Σεμίνα Διγενή στο TheOpinion: «Χρωστάω πολλά στον δημοσιογραφικό εαυτό μου»

Λίγο πριν την παρουσίαση του νέου της βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, η δημοσιογράφος, συγγραφέας και βουλευτής ΚΚΕ, Σεμίνα Διγενή, μιλάει στο TheOpinion και τη Δέσποινα Δαϊλιάνη

«Το ένδοξο σκοτάδι του Βοτανικού», το βιβλίο της Σεμίνας Διγενή, παρουσιάζεται τη Δευτέρα, 17 Μαρτίου, στον Πολυχώρο ΕΝΕΚΕΝ.

Γνώρισα τη Σεμίνα Διγενή σε αρκετά μικρή ηλικία, μέσα από μια Σαββατιάτικη τηλεοπτική μου συνήθεια· η εκπομπή «Κοίτα τι έκανες» ήταν, τότε, το καθιερωμένο εβδομαδιαίο ραντεβού μας.

Αν κάποιος μου έλεγε ότι, χρόνια μετά, θα είχα την ευκαιρία να συναντήσω με κάποιον τρόπο αυτήν την εμβληματική εκπρόσωπο της ιστορίας της σύγχρονης δημοσιογραφίας, μπορεί και να χαμογελούσα δύσπιστα… Και να που συνέβη, για να «ρίξουμε φως», μέσα από την κουβέντα μας, στο «Ένδοξο σκοτάδι του Βοτανικού».

Κυρία Διγενή, ποια ήταν η αφετηρία για να αποτυπώσετε την ιστορία του «Ένδοξου σκοταδιού του Βοτανικού»; 

Η ζωή. Τα πρόσωπα και τα γεγονότα μιας ταραγμένης περιόδου της ελληνικής ιστορίας, που συνέπεσε με το ξεκίνημα της δικής μου ζωής.

Την έζησα αυτήν την εποχή κι ευτυχώς η μνήμη μου που -προς το παρόν τουλάχιστον- βρίσκεται σε καλή κατάσταση, με βοήθησε να τα καταγράψω με τέτοιες λεπτομέρειες σαν να συνέβησαν χθες. 

Μέσα από την ιστορία μιας παράξενης οικογένειας του Βοτανικού, ζωντανεύει μια άγνωστη, στους περισσότερους, Ελλάδα και μαζί της τα πρόσωπα που τη σημάδεψαν στην πολιτική, την κοινωνία και την τέχνη.

Οι δύο δεκαετίες, που σκιαγραφούνται, χαρακτηρίζονται από δικτατορία, αντίσταση και, τελικά, την επιστροφή της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Πόσος καιρός χρειάστηκε για να δομηθεί αυτός ο κόσμος, ώστε να ισορροπήσουν τα στοιχεία του ρεαλισμού με της μυθοπλασίας;

Η αλήθεια είναι πως η μυθοπλασία, τελικά, εκτοπίστηκε από την πραγματικότητα, η οποία αποδείχτηκε πιο…μυθιστορηματική από τα μυθιστορήματα.

Όσο για τον καιρό που χρειάστηκε για να βγουν όλα αυτά, ακέραια και αληθινά στην επιφάνεια, νομίζω ότι θα πρέπει να υπολογίσουμε…μισό αιώνα! Τόσος ήταν ο καιρός που με παίδευε ένας ολόκληρος κόσμος μέσα μου, που έψαχνε διαφυγή.

Έκανα λοιπόν, όσο μπορούσα, μια ανασύνθεση του τοπίου μέσα στο οποίο, κάποτε, συνέβησαν όλα και ζωντάνεψα τα πρόσωπα. Τίποτα και κανείς δεν ρετουσαρίστηκε, όλα και όλοι επανήλθαν στο 2025, όπως ακριβώς ήταν τότε· με τα τραύματα, τις πληγές, τις νίκες, τις ήττες τους, τις αγωνίες, τα πάθη, τα εγκλήματα και τους έρωτές τους. Με δυο λόγια, όσα περιγράφονται συνέβησαν. Όλοι οι ήρωες, υπήρξαν!

Με ποιον τρόπο επηρέασε η γιαγιά Ασημίνα τη ζωή της Σεμίνας Διγενή;

Τα παιδιά επηρεάζονται από όλους και όλα. Από την οικογένεια, τους φίλους, τη φύση, τα ζώα, το κοινωνικό περιβάλλον.

Η συγκεκριμένη γιαγιά ήταν ένα εμβληματικό πρόσωπο στο σόι μας που, η παρουσία της και μόνο, διαμόρφωνε καταστάσεις. Ήταν η πρώτη μορφή εξουσίας, που γνώρισα στη ζωή μου. Ίσως κι εξαιτίας της να έμαθα να αντιστέκομαι…

Το ρεμπέτικο, το λαϊκό και το παλιό ελληνικό τραγούδι κυριαρχούσαν στην περίοδο που πραγματεύεστε. Το ίδιο έντονη, βέβαια, ήταν τότε κι η λογοκρισία στον στίχο και τη μουσική. Αν «Το ένδοξο σκοτάδι του Βοτανικού» είχε soundtrack, ποια τραγούδια θα περιλάμβανε οπωσδήποτε;

Μα, με κάποιο τραγούδι ξεκινάει κάθε κεφάλαιο του βιβλίου. Εννοείται πως πρωταγωνιστούν τα ρεμπέτικα, τα λαϊκά και κάποια ελαφρά της Δανάης και του Γούναρη. 

Από τη σύγχρονη μουσική σκηνή, ποιος καλλιτέχνης σας θυμίζει κάτι από τον κόσμο του βιβλίου σας;

Η Χαρούλα Αλεξίου και η  Γιώτα Νέγκα. Η πρώτη, γιατί αν είχε φωνή η Ελλάδα θα ήταν η δική της και η δεύτερη, γιατί το ηχόχρωμα και η προσωπικότητα της φωνής της μας συνδέει κατευθείαν με μια Ελλάδα που χάθηκε. 

Όσον αφορά στον αντίκτυπό του έως σήμερα, σας έχει εκπλήξει κάποια αντίδραση από πλευράς του αναγνωστικού κοινού;

Το ότι ετοιμάζεται η δεύτερη έκδοση μετά από έναν μήνα κυκλοφορίας του. Είναι πάρα πολλοί αυτοί που μου λένε πως αναγνωρίζουν τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους σ’ αυτό.

Εντύπωση, επίσης, μου έχει κάνει που επικοινωνούν μαζί μου -με πολλούς τρόπους- άνθρωποι που περιλαμβάνονται στο βιβλίο -και που είχαμε χαθεί για δεκαετίες- αλλά και απόγονοί τους, που αναγνωρίζουν τις ιστορίες των οικογενειών τους…

Ως δημοσιογράφος, κυρία Διγενή, είστε ο αποδέκτης μιας ιστορίας. Ως συγγραφέας, όμως, αναλαμβάνετε τον ρόλο του πομπού, συνθέτοντας τον λόγο και την πλοκή. Την αποδοχή ή τη δημιουργία της ιστορίας θα χαρακτηρίζατε ως την πιο απαιτητική διαδικασία;

Σε καμία περίπτωση δεν είμαι, πια, σκέτα δημοσιογράφος ή σκέτα συγγραφέας. Είμαι αδιαίρετα και τα δύο. Και τώρα που το σκέφτομαι, πάντα ήμουν. Από τα πρώτα μου κείμενα, στα δεκαοχτώ μου, στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία. Απλώς τα αρκετά τελευταία χρόνια προστέθηκε και η πολιτική ματιά, που ξεδιαλύνει καλύτερα τις «ομίχλες», εντοπίζει τις παγίδες και αποκωδικοποιεί τα γεγονότα.

Χρωστάω πολλά στον δημοσιογραφικό εαυτό μου, που στήριξε εξαρχής τον συγγραφικό, αλλά πιο πολλά χρωστάω στο κόμμα μου, που μ’ έμαθε να βλέπω τα πάντα με κέντρο τον άνθρωπο, το δίκιο και το όραμα ενός καλύτερου κόσμου. 

 

Πληροφορίες

«Το ένδοξο σκοτάδι του Βοτανικού»

Το νέο μυθιστόρημα της  πραγματικότητας, της Σεμίνας Διγενή, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή

Πολυχώρος ΕΝΕΚΕΝ (Προξένου Κορομηλά 37, Θεσσαλονίκη)

Δευτέρα 17 Μαρτίου και ώρα 18.30

Για το βιβλίο μιλούν η Χάρις Αλεξίου, ο στιχουργός Φίλιππος Γράψας, ο δημοσιογράφος Ηλίας Κουτσούκος και η φιλόλογος Σίσσυ Πολυκάρπου

Αποσπάσματα του βιβλίου διαβάζουν η Νένα Μεντή, ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος και η Νατάσσα Μποφίλιου

Συντονίζει η δημοσιογράφος Δέσποινα Αυγερίδου