Κ. Κατσαφάδος στο TheOpinion: Στόχος μας οι αποζημιώσεις να δοθούν άμεσα, με διαφάνεια και χωρίς καθυστερήσεις

«Όπου και όταν κρίθηκε απαραίτητο, το 112 χρησιμοποιήθηκε έγκαιρα και αποφασιστικά, αποτρέποντας τα χειρότερα, βοηθώντας να γίνει εκκένωση σε χρόνο ρεκόρ, ακόμα και σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Αυτό είναι το μέτρο της επιτυχίας. Και αυτή είναι η απόδειξη ότι το 112 λειτούργησε σωστά, με σχέδιο και ευθύνη, όχι με εντυπωσιασμούς ή πανικό», δηλώνει στη συνέντευξή του στο TheOpinion.gr ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Κώστας Κατσαφάδος απαντώντας στην έντονη κριτική της αντιπολίτευσης για τις πυρκαγιές.

Όσον αφορά στις αποζημιώσεις για τις φωτιές ο κ. Κατσαφάδος υπογραμμίζει ότι στόχος είναι οι αποζημιώσεις να δοθούν άμεσα, με διαφάνεια και χωρίς καθυστερήσεις.

«Οι αυτοψίες έχουν ήδη ολοκληρωθεί από τις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες. Ακολούθως οι φάκελοι που κατατίθενται ελέγχονται άμεσα και μπαίνουν σε σειρά προτεραιότητας για αποζημίωση. Οι πρώτες πληρωμές έχουν ήδη ξεκινήσει ακριβώς επειδή κινηθήκαμε από την πρώτη στιγμή με ταχύτητα και σχέδιο» λέει χαρακτηριστικά ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Ακολουθεί η συνέντευξη του Κώστα Κατσαφάδου στο TheOpinion.gr

1.Έχουν ολοκληρωθεί οι αυτοψίες στις περιοχές που επλήγησαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές; Ποια είναι η εικόνα που έχετε;

Οι αυτοψίες ολοκληρώθηκαν άμεσα. Από την πρώτη στιγμή, κινητοποιήσαμε όλες τις αρμόδιες διευθύνσεις και τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ). Αλλάξαμε τον τρόπο λειτουργίας με βασικό στόχο την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα. Παρότι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο δίνει χρονικό περιθώριο 45 ημερών για τη συλλογή των απαιτούμενων στοιχείων, εμείς ζητήσαμε από τους δημάρχους να ολοκληρώσουν τη διαδικασία μέσα σε 10 ημέρες, ώστε να αποσταλούν τα στοιχεία στο Υπουργείο και να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία αποζημίωσης. Θέλουμε να είμαστε ουσιαστικά δίπλα στον πολίτη. Το επίσημο κράτος διαθέτει πλέον τα εργαλεία και τη βούληση να αποζημιώνει άμεσα και αποτελεσματικά. Οι όποιες καθυστερήσεις παρατηρούνται φέτος δεν οφείλονται σε αδράνεια της Πολιτείας, αλλά, κατά κύριο λόγο, σε ζητήματα ιδιοκτησιακού χαρακτήρα ή και σε ελλιπή συνεργασία από την πλευρά ορισμένων ιδιοκτητών και υπηρεσιών. Πάντως σε αρκετές περιπτώσεις, η έννοια της ‘γραφειοκρατίας’ χρησιμοποιείται ως εύκολο άλλοθι – όχι επειδή πραγματικά υπάρχει αδυναμία του κρατικού μηχανισμού, αλλά επειδή κάποιοι επιλέγουν την αδράνεια ή την αδιαφορία, φορτώνοντας τις ευθύνες στο κράτος. Εμείς αποδεικνύουμε στην πράξη ότι ο μηχανισμός έχει πρόσωπο, έχει ρυθμό και στόχο: να στηρίξει έγκαιρα και ουσιαστικά τον πολίτη.

2.Πως μπορούν οι πολίτες και μέχρι πότε να αποζημιωθούν; Ποια θα είναι η διαδικασία;

Οι πολίτες που επλήγησαν από τις πρόσφατες πυρκαγιές θα αποζημιωθούν μέσω της διαδικασίας των αυτοψιών που διενήργησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Από την πρώτη στιγμή, κινητοποιήσαμε όλες τις αρμόδιες διευθύνσεις και τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών.  Η διαδικασία έχει ως εξής:

1) Οι πολίτες υποβάλλουν αίτηση στον οικείο δήμο με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (τεκμηρίωση ζημιών, τίτλοι ιδιοκτησίας κ.λπ.).

2.)Οι φάκελοι διαβιβάζονται στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου.

3) Οι τεχνικές υπηρεσίες επεξεργάζονται τους φακέλους και προχωρούν στον υπολογισμό της αποζημίωσης.

4) Η εκταμίευση γίνεται απευθείας στους δικαιούχους, χωρίς νέα αίτηση ή παρέμβαση των πολιτών. Οι πρώτες αποζημιώσεις σε ορισμένους δήμους έχουν, ήδη, καταβληθεί μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων από την ολοκλήρωση των αυτοψιών.

3.Για τις επιχειρήσεις τί ισχύει;

Για τις επιχειρήσεις που επλήγησαν από τις πρόσφατες πυρκαγιές, η διαδικασία είναι παρόμοια. Η αποζημίωση πραγματοποιείται μέσω της διαδικασίας αυτοψιών και υποβολής φακέλων στις αρμόδιες υπηρεσίες. Οι πληγέντες επιχειρηματίες υποβάλλουν φάκελο στην αρμόδια Περιφερειακή Ενότητα, ο οποίος περιλαμβάνει:

1) περιγραφή των ζημιών που υπέστη η επιχείρηση

2) δικαιολογητικά ιδιοκτησίας ή μίσθωσης,

3) φωτογραφικό υλικό και

4) οικονομικά στοιχεία (π.χ. τιμολόγια εξοπλισμού, αποθεμάτων κ.λπ.).

Μετά την υποβολή των φακέλων: Διενεργούνται αυτοψίες από μικτά κλιμάκια (ΓΔΑΕΦΚ και άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες). Αξιολογείται το μέγεθος της ζημιάς και προχωρά η διαδικασία χορήγησης ενίσχυσης, που μπορεί να φτάσει έως και το 70% της εκτιμώμενης ζημίας, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για φυσικές καταστροφές. Επιπλέον, επιχειρήσεις που υπέστησαν σοβαρές ζημιές μπορούν, σε συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών, να ενταχθούν σε ρυθμίσεις φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, καθώς και σε ειδικά μέτρα στήριξης (π.χ. αναστολές πληρωμών ή διευκολύνσεις δανείων). Στόχος μας είναι να στηριχθούν γρήγορα και ουσιαστικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των τοπικών οικονομιών.

4.Όλα αυτά πόσο γρήγορα θα γίνουν; Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα ή θα χαθούν οι πολίτες στον δαίδαλο της γραφειοκρατίας;

Το ερώτημα αυτό είναι απόλυτα εύλογο και αφορά την ουσία του προβλήματος: την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα. Και εδώ είναι που θέλουμε να κάνουμε τη διαφορά. Έχουμε θέσει συγκεκριμένο και αυστηρό χρονοδιάγραμμα: Δώσαμε μόλις 10 ημέρες στους δήμους για να συλλέξουν τους φακέλους των πληγέντων – πολύ μικρότερο διάστημα από το προβλεπόμενο των 45 ημερών. Οι αυτοψίες μάλιστα έχουν ήδη ολοκληρωθεί από τις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες. Ακολούθως οι φάκελοι που κατατίθενται ελέγχονται άμεσα και μπαίνουν σε σειρά προτεραιότητας για αποζημίωση. Οι πρώτες πληρωμές όπως σας είπα έχουν ήδη ξεκινήσει ακριβώς επειδή κινηθήκαμε από την πρώτη στιγμή με ταχύτητα και σχέδιο. Ξέρουμε ότι για τους ανθρώπους που έχασαν το σπίτι, την περιουσία ή την επιχείρησή τους, ο χρόνος μετράει αλλιώς. Γι’ αυτό και στόχος μας είναι οι αποζημιώσεις να δοθούν άμεσα, με διαφάνεια και χωρίς καθυστερήσεις.

 5.Ασκήθηκε στην κυβέρνηση εντονότατη κριτική για το 112. Τι απαντάτε;

Το 112 είναι ένα εργαλείο έγκαιρης προειδοποίησης. Η ενεργοποίησή του γίνεται με κρίσιμο και υπεύθυνο τρόπο, όταν υπάρχει σαφής και τεκμηριωμένος κίνδυνος για ανθρώπινες ζωές. Όπου και όταν κρίθηκε απαραίτητο, το 112 χρησιμοποιήθηκε έγκαιρα και αποφασιστικά, αποτρέποντας τα χειρότερα, βοηθώντας να γίνει εκκένωση σε χρόνο ρεκόρ, ακόμα και σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Αυτό είναι το μέτρο της επιτυχίας. Και αυτή είναι η απόδειξη ότι το 112 λειτούργησε σωστά, με σχέδιο και ευθύνη, όχι με εντυπωσιασμούς ή πανικό. Τώρα αν για την αντιπολίτευση όσα ανέφερα δεν είναι σημαντικά, το αφήνω στην κρίση των αναγνωστών σας.

6.Θεωρείτε ότι αξιολογήθηκαν επαρκώς τα επιστημονικά δεδομένα και η τεχνολογία για την πρόβλεψη ή πρόληψη των πυρκαγιών;

Η επιστήμη και η τεχνολογία είναι αναπόσπαστα εργαλεία της σύγχρονης πολιτικής προστασίας. Όχι μόνο αξιολογήθηκαν, αλλά χρησιμοποιούνται συστηματικά και σε πραγματικό χρόνο, σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού και απόκρισης. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές: Καμία τεχνολογία δεν μπορεί να “προβλέψει” μια πυρκαγιά από ανθρώπινη αμέλεια ή εμπρησμό. Η πρόληψη είναι πολυπαραγοντική: απαιτεί καθαρά δάση, ενημερωμένους πολίτες, ενεργούς δήμους, αλλά και μια συλλογική κουλτούρα ευθύνης. Η Πολιτεία σήμερα επενδύει όσο ποτέ άλλοτε σε επιστημονικά εργαλεία και αυτό είναι το καθήκον μας. Η όσο το δυνατόν καλύτερη προετοιμασία.

7.Είναι επαρκής η χρηματοδότηση για τη δασοπροστασία και την πολιτική προστασία, αλλά και τη θωράκιση απέναντι στην κλιματική κρίση;

Η χρηματοδότηση τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά και κατευθύνεται πλέον με σχέδιο και στόχευση, τόσο στην ενίσχυση των υποδομών όσο και στην πρόληψη. Η αλήθεια είναι ότι όσο βαθαίνει η κλιματική κρίση, δεν υπάρχει “επαρκές” με την παραδοσιακή έννοια. Οι ανάγκες μεταβάλλονται, αυξάνονται και απαιτούν διαρκή επαγρύπνηση. Γι’ αυτό και σχεδιάζουμε πολυετείς παρεμβάσεις και δυναμική προσαρμογή των χρηματοδοτικών εργαλείων. Το ζητούμενο δεν είναι απλώς να δαπανάμε περισσότερα, αλλά να κάνουμε τα σωστά πράγματα, στον σωστό χρόνο, με τη σωστή προτεραιότητα.

8.Υπάρχει σχέδιο για την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού;

Ο πιο κρίσιμος παράγοντας στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών είναι ο άνθρωπος – όχι μόνο τα μέσα ή η τεχνολογία. Χωρίς επαρκές και εκπαιδευμένο προσωπικό, κανένα σχέδιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη. Το σχέδιό μας είναι πολυεπίπεδο και διαρκές. Εστιάζει στην ποιότητα, την εκπαίδευση και τη διαρκή ετοιμότητα του ανθρώπινου δυναμικού. Γιατί η θωράκιση απέναντι στην κλιματική κρίση χρειάζεται ανθρώπους που ξέρουν, μπορούν και είναι παρόντες τη σωστή στιγμή.

9.Ποιες είναι οι βασικές αιτίες των φετινών πυρκαγιών σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου; Ο πρωθυπουργός έχει πει ότι φέτος έχουν γίνει πάνω από 300 συλλήψεις για εμπρησμούς σε δάση.

Τα στοιχεία που διαθέτουμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες δείχνουν ξεκάθαρα ότι η πλειονότητα των φετινών πυρκαγιών οφείλεται σε ανθρώπινη δραστηριότητα – είτε από αμέλεια είτε από πρόθεση. Πρόκειται για ιστορικό ρεκόρ συλλήψεων, που δείχνει και κάτι άλλο: ότι ο κρατικός μηχανισμός δεν αρκείται στην καταστολή της φωτιάς, αλλά εντοπίζει και τους υπαίτιους. Η εντολή είναι σαφής: μηδενική ανοχή σε οποιαδήποτε πράξη βάζει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, περιουσίες και φυσικό πλούτο. Η φωτιά δεν ξεκινά από μόνη της. Και το φετινό καλοκαίρι, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τους ισχυρούς ανέμους, απέδειξε πόσο εύθραυστη είναι η ισορροπία ανάμεσα στην απλή αμέλεια και την καταστροφή.