Νάουσα: Όπερα στο αρχαίο θέατρο Μίεζας
Ντέπυ Χιωτοπούλου
Στους πρόποδες του Βερμίου, απλώνεται μία σπουδαία μακεδονική πόλη, η Αρχαία Μίεζα, πόλη της Βοττιαίας. Ένα από τα μνημεία της είναι και το Αρχαίο Θέατρο, στο οποίο απόψε παρουσιάζεται μια παράσταση Όπερας.
Της Ντέπυς Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Ταξιδεύουμε στην όμορφη Νάουσα, την ηρωική πόλη της Νάουσας, με τις παραδόσεις της, τα ήθη και τα έθιμα, τη γαστρονομία της, τον ξακουστό της οίνο, τα αξιοθέατά της.
Αυτή τη φορά, την προσεγγίζουμε από ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και κάνουμε μία στάση στο Αρχαίο Θέατρο της Μίεζας, το οποίο βρίσκεται ανατολικά της Νάουσας και τους οικισμούς Κοπανού και Λευκαδίων, σε μια απόσταση 7 περίπου χλμ. από την πόλη της Νάουσας.
Το αρχαίο θέατρο εντοπίστηκε το 1992 και ανασκάφηκε σταδιακά κατά τα έτη 1993 -1995, 1998, 2007-8 και 2011-13. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο συνδυασμό ελληνικού και ρωμαϊκού θεάτρου και υπάρχουν στοιχεία για τρεις οικοδομικές φάσεις του μνημείου. Η παλαιότερη τοποθετείται στην ύστερη κλασική ή πρώιμη ελληνιστική εποχή. Μετά τα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. οικοδομείται ένα νέο θέατρο με λίθινη σκηνή, πιθανόν μικρότερο από το αρχικό.
Με βάση τα ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας, το θέατρο φαίνεται να συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι και τον 4ο αιώνα μ.Χ. Ο χώρος μετά την εγκατάλειψή του χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο και ως λατομείο για την εξόρυξη πωρόλιθου.
Παράσταση Όπερας
Την περασμένη Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο του 5ου Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ Αιγών, στο Αρχαίο Θέατρο Μίεζας, δόθηκε μουσική συναυλία με τίτλο: «Μουσικές της Περσίας – Σύγχρονος διάλογος με μια μεγάλη μουσική παράδοση».
Απόψε, Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2025, και πάλι, το Αρχαίο Θέατρο θα γεμίσει μουσικές με αφορμή την παράσταση Όπερας Lamento – Του Έρωτα και του Θρήνου, όπου το κοινό θα απολαύσει άριες του 17ου και 18ου αιώνα από συνθέτες όπως οι Handel, Monteverdi, Purcell, Giacomelli, Vivaldi, Lully και Cesti.
Ιδιαίτερη στιγμή της παράστασης αποτελεί η αναβίωση του ιστορικού κοστουμιού της Μαρίας Κάλλας για την Ιφιγένεια εν Ταύροις στη Σκάλα του Μιλάνου, στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια από τη γέννηση της μεγάλης Ελληνίδας μονωδού.
Η παράσταση συνδιοργανώνεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας και τον Δήμο Νάουσας, με ώρα έναρξης στις 8:30 μ.μ.
Ο αρχαιολογικός χώρος της Μίεζας
Η Μίεζα υπήρξε από τις σπουδαιότερες πόλεις, κατά τον Όμηρο, «ερατεινής Ημαθίας».
Ήταν πόλη της Βοττιαίας (περιοχή της αρχαίας Μακεδονίας στα βόρεια και βορειοδυτικά του Θερμαϊκού κόλπου). Την κατοικούσε το θρακικό προελληνικό φύλο των Βοττιαίων. Κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους, με την άφιξη των Μακεδόνων, μετανάστευσαν σε τμήμα της δυτικής Χαλκιδικής που ονομάστηκε Βοττία.
Παρά τη βεβαιωμένη ύπαρξη πρωϊμότερων οικισμών, ήδη από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, η περιοχή γνωρίζει τη μεγαλύτερη της ακμή στους ελληνιστικούς χρόνους. Τα διάσπαρτα αρχαιολογικά κατάλοιπα από την ευρύτερη περιοχή της Μίεζας φανερώνουν μία δυναμική μακεδονική πόλη, που αναπτύσσεται ιδιαίτερα στους χρόνους των Μακεδόνων βασιλέων, αλλά συνεχίζει να ευημερεί και στους μετέπειτα αιώνες.
Πρώτα εντοπίστηκαν οι μεγάλοι μακεδονικοί τάφοι των Λευκαδίων, και λίγο αργότερα ο χώρος του Νυμφαίου κοντά στη Νάουσα, που ταυτίζεται με τη Σχολή του Αριστοτέλους. Έχουν ακόμη ερευνηθεί οργανωμένα νεκροταφεία, όπως στη θέση Ρουντίνα και στη θέση Καμάρα, όπου αποκαλύφτηκαν τάφοι που χρονολογούνται από τον 6ο ως τον 4ο αι. π.Χ.
Αξιόλογα είναι επίσης τα λείψανα δύο πολυτελών κατοικιών (υστεροελληνιστικοί-ρωμαϊκοί χρόνοι). Στη θέση Μπελοβίνα Κοπανού αποκαλύφτηκε το 1992 ένα θέατρο της πρώϊμης ρωμαϊκής περιόδου, ενώ στον ίδιο χώρο ανασκάπτονται τα τελευταία χρόνια σημαντικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα στωϊκών και άλλων κτηρίων από το δημόσιο κέντρο της ελληνιστικής πόλης.
Η ταύτιση της πόλης οφείλεται στον επίτιμο Έφορο Αρχαιοτήτων Φώτη Πέτσα, ο οποίος εργάστηκε επί σειρά ετών στο χώρο και προέκυψε από το συνδυασμό γραπτών πηγών, τοπογραφικών παρατηρήσεων και ανασκαφικών δεδομένων. Η πόλη αναφέρεται από αρκετούς αρχαίους συγγραφείς όπως ο Πτολεμαίος, ο Πλίνιος και ο Στ. Βυζάντιος.
Ανασκαφές στο Βασιλικό Γυμνάσιο της Αρχαίας Μίεζας
Ανασκαφή, καθαρισμό και τεκμηρίωση των ευρημάτων, συντήρηση, μελέτη και συσχέτιση με τα ευρήματα των παλαιότερων ανασκαφικών περιόδων, αλλά και προκαταρκτικές εργασίες (σχεδίαση, μελέτη αρχιτεκτονικών μελών και δομών) περιλάμβανε το ερευνητικό πρόγραμμα στο Βασιλικό Γυμνάσιο της Αρχαίας Μίεζας, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το αρχαίο θέατρο.
Η ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε σε σημεία κρίσιμα για την κατανόηση της αρχιτεκτονικής δομής του τεράστιου οικοδομήματος επιβεβαίωσε την κατασκευή του συνόλου στα μέσα του 4ου αιώνα σύμφωνα με ένα ενιαίο σχέδιο και συνακόλουθα την συσχέτιση με τον Φίλιππο Β΄(359-336 π.Χ.) και τον Μέγα Αλέξανδρο.
Η έρευνα πραγματοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας, υπό τη διεύθυνση της επίτιμης εφόρου Αγγελικής Κοτταρίδη.
Info
-Τόσο το Αρχαίο Θέατρο Μίεζας όπως και τα υπόλοιπα αξιοθέατα στον αρχαιολογικό χώρο (Νυμφαίο – Σχολή Αριστοτέλους, Μακεδονικοί Τάφοι ‘Κρίσεως’ και Ανθεμίων) έχουν ελεύθερη πρόσβαση για το κοινό.
-Οι ώρες λειτουργίας είναι καθημερινά 08.00 – 19.00 και Τρίτη 12.00 – 19.00. Το παραπάνω ωράριο θα ισχύει έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Στη συνέχεια θα μειωθεί κατά μισή ώρα (θα κλείνουν στις 18.30) και όσο περνάει ο καιρός θα τεθεί σε λειτουργεί το χειμερινό ωράριο με ώρες λειτουργίας 08.00 – 17.00 (τηλ 23320 41121).