Θεσσαλονίκη: Ξεπερνούν το 57% οι τοκετοί με καισαρική – Σχεδόν τετραπλάσιοι από αυτούς που ορίζει ο ΠΟΥ

Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό καισαρικών με τις περισσότερες εξ’ αυτών να χαρακτηρίζονται ως αναίτιες, καθώς δεν σχετίζονται με ιατρικό λόγο.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το ποσοστό καισαρικών τομών σε μια υγιή κοινωνία δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 15% των τοκετών και εδώ ξεκινούν τα «σκούρα» για τη χώρα μας, καθώς για παράδειγμα στη Θεσσαλονίκη «αγγίζουν» το 57%. Ποσοστό σχεδόν τετραπλάσιο!

Πού οφείλονται αυτά τα ποσοστά και ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις τους σε μητέρες και παιδιά; Είναι «μόδα», ανάγκη ή «ευκολία»; Παίζει ρόλο το πού επιλέγει να γεννήσει μια γυναίκα, σε ιδιωτική ή δημόσια δομή; Πώς μπορεί να μειωθεί το φαινόμενο;

Σε αυτές τις ερωτήσεις μεταξύ άλλων απαντά μέσω του TheOpinion η Κωνσταντίνα Νούσια, Μαία, MSc , PhD (e ) και Health Advisor VBAC \ MENOPAUSE.

Πού οφείλεται ο μεγάλος αριθμός καισαρικών τομών στην Ελλάδα; 

Η Ελλάδα εδώ και δεκαετίες κατέχει αρνητικό ρεκόρ στις αναίτιες καισαρικές τομές.

Χαρακτηρίζονται ως «αναίτιες» μιας και δεν σχετίζονται με ιατρικό λόγο, αλλά πιθανότητα με την «ευκολία» του επαγγελματία υγείας ή ακόμη με την έλλειψη ορθής εκπαίδευσης πάνω στον φυσιολογικό τοκετό. Επιλεκτικά θα αναφερθώ σε ποσοστά καισαρικών σε δημόσιες δομές της Δυτικής Ελλάδας όπου το 2021 διενεργήθηκαν 215 τοκετοί εκ των οποίων 188 με καισαρική τομή και μόλις 27 με φυσιολογικό τοκετό . Επίσης το 2022 γεννήθηκαν στην ίδια δημόσια δομή 198 μωρά, τα 152 με καισαρική και μόλις 46 με φυσιολογικό τοκετό . Στην Ήπειρο δεν είναι καλύτερη η εικόνα, διότι το 2023 έγιναν 445, όπου τα 284 παιδιά ήρθαν στο κόσμο με καισαρική και τα 161 με φυσιολογικό τοκετό.

Η εικόνα σε μαιευτήρια των Αθηνών είναι δυστυχώς παρόμοια διότι οι καισαρικές τομές ξεπερνούν το 62%, στους Ιονίους Νήσους το 88%, ενώ Θεσσαλονίκη το 57%, όταν ο Π.Ο.Υ αναφέρει ότι το ποσοστό καισαρικών σε μια υγιή κοινωνία δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 15% των τοκετών. Έχουμε αντιστρέψει το «φυσιολογικό» φαινόμενο του τοκετού σε χειρουργική πράξη, με ερευνητικά αρνητικά αποτελέσματα για την μακροχρόνια υγειά της δυάδας.

Τι εννοούμε όταν μιλάμε για αναίτιες καισαρικές; Ποιος παίρνει την απόφαση;

Η καισαρική τομή είναι σωτήριο χειρουργείο όταν κινδυνεύει η δυάδα αλλά όταν αποφασίζεται χωρίς να υπάρχει ιατρικός λόγος θεωρείτε ως μη απαραίτητη ιατρική πράξη. Οι λόγοι που πρέπει να οδηγήσουν ένα επιστήμονα υγείας να πάρει την απόφαση ώστε η επίτοκος να μεταβεί στο χειρουργείο είναι συγκεκριμένοι και πατούν σε τεκμηριωμένη ιατρική γνώση και είναι οι εξής: η δυστοκία, η δίδυμη κύηση, η υψηλή αρτηριακή πίεση της μητέρας, η ισχιακή προβολή( όχι σε όλες τις περιπτώσεις) και προβλήματα με τον πλακούντα (αποκόλληση) ή τον ομφάλιο λώρο. Οι λόγοι όπως: δεν «κατεβαίνει» το μωρό, έχει περιτύλιξη, είναι «ψηλά» στη μήτρα, δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση ιατρικό λόγο για να αποφασιστεί η καισαρική τομή…μάλλον κούραση και βιασύνη δείχνει.

Στα μεγάλα ποσοστά παίζει ρόλο το αν μια γυναίκα γεννά σε δημόσιο ή ιδιωτικό μαιευτήριο; Ποιος ο ρόλος του ΕΣΥ;

Τείνουν τα ποσοστά να εξισωθούν και ίσως είναι μεγαλύτερα σε δημόσιες δομές, όσο οξύμωρο και αν ακούγεται. Ο επαγγελματίας υγείας πρέπει να φύγει όταν τελειώσει η βάρδια του και αυτό είναι ένας σημαντικός λόγος να διενεργηθεί αντί φυσιολογικού τοκετού, καισαρική τομή. Το ΕΣΥ πρέπει να δώσει το δικαίωμα στις μαίες – όπως στην υπόλοιποι Ευρώπη-, να αποφασίζουν για την εξέλιξη του τοκετού μέσα στις αίθουσες που είναι οι επίτοκες και να καταργηθούν οι «πελατειακές» σχέσεις.

Διαβάστε επίσης: Στις πρώτες θέσεις η Ελλάδα σε αναίτιες καισαρικές – Αποτελούν μία από τις μορφές μαιευτικής βίας

Τι μπορεί να προκαλέσει μια καισαρική σε μια γυναίκα ή σε ένα παιδί όταν γίνεται χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος ιατρικός λόγος;

Η τεκμηριωμένη ιατρική έρευνα δείχνει ότι βάλλεται σοβαρά η μελλοντική υγεία του μωρού. Στατιστικά αυξάνεται ο κίνδυνος για αλλεργίες, ΔΕΠΥ, άσθμα, κοιλιοκάκη, ακόμα και για λεμφοβλαστική λευχαιμία. Δεν λαμβάνουν το μικροβίωμα από τον πυελογεννητικό σωλήνα της μητέρας και αυτό σημαίνει φτωχό ανοσοποιητικό σύστημα.

Κατά την επίσκεψη μου στην New York επικοινώνησα με τη María Gloria Domínguez-Bello για τις έρευνες που έκανε για το μικροβίωμα και μου ανέφερε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για τα παιδιά που γεννιούνται με καισαρική: «Είναι σαν να θέλουμε να κληροδοτήσουμε τον Αμαζόνιο στους απογόνους μας, αλλά πρώτα να έχουμε σκοτώσει τα έντομα, αποξεράνει τα ποτάμια και αποξηλώσει τα δάση. Αλήθεια περιμένουμε να λειτουργήσει στα παιδιά μας ο «νέος» Αμαζόνιος όπως σε εμάς;»

Αισθάνομαι ότι έχει ξεκινήσει το φαινόμενο της εντροπίας του ανθρώπινου είδους στην Ελλάδα με τις αλόγιστες καισαρικές τομές και θα δούμε τις συνέπειες στα παιδιά μας τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Αν μια γυναίκα γεννήσει με καισαρική, αλλά επιλέξει στο δεύτερο ή τρίτο παιδί φυσικό τοκετο, μπορεί να εφαρμοστεί το λεγόμενο VBAC σε κάθε περίπτωση;

Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτικής και Γυναικολογίας το ΦΥΤΜΑΚ-vbac σχετίζεται με μειωμένη μητρική θνησιμότητα και μειωμένο κίνδυνο επιπλοκών σε επόμενες εγκυμοσύνες, όπως επίσης και με την συνολική μείωση του ποσοστού καισαρικών τομών σε παγκόσμιο επίπεδο. Δε, αναφέρει ότι είναι μια συνετή και ασφαλής επιλογή για τα περισσότερα ζευγάρια που έχουν μια χαμηλού ρίσκου εγκυμοσύνη.

Παλιά επικρατούσε η αντίληψη «μία φορά καισαρική, για πάντα καισαρική», πρόκειται βέβαια για αστικό μύθο.

Πώς μπορεί να μειωθεί το φαινόμενο;

Να δοθούν προνόμια παρακολούθησης των κυήσεων (χαμηλού ρίσκου) στις μαίες. Πρόσφατα θεσμοθετήθηκε η δημιουργία Κέντρων Φυσικού Τοκετού και ανακοινώθηκε ήδη το πρώτο THE BIRTH CENTER που αναμένεται να συμβάλει θετικά στη μείωση των αναίτιων καισαρικών τομών.

Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω πόσο σημαντικό είναι να ενημερώνονται τα ζευγάρια και να λαμβάνουν πληροφορίες για τις επιλογές που έχουν στον τοκετό – από ιατρούς και μαίες- και αυτές οι συμβουλές να στηρίζονται βεβαίως σε evindence based έρευνες και όχι… γνώμες.

Η ΓΝΩΣΗ είναι η δύναμη σας!