Θέμα TheOpinion: Ο Δήμος Θεσσαλονίκης απαξιώνει ένα έργο τέχνης με παραπομπές στο προσφυγικό

Για μια αποθήκη του Δήμου Θεσσαλονίκης, εκεί στο παλιό αμαξοστάσιο του τραμ στο Ντεπό, «σάλπαρε» τελικά το έργο του καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και καταξιωμένου σκηνογράφου Απόστολου Βέττα, το ξύλινο λευκό σκαρί ενός καραβιού. Αυτό, που δημιουργήθηκε το 2016 στο πλαίσιο του εορταστικού διάκοσμου της πόλης για τα Χριστούγεννα εκείνης της χρονιάς και που έως το 2019 βρισκόταν μπροστά από το Δημαρχείο. Ένα έργο συμβολικό, με βασικές αναφορές στο προσφυγικό δράμα εκείνης της χρονιάς.

Η απομάκρυνσή του έγινε με… συνοπτικές διαδικασίες, ένα πρωινό του Σεπτεμβρίου του 2019, σε μια από τις πρώτες ενέργειες του νέου (τότε) Δημάρχου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνου Ζέρβα, ενέργεια που σχολιάστηκε εκείνο τον καιρό ποικιλοτρόπως. Σύμφωνα, άλλωστε, με το σχετικό τηλεγράφημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκείνη την εποχή το καράβι επρόκειτο «το επόμενο διάστημα να αποθηκευτεί και να τοποθετηθεί σε άλλο σημείο της πόλης». Αυτό το «άλλο σημείο» της πόλης ήταν προφανώς η αποθήκη του τραμ στο Ντεπό…

Ανεξαρτήτως του ΑΝ και ΣΕ ΠΟΣΟΥΣ αρέσει η δημιουργία (άλλωστε, ορθώς τα έργα τέχνης δεν αποτέλεσαν ποτέ αντικείμενο δημοσκοπήσεων ή… λαϊκής ψηφοφορίας), το συγκεκριμένο έργο, που από τον δημιουργό του συνδέθηκε με το προσφυγικό, θα μπορούσε να βρει τη θέση του στην (ούτως ή άλλως φτωχή) από εικαστική άποψη, εικόνα της πόλης, πόσω μάλλον φέτος που η χρονιά έχει συνδεθεί με τα 100 χρόνια μνήμης του προσφυγικού ελληνισμού. Σε πρόσφατη, άλλωστε, ανακοίνωσή του ο Δήμος Θεσσαλονίκης προαναγγέλλει εκδήλωση ακόμη και για τις «γεύσεις μνήμης», ένα διήμερο δηλαδή αφιερωμένο στη μικρασιατική κουζίνα με τη συμμετοχή γνωστών σεφ, όπως η Αργυρώ Μπαρμπαρίγου, η Ελένη Ψυχούλη και η Μαρία Εκμετσίογλου.

Μέσα σε αυτόν τον πλούτο, λοιπόν, των φετινών εκδηλώσεων, το ξύλινο αυτό σκαρί που, από τη «γέννησή» του ακόμη στο μυαλό του δημιουργού του, συνδέθηκε με το προσφυγικό, θα μπορούσε να έχει τη δική του θέση στη Θεσσαλονίκη του σήμερα. Γιατί όχι; Ποιος αποφασίζει ότι ένα έργο, μια εικαστική δημιουργία, θα καταλήξει σε μια αποθήκη και τελικά, με ποια κριτήρια;

«Ντρέπομαι και στενοχωριέμαι»

«Η πρόταση που είχα κάνει δεν είχε μονοσήμαντο χαρακτήρα. Μέσα στο σκαρί, σε σημείο εμφανές, είχα τοποθετήσει μια Παναγία με το βρέφος στην αγκαλιά της, που ναι μεν είχε αναφορά στα Χριστούγεννα, είχε όμως παράλληλα και έναν συμβολισμό έντονο, μια “παραπομπή” στην εικόνα μιας προσφυγοπούλας που γεννά ένα παιδί μέσα στα έγκατα ενός πλεούμενου, που την πάει κάπου. Αλλά και το ίδιο το σκαρί είχε διττά κατάλοιπα, δεν ήταν μόνο το καράβι που παραδοσιακά οι Έλληνες στολίζουν τα Χριστούγεννα, αλλά ήταν και ένα καράβι που τελικά κινεί το μυαλό να δημιουργήσει, τον πρόσφυγα να κάνει μια νέα αρχή», τονίζει μιλώντας στο The Opinion o Απόστολος Βέττας.

Πώς σχολιάζει το γεγονός ότι η δημιουργία του παραμένει σε μια αποθήκη; «Ειλικρινά ντρέπομαι και στενοχωριέμαι. Η σκηνογραφία με την οποία ασχολούμαι έχει ένα αντικείμενο από τη φύση της εφήμερη, τελειώνει όταν τελειώνει το έργο για το οποίο δημιουργήθηκε. Ωστόσο, αυτό το καράβι, δεν ήταν ένα τέτοιο δημιούργημα. Δεν έφερε πολιτικά μηνύματα, ούτε φυσικά είχε σχέση με παρατάξεις. Ειλικρινά στενοχωρήθηκα που παραμένει εκεί. Στενοχωριέμαι και ντρέπομαι. Θα μπορούσε να πάει κάπου. Δεν είπα, ασφαλώς, να πάει στις Βερσαλλίες, θα μπορούσε όμως να τοποθετηθεί σε ένα σημείο στο Λιμάνι της πόλης, ή στην Παραλία, ή ακόμη και να δοθεί στον Δήμο Καλαμαριάς, έναν κατεξοχήν προσφυγικό δήμο…».