Μπορεί να μην καταφέραμε φέτος να… πεταχτούμε μέχρι την Κέρκυρα για να απολαύσουμε τους Μπότηδες, ούτε στη Χίο για τον ρουκετοπόλεμο, ωστόσο, με λίγες ώρες δρόμο, μπορούμε να συμμετέχουμε με την παρουσία μας σε έθιμα που αναβιώνουν σε αρκετές περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι τα έθιμα αυτά έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν, αλλά μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, με αξιοθαύμαστη συνέπεια. Μικροί και μεγάλοι συμμετέχουν, έχοντας την ευκαιρία να μπουν πιο βαθιά στο νόημα του Πάσχα και στους συμβολισμούς του.
Επιτάφιος με Χάλκινα στη Γουμένισσα
Ένα ιδιαίτερο ηχόχρωμα χαρακτηρίζει τη λιτανεία του Επιταφίου στη Γουμένισσα του Κιλκίς. Δεκάδες οργανοπαίχτες με χάλκινα, συνοδεύουν τους Επιταφίους των τριών εκκλησιών του χωριού, της Παναγίας, του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Σάββα. Σε κάποιο σημείο, οι τρεις Επιτάφιοι ανταμώνουν και συνεχίζουν την κοινή λιτανεία προς την κεντρική πλατεία της Γουμένισσας, δημιουργώντας την πλέον κατανυκτική ατμόσφαιρα υπό τον μοναδικό ήχο των πνευστών.
Το κάψιμο του Ιούδα στη Χωριστή Δράμας
Στην Χωριστή Δράμας, το Μεγάλο Σάββατο και την ώρα της Ανάστασης αναβιώνει ανελλιπώς εδώ και δεκάδες χρόνια, το έθιμο του «καψίματος του Ιούδα». Τα παιδιά, αλλά και μεγαλύτεροι, συνηθίζεται να φτιάχνουν από άχυρα το ομοίωμα του Ιούδα και να το τοποθετούν στο προαύλιο χώρο του ναού της Χωριστής. Μόλις ο ιερέας ξεκινήσει να διαβάζει το Ευαγγέλιο, ανάβουν τη φωτιά με τις αναστάσιμες λαμπάδες καίγοντας το ομοίωμα του Ιούδα. Μάλιστα, μόλις ολοκληρωθεί η καύση μερικοί κάτοικοι συνηθίζουν να παίρνουν μια χούφτα από τη συγκεκριμένη στάχτη την οποία ρίχνουν στα μνήματα.
Διαβάστε επίσης: Εσείς γνωρίζετε γιατί τρώμε μαγειρίτσα μετά την Ανάσταση;
Τα Μαζίδια στις Ελευθερές Καβάλας
Τα Μαζίδια είναι ένα παραδοσιακό, θρησκευτικό έθιμο που αναβιώνει την τρίτη ημέρα του Πάσχα στο χωριό Ελευθερές, του Δήμου Παγγαίου Καβάλας. Τη μέρα εκείνη, μετά τη Θεία Λειτουργία, οι κάτοικοι μεταφέρουν στα χέρια τα εικονίσματα από την εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών προς το ξωκλήσι των Αγίων Ραφαήλ, Ειρήνης και Νικολάου που βρίσκεται στον λόφο «Μαζίδια». Εκεί τα τοποθετούν στη σειρά και κάνουν Αγιασμό και Αρτοκλασία για να έχουν μια καλή σοδειά. Στη συνέχεια επιστρέφουν στην εκκλησία των Ταξιαρχών. Ακολουθεί γλέντι στην πλατεία του παλιού παραδοσιακού οικισμού κάτω από την εκκλησία με γλυκά και κεράσματα που έχουν φτιάξει οι γυναίκες του χωριού. Στήνεται μάλιστα και χορός με ένα μακροσκελές τραγούδι που διασώθηκε από στόμα σε στόμα ενώ ακολουθούν τρία ακόμα τραγούδια.
Αβγομαχίες στην Καστανούσα Σερρών
Την Κυριακή του Πάσχα, αναβιώνει το ποντιακό πασχαλινό έθιμο “αβγομαχίες” στην Καστανούσα στην περιοχή της Κερκίνης. Οι διαγωνιζόμενοι παίρνουν άσπρα αβγά και αφού τα “ακούσουν”, χτυπώντας τα ελαφρά και περιεργαστούν το σχήμα τους, επιλέγουν τελικά το πιο γερό- κατά τη γνώμη τους- και η αβγομαχία ξεκινά. Βασικός κανόνας του εθίμου είναι η χρησιμοποίηση μόνο αβγών κότας. Ο κάθε συμμετέχων έχει στη διάθεσή του 30 αβγά και νικητής αναδεικνύεται αυτός που έχει τα λιγότερα σπασμένα αυγά.
Του Μαύρου Νιου τ’ Αλώνι στην Ιερισσό
Στην Ιερισσό, την τρίτη ημέρα του Πάσχα, στην τοποθεσία Μαύρου Νιου τ’ Αλώνι, πάνω στους λόφους γίνεται το ομώνυμο έθιμο. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό με διάφορα τραγούδια, αλλά τελειώνουν πάντα με τον καγκελευτό χορό, που αποτελεί την αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821. Κατά τη διάρκεια της γιορτής μοιράζονται σε όλους, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι, τσουρέκια και αυγά. Ο χορός επαναλαμβάνεται το απόγευμα στην κεντρική πλατεία του χωριού.