Λειψυδρία: Τρεις λύσεις για να σωθεί το νερό και οι καλλιέργειες

Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη τα τελευταία χρόνια με ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα των τελευταίων δεκαετιών, τη λειψυδρία όπως έχει αναδείξει με ρεπορτάζ του το TheOpinion.

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Βουδούρης μιλώντας στο TheOpinion,  υπογραμμίζοντας ότι η χώρα βιώνει πλέον έντονο φαινόμενο έλλειψης νερού, ιδιαίτερα στη Νότια Ελλάδα και στα νησιά του Αιγαίου. «Πολλές μελέτες διαπιστώνουν αυτό που όλοι γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο λειψυδρίας, ιδίως ενόψει της κλιματικής κρίσης», επισημαίνει ο καθηγητής.

Η λειψυδρία καταστρέφει ρύζι και βαμβάκι στον Έβρο – «Πλήγμα» για τις εξαγωγές (ΦΩΤΟ – VIDEO)

Σύμφωνα με τον ίδιο, το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την ύδρευση, αλλά κυρίως την άρδευση. Η γεωργία και η κτηνοτροφία, οι βασικοί πυλώνες του πρωτογενούς τομέα, εξαρτώνται πλήρως από τη διαθεσιμότητα νερού. «Το 85% του νερού που καταναλώνουμε ετησίως κατευθύνεται στον πρωτογενή τομέα», σημειώνει.

Ωστόσο, ο κ. Βουδούρης τονίζει πως η λειψυδρία δεν είναι φαινόμενο καινούργιο, αλλά επανεμφανίζεται με μεγαλύτερη ένταση και συχνότητα. Θυμίζει μάλιστα τις ξηρές χρονιές του 1989–1990, οι οποίες είχαν ήδη καταγραφεί στα μετεωρολογικά δεδομένα ως περίοδοι ισχυρής ξηρασίας.

Τα τελευταία χρόνια, όμως, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί. «Ζούμε έντονη ανομβρία και μειωμένες χιονοπτώσεις. Αυτό σημαίνει ότι δεν εμπλουτίζονται τα ποτάμια, οι ταμιευτήρες και γενικά οι υδάτινοι πόροι. Έτσι, το καλοκαίρι, όταν έχουμε τη μεγαλύτερη ανάγκη, δεν μπορούμε να καλύψουμε τις απαιτήσεις μας», υπογραμμίζει.

Το τρίπτυχο της λύσης

Ο καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ αναφέρει τις ενέργειες οι οποίες πρέπει να γίνουν και αποτελούν σημαντικές παρεμβάσεις για τη βιώσιμη διαχείριση του νερού. Η εξοικονόμηση νερού, αποθήκευση και επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων αποτελούν το τρίπτυχο της λύσης για το πρόβλημα της λειψυδρίας.

Εξοικονόμηση νερού

Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντίνο Βουδούρη, οι απώλειες στα δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης είναι τεράστιες, σε ορισμένους δήμους φτάνουν το 40% έως 50%. «Αν αντλούνται 100 κυβικά μέτρα νερού, τα 40 χάνονται», αναφέρει χαρακτηριστικά. Οι αιτίες για τις τεράστιες απώλειες νερού είναι μεταξύ άλλων τα παλαιά δίκτυα, οι διαρροές, οι χωμάτινοι αρδευτικοί αύλακες. Αντίδρα οι αντικατάτασταση τους με σύγχρονους, κλειστούς αγωγούς θα φέρει λύση. 

Παράλληλα, υπογραμμίζει την ανάγκη ορθολογικής χρήσης, λέγοντας ότι, «δεν μπορεί να ποτίζει κανείς μεσημέρι, με 40 βαθμούς. Το νερό εξατμίζεται είναι σπατάλη». Να σημειωθεί ότι, η ορθή διαχείριση, σύμφωνα με τις μελέτες, θα μπορούσε να εξοικονομήσει έως 30% του απαιτούμενου νερού.

Αποθήκευση νερού

«Χρειαζόμαστε μικρά φράγματα, λιμνοδεξαμενές, υποδομές που θα συγκρατούν τα νερά των βροχοπτώσεων», σημειώνει ο κ. Βουδούρης και παραθέτει ως παράδειγμα την Κασσάνδρα και τη Βέροια, όπου, παρά τις έντονες βροχοπτώσεις του 2024, το μεγαλύτερο μέρος του νερού κατέληξε στη θάλασσα, λόγω έλλειψης υποδομών.

Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων

Ο καθηγητής τονίζει την ανάγκη να ακολουθήσουμε το παράδειγμα χωρών όπως η Κύπρος, η Ισπανία, το Ισραήλ και η Καλιφόρνια, που αξιοποιούν τα επεξεργασμένα λύματα για άρδευση. «Στη Σίνδο, για παράδειγμα, παράγονται 250.000 κυβικά μέτρα επεξεργασμένου νερού την ημέρα, που σήμερα καταλήγουν στον Θερμαϊκό.  Αυτό το νερό θα μπορούσε να ποτίζει χιλιάδες στρέμματα», επισημαίνει.

Ο κ. Βουδρούρης, τονίζει την ανάγκη σχεδιασμού από την Πολιτεία. «Κάθε Περιφέρεια έχει τα δικά της προβλήματα, άρα απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης των υδάτων με την απαραίτητη χρηματοδότηση και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και να τονίσω και κάτι ακόμη, που μας ταλανίζει ως χώρα ξεκινούν κάποια έργα και δεν ολοκληρώνονται. Περνούν τριάντα χρόνια και μένουν ανολοκλήρωτα», καταλήγει.