Όλοι θα θέλαμε να είμαστε ευλογημένοι από τη μοίρα και να ζούμε μια «τέλεια» ζωή όπου τίποτα δεν θα πηγαίνει ποτέ στραβά.
Επιμέλεια: Φρόσω Καζεπίδου
Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Ο δρόμος δε θα είναι ομαλός. Αντιθέτως, θα υπάρχουν λακκούβες, περιοχές που χρειάζονται επαναστρώσεις και ίσως κάποια όχι και τόσο καλά οτοστόπ στη διαδρομή.
Θα μπορούσαμε να εκνευριζόμαστε από κάθε κακοτεχνία στο δρόμο, αλλά αυτή είναι μια διαδρομή προς το αυξημένο άγχος και τη γενική δυστυχία. Αντίθετα, η αποδοχή και η πρόβλεψη των προκλήσεων θα μπορούσε να είναι ένας καλός δρόμος προς τα εμπρός.
Συγκρατημένα αισιόδοξοι
Η αισιοδοξία μας κάνει καλό διαχρονικά, για την υγεία και τα επίπεδα του στρες. Ωστόσο, είναι καλό μερικές φορές, όταν οι πιθανότητες είναι εναντίον μας, να έχουμε λίγη αμυντική απαισιοδοξία, για να μας προστατεύει από τις απογοητεύσεις και να μας εκπλήσσει με καλά αποτελέσματα.
Όταν το μέλλον είναι πολύ αβέβαιο, διφορούμενο και δεν μπορούμε να προβλέψουμε καθόλου τα αποτελέσματα, είναι καλό να έχουμε τη νοοτροπία του «δεν ξέρω». Να είμαστε ανοιχτοί σε όλες τις πιθανότητες και όχι στενά προσκολλημένοι σε μία.
Εν ολίγοις, αντί να είμαστε αιώνια αισιόδοξοι, και έτσι να σοκαριζόμαστε όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα έχουμε σχεδιάσει, ή απαισιόδοξοι, όπου πάντα περιμένουμε την καταστροφή, θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, να γνωρίζουμε ότι τα σχέδιά μας μπορεί να μην εξελιχθούν όπως θα θέλαμε, ότι μπορεί να προκύψουν δυσκολίες, και να μάθουμε να είμαστε σε θέση να συμβιβαστούμε με τα γεγονότα.
Πρόκειται για την αποδοχή της αβεβαιότητας, την αποδοχή ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε πώς θα εξελιχθούν τα πάντα και την αποδέσμευση από τις προσδοκίες.
Ανοχή στην αβεβαιότητα
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος λατρεύει τη βεβαιότητα. Είναι αυτό που επιτρέπει στο νευρικό μας σύστημα να χαλαρώσει. Όταν οι συνθήκες είναι προβλέψιμες και σταθερές, έχουμε περισσότερο γνωστικό εύρος ζώνης για να διαθέσουμε στη σκέψη, την επίλυση προβλημάτων, τη δημιουργικότητα. Η φαιά μας ουσία δεν απορροφάται από το σχεδιασμό, την απορία, την ανησυχία και την καταστροφολογία για το τι μπορεί να συμβεί.
Όταν το περιβάλλον μας είναι ως επί το πλείστον προβλέψιμο, αισθανόμαστε πιο ασφαλείς. Μπορούμε να χαλαρώσουμε, ως ένα βαθμό, ακόμη και όταν άλλα στρεσογόνα γεγονότα προκαλούν βιολογική κόπωση στο σώμα μας.
Αλλά, όπως γνωρίζουμε, δεν μπορούμε να κάνουμε κάθε μέρος της ζωής απόλυτα προβλέψιμο και βέβαιο. Έτσι, θα πρέπει να μάθουμε να νιώθουμε άνετα με τη δυσφορία του να μην ξέρουμε ακριβώς τι πρόκειται να συμβεί.
Αυτό θα μπορούσε να ωφελήσει την ψυχική μας υγεία με πολλούς τρόπους.
Έχοντας ένα εξαιρετικά ασταθές μέλλον, το να είμαστε πιο άνετοι με την αβεβαιότητα μας βοηθά να αισθανόμαστε λιγότερο αγχωμένοι. Ταυτόχρονα, είναι χρήσιμο να εστιάζουμε στην παρούσα στιγμή, τη μόνη που μπορούμε πραγματικά να ελέγξουμε. Μπορούμε να ελέγξουμε το σώμα μας για να δούμε πώς μπορεί να κρατάμε το άγχος αυτή τη στιγμή στο σώμα μας. Μπορούμε να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας ότι το παρόν είναι βέβαιο και είναι ασφαλές να χαλαρώσουμε αυτή τη στιγμή.
Το να περιμένουμε το απροσδόκητο είναι μια νοητική μετατόπιση που μας κάνει να νιώθουμε εντάξει όταν τα πράγματα πάνε στραβά ή απλά δεν είναι όπως τα έχουμε οραματιστεί. Μας επιτρέπει να αντέχουμε πιο άνετα την ασάφεια και την αβεβαιότητα της ζωής. Αν περιμένουμε το απροσδόκητο, όταν συμβεί το απροσδόκητο, δεν έχουμε μια υπερβολική και παρατεταμένη αντίδραση μάχης ή φυγής. Η καρδιά μας δεν χτυπάει δυνατά. Το σώμα μας δεν σφίγγεται ως απάντηση στην «απειλή».
Τα δεδομένα δείχνουν ότι όσο περισσότερο μπορούμε να αποδεχτούμε και να υπάρχουμε άνετα με την αβεβαιότητα, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να αναπτύξουμε χρόνιο στρες, άγχος, κατάθλιψη ή μετατραυματικό στρες όταν οι καιροί δυσκολέψουν. Όσο πιο ανθεκτικοί θα είμαστε σε συνεχείς, απρόβλεπτους στρεσογόνους παράγοντες, όπως, ας πούμε, πανδημίες ή φυσικές καταστροφές, τόσο πιο γρήγορα θα ανακάμψουμε από τους τραυματικούς στρεσογόνους παράγοντες. Και τόσο περισσότερο μπορούμε να βγούμε έξω και να ζήσουμε τη ζωή μας πιο ολοκληρωμένα.
Τα εμπόδια δεν εμποδίζουν το μονοπάτι- είναι το μονοπάτι
Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται ευκολότερα από ό,τι γίνονται, και είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ανοχή στην αβεβαιότητα είναι μια δεξιότητα που απαιτεί χρόνο και ενέργεια για να αναπτυχθεί. Είναι φυσικό να νιώθουμε απογοήτευση όταν τα πράγματα πάνε στραβά, αλλά το να μάθουμε να αγκαλιάζουμε την πιθανότητα αυτή και να είμαστε σε θέση να ανακάμψουμε, μπορεί να μας βοηθήσει να μειώσουμε τη συντριβή μιας απογοήτευσης στο μέλλον.
Είναι σημαντικό να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας πως κάθε εμπόδιο στο δρόμο – και το συναίσθημα που το συνοδεύει – είναι προσωρινό και ότι μπορούμε να το ξεπεράσουμε. Η απογοήτευση είναι φυσική και θα περάσει.
