όνειρά τους. Είναι αυτές που ίσως βαριούνται τα παιδικά πάρτυ γιατί δε μπορούν να μιλάνε όλη την ώρα για διαγωνίσματα, αθλητικές επιδόσεις και ιατρικά ραντεβού. Είναι οι ίδιες που μεταξύ αστείου και σοβαρού παραδέχονται πόσο εύκολο είναι άυπνος και  κατάκοπος άνθρωπος να βγει εκτός εαυτού σαν άλλος Hulk, προσπαθώντας να κουμαντάρει εκτροχιασμένα ανήλικα, ή απλά να απαντήσει στη νιοστή ερώτηση και ανησυχία της κλασσικής εφηβείας, της περιόδου που συχνά φαντάζει αστεία μέσα στην επιτακτική σοβαρότητα της γονεϊκότητας. Είναι οι μαμάδες που προσπαθούν να διατηρούν την ψυχραιμία τους αν και ενίοτε τσιρίζουν υστερικά και ρίχνουν μπούφλες, που ομολογούν τα λάθη και τις παραλείψεις τους, που πολεμούν τους φόβους τους, που δεν εγκαταλείπουν τις προσδοκίες τους.

Δεν υπάρχει εγχειρίδιο Καλής Μαμάς ούτε οδηγίες προς ναυτιλομένους • η μητρότητα αποτελεί σχεδόν εσαεί work in progress, μέσα από trial and error. Όλες προσπαθούμε για το καλύτερο, με βάρκα την ελπίδα ότι θα μεγαλώσουμε ολοκληρωμένους ανθρώπους καλύτερους από τους προηγούμενους, αν και αναρωτιεμαι αν μεγαλώνουμε μόνο εμείς τα παιδιά μας. Θαρρώ πως τελικά κι αυτά μας μεγαλώνουν, κάνοντας μας σωστότερους ανθρώπους.