«Μία συναισθηματική σύνδεση φτιαγμένη από σινιάλα» – Ο Αλέξανδρος Καλτζίδης της Dulcinea Compania στο TheOpinion

Μπλεγμένοι μεταξύ θυμικού και πραγματικότητας, σ’ ένα παιχνίδι του μυαλού και της καρδιάς, όλοι «πέφτουμε» αναπόφευκτα στη διερώτηση αν ό, τι ζούμε είναι εδώ επειδή το επιλέξαμε ή αν είμαστε μέσα σ’ αυτό εξαιτίας παιχνιδίσματος της Μνήμης, όταν έχει κέφια και επιδιώκει αδιαπραγμάτευτα να τρολάρει την ίδια την ύπαρξη.

Μέσα στο χαοτικό της αναζήτησης της πραγματικότητας, στον κόσμο που δεν είναι κόσμος αλλά εικόνα κι ένα αντίθετο του πραγματικού, μια υπόθεση… Το έργο του Ισπανού Εστέβα Σολέρ επιδιώκει το δύσκολο… Να έρθει η ύπαρξη στην πραγματική της διάσταση, έτσι που και το βίωμα να είναι – κάπως έστω- χειροπιαστό, να μπορεί κάπως να αναλυθεί μέσα στην ψυχή.

Αυτό έφερε τα παιδιά της Dulcinea compania στην αναμέτρησή τους με τον λόγο αυτόν και την έκφραση της ΕΚΠΝΟΗΣ, αυτής που παλεύει να βγει αυτούσια έξω απ’ το σώμα κι η δήθεν πρόοδος την έχει καταπιεί.

Ο Αλέξανδρος μου μίλησε για τη δύναμη του χρόνου και της μνήμης, για ό, τι κάνει για ‘κείνον τα «κυνήγια» να ‘χουν νόημα…

Όμορφα πολύ…

1.Η ζωή σ’ έναν κόσμο χωρίς οθόνες. Τι εικόνα σου φέρνει αυτό στο μυαλό;

Θυμάμαι… Θυμάμαι τα χρόνια που έμενα στο χωριό. Μου ‘ρχονται εικόνες από τότε που πήγαινα δημοτικό — να φεύγουμε με τους φίλους έξω απ’ το χωριό, πάνω στα ποδήλατα. Χωρίς να ξέρουμε τι ώρα είναι, χωρίς να ξέρουμε καν αν έπρεπε να έχουμε γυρίσει. Πηγαίναμε βόλτα στο ποτάμι, διασχίζοντας δρόμους με χαλίκια και χώμα, περνώντας χωράφια και συστοιχίες δέντρων που τότε, στα παιδικά μας μάτια, έμοιαζαν με ολόκληρα δάση. Όλα αυτά κάνοντας πετάλι, χωρίς να χρειάζεται να μιλήσεις, χωρίς να βιάζεσαι για τίποτα. Αυτή η διαστολή του χρόνου τότε… έμοιαζε με κάτι μαγικό.

2.Διατήρηση της μνήμης ή να ξεχνιούνται, έστω, τα κακώς κείμενα;

Πφφ… Δύσκολο. Δύσκολο να τα θυμάσαι όλα. Το ίδιο δύσκολο και να τα ξεχνάς. Ο θάνατος και η μνήμη συμβαδίζουν — όπου δεν υπάρχει ο ένας, υπάρχει ο άλλος. Κάθε θάνατος είναι βαρύς. Και κάθε μνήμη κουβαλάει κάτι — όμορφο ή άσχημο. Όλα αυτά μάς διαμορφώνουν: και τα καλά και τα δύσκολα. Οπότε, δεν μπορείς να λειτουργείς απόλυτα. Λειτουργείς μέχρι εκεί που αντέχεις. Το σώμα και το μυαλό χρησιμοποιούν την μνήμη μέχρι εκεί που αντέχουν.

3.Μπορεί ο άνθρωπος να ορίζεται δίχως το συναίσθημα που φέρει η ουσιαστική δια ζώσης επικοινωνία; Η τεχνολογία απογυμνώνει απ’ όλα τα εσωτερικά, χωρίς έλεος;

Ίσως μπορεί να ορίζεται χωρίς τη δια ζώσης επικοινωνία, στηριζόμενος στην ανάμνηση των συναισθημάτων από προηγούμενες εμπειρίες. Όσο αυτή η ανάμνηση είναι παρούσα, μπορείς να καμώνεσαι πως υπάρχει ακόμη συναισθηματική εμπλοκή με κάποιον άλλον. Εμπλοκή, βέβαια, με κάτι που δεν βλέπεις, δεν αγγίζεις, δεν μυρίζεις. Μοιάζει με επικοινωνία μέσω καπνού — μια συναισθηματική σύνδεση φτιαγμένη από σινιάλα. Μου φαίνεται ακατόρθωτο να διαρκέσει περισσότερο από λίγες στιγμές. Δεν νομίζω πως η τεχνολογία σε απογυμνώνει. Νομίζω πως σε αφήνει μετέωρο. Σαν να αιωρείσαι ανάμεσα στο “μαζί” και στο “μόνος”

4.Αναρωτήθηκες πρόσφατα, σε μια προσωπική γραφή (και μου άρεσε πολύ!) … «Ο άνθρωπος γιατί να ανοίγει το στόμα του, γιατί να μιλάει και για τι να μιλάει;»… Για τι θεωρείς ότι είναι ώρα να μιλήσει τώρα ένας άνθρωπος;

Να μιλήσει ο καθένας για το πώς νιώθει, για το τι τον φοβίζει, για το τι αγαπάει. Για να καταλάβει τι του συμβαίνει. Να το ακούσει, για να το αποδεχτεί. Πολλές φορές φτιάχνουμε μια εικόνα για τον εαυτό μας που δεν ισχύει — και παγιδευόμαστε μέσα της. Δεν μπορούμε εύκολα να αρνηθούμε τις επιλογές που κάναμε. Γιατί το λάθος είναι κάτι που ο άνθρωπος δεν το δέχεται εύκολα. Και όσο δεν το δέχεται, τόσο περισσότερο πνίγεται. Αν όμως αρχίσουμε να μιλάμε — έστω δειλά, έστω σπασμένα — τότε κάτι αρχίζει να αλλάζει. Σαν να ανοίγει λίγο λίγο ο αέρας. Και μέσα σ’ αυτό, μπορεί τελικά να χωρέσει και η κατανόηση. Και ο εαυτός μας

5.Η ύπαρξη on stage με έναν λόγο τόσο καίριο και επίκαιρο, τι προσφέρει σ’ εσένα ως άτομο; Είναι μία διέξοδος και προσωπικής έκφρασης;

Δεν νιώθω την ανάγκη της προσωπικής έκφρασης με τη στενή έννοια. Μου φαίνεται κάπως άσκοπο να προσπαθείς να «εκφραστείς» μπροστά σε ένα κοινό που έχει απόλυτη ελευθερία να καταλάβει ό,τι θέλει αλλά όχι να συνομιλήσει. Συχνά άλλο νομίζουμε ότι λέμε κι άλλο φτάνει στους άλλους. Μια φράση, μια κίνηση, μια εικόνα μπορεί να γεννήσει συναισθήματα ή σκέψεις που ούτε φανταζόμαστε, διαφορετικά πράγματα από αυτά που θέλουμε να εκφράσουμε. Άρα όχι, δεν το βλέπω σαν χώρο προσωπικής έκφρασης αλλά σαν χώρο προσωπικής αναζήτησης. Αυτό που με ελκύει στο on stage είναι το παιχνίδι. Η αίσθηση ότι «παίζουμε» κάτι, ότι συνωμοτούμε για να πλάσουμε έναν μικρό κόσμο. Μου αρέσουν πολύ οι λέξεις και το σώμα, η δύναμή τους, η ατμόσφαιρα που δημιουργούν. Εκεί βρίσκω το ενδιαφέρον – όχι στην ανάγκη να πω κάτι για μένα, αλλά να δούμε όλοι μαζί τι μπορεί να αναδυθεί μέσα από αυτό το παιχνίδι.

6.Ανάμεσα σε ουτοπία και πραγματικότητα, ποιο θεωρείς πιο εποικοδομητικό «κυνήγι»;

Χμμ… Η ίδια η ερώτηση δείχνει την βίαιη κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Ιδανικά, θα έπρεπε να μπορούμε να κυνηγάμε την ουτοπία. Να τη φανταζόμαστε, να τη σχεδιάζουμε, να τη διεκδικούμε. Αλλά δεν γίνεται να το κάνεις αυτό όταν με το ζόρι προλαβαίνεις την πραγματικότητα. Η καθημερινή πίεση, η υπερπληροφόρηση, οι δρόμοι, η αγένεια, ο φόβος… μας κρατούν σε μια διαρκή κατάσταση επιβίωσης. Ή μπαίνουμε σε άμυνα και παγώνουμε ή περνάμε σε επίθεση και γινόμαστε τοξικοί. Και σε τέτοια συνθήκη, πώς να γεννηθεί η ουτοπία; Πού να βρεις χώρο να την φανταστείς για να την κυνηγήσεις; Θα ήθελα να πω «ουτοπία», αλλά για να γίνει εποικοδομητικό αυτό το κυνήγι, πρέπει πρώτα να έχουμε έστω μια στέρεη βάση στην πραγματικότητα. Αλλιώς, απλώς παλεύουμε να μην πνιγούμε.

Δε θα ‘ναι κάτι εύκολο κι απλό, θα ‘ναι κάτι που περιμένει να ιδωθεί και να ερμηνευτεί με τον τρόπο που ο καθένας θα μπορέσει να δοθεί σ’ αυτό με τον νου και τη ματιά του…

Σίγουρα, σας περιμένουμε, παιδιά, με πολλή αγάπη, εκεί επάνω… Αλέξανδρε, Δημήτρη, Μάρω, Κατερίνα, Κώστα… Το ραντεβού είναι on stage!!!

Πληροφορίες για την παράσταση

Contra στην Πρόοδο

ένα πεδίο μνήμης

του Εστέβα Σολέρ

από την

Ομάδα Θεάτρου Dulcinea

Σκηνοθεσία: Άννα-Μαρία Ιακώβου

Παρασκευή 30, Σάββατο 31 Μαΐου και Κυριακή 1 Ιουνίου, 21.15 Θεσσαλονίκη: Artbox Fargani Theater (Αγίου Παντελεήμονος 10, Θεσσαλονίκη)

«Το σύμπαν ξεκίνησε σαν μία πελώρια κρατημένη ανάσα που βγήκε. Κανείς δεν ξέρει γιατί, αλλά όποιος κι αν είναι ο λόγος, χαίρομαι που συνέβη, γιατί σ’ αυτό χρωστώ την ύπαρξη μου»

Ted Chiang

Η Ομάδα Θεάτρου Dulcinea παρουσιάζει το έργο του Ισπανού συγγραφέα Εστέβα Σολέρ «Contra στην Πρόοδο – ένα πεδίο μνήμης», σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ και διασκευή Ιωάννας Κανελλοπούλου και Άννας-Μαρίας Ιακώβου. Η παράσταση, που παρουσιάζεται με επιτυχία στο θέατρο ΠΛΥΦΑ από τις 28 Απριλίου, έρχεται στη Θεσσαλονίκη, στο Artbox Fargani Theater για τρεις παραστάσεις, την Παρασκευή 30, Σάββατο 31 Μαΐου και Κυριακή 1η Ιουνίου στις 21.15.

Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Άννα-Μαρία Ιακώβου. Παίζουν οι ηθοποιοί: Αλέξανδρος Καλτζίδης, Δημήτρης Καπετάνιος, Μάρω Καραγεώργου, Κατερίνα Συναπίδου, Κώστας Χατζηγεωργίου.

Η παράσταση εξερευνά την ανθρώπινη ύπαρξη, που πασχίζει να διατηρήσει τη ζωντάνια και την αυθεντικότητά της σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται αδιάκοπα. Σε μια εποχή όπου η πληροφορία κατακλύζει τα πάντα και ο χρόνος κυλά πιο γρήγορα από ποτέ, ένα καινοτόμο τεχνολογικό πρόγραμμα, η «Εκπνοή», επαναφέρει τις αναμνήσεις από την τελευταία εβδομάδα της ζωής μιας γυναίκας.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία, η αδερφή της αναρωτιέται για τις αναταράξεις που προκαλεί η τεχνολογία, καθώς επαναπροσδιορίζει τη μνήμη, το παρελθόν και το μέλλον. Μπορεί, όμως, η ανάμνηση να ανασυσταθεί χωρίς να αλλοιωθεί η ουσία της; Είναι δυνατόν οι άνθρωποι να παραμείνουν συνδεδεμένοι με το παρελθόν τους, όταν αυτό μετατρέπεται σε δεδομένα και φιλτράρεται μέσα από αλγορίθμους;

Σε ένα τοπίο όπου η απώλεια, η νοσταλγία και το τεχνολογικό άγχος συνυπάρχουν, η παράσταση εστιάζει στον αγώνα του ανθρώπου να ορίσει την ύπαρξή του, αναζητώντας νόημα και προσανατολισμό σε έναν κόσμο που αλλάζει με αμείλικτο ρυθμό.

Το έργο του Εστέβα Σολέρ εγκιβωτίζει ένα παράλογο και ασύμμετρο σύμπαν, όπου η γραμμή μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας θολώνει. Ο Σολέρ αντλεί έμπνευση από το παράδοξο και το δυστοπικό, ενώ η συνομιλία με το μυθιστόρημα «Εκπνοή» του Τεντ Τσιανγκ, θέτει τον άνθρωπο στο επίκεντρο ενός αβέβαιου μέλλοντος. Πώς θα μοιάζει ο κόσμος μας, όταν η τεχνολογία υπερβεί την ανθρώπινη υπόσταση; Θα υπάρχει χώρος για την ταυτότητά μας, τα συναισθήματά μας, χώρος για επικοινωνία;

Με αισθητικές αναφορές από την pop και sci-fi κουλτούρα, η παράσταση διαμορφώνει ένα ανοίκειο, αλλά οικείο σύμπαν, έναν χωροχρόνο που μοιάζει μακριά, αλλά βρίσκεται κοντά. «Δεν είναι καθόλου εύκολο να μην είσαι πουθενά», έγραψε ο Ιονέσκο και έτσι ξεκινάει αυτή η αταξινόμητη διαδρομή στο χρόνο, τη μνήμη και τη σχέση μας με την τεχνολογία.

Σκηνοθετικό Σημείωμα «Πολλές φορές αναρωτιέμαι πώς ήταν η ζωή μου παλιά. Πριν την Alexa, τα iPhone, τις οθόνες, το ChatGPT και το cloud. Πριν την ατελείωτη, ανεπεξέργαστη πληροφορία, πριν την ταχύτητα, που με σπρώχνει να προλάβω, να καταλάβω, να θυμηθώ. Πριν να νιώσω τον χρόνο και τα χρόνια να με κυνηγάνε, χωρίς να προλαβαίνω να υπάρξω. Έχω κάποιες αναμνήσεις – θολές, διεσταλμένες, σαν φως που περνάει μέσα από νερό.

Όταν ήμουν μικρή, το αγαπημένο μου παιχνίδι ήταν κάτω από ένα σεντόνι να κάνουμε την κατατρεγμένη οικογένεια, που τη χτυπούσαν η πείνα και οι καταιγίδες. Μια προσομοίωση των παιδικών μου φόβων, δηλαδή. Αυτό το έργο προσπαθεί να φτιάξει μια ανάμνηση του μέλλοντός μας, μια ακόμη προσομοίωση των φόβων, αλλά και της ελπίδας μου».

Δείτε το trailer πατώντας εδώ.

Συντελεστές

Κείμενο: Εστέβα Σολέρ

Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ & Els de Paros

Σκηνοθεσία: Άννα-Μαρία Ιακώβου

Διασκευή & Δραματουργία: Ιωάννα Κανελλοπούλου, Άννα-Μαρία Ιακώβου

Σκηνογραφία & Ενδυματολογία: Ζενεβιέβ Αθανασοπούλου

Βίντεο: Γιάννης Παπαγεωργίου

Σχεδιασμός φωτισμού: Σωτήρης Ρουμελιώτης Χορογραφία: Δημήτρης Γαλανάκης

Μουσική επιμέλεια: Άννα-Μαρία Ιακώβου, Κώστας Χατζηγεωργίου

Βοηθός Παραγωγής: Αγγελική Νικολαΐδου

Βοηθός Ομάδας: Στέφανος Καλτζίδης

Φωτογραφίες: Γιάννης Παπαγεωργίου, Bobina Films

Υπεύθυνοι Επικοινωνίας: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας

Κασιούμη Αλεξάνδρα (Θεσσαλονίκη)

Παίζουν: Αλέξανδρος Καλτζίδης, Δημήτρης Καπετάνιος, Μάρω Καραγεώργου, Κατερίνα Συναπίδου, Κώστας Χατζηγεωργίου

Η παράσταση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού