Η επεμβατική ακτινολογία στην πρώτη γραμμή κατά της νευραλγίας τριδύμου

Η νευραλγία τριδύμου είναι ένα χρόνιο σύνδρομο νευροπαθητικού πόνου που προσβάλλει την περιοχή του προσώπου και θεωρείται από τις πιο οδυνηρές παθήσεις που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος. Ο πόνος είναι τόσο ισχυρός, ώστε η νόσος έχει λάβει το χαρακτηριστικό όνομα «suicide disease», καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις η ένταση του πόνου έχει οδηγήσει ασθενείς σε απελπιστικές επιλογές. Η συχνότητα εμφάνισης είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες ηλικίας 50 έως 70 ετών, αν και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και σε παιδιά.

Η πάθηση διακρίνεται σε δύο κατηγορίες. Η ιδιοπαθής μορφή, η πιο συχνή, δεν σχετίζεται με κάποιο συγκεκριμένο αίτιο και συχνά ανταποκρίνεται σε αντιεπιληπτική φαρμακευτική αγωγή. Αντίθετα, η συμπτωματική μορφή έχει σαφή υποκείμενη αιτία, όπως την πίεση του τριδύμου νεύρου από αγγεία ή όγκους, την παρουσία ανευρύσματος, τη χρόνια μηνιγγίτιδα, σπάνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις όπως το σαρκοείδωμα, αλλά και τη σκλήρυνση κατά πλάκας, η οποία ευθύνεται για μικρό ποσοστό των περιστατικών.

Ο πόνος που προκαλεί η νευραλγία τριδύμου είναι χαρακτηριστικός. Περιγράφεται συχνά σαν αιφνίδιο ηλεκτρικό σοκ ή σαν πολλαπλές μαχαιριές που «διαπερνούν» το πρόσωπο. Οι κρίσεις διαρκούν από κλάσματα του δευτερολέπτου έως λίγα λεπτά και μπορεί να επαναλαμβάνονται πολλές φορές την ημέρα, αφήνοντας τον ασθενή εξουθενωμένο. Συνήθως εμφανίζονται στη μία πλευρά του προσώπου, πιο συχνά στη δεξιά, και ανάλογα με τον κλάδο του νεύρου που έχει προσβληθεί, ο πόνος εντοπίζεται στο μέτωπο, στο μάτι, στα χείλη, στα ούλα ή στο πηγούνι. Στην πορεία της νόσου μπορεί να υπάρξουν περίοδοι ύφεσης, ωστόσο οι κρίσεις γίνονται σταδιακά πιο συχνές και έντονες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λεγόμενες «περιοχές ενεργοποίησης» στο πρόσωπο. Πρόκειται για σημεία όπως τα χείλη, η γλώσσα ή τα ούλα, τα οποία όταν ερεθιστούν, με το βούρτσισμα των δοντιών, τη μάσηση, το ξύρισμα ή ακόμη και με μια ριπή κρύου αέρα,μπορούν να πυροδοτήσουν οξύ πόνο. Αυτό καθιστά την καθημερινότητα των ασθενών εξαιρετικά δύσκολη, καθώς απλές συνήθειες μετατρέπονται σε βασανιστικές εμπειρίες.

Η διάγνωση βασίζεται σε λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, σε νευρολογική εξέταση και σε απεικονιστικό έλεγχο με μαγνητική τομογραφία, η οποία βοηθά στον αποκλεισμό υποκείμενων αιτίων. Η πρώτη γραμμή θεραπείας είναι τα φάρμακα, κυρίως αντιεπιληπτικά, που μειώνουν τη συχνότητα και την ένταση των κρίσεων. Όταν όμως τα συμπτώματα επιμένουν ή οι παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής είναι σημαντικές, τότε οι γιατροί προτείνουν πιο εξειδικευμένες επεμβατικές λύσεις.

Σε αυτό το πεδίο η επεμβατική ακτινολογία έχει αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο. Με σύγχρονες τεχνικές που στοχεύουν άμεσα το νεύρο ή τις δομές που το πιέζουν, δίνεται η δυνατότητα να μειωθεί ή και να εξαλειφθεί ο πόνος, με μικρότερη επιβάρυνση σε σχέση με τις ανοιχτές χειρουργικές μεθόδους. Οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν πιο στοχευμένη παρέμβαση και καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς που για χρόνια ζουν υπό τη σκιά αυτού του αβάσταχτου πόνου.

Η νευραλγία τριδύμου αποτελεί, λοιπόν, μια πρόκληση για την ιατρική αλλά και για την ίδια τη ζωή των ασθενών. Η έγκαιρη διάγνωση, η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση και οι νέες δυνατότητες της επεμβατικής ακτινολογίας ανοίγουν τον δρόμο για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση και για μια καθημερινότητα χωρίς τον φόβο του πόνου.