Ιωσήφ Ιωσηφίδης στο TheOpinion: «Οι δουλειές που έχουν πολύ μεγάλη συλλογικότητα, είναι και οι επιτυχημένες»

Η παράσταση «…καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς», από την ομάδα GAFF και τη σκηνοθέτιδα Σοφία Καραγιάννη, ανεβαίνει στο Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ από τις 3 έως τις 6 Οκτωβρίου.

«Με μεγάλη χαρά και με αγάπη για τις παραστάσεις που έρχονται», υποδέχεται ο ηθοποιός, Ιωσήφ Ιωσηφίδης, τον θεατρικό του χειμώνα· έναν χειμώνα, αδιαπραγμάτευτα αφιερωμένο στα έργα του Νικολάι Γκόγκολ.

Μαζί με τους συμπαίκτες του, βέβαια, συνεχίζουν να αποτελούν θεατρικούς κοινωνούς του βαθύ στοχασμού του Χρόνη Μίσσιου για την ανθρώπινη ύπαρξη και την κοινωνική αλλαγή. Και οι Θεσσαλονικείς έχουν, προς το παρόν, τέσσερις μόνον ευκαιρίες μπροστά τους για να «αναμετρηθούν» με αυτόν…

Ιωσήφ, ποια χρονιά είναι που «ψάχνουμε με τα κιάλια» εισιτήρια για την παράσταση «…καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς»;

Είναι η τρίτη χρονιά…

Και ποια η ιστορία, που «κρύβεται» πίσω από το ανέβασμά της;

Κάθε χρόνο κάνουμε πρόταση στο Υπουργείο με σκοπό να επιχορηγηθούμε, δεν έχουμε τα μέσα για να κάνουμε παραγωγές με περισσότερα από δύο-τρία άτομα. Η Σοφία Καραγιάννη είχε την έμπνευση να προτείνει αυτό το έργο.

Εγώ, για να πω την αλήθεια, ήμουν λίγο «κουρασμένος» από τη λογοτεχνία. Αλλά ευτυχώς, τελικά, κάναμε αυτό το έργο, το οποίο αποδείχτηκε πως ενδιαφέρει πάρα πολύ τον κόσμο. Αρέσει πολύ και είναι μια πολύ θετική συνέχεια όλων των προηγούμενων παραστάσεών μας.

Γιατί πιστεύεις ότι βρίσκει τέτοια απήχηση;

Ακόμη και τώρα, αρκετά χρόνια από τον θάνατο του Χρόνη Μίσσιου, έρχονται να δουν την παράσταση και άτομα που «κυνηγούσαν» την επαφή μαζί του. Ήταν από τους μεγαλύτερους καθοδηγητές και ο κόσμος ήθελε να μιλά μαζί του. 

Ήταν ένας μεγάλος ανθρωπιστής, για μένα, ο Χρόνης Μίσσιος. Δυστυχώς, δεν πρόλαβα να τον γνωρίσω. Θα ήμουν πολύ ευτυχισμένος, αν συνέβαινε. Κρατάω μόνον μια δική του τραγιάσκα, μου τη χάρισε η Ρηνιώ και τη «φυλάω σαν κόρη οφθαλμού». 

Μέσα από το έργο του, μπορεί να πάρει κάποιος μια ουσιαστική γνώση για το τι πρέπει να αποφεύγουμε ως κοινωνία…

Από τη θέση του Χρόνη Μίσσιου, τον οποίο και υποδύεσαι στην παράσταση, τι είναι αυτό που οφείλουμε να αλλάξουμε ως κοινωνία;

Τη στάση μας ως άνθρωποι! Ο Χρόνης έλεγε ότι, κάθε μέρα που περνάει, είναι μια μέρα πιο κοντά στον θάνατο. Το μήνυμα που ήθελε να εκπέμψει, για μένα, είναι ότι πρέπει να ευχαριστιόμαστε αυτά που μας χαρίζει η ζωή. 

Να «σκύβουμε» στον συνάνθρωπο. Να βρίσκουμε πράγματα που μας ενώνουν με τους άλλους κι όχι αυτά που μας χωρίζουν, να στεκόμαστε στα πιο χρήσιμα και ουσιώδη. 

Ήταν, πράγματι, η εννεάμηνη αναμονή για εκτέλεση, η χειρότερή του στιγμή από όλα όσα βίωσε;

Αυτή ήταν η χειρότερή του στιγμή. Το διάστημα αυτό ήταν πάρα πολύ σημαντικό για τον Μίσσιο, ήταν το γεγονός που του προκαλούσε εφιάλτες. 

«Δεν θα περιμένουμε, κάθε πρωί, να μας ρίξουν», λέει μέσα στο έργο. Από τα πιο σημαντικά ρήματα που χρησιμοποιεί. Δεν λέει «να μας σκοτώσουν», λέει «να μας ρίξουν». Έχει διαφορά το ένα από το άλλο… 

Όταν παρακολούθησαν την παράσταση άτομα του συγγενικού του περιβάλλοντος, τι συνέβη; Τι άλλαξε, ενδεχομένως, μέσα σου;

Στις πρόβες, το βγάλαμε σχετικά αβίαστα το έργο. Γνωριζόμαστε πάρα πολύ καλά μεταξύ μας και, από τη στιγμή που βρήκαμε τον «κώδικα» της παράστασης, όλα κύλησαν ευκολότερα και πιο γρήγορα. Μέχρι να έρθει η πρεμιέρα, δεν είχαμε συνειδητοποιήσει τι πάμε να κάνουμε… 

Μόλις συνειδητοποίησα ότι, στην πρεμιέρα, έρχεται η Ρηνιώ, με έπιασε άγχος. Το ίδιο και για τον Πασχάλη Τσαρούχα, ο οποίος είναι ανιψιός της Ρηνιώς και έτσι έγινε κι η επαφή για να πάρουμε το έργο. Θα σου εκμυστηρευτώ ότι μου είπε πως «Θέλει θράσος αυτό που κάνουμε». Είναι δύσκολο, δεν είναι εύκολο. Πρόκειται για ένα μεγάλο κείμενο, το οποίο, τη δεκαετία του ’80, ήταν best seller.

Είχε γίνει μεγάλος ντόρος. Είχε βγει το ΚΚΕ και είπε για τον Μίσσιο: «καλά, εσύ μας πρόδωσες νωρίς». Έχει ιστορία αυτό το βιβλίο. Ο Μίσσιος δεν «ξεσκεπάζει» μόνον τους φασίστες, λέει και τα στραβά του κόμματος. Αυτά τα παιδιά πιέζονταν από δύο δυνάμεις· από τους φασίστες βασικά, αλλά είχαν και την πίεση του κόμματος να μην ενδώσουν. Απαγορευόταν να αυτοκτονήσουν.

Είναι η πρώτη φορά, που μια ομάδα καταπιάνεται θεατρικά. Σωστά;

Είναι η πρώτη φορά και είμαι χαρούμενος, που έχει τόσο πολύ κόσμο. Είναι μια ανταμοιβή και για μένα και για τον Χρόνη -αν μπορεί, δηλαδή, να σήμαινε κάτι για αυτόν- το γεγονός ότι, η παρακαταθήκη του, είναι εδώ!

Ως ομάδα, νομίζω πως αναδείξαμε το έργο του. Το πήραμε και το κάναμε θεατρικά κάτι, που έχει ανταπόκριση. Και είμαι περήφανος γι’ αυτό. 

Πρόκειται για μια παράσταση, που έχει αποσπάσει αρκετά βραβεία. Σε προσωπικό επίπεδο, όμως, συγκαταλέγεις αυτόν τον ρόλο ανάμεσα στους καλύτερους της ζωής σου μέχρι τώρα;

Για μένα, το καλύτερο «βραβείο» είναι του ερμηνευτικού συνόλου. Σε αυτήν την παράσταση είμαστε, πραγματικά, «ένα»! 

Θα μπορούσα να το παίξω μονόλογο. Ο Χρόνης μιλάει στο πρώτο ενικό, περιγράφει δικά του βιώματα. Εμείς το κάναμε έτσι γιατί μπορεί να περιγράφει δικά του βιώματα, αλλά μιλάει για όλους· απευθύνεται στους συντρόφους του, απευθύνεται στον κόσμο για να μάθει τι τράβηξαν αυτοί οι άνθρωποι, μέσα στις φυλακές, από ανθρώπους οι οποίοι δεν αγαπούσαν τον συνάνθρωπό τους. Θεωρώ ότι είναι τόσο συλλογικό αυτό το έργο…

Ο ρόλος ναι, είναι από τους καλύτερούς μου. Αλλά, για μένα, σε αυτήν την παράσταση μετράει το ερμηνευτικό σύνολο κάτω από τη σκηνοθετική μπαγκέτα της Σοφίας Καραγιάννη, η οποία ιδιοφυώς «είδε» αυτό το έργο αλλιώς και δεν πήγαμε σε μια ντοκιμαντερίστικη εκδοχή του.

Όλα τα παιδιά, όλοι οι συντελεστές «μπήκαν» σε αυτό το κλίμα. Και νομίζω ότι, οι δουλειές που έχουν πολύ μεγάλη συλλογικότητα, είναι και οι στιβαρές, οι επιτυχημένες. Ακόμα και η ερμηνεία να είναι καλή, αυτό συμβαίνει γιατί οι συμπαίκτες σου σε βοηθούν να κάνεις αυτήν την ερμηνεία. Είκοσι ένα χρόνια που παίζω στο θέατρο, αυτό έχω καταλάβει.

Ποια βασικά στοιχεία της προσωπικότητας του Χρόνη Μίσσιου αναδεικνύεις μέσα από την ερμηνεία σου;

Τη ντομπροσύνη του. Τον ανθρωπισμό του, που είναι το βασικότερο στοιχείο του για μένα. Ο Μίσσιος μιλάει για τον άνθρωπο. Και γι’ αυτό αναφέρει και τον Μπελογιάννη, ο οποίος πιστεύω, από όσα έχω διαβάσει, ήταν της ίδιας οπτικής. 

Άλλο στοιχείο είναι η αγωνιστικότητα. Η τόλμη του· ένα παιδάκι, δηλαδή, δεκαέξι χρόνων έχει μεγάλη δύναμη για να υφίσταται αυτά τα πράγματα, να τα υπομένει και να μην υποκύπτει, να μην υπογράφει… Ήταν πολύ δυνατός ο Χρόνης Μίσσιος, όπως τον έχω γνωρίσει μέσα από τα κείμενα και τη δουλειά μου για την παράσταση. 

Πληροφορίες

«…καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς», του Χρόνη Μίσσιου

Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ (Τσιμισκή 136, Πλατεία ΧΑΝΘ)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη 3 έως και Κυριακή 6 Οκτωβρίου, στις 21.00

Εισιτήρια: 18€ γενική είσοδος, 16€ μειωμένο

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: more.com

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 231 023 0013

Διάρκεια: 80 λεπτά

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Σοφία Καραγιάννη

Δραματουργική επεξεργασία: Σοφία Καραγιάννη, Μυρτώ Αθανασοπούλου

Σκηνικά – Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα

Μουσική: Μάνος Αντωνιάδης

Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα

Φωτισμοί: Βασιλική Γώγου

Βοηθός σκηνοθέτη: Αθανασία Κυμπούρη

Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Trailer: Στέφανος Κοσμίδης

Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη

Παραγωγή: GAFF

Ερμηνεύουν

Ιωσήφ Ιωσηφίδης

Κωνσταντίνος Πασσάς

Δημήτρης Μαμιός

Γιάννης Μάνθος