Νατάσα Εξηνταβελώνη στο TheOpinion: «Δεν γίνεται το θέατρο να μην αναφέρεται στο “εδώ και τώρα”»

Η σκηνοθέτρια Λητώ Τριανταφυλλίδου και η ηθοποιός Νατάσα Εξηνταβελώνη επιστρέφουν στο Metropolitan: The Urban Theater, για δύο ακόμη τριήμερα, με ένα έργο για την προέλευση της βίας στη σύγχρονη κοινωνία.

Η Νατάσα Εξηνταβελώνη είναι ένας δυναμικός άνθρωπος· ένα στοιχείο του χαρακτήρα της, που άλλοτε λειτουργεί βοηθητικά ως προς το κομμάτι της επιβίωσης κι άλλοτε της δημιουργεί…τεράστιο πρόβλημα. Η ηθοποιός έχει πολλές σταθερές στη ζωή της, όπως τους ανθρώπους της, ενώ, κατά περιόδους, περνά υπερβολικά μοναχικές φάσεις. 

Λίγο πριν την πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης «Girls & Boys» στη Θεσσαλονίκη, ολοκληρώθηκε η τηλεοπτική σειρά «Αρχελάου 5», στην οποία και πρωταγωνιστούσε. Ο επόμενος χρόνος θα τη βρει, επαγγελματικά, δίπλα στον Δημήτρη Καραντζά, στο πλευρό του οποίου έχει υπάρξει ιδιαίτερα δημιουργική.

«Θα προσπαθώ και θα ελπίζω να δουλεύω με τους ανθρώπους, που συνεννοούμαι σε όλα τα επίπεδα», επισημαίνει στο TheOpinion.

«Girls & Boys»: μία ακόμα παράσταση, Νατάσα, που δεν ακολούθησε την παράδοση της αθηναϊκής πρεμιέρας, αλλά ξεκίνησε τη διαδρομή της από τη Θεσσαλονίκη…

Η πρόσκληση ήρθε από το θέατρο Metropolitan, με το οποίο έχουμε ήδη την εμπειρία συνεργασίας από τη «Βίλα (Ο δρόμος που δεν πήραν)». 

Με τη Λητώ ξέραμε ότι θέλαμε να δουλέψουμε μαζί πάνω σε κάτι· υπήρξε η ιδέα αυτό να είναι ένας μονόλογος κι όταν «έπεσε» το συγκεκριμένο έργο στα χέρια μας, ήμασταν σίγουρες ότι θέλουμε να το προχωρήσουμε. 

Είναι κάπως ανορθόδοξο το γεγονός ότι ξεκινήσαμε τις πρόβες στην Αθήνα και ήρθαμε στη Θεσσαλονίκη για να κάνουμε πρεμιέρα, αλλά αυτό έχει και κάτι που εμένα με συγκεντρώνει. Το γεγονός, δηλαδή, ότι ήρθαμε σε άλλη πόλη, λειτούργησε πολύ όμορφα. Είναι λιγότερα τα ερεθίσματα που σε αποσπούν, έρχεσαι και κάνεις μια συγκεκριμένη δουλειά. 

Η αλήθεια είναι πως αγαπώ πολύ και τη Θεσσαλονίκη. Δεν ξέρω αν θα το έκανα τόσο εύκολα κάπου αλλού. 

Η επιλογή να συνυπάρξεις ξανά θεατρικά με τη Λητώ Τριανταφυλλίδου σημαίνει ότι κάτι ιδιαίτερο συμβαίνει σε αυτήν τη συνεργασία. Τι είναι αυτό;

Παρά τις διαφορές που έχουμε -γιατί έχουμε και τις διαφορές μας ως άνθρωποι- υπάρχει σύμπνοια και αμοιβαία εκτίμηση. Νομίζω ότι, με έναν τρόπο, αλληλοσυμπληρώνουμε η μία την άλλη. 

Ένα άλλο πολύ σημαντικό κομμάτι είναι ότι έχουμε πολλές κοινές αναζητήσεις, για τις οποίες θέλουμε να μιλήσουμε. Αυτό έχει να κάνει και με τις ιδεολογίες και με τις ευαισθησίες μας, ταυτιζόμαστε σε μεγάλο βαθμό. Οπότε, πολύ εύκολα και οργανικά ξαναβρεθήκαμε. 

Νιώθεις ότι ο μονόλογος σε «απογυμνώνει», σε μεγαλύτερο βαθμό, ψυχικά μπροστά στο κοινό; 

Η μοναξιά, πάνω στη σκηνή, είναι κάτι που μπορώ να πω ότι φοβόμουν. Αλλά, τελικά, δεν υπήρξε στιγμή που να νιώσω μόνη. Είναι τέτοιο το κομμάτι της απεύθυνσης, το δημιουργούμε στο «εδώ και τώρα» μαζί με το κοινό. 

Σε αυτό βοήθησε πολύ η σκηνοθεσία και οι ασφαλιστικές δικλίδες της παράστασης, αλλά και το γεγονός ότι, σε όλη τη διαδικασία των προβών, είχα την ευκαιρία να δουλέψω, πραγματικά, με τον κάθε συντελεστή. Είναι κάτι που η Λητώ το κάνει, να δημιουργεί ομάδες και διάλογο. «Ζυμώθηκε» πολύ αυτό το πράγμα.

Στο συγκεκριμένο έργο υπάρχουν κομμάτια «ωμής» γλώσσας. Είναι κάτι με το οποίο είσαι εξοικειωμένη;

Είμαι πολύ εξοικειωμένη. Όταν νιώθω ότι βρίσκομαι σε ασφαλές περιβάλλον, πολύ εύκολα μπορώ να μιλήσω με μια γλώσσα κάπως πιο «βρώμικη». Και, πολλές φορές, το βρίσκω και απελευθερωτικό, σαν να με βγάζει λίγο από μια κατάσταση «καθωσπρεπισμού». 

Μπορώ, βέβαια, να κατανοήσω ότι κάποιον άνθρωπο, ο οποίος δεν είναι εξοικειωμένος με αυτήν τη γλώσσα στην καθημερινότητά του, ίσως να του πάρει λίγο χρόνο για να συνηθίσει έναν άλλον τρόπο. Αλλά αυτό συμβαίνει και στη ζωή, συμβαίνει παντού. 

Η παράσταση ξεκινά ως μια, φαινομενικά, συνηθισμένη ιστορία αγάπης. Στην πορεία, η βία δίνει τα προειδοποιητικά της σημάδια, τα οποία, όμως, η ηρωίδα σου δεν ερμηνεύει έγκαιρα ή και σωστά. Κάτι που συμβαίνει και στη ζωή. Βρισκόμαστε, τελικά, παγιδευμένοι σε έναν κοινωνικό φαύλο κύκλο, που αναπαράγει τα ίδια μοτίβα συμπεριφοράς;

Σαφώς και μπορούμε να παγιδευτούμε, ιδίως όταν «μπερδεύονται» συναισθήματα όπως είναι ο έρωτας, ο οποίος, πολλές φορές, μπορεί να λειτουργήσει διαστρεβλώνοντας, με έναν τρόπο, την πραγματικότητα. 

Αλλά εδώ έχουμε μία ιστορία μιας γυναίκας και ενός ζευγαριού, στην οποία τα πράγματα δεν είναι εξαρχής ιδιαίτερα προβληματικά. Κι εμείς δεν το αντιμετωπίσαμε ποτέ ως κάτι σπάνιο. Πρόκειται για ένα ζευγάρι που, λίγο πολύ, είναι σαν όλα τα άλλα· ερωτεύεται, διαφωνεί, απομακρύνεται και κάποια στιγμή τα πράγματα παίρνουν μια τροπή που δεν περίμενε κανείς. Είναι πολύ δύσκολο και για την ίδια την ηρωίδα να βρει πού ακριβώς «χάθηκε το νήμα».

Ήταν μία πραγματική πρόκληση και για μένα να το αντιμετωπίσω ως κάτι που συμβαίνει, όχι σαν μια υποπερίπτωση, αλλά ως μια σχέση στην οποία, μέχρι ένα σημείο, τα πράγματα πήγαιναν σχετικά κανονικά· γιατί και το «κανονικό», πια, πολλές φορές κουβαλάει παθογένειες.

Παρακολουθώντας την παράσταση, σημείωσα τις εξής καταστάσεις: εθισμός, διακρίσεις των γυναικών στην αγορά εργασίας, βία – ψυχολογική βία – ενδοοικογενειακή βία. Υπάρχει κάποια διαπίστωση στο έργο, που να σε «στοιχειώνει» κι εκτός σκηνής;

Τη βία ή οποιαδήποτε ορμέμφυτη επιθετικότητα όσο και να τα αποφεύγεις, οφείλεις κάποια στιγμή να τα δεις. Οφείλεις να κάνεις την ενδοσκόπησή σου, την αυτοκριτική σου και την κριτική σου απέναντι στην ίδια την κοινωνία· στο πώς έχει διαμορφωθεί αλλά και στο τι θέλεις και τι περιμένεις από αυτήν.

Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας, διαπιστώσαμε ότι τα στατιστικά, τόσο σε σχέση με τις δολοφονίες όσο και με την ενδοικογενειακή βία, είναι πολύ δύσκολο να τα βρεις. Θεωρώ ότι υπάρχει, ακόμη, μια αντίσταση στο να καταγράψουμε τα πράγματα και να τους δώσουμε τα ποσοστά και την αξία που τους αναλογούν. 

Σε μεγάλο βαθμό, έχουμε στηρίξει μία ολόκληρη κοινωνία πάνω στην πυρηνική οικογένεια, την κανονική πυρηνική οικογένεια που ξέρουμε και που έχουμε γνωρίσει τόσες και τόσες γενιές. Δεν είναι εύκολο να «αποκαθηλώσεις» κάποια πράγματα.  

Νομίζω ότι αυτός είναι κι ο λόγος, που αντιστεκόμαστε στο να μιλήσουμε, εύκολα, για την ενδοοικογενειακή βία και βλέπουμε να συμβαίνουν τρελά πράγματα πίσω από κλειστές πόρτες. Δεν είμαστε έτοιμοι να τα δούμε και να τα εκθέσουμε, γιατί πολύ απλά, αν το κάνουμε, μάλλον πρέπει να δούμε τον εαυτό μας κατάματα. 

Το χιούμορ λειτουργεί ως αντίβαρο στις πιο «σκληρές» θεατρικές στιγμές. Εσύ, ως άνθρωπος, το χρησιμοποιείς με τον ίδιο τρόπο στη ζωή σου; Το ενστερνίζεσαι ως στάση ζωής στις δύσκολες καταστάσεις;

Εκατό τοις εκατό! Και μπορώ να πω ότι δεν με εγκατέλειψε ποτέ. Το χιούμορ είναι ένας μηχανισμός του εγκεφάλου για να διατηρήσει κάποια επίπεδα υγείας μέσα στο σώμα.

Έτσι νιώθω, σαν να μπαίνει ο εγκέφαλός μου σε λειτουργία αυτοπροστασίας για να ηρεμήσει εμένα ή τους διπλανούς μου. Και, πολλές φορές, δημιουργεί ένα πλαίσιο οικειότητας, που κάνει τα πράγματα πιο υποφερτά και τον συνομιλητή πιο δεκτικό για να ακούσει. 

Νατάσα, έχεις την απαίτηση από τον εαυτό σου να φεύγει το κοινό από την παράστασή σου με παρόμοιο συναίσθημα, που φεύγεις εσύ η ίδια ως αποδέκτης ενός καλού θεάματος;

Υπάρχει περίπτωση το κοινό να φύγει με πολύ διαφορετική αίσθηση από αυτήν που κι εγώ η ίδια ήθελα να προκαλέσω με αυτήν την παράσταση. Μπορεί να σκεφτεί άλλα πράγματα από αυτά που έχω σκεφτεί.

Υπάρχει ένας βαθμός ερμηνείας πέρα από τη δική μου κι είναι υπέροχο αυτό να συμβαίνει στο θέατρο, να είναι τόσο «ανοιχτό» και τόσο «ζωντανό» και να το φτιάχνουμε μαζί κάθε μέρα. Εμείς, οι ηθοποιοί, μέσα στη διάρκεια του χρόνου που έχουμε να διαπραγματευτούμε μια παράσταση, ανακαλύπτουμε καινούργια πράγματα, τα κρατάμε ζωντανά, βρίσκουμε τρόπους να τα επαναφέρουμε ή να τα αλλάζουμε.

Όταν εγώ είμαι θεατής σε μια παράσταση, αυτό που θέλω σίγουρα είναι να μην με θεωρεί χαζή, αλλά να με αντιμετωπίζει ως ίσος προς ίσο· με την έννοια του να μου επιτρέπει τον βαθμό συμμετοχής, που μου αναλογεί. Αυτό είναι κάτι που κι εγώ θέλω να προσφέρω στο κοινό, με τον τρόπο που βρίσκομαι πάνω στη σκηνή. 

Νιώθω ότι το θέατρο έχει μία λειτουργία «μαγική», μία λειτουργία και εκπαιδευτική κάποιες φορές –μαζί πραγματευόμαστε ζητήματα. Θέλω το κοινό να έρχεται «ανοιχτό», με διάθεση να μπει σε έναν άλλον κόσμο που του προτείνεται. Γιατί, πραγματικά, ο τρόπος που ζούμε τη σήμερον ημέρα μας στερεί και την ενσυναίσθηση και την ηρεμία και τους «μαλακούς» χρόνους, και το να ακούμε τον εαυτό μας και τις εσωτερικές μας σκέψεις. 

Το θέατρο προτείνει έναν άλλον δρόμο και νιώθω ευτυχισμένη, ως θεατής, όταν πραγματικά μου επιτρέπεται να πάρω τον χρόνο μου, να σκεφτώ πράγματα, να «ανοίξω» τη σκέψη και το συναίσθημά μου. Σε ένα τέτοιο θέατρο ελπίζω.

Σίγουρα δεν ελπίζω σε ένα θέατρο που τα απαντάει όλα, τα προτείνει όλα, τα έχει προαποφασίσει όλα. Μ’ αρέσουν περισσότερο οι παραστάσεις, που είναι «ανοιχτές» στην ερμηνεία, που ρισκάρουν, που διακυβεύονται πράγματα στη σκηνή κάθε στιγμή. 

Το τι θέατρο κάνεις, νομίζω ότι σχετίζεται και με το τι κοινωνία θα ήθελες, πώς αλληλεπιδράς με τους ανθρώπους, πώς αγαπάς, πώς ερωτεύεσαι… Γι’ αυτό είναι τόσο ευαίσθητο. Δεν είναι όπως άλλες μορφές τέχνης, όπου, διαμέσου ενός γλυπτού ή ενός πίνακα ζωγραφικής, βλέπεις κάποια στοιχεία από τον καλλιτέχνη. Στο θέατρο βλέπεις τον ίδιο τον άνθρωπο.

Όσο περνούν τα χρόνια κι έρχεσαι σε επαφή με τη δουλειά όλο και περισσότερο, βλέπεις ότι δεν έχεις να κρύψεις πολλά. Είναι «απογυμνωμένη» η δουλειά μας, γι’ αυτόν τον λόγο λέω ότι, στο τέλος της ημέρας, θα κάνεις αυτό που σε εκφράζει. Δεν γίνεται το θέατρο να μην αναφέρεται στο «εδώ και τώρα», στην κοινωνία σου, να μην είναι πολιτικό. 

Πληροφορίες

«Girls & Boys», του Dennis Kelly

με τη Νατάσα Εξηνταβελώνη

Metropolitan: The Urban Theater (Βασ. Όλγας 65 & Φλέμινγκ 2, Θεσσαλονίκη)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 07/02 & 14/02 στις 21.00, Σάββατο 08/02 & 15/02 στις 21.00, Κυριακή 09/02 & 16/02 στις 19.00

Εισιτήρια: 18€ κανονικό, 16€ μειωμένο

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: more.com

Πληροφορίες – Κρατήσεις: 231 128 4773

Διάρκεια: 90 λεπτά

Το θέατρο Metropolitan είναι προσβάσιμο σε αναπηρικά αμαξίδια

Δεν επιτρέπεται η είσοδος μετά την έναρξη της παράστασης

Ταυτότητα παράστασης

Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Λητώ Τριανταφυλλίδου

Σκηνικά: Δημήτρης Πολυχρονιάδης

Μουσική: Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου

Κίνηση: Κωνσταντίνος Παπανικολάου

Φωτισμοί: Αντώνης Διρχαλίδης

Φωτογραφίες – Βίντεο: Δέσποινα Σπύρου

Video Editing: Μαριάνα Τρούμπη

Βοηθός Σκηνοθέτη: Τζέσικα Κουρτέση

Graphic Design: Mavra Gidia

Επικοινωνία: Λία Κεσοπούλου

Παραγωγή: Metropolitan: The Urban Theater