Νάντια Δαλκυριάδου στο TheOpinion: «Απέναντι στην τιμή του, την ηθική του και τη συνείδησή του ο καθένας λογοδοτεί»

Η ηθοποιός και σκηνοθέτιδα, Νάντια Δαλκυριάδου, με αφορμή την «Εντολή» της Διδώς Σωτηρίου μιλάει στο TheOpinion και τη Δέσποινα Δαϊλιάνη.

ΘΕΑΤΡΟ ΘΕΜΑ THEOPINION

Δέσποινα Δαϊλιάνη

14 Απριλίου 2025, 10:33

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

Λίγο μετά τη συμπλήρωση 73 ετών από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, η «Εντολή» της Διδώς Σωτηρίου -σε σκηνοθεσία και θεατρική διασκευή Νάντιας Δαλκυριάδου- «ανεβαίνει» στο Metropolitan: The Urban Theater, από 25 έως 27 Απριλίου.

Τα θεατρικά εγχειρήματα της Νάντιας Δαλκυριάδου είναι προσανατολισμένα στη δημιουργία εμπειριών, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις ευαισθησίες κάθε ηλικιακής ομάδας· η ίδια έχει εργαστεί ως ηθοποιός, σκηνοθέτις και παραγωγός σε παραστάσεις που απευθύνονται τόσο σε βρέφη και παιδιά όσο και σε ενήλικες.

Βέβαια, η Νάντια φέρει και κάτι από Θεσσαλονίκη: τα πρώτα χρόνια της ζωής της τα πέρασε εδώ, για να ακολουθήσει μία περίοδος στην Κρύα Βρύση Γιαννιτσών -τόπο καταγωγής του πατέρα της- και να επιστρέψει ξανά στη συμπρωτεύουσα. Από το 2015 ζει και δραστηριοποιείται στην Αθήνα.

Αφορμή της συζήτησής μας στάθηκε Η «Εντολή», το εμβληματικό έργο της Διδώς Σωτηρίου με το οποίο καταπιάνεται σκηνοθετικά και δραματουργικά, και το οποίο παίζεται για πρώτη φορά στην πόλη μας.

Νάντια, σε μια παράσταση την οποία και επιμελείσαι, σε γοητεύει περισσότερο ένα ήδη καλά «διαβασμένο» κοινό ή θεωρείς πιο ενδιαφέρον το ίδιο το έργο να δημιουργεί πραγματικά την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα ή και αναστοχασμό μετά τη θέασή του;

Σίγουρα το δεύτερο! Το καλά «διαβασμένο» κοινό έχει μία διαμορφωμένη αντίληψη, θέλει να δει κάτι πολύ συγκεκριμένο κι έτσι απογοητεύεται πιο εύκολα· όταν, δηλαδή, έχω μια συγκεκριμένη προσδοκία για κάτι, έτσι και δεν μου δώσεις αυτό που έχω δομήσει στο μυαλό μου, απογοητεύομαι.

Το κοινό που έρχεται λιγότερο «υποψιασμένο», μπορείς πιο εύκολα να το «μετακινήσεις», να το «πάρεις» μαζί σου. Είναι πιο απλά τα πράγματα σε αυτήν τη σχέση.

Το βίωσα και με την «Εντολή». Επειδή πρόκειται για ένα πολυδιαβασμένο έργο, καταλαβαίνεις τι θέλει ο καθένας να δει, τις προσδοκίες του.

Αφού, λοιπόν, διάβασες το βιβλίο, ποιες σκέψεις σε ώθησαν ώστε να καταπιαστείς δραματουργικά με την «Εντολή» της Διδώς Σωτηρίου;

Η Διδώ Σωτηρίου, στην «Εντολή», μπλέκει το στοιχείο της μυθοπλασίας με το ντοκουμέντο. Κι αυτό είναι πάρα πολύ γοητευτικό, πολύ ενδιαφέρον. Καταλαβαίνεις ότι χρησιμοποιεί τη μυθοπλασία εκεί που χρειάζεται για να τη βγάλει από περίεργα μονοπάτια, από πράγματα που δεν χρειάζεται να συζητήσει ή να φέρει στο «φως».

Είναι ένα έργο που γράφτηκε πριν τη δικτατορία και το οποίο συντέθηκε ξανά και ξανά, το δούλευε η Διδώ Σωτηρίου όλα αυτά τα χρόνια. Πολλά πράγματα μπορεί να ήθελε να τα κρύψει, μπορεί να ήθελε να προστατέψει την αδερφή της. Όπως είπε και η ίδια η Σωτηρίου, κάποια κομμάτια του έργου τα έκαψε, γιατί, αν έβρισκαν αυτά τα χειρόγραφα, θα έκαιγαν την αδερφή της στην περίοδο της δικτατορίας.

Εκδόθηκε αμέσως μετά την πτώση της και εξαντλήθηκε μέσα σε πολύ μικρό διάστημα. Η «Εντολή» είναι το δεύτερο πολυδιαβασμένο έργο της Σωτηρίου, μετά τα «Ματωμένα χώματα».

Πόσος καιρός χρειάστηκε, από τη στιγμή που ήρθες σε επαφή, ώστε να μετουσιώσεις το έργο σε θεατρική πράξη;

Τέσσερις μήνες, ίσως και παραπάνω, πολύ πυκνής δουλειάς σε σχέση με το κείμενο. Το γεγονός ότι περιλαμβάνει μυθοπλασία αλλά και ντοκουμέντο, απαιτεί «χειρουργική» δουλειά. Πρέπει να «ακροβατήσεις» μεταξύ αυτών των δύο, αυτό θέλει και η Σωτηρίου.

Από την άλλη, ο φόβος μου ήταν να μην το «μπουκώσω» με ιστορικά στοιχεία, με αποτέλεσμα ο θεατής να ζοριστεί να το παρακολουθήσει. Σε ένα βιβλίο, διαφορετικά διαβάζεις τα ιστορικά στοιχεία· μπορείς να ανατρέξεις, να ρωτήσεις, να σταματήσεις την ανάγνωση και να επανέλθεις.

Σε ένα θεατρικό έργο, όμως, αυτό που περνάει εκείνη τη στιγμή, σου διαμορφώνει μια ιδέα, μια αντίληψη. Αν δεν το καταλάβεις, μπορεί να σου δημιουργήσει «τρύπα» στην αφήγηση, ερωτήσεις, απόσπαση.

Πώς εξασφάλισες την αυθεντικότητα της «Εντολής», χωρίς να «πιεστεί» πολιτικά το ετερόκλιτο κοινό στο οποίο και απευθύνεσαι;

Δεν γίνεται να μην «πιεστείς», γιατί ξέρεις ότι παίρνεις θέση. Οπότε, με κάποιον τρόπο, σε οτιδήποτε κάνεις κι έχει πολιτική χροιά, καταλαβαίνεις ότι παίρνεις θέση και ότι κάποιοι θα σταθούν από τη μία και άλλοι από την άλλη πλευρά.

Ό, τι περιλαμβάνει η «Εντολή», προκύπτει μετά από σκέψη, συζήτηση και απόφαση. Δεν είναι τίποτα τυχαίο. Είναι μία προσπάθεια να κρατηθώ κοντά σε αυτά που έγραψε η Διδώ Σωτηρίου, είναι μία προσπάθεια, όμως, να βάλω κι εγώ την προσωπική μου άποψη και αντίληψη για το ζήτημα.

Όλες οι «πιέσεις» ήταν δικές μου, εσωτερικές. Καταλαβαίνεις ότι, εκεί που στέκεσαι, πρέπει να πάρεις μια απόφαση.

Ήταν αυτό για σένα, ίσως, το «ευάλωτο» σημείο κατά τη διαδικασία της διασκευής;

Ναι. Για παράδειγμα, το ζήτημα του Πλουμπίδη και άλλα τέτοια μικρά ή μεγάλα ζητήματα μέσα στην αφήγηση, ήταν υποθέσεις που σήκωσαν πολλή συζήτηση, πολλή διαμάχη. Κόστισαν ανθρώπινες ζωές, προκάλεσαν πόνο. Δεν ήταν για μένα απλό να πάρω μια απόφαση.

Νάντια, απέναντι σε τι αξίζει, σήμερα, να παραμένει κανείς «αλύγιστος», αμετανόητος και ανυποχώρητος;

Απέναντι στην τιμή του, την ηθική του και τη συνείδησή του ο καθένας, κυρίως, λογοδοτεί. Για χάρη αυτών των τριών αξιών πρέπει να παραμένει «αλύγιστος» και ανυποχώρητος.

Ειδικά τα τελευταία χρόνια -που βλέπεις τα πράγματα να κάνουν φοβερές «στροφές», να γίνονται φοβερές «κωλοτούμπες» και ματαιώσεις στην πολιτική ζωή κυρίως- είναι «φωτεινά» παραδείγματα οι άνθρωποι που έμειναν «αλύγιστοι», που διατήρησαν την καθαρότητα και του πνεύματος και της ηθικής και της συνείδησης, την παγιωμένη και μεστή γνώμη και άποψή τους.

Πληροφορίες

«Εντολή», της Διδώς Σωτηρίου

Metropolitan: The Urban Theater (Αλ. Φλέμινγκ 2, Θεσσαλονίκη)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 25 & Σάββατο 26 Απριλίου στις 21.15, Κυριακή 27 Απριλίου στις 20.00

Εισιτήρια: 16€ κανονικό, 12€ μειωμένο (φοιτητικό – ανέργων – ΑμεΑ – άνω των 65), 10€ ομαδικό (8+ άτομα), 5€ θεατρική ατέλεια μόνο στο ταμείο του θεάτρου (εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις)

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: more.com

Πληροφορίες – Κρατήσεις: 231 128 4773

Συντελεστές

Διασκευή – Σκηνοθεσία – Δραματουργία: Νάντια Δαλκυριάδου

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Απατσίδου

Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Ελένη Παναγιωτακοπούλου

Σκηνικά – Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα

Φωτισμοί: Γιώργος Ψυχράμης

Επιμέλεια κίνησης και χορογραφία: Μαρίνα Μαυρογένη

Βοηθός χορογράφου: Μαριάννα Σολωμονίδου

Μουσική επιμέλεια και σύνθεση: Οδυσσέας Γκάλλιος

Σχεδιασμός αφίσας: Στέφανος Μιχαηλίδης