Ιβάν Βιριπάεφ στο TheOpinion: «Εμείς είμαστε η κουλτούρα. Εμείς πρέπει να αλλάξουμε και θα αλλάξουν όλα γύρω μας»

Το θεατρικό έργο του Ιβάν Βιριπάεφ «UFO», σε σκηνοθεσία Κλαίρης Χριστοπούλου, παρουσιάζεται στο Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ για δύο ακόμη παραστάσεις· Δευτέρα 27 & Τρίτη 28 Ιανουαρίου.

«Φυσικά κανένας δεν με πιστεύει, αυτό είναι σαφές. Όταν λέω πως είχα επαφή με εξωγήινη ζωή, όλοι καταλαβαίνετε για τι με περνάνε».

Εννέα άνθρωποι απολύτως διαφορετικοί μεταξύ τους, από κάθε γωνιά του πλανήτη, καταθέτουν την προσωπική τους μαρτυρία για την επαφή τους με εξωγήινη μορφή ζωής. Εννέα αναπάντεχες συναντήσεις, που λειτουργούν ως αποκαλυπτικές εμπειρίες και αλλάζουν την αντίληψή τους για την πραγματικότητα.

Η Κλαίρη Χριστοπούλου, η οποία καταπιάστηκε σκηνοθετικά με το θεατρικό έργο «UFO», του Ιβάν Βιριπάεφ, αναφέρει για τον ίδιο στο TheOpinion: «Η ρευστότητα της ταυτότητάς του αντικατοπτρίζεται και στα έργα του. Αυτή, άλλωστε, είναι η ανθρώπινη κατάσταση του 21ου αιώνα. Είναι ένας συγγραφέας πολύ σύγχρονος.

Και τα ανεβάσματα των έργων του, αντίστοιχα, είναι μία αρκετά αχαρτογράφητη περιοχή· ο ίδιος, από γραφής, τοποθετεί τον χαρακτήρα δίπλα στον performer και δημιουργείται μια “συνομιλία”, ένα πλαίσιο, δηλαδή, που αφορά στην ίδια τη θεατρικότητα και την επιτέλεση.

Μέσα από τη συναναστροφή μαζί του, αποκόμισα την ελευθερία του να έχω τη δική μου πρόσληψη. Είναι ένα έργο πολυδιάστατο».

Κύριε Βιριπάεφ, τα έργα σας είναι ιδιαίτερα δημοφιλή και στο ελληνικό θεατρικό τοπίο. Αυτήν την περίοδο και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, μετά την παράσταση «UFO» στο θέατρο ΑΥΛΑΙΑ, τη σκυτάλη θα πάρουν «Οι Μεθυσμένοι» από άλλη θεατρική ομάδα της πόλης. Ποια η δική σας σχέση με την Ελλάδα, την κουλτούρα και τον πολιτισμό της;

Μεγάλωσα σε μία κουλτούρα, το 60% της οποίας σχηματίστηκε μέσα από την ελληνική, το υπόλοιπο από τη γαλλική κι ένα μικρό μέρος της από την ιταλική.

Είμαστε, λοιπόν, αποτέλεσμα αυτών των κουλτουρών. Αλλά ειδικά μιλώντας για τη θρησκευτική πηγή, η οποία ήταν ελληνική –προερχόμενη, ως έναν βαθμό, μέσα από το Βυζάντιο- όπως και να ‘χει, είμαστε κάτοχοι του ίδιου πολιτισμικού γονιδίου. Για εμένα, η Ελλάδα είναι «δάσκαλος».

Το γεγονός ότι, κάπως, εντελώς ξαφνικά ξεκίνησαν να ανεβαίνουν τόσα έργα μου στην Ελλάδα, με χαροποιεί πολύ. Θα ήθελα να είμαι σε επαφή με αυτήν την κουλτούρα, της οποίας νιώθω, κατά κάποιον τρόπο, μέρος.             

Πώς θα αυτοπροσδιορίζατε τον εαυτό σας; Ποια χαρακτηριστικά και επιρροές ορίζουν τη δουλειά σας και αποτυπώνονται σε αυτήν;

Θα διαχώριζα τον εαυτό μου από τα θεατρικά μου έργα. Είναι μια τέτοια εποχή που «σοκάρει» και λίγοι κάνουν πράγματα, εννοώντας την καλλιτεχνική εργασία.

Οι περισσότεροι καλλιτέχνες δίνουν ένα κομμάτι του εαυτού τους, της ζωής τους, της βιογραφίας τους, των σχέσεών τους και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όλοι ενδιαφέρονται για την προσωπικότητα του ίδιου του καλλιτέχνη.

Εμένα μου φαίνεται πως, η προσωπικότητα του συγγραφέα, δεν είναι καθόλου σημαντική. Ίσως είναι για αυτόν που ανεβάζει το έργο, ώστε να γνωρίσει την εποχή και τις πληροφορίες που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό. 

Δεν έχει σημασία να απαντάω στο τι με χαρακτηρίζει ως άνθρωπο. Νομίζω ότι, το σημαντικό, είναι τα ίδια τα έργα.

Υπό ποιες συνθήκες δημιουργήσατε και συνθέσατε το «UFO»;

Μου πρότειναν, στις εξετάσεις αποφοίτησης της Θεατρικής Ακαδημίας της Κρακοβίας, η οποία θεωρείται ως μία πολύ καλή Ακαδημία, να ανεβάσω μία διπλωματική εργασία – παράσταση με ένα από τα τμήματα. 

Εκείνη την περίοδο, Ιούλιο μήνα, η γυναίκα μου γέννησε την κόρη μας και για να μείνω μαζί της, να τη βοηθήσω και να της παρέχω χρόνο, είπα «όχι» σε διάφορα πρότζεκτ μέχρι το τέλος του έτους. Αλλά υποσχέθηκα ότι θα έβρισκα τον χρόνο να γράψω αυτό το θεατρικό έργο, ειδικά για το συγκεκριμένο μάθημα. 

Στο μάθημα οι φοιτητές ήταν δέκα, αγόρια και κορίτσια, και σκέφτηκα πως, σε καθέναν από αυτούς, θα δημιουργήσω μια προσωπικότητα η οποία θα τους βοηθήσει να «ανοίξουν τα φτερά» τους και να εισέλθουν σε δουλειές στο θέατρο· η διπλωματική παράσταση σημαίνει, πρωταρχικά, να αναδείξεις τον φοιτητή, ώστε να τον πάρει κάποιος σκηνοθέτης στο θέατρο.

Ξυπνούσα, λοιπόν, το πρωί, ασχολούμουν με το μωρό και μετά έβρισκα λίγο χρόνο και καθόμουν στην κουζίνα μου, γράφοντας το έργο μέσα σε είκοσι μέρες μαζί με τις διορθώσεις που έκανα.

Έπειτα, σκηνοθέτησα τη διπλωματική παράσταση η οποία, μάλιστα, έγινε τόσο καλή, που μας πήραν αμέσως στο επαγγελματικό θέατρο. Εκείνη την εποχή ήμουν ήδη αρκετά γνωστός σκηνοθέτης στην Πολωνία και έγινε μεγάλη επιτυχία, τελικά, η παράσταση, ακόμα κι αν έπαιζαν φοιτητές.               

Η σκηνοθέτρια της συγκεκριμένης παράστασης, Κλαίρη Χριστοπούλου, ήρθε σε επαφή μαζί σας κατά τη διάρκεια της έρευνάς της. Σε μια τέτοια προσέγγιση, προσφέρετε τη δική σας οπτική ή, ενδεχομένως, και κάποια συμβουλή που εμπλουτίζει την καλλιτεχνική διαδικασία;

Καταλαβαίνετε, θεωρώ, πως το θεατρικό έργο γράφεται για να το ανεβάσεις στη σκηνή και να το εκτελέσεις πάνω σε αυτήν. Δεν γράφεται για να το διαβάσει ο εκάστοτε σκηνοθέτης και να ανεβάσει κάτι δικό του. Αν ο σκηνοθέτης θέλει να ανεβάσει κάτι δικό του, πρέπει να γράψει κάτι δικό του. 

Υπό αυτήν την έννοια, η Κλαίρη φέρθηκε με μεγάλη προσοχή. Ήρθε στη Βαρσοβία, ξαναβρεθήκαμε στη Θεσσαλονίκη, επικοινωνούσαμε ανά διαστήματα. Η ίδια, όπως και πολλοί πραγματικά επαγγελματίες σκηνοθέτες, δεν ρωτούν τον συγγραφέα για ποιο πράγμα έχει γραφτεί και πώς να παιχτεί το έργο. Τέτοιες ερωτήσεις σε ζωντανό συγγραφέα δεν συνηθίζεται να ρωτάς, αλλά μπορείς να μιλήσεις μαζί του για κάποια φιλοσοφικά θέματα.

Εμείς μιλούσαμε για θέματα που «αγγίζονται» σε αυτό το έργο και, μετά, μόνη της η Κλαίρη αποφάσισε πώς να το ανεβάσει. Φυσικά δεν με ρώτησε για κάτι και ούτε χρειάζεται να με ρωτήσει. 

Η θέση σας εναντίον των τεκταινόμενων στη Ρωσία είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνσή σας από τη χώρα. Με ποιον τρόπο έχει επηρεάσει αυτή η «απόσταση» τη δημιουργική διαδρομή; 

Έφυγα από τη Ρωσία το 2014, όχι, όμως, λόγω των πολιτικών τεκταινόμενων. Έφυγα, γιατί η γυναίκα μου είναι Πολωνή. Ζούσαμε στη Μόσχα και πήραμε την απόφαση, το ‘14, να μετακομίσουμε στη Βαρσοβία. 

Από τότε ζούμε εκεί. Εγώ, πού και πού, γυρνούσα στη Ρωσία και ανέβαζα κάποιες παραστάσεις. Αλλά από εκείνη τη στιγμή, από το ’14, ξεκίνησα να είμαι περισσότερο συνδεδεμένος με την Ευρώπη. Είχα, πλέον, μία εντελώς δική μου ζωή στην Πολωνία, είχα δουλειά, ήμουν ανεξάρτητος. Ξεκίνησαν να με «ανεβάζουν» όλο και περισσότερο στα ευρωπαϊκά θέατρα.

Φυσικά, άλλο πράγμα είναι το γεγονός ότι, στη Ρωσία, πενήντα θέατρα έπαιζαν τα έργα μου· οι πιο μεγάλοι καλλιτέχνες, στα πιο μεγάλα θέατρα -στο ΜΧΑΤ, στο BDT- έπαιζαν τα θεατρικά μου έργα και όλο αυτό τελείωσε μέσα σε μία μέρα, όταν δήλωσα πως, τα λεφτά που μου στέλνουν τα ρωσικά θέατρα, θα τα στέλνω, με τη σειρά μου, στους Ουκρανούς.

Εκείνη τη στιγμή απαγορεύτηκαν όλα. Μετά με δίκασαν. Δεν μπορώ να πω ότι με έδιωξαν, αλλά μπορώ να πω, με μεγάλη σιγουριά, πως στη Ρωσία δεν θα ξαναγυρίσω. Έχω χρόνια φυλάκισης. Ακόμα κι αν το πουτινικό καθεστώς «πέσει» και μου αλλάξουν τον χρόνο φυλάκισης -μάλλον αυτό δεν θα συμβεί πολύ σύντομα, κι όταν γίνει ίσως να μην είμαι ιδιαίτερα νέος- χάθηκε, πραγματικά, η επιθυμία να γυρίσω σε αυτήν τη χώρα ύστερα από όλα όσα παρακολουθώ. Για αυτό και δεν ξέρω… Δεν με έδιωξαν. Μόνος μου έφυγα.                  

Με την παραδοχή ότι η τέχνη είναι κομμάτι της πολιτικής και το θέατρο μια πολιτική πράξη, μπορούν τα θεατρικά κείμενα να επηρεάσουν τον «διάλογο» σε μια κοινωνία που βρίσκεται σε κρίση; Μπορούν να…«μεταμορφώσουν την “απανθρωπότητα” σε ανθρωπότητα»;

Ξέρετε τι είναι το πιο ενδιαφέρον; Το ότι κάνετε τέτοια ερώτηση. Η ίδια η ερώτηση είναι πολύ ενδιαφέρουσα, προέρχεται από το γεγονός ότι η κοινωνία, χιλιάδες χρόνια και κυρίως τα τελευταία εκατό, ήταν σίγουρη πως η κουλτούρα και η τέχνη είναι μια κάποια, νέα «θρησκεία»· πως σίγουρα θα τους σώσει όλους, θα κάνει κάτι το οποίο πρέπει, κανονικά, να κάνει η εκκλησία ή οποιαδήποτε άλλο ίδρυμα.

Αλλά, νομίζω, πως τα έργα τέχνης έχουν δημιουργηθεί για να προσφέρουν ευχαρίστηση. Η τέχνη είναι για το «πώς» και όχι για το «τι». Μπορεί, άραγε, να αλλάξει κάποιον; Αυτό είναι ένα ερώτημα, επειδή η τέχνη, το μπίζνες, η πολιτική, τα σπορ και διάφορες άλλες ασχολίες είναι κουλτούρα.

Σε εμάς, πολύ συχνά μπερδεύουν τη λέξη «κουλτούρα», υπονοώντας τη λέξη «τέχνη». Κουλτούρα είναι όλα μαζί. Ο πόλεμος είναι κι αυτός μέρος της κουλτούρας. Η βία, ο ολοκληρωτισμός κι αυτά είναι μέρος μιας εκάστοτε κουλτούρας. 

Η τέχνη, για παράδειγμα, αλλάζει τον άνθρωπο; Όχι. Αλλάζουν οι άνθρωποι, συντελείται η εξελικτική ανάπτυξη και, δίπλα σε αυτό, αλλάζει και η κουλτούρα, η οποία είναι η ολοκληρωτική αντανάκλαση της ανθρωπότητας και του πολιτισμού της εκάστοτε ανάπτυξης. 

Εμείς είμαστε η κουλτούρα. Εμείς πρέπει να αλλάξουμε και θα αλλάξουν όλα γύρω μας.               

  

Πληροφορίες

«UFO», του Ivan Vyrypaev

Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ (Τσιμισκή 136, Θεσσαλονίκη)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα 27/01 & Τρίτη 28/01 στις 21.10

Εισιτήρια: 16€ κανονικό, 12€ μειωμένο, 10€ ατέλειες

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: more.com

Πληροφορίες – Κρατήσεις: 231 023 0013

Διάρκεια: 110 λεπτά (μεσολαβεί διάλειμμα 10 λεπτών)

Η παράσταση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του ΥΠΠΟ

Ταυτότητα παράστασης

Συγγραφέας: Ivan Vyrypaev

Μετάφραση: Αικατερίνη Κανδυλίδου

Σκηνοθεσία – Δραματουργία: Κλαίρη Χριστοπούλου

Σκηνικά – Κοστούμια – Βίντεο: Γιάννης Κατρανίτσας

Μουσική: Ανδρέας Ασημακόπουλος

Μίξη – Ηχητική επεξεργασία: Mass Room Studio

Επιμέλεια κίνησης: Δέσποινα Καπουλίτσα

Γραφιστικές εφαρμογές: Φωτεινή Φιλοξενίδου

Φωτογραφίες: Γιώργος Τουμανίδης

Οργάνωση – Επικοινωνία: Απόστολος Λιάπης

Παραγωγή: Άνθρωπος στη Θάλασσα ΑΜΚΕ

Επί σκηνής

Ανδρέας Ασημακόπουλος

Εμμανουήλ Δραμηλαράκης

Αρετή Μακρολειβαδίτη

Μάριος Μεβουλιώτης

Κλαίρη Χριστοπούλου