Κόσοβο: Ένα βαλκανικό tour διαφορετικό από τα συνηθισμένα (ΦΩΤΟ)

Κόσοβο, ένας προορισμός διαφορετικός από τους συνηθισμένους στα Βαλκάνια, σε κοντινή απόσταση από τη Θεσσαλονίκη, που έχει πολλά να αφηγηθεί. Ταξιδεύοντας στην Πρίστινα, στο Prizren, στην Γκρατσάνιτσα με το ομώνυμο μοναστήρι, μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Ρεπορτάζ: Ντέπυ Χιωτοπούλου ([email protected])

Βαλκανικό tour στο Κόσοβο, έναν προορισμό ασφαλή, φιλόξενο, οικονομικό, με ζωντανές πόλεις, θρησκευτικά μνημεία, φύση και διασκέδαση που αγγίζει τα… ελληνικά δεδομένα. Στην Πρίστινα πρωτεύουσα της χώρας, στο γραφικότατο Prizren αλλά και στην Γκρατσάνιτσα με το ομώνυμο μοναστήρι, μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Συμμετείχαμε στο βαλκανικό tour στο πλαίσιο μιας εκδρομής, που συμπεριλαμβάνει εδώ και ενάμιση χρόνο στα προγράμματά του ταξιδιωτικό γραφείο της Θεσσαλονίκης.

«Στα πλαίσια της αναζήτησης νέων προορισμών, ήθελα κάτι καινούργιο, κάτι πιο αυθεντικό, και πριν περίπου δυο χρόνια, αποφάσισα να κάνω το επόμενο βήμα, και να διοργανώσω ταξίδια σε χώρες που μέχρι τώρα δεν είχαν μπει δυναμικά στα ελληνικά ταξιδιωτικά πακέτα» αναφέρει στο TheOpinion.gr η Πέλα Ρεβενικιώτου ιδιοκτήτρια ταξιδιωτικού γραφείου σε Θεσσαλονίκη και Λαγκαδά.

Πέρα από τους κλασικούς προορισμούς στην περιοχή των Βαλκανίων, πρόσθεσε στις ταξιδιωτικές προτάσεις και κάποιους ακόμη, όπως το Κόσοβο αλλά και τη Βόρεια Μακεδονία. «Είναι προορισμοί που κρύβουν πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, προσφέρουν αυθεντικές εμπειρίες, είναι ασφαλείς αλλά και οικονομικοί» υπογραμμίζει η ίδια.

Η διαδρομή

Τριακόσια είκοσι (320) χλμ. είναι η απόσταση μεταξύ Θεσσαλονίκης – Πρίστινας. Διασχίζεις δυο συνοριακούς σταθμούς, των Ευζώνων από Ελλάδα για Βόρεια Μακεδονία, και στη συνέχεια για το Κόσοβο.

Η διαδρομή διεξάγεται σε δρόμο ταχείας κυκλοφορίας, όπου σε κάποια σημεία είναι περισσότερο ή λιγότερο άνετη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο αυτοκινητόδρομος Σκόπια – Μπλάτσε, ένα έργο – κλειδί από τα σημαντικότερα έργα υποδομής στη Βόρεια Μακεδονία καθώς θα συνδέει την πρωτεύουσα της χώρας με το συνοριακό πέρασμα προς το Κοσσυφοπέδιο. Η β’ φάση του έργου (του αυτοκινητόδρομου Α4) μήκους περίπου 10 χλμ. εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το 2028. Ήδη ένα κομμάτι του αυτοκινητόδρομου είναι σε κυκλοφορία, καθιστώντας μέρος του ταξιδιού πιο σύντομο και πιο άνετο.

Φύση και Εθνικός Δρυμός

Πρώτο πέρασμα από την Μπρεζόβιτσα, έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στο Κοσσυφοπέδιο, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, στο βορειοανατολικό τμήμα του όρους Σκάρδος και στη λεκάνη απορροής του ποταμού Lepenac. Η περιοχή διαθέτει χιονοδρομικό κέντρο στις πλαγιές του Εθνικού Δρυμού της οροσειράς Σκάρδος, σε υψόμετρο 900 μ. – 2.500 μ.

Λίγο πιο πάνω από το ορεινό θέρετρο της Μπρεζόβιτσα, το τοπίο μαγεύει ακόμη περισσότερο με τις δασώδεις πλαγιές του, τον φρέσκο ορεσίβιο αέρα του – βρισκόμαστε σε υψόμετρο 1.200 μ.-, την ομορφιά της φύσης!

Στο γραφικό Prizren

Στους πρόποδες του Σκάρδου, συναντάμε το Prizren, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Κοσόβου, με πληθυσμό περίπου 160.000 κατοίκους. Η πλειονότητα των κατοίκων είναι Αλβανοί, όπως άλλωστε και σ’ ολόκληρο το Κόσοβο, όπου το 96% είναι Αλβανόφωνοι.

Στο Prizren έχει και πολλούς Τούρκους, με την τουρκική γλώσσα να συμπεριλαμβάνεται στις τρεις συν μία επίσημες γλώσσες τους: αλβανικά, σερβικά, αγγλικά.

Η πόλη ιδρύθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους και κατά το 14ο αιώνα, ως πρωτεύουσα της Σερβίας, ήταν έδρα της αυτοκρατορικής αυλής του Σέρβου τσάρου Στέφανου Ντουσάν, με δικό της νομισματοκοπείο.

Πόλη γραφική, ζωντανή, όπου τη διασχίζει ο ποταμός Λούμπαρτ και οι δυο όχθες συνδέονται με πέτρινα γεφύρια και γέφυρες της αγάπης. Σάββατο μεσημέρι με καλοκαιρία, και το κέντρο της ξεχειλίζει από κόσμο. Γεμάτα τα καφέ, τα ζαχαροπλαστεία, οι ταβέρνες που σερβίρουν ψητά της ώρας και άλλες λιχουδιές. Οι χριστιανικές εκκλησίες συνυπάρχουν με τα επιβλητικά τζαμιά και τα οθωμανικά λουτρά.

Επισκεφτήκαμε τον ορθόδοξο καθεδρικό ναό της Παναγίας της Λιέβισκα (1306-1307), με σημαντικές αγιογραφίες στο εσωτερικό του. Πλήθος ορθόδοξων Σέρβων προσκυνούσαν στο ναό, καθώς εκείνη την ημέρα γιορτάζανε ως παλαιοημερολογίτες το Γενέσιον της Θεοτόκου.

Ο ναός από το 2006 είναι ενταγμένος στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, και μια πολύ σημαντική αγιογραφία της Παναγίας κατάφερε να διασωθεί σχεδόν ανέπαφη, καθώς οι Τούρκοι είχαν μετατρέψει την εκκλησία σε τζαμί. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της αναστήλωσης της εκκλησίας, το 1950, πίσω από μια κολόνα βρέθηκε καλά κρυμμένη η αγιογραφία.

Σπίτια του 18^ου και 19^ου αιώνα με κεραμοσκεπές, χτισμένα αμφιθεατρικά κάτω από το Κάστρο του Prizner, η κεντρική πλατεία Σιντριβανιού περιτριγυρισμένη από μαγαζιά και εμπορικά καταστήματα, το Τζαμί του Σινάν Πασά, η τοξωτή πέτρινη γέφυρα του 15^ου αιώνα, τα οθωμανικά λουτρά Γαζή Μεχμέτ Πασά τα οποία αναστηλώνονται, οι βόλτες στα πέτρινα δρομάκια κλπ. συμπεριλαμβάνονται στα αξιοθέατα της πόλης.

Στην πρωτεύουσα του Κοσόβου

Ογδόντα περίπου χιλιόμετρα απέχει η Πρίστινα από το Prizren, πρωτεύουσα του Κοσόβου, με πληθυσμό περί τις 200.000.

Ένας φαρδύς πεζόδρομος, που φέρει την ονομασία της μοναχής Μαμάς Τερέζα, με μαγαζιά υγειονομικού ενδιαφέροντος δεξιά και αριστερά. Στη μια του άκρη βρίσκεται ο καθεδρικός ναός της Μαμάς Τερέζα, ο οποίος ξεκίνησε να φτιάχνεται τον Σεπτέμβριο του 2007 (σ.σ. η επιθυμία δημιουργίας της εκκλησίας ξεκίνησε δυο χρόνια πριν, Αύγουστο του 2005) με χρήματα Κοσοβάρων που ζουν στο εξωτερικό. Στο εσωτερικό του ναού, στα αριστερά, βρίσκονται φυλαγμένες σταγόνες από το αίμα της Μαμάς Τερέζα ενώ υπάρχει η δυνατότητα να ανέβει κανείς (με ασανσέρ) στο Ρολόι που κοσμεί το ένα καμπαναριό της εκκλησίας, στα 63 μ., απολαμβάνοντας την πανοραμική θέα.

Στην άλλη άκρη του πεζόδρομου είναι το Κοινοβούλιο και το ψηλό γυάλινο κτίριο στο οποίο στεγάζεται η Κυβέρνηση.

Η πλατεία στο συγκεκριμένο σημείο περιτριγυρίζεται από το Εθνικό θέατρο (σ.σ. στις μέρες μας δεν λειτουργεί καθώς ανακατασκευάζεται, ωστόσο υπάρχουν άλλα δυο θέατρα), από ένα ενδιαφέρον αρχιτεκτονικά κτίριο που κάποτε ήταν ξενοδοχείο ενώ σήμερα λειτουργεί ως κατάστημα επώνυμης αλυσίδας ρούχων, από τον έφιππο ανδριάντα του εθνικού ήρωα των Αλβανών Σκετέρμπεη (ή Γεώργιος Καστριώτης), λίγο πιο κάτω είναι το άγαλμα της Μαμάς Τερέζα, ενώ το υπουργείο Πολιτισμού και πολυτελές ξενοδοχείο συμπληρώνουν τα κυριότερα κτίρια και σημεία του πεζόδρομου.

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Πρίστινα, σε κοντινή απόσταση από το ναό της Μαμάς Τερέζα, είναι η μεγαλύτερη στο Κόσοβο, σχεδιάστηκε και χτίστηκε το 1982 από τον Κροάτη αρχιτέκτονα Andrija Muntjakovic, και σ’ ότι αφορά τον αρχιτεκτονικό της χαρακτήρα έχει ψηφιστεί ανάμεσα στις δέκα χειρότερες βιβλιοθήκες στον κόσμο.

Περιβάλλεται από ένα μεταλλικό δίκτυ, από τους 99 θόλους εισέρχεται στο εσωτερικό της φυσικό φως, στη δε κατοχή της έχει σπάνιο φωτογραφικό υλικό από την παλιά Πρίστινα, καθώς και πάνω από 5.000 σπάνια βιβλία και χειρόγραφα, που πολλά χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα.

Το μνημείο NEWBORN

Ένα από τα αξιοθέατα στο κέντρο της Πρίστινα, είναι το μνημείο NEWBORN (νεογέννητο), μπροστά από το Κέντρο Νεότητας και ‘Αθλησης, το οποίο σηματοδοτεί την Ημέρα της Ανεξαρτησίας του Κοσόβου.

Μία μέρα πριν την κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου – 17 Φεβρουαρίου 2008-, δηλαδή στις 16/2/2008, συγκεντρώθηκαν τα 7 γράμματα, το κάθε ένα από διαφορετική πόλη. Εκείνη την χρονιά τα γράμματα ήταν όλα κίτρινα, ταιριάζοντας με τον χρυσό χάρτη στη σημαία του Κόσοβου. Κάθε χρόνο το NEWBORN εορτάζει μια διαφορετική θεματολογία, φέτος σχετίζεται με την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Απέναντι από το NEWBORN, βρίσκεται το μνημείο της γυναίκας ηρωίδας, το οποίο φτιάχτηκε με 20.145 μεταλλικά καρφιά, που συμβολικά τιμούν την πολύπλευρη προσφορά και θυσία κάθε Αλβανίδας γυναίκας κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1998-1999 στο Κόσοβο.

Οι Κοσοβάροι διασκεδάζουν (και) με… ελληνική μουσική

Σάββατο βράδυ, και τα καφέ, τα μπαράκια, τα φαγάδικα και τα εστιατόρια της Πρίστινας σφύζουν από ζωή. Και αν ο κεντρικός πεζόδρομος Μαμά Τερέζα είναι σχετικά ήρεμος, τα κάθετα δρομάκια του και ειδικά η Korriku ξεχειλίζουν από νεολαία και όχι μόνο.

Σε ευρωπαϊκού στυλ εστιατόριο, όχι μόνο το Σάββατο αλλά και μέρες κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, έχει live μουσική. Ο τραγουδιστής Χρήστος Ελληνίδης είναι εκείνος που θα διασκεδάσει μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες τους Κοσοβάρους με τραγούδια γνωστών και αγαπημένων Ελλήνων τραγουδιστών. Οι Κοσοβάροι δείχνουν να γνωρίζουν πολλά από τα ελληνικά τραγούδια και χορεύουν, διασκεδάζουν, πίνουν, καπνίζουν καθώς το κάπνισμα επιτρέπεται στους κλειστούς χώρους.

Στο μοναστήρι της Γκρατσάνιτσα

Σε απόσταση 10 χλμ. από την Πρίστινα βρίσκεται η Γκρατσάνιτσα, κωμόπολη του Κοσσυφοπεδίου. Ο πληθυσμός της υπολογίζεται περίπου σε 10.000 κατοίκους, Σέρβους κυρίως πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν από την Πρίστινα στον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου το 1999.

Εκεί, ξεχωρίζει το μεσαιωνικό μοναστήρι της Γκρατσάνιτσα, σέρβικο ορθόδοξο μοναστήρι του 1321. Είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Παναγίας, έχει σχήμα διπλού εγγεγραμμένου σταυρού, ενώ επιστέγασμα της όλης κατασκευής του αποτελούν οι πέντε μεγάλοι τρούλοι του, απ’ τους οποίους οι τέσσερις εξωτερικοί αντιστοιχούν στα τέσσερα ευαγγέλια, ενώ ο πέμπτος εσωτερικός αντιπροσωπεύει το Χριστό. Επίσης, αξιόλογες είναι οι τοιχογραφίες, πριν την έξοδο του μοναστηριού, όπου αριστερά είναι ζωγραφισμένος ο παράδεισος και δεξιά η κόλαση.

Το Μοναστήρι της Γκρατσάνιτσα υπέστη επανειλημμένα σοβαρές καταστροφές από τους Τούρκους ενώ από το 2006 αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Η ανεξαρτησία, η σημαία, το ευρώ, ο πληθυσμός

Η ματωμένη πρόσφατη ιστορία του Κοσσυφοπεδίου, δείχνει να μην επηρεάζει σε υπερμεγέθη βαθμό την προσπάθεια που καταβάλλει το Κόσοβο για να μπει στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.

Η Πρίστινα αναπτύσσεται, καταγράφει έντονη ανοικοδόμηση και στρέφει το βλέμμα της προς το μέλλον.

Ο πόλεμος του Κοσσυφοπεδίου διήρκησε από τις 28 Φεβρουαρίου 1998 μέχρι τις 11 Ιουνίου 1999. Το Κοσσυφοπέδιο εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο εδαφικής διαμάχης ανάμεσα στη Δημοκρατία του Κοσόβου και στη Δημοκρατία της Σερβίας.

Η Δημοκρατία του Κοσόβου στις 17 Φεβρουαρίου του 2008 κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησίας της. Το Κοσσυφοπέδιο έχει λάβει επίσημη αναγνώριση ως ανεξάρτητο κράτος από 98 από τα 193 κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών. Ανάμεσά τους οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία. Η Ελλάδα και η Κύπρος δεν αναγνωρίζουν το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος.

Οι δύο κυβερνήσεις άρχισαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους από τον Απρίλιο του 2013, στο πλαίσιο της συμφωνίας των Βρυξελλών, η οποία καταρτίστηκε υπό την αιγίδα της ΕΕ. Στη συμφωνία προβλέπεται ένας ορισμένος βαθμός αυτονομίας για τους Σέρβους του Βορείου Κοσόβου, με υπαγωγή τους όμως στην Πρίστινα.

Η Πρίστινα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο με Αλβανόφωνο πληθυσμό, μετά την πρωτεύουσα της Αλβανίας, τα Τίρανα.

Από τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου από τη Σερβία καθιερώθηκε η σημαία τους, η οποία έχει μπλε φόντο, έναν χρυσαφί χάρτη του Κοσσυφοπεδίου και έξι λευκά αστέρια, καθένα από τα οποία συμβολίζει και μια διαφορετική εθνοτική ομάδα. Κατά 97% ο πληθυσμός του Κοσόβου είναι Αλβανόφωνοι και το υπόλοιπο 3% Τούρκοι, Σέρβοι, Βόσνοι, Μαυροβούνιοι και Ρομά.

Όσο για το τοπικό τους νόμισμα, όσο και αν σας εκπλήσσει, παρά το γεγονός ότι το Κόσοβο δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από το 2002 χρησιμοποιεί το Ευρώ. Πριν το 2002 χρησιμοποιούσε το γερμανικό μάρκο. Το ίδιο συμβαίνει και για το Μαυροβούνιο που και αυτό, ενώ δεν είναι μέλος της ΕΕ χρησιμοποιεί το Ευρώ.