I. Μασούτης στο TheOpinion: Η Θεσσαλονίκη θα διαδραματίσει ρόλο οικονομικού και πολιτιστικού κέντρου στη Ν.Α. Ευρώπη

Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Μασούτης μιλά στο TheOpinion για τα έργα που εκκρεμούν στη Θεσσαλονίκη, το μέλλον της  και το «ανάχωμα» της ελληνικής οικονομίας απέναντι στις διεθνείς αρνητικές πιέσεις.

Τι αναφέρει για τις δυνατότητες εξέλιξης της Θεσσαλονίκης, τα έργα στρατηγικής σημασίας που θα καθορίσουν την ανάπτυξή της, αλλά και τις ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις εν μέσω δυσμενών οικονομικών συνθηκών.

Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης σε εμπορικό και βιομηχανικό επίπεδο. Πόσο έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια; Ποιες κινήσεις μπορούν να τη βελτιώσουν και πώς θα ωφεληθεί η πόλη;

Η Θεσσαλονίκη, είναι μια πόλη, φυσικό λιμάνι, στρατηγικά τοποθετημένη σε σημείο που την καθιστά πύλη της Ν.Α. Ευρώπης. Είναι μια πόλη με διαδρομή 2300 και πλέον ετών με πολύ ένδοξο παρελθόν και πολύ σημαντικό ρόλο καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, ως οικονομικό, επιχειρηματικό και πολιτιστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής.

Για την ανάπτυξη όμως των φυσικών πλεονεκτημάτων της περιοχής χρειάζονται επενδύσεις σε υποδομές.

Σε αντίθεση με την Αττική, η ευρύτερη περιοχή της  Θεσσαλονίκης είχε μείνει πίσω σε έργα βασικών υποδομών για πολλές δεκαετίες. Αποτελούσε πάγιο αίτημα του ΕΒΕΘ για πολλά χρόνια η υλοποίηση των έργων αυτών.  Τελευταία, όμως, έχουν αρχίσει να προχωράνε κάποια έργα (όπως το αεροδρόμιο, το μετρό) και κάποια άλλα να μπαίνουν σε φάση δημοπράτησης ή υλοποίησης. 

Η ολοκλήρωση της κατασκευής της οδικής σύνδεσης του 6ου προβλήτα του Λιμένα Θεσσαλονίκης με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ και την Εγνατία Οδό, είναι ένα έργο το οποίο εκκρεμεί από το 2000.

Παράλληλα, εκκρεμεί και η σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου Προβλήτα του ΟΛΘ με την υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή, που συνδέει το Σταθμό Διαλογής Θεσσαλονίκης με τον Εμπορικό Σταθμό και το Λιμάνι.  Η υλοποίηση των έργων αυτών  θα αυξήσει σημαντικά τις δυνατότητες συνδυασμένων μεταφορών αλλά και τη συνολική ανταγωνιστικότητα του Λιμένα Θεσσαλονίκης.

Επιπλέον, πρέπει να προχωρήσουν τα έργα που αφορούν στην ίδρυση Κέντρου logistics στο πρώην στρατοπέδου Γκόνου και η σύνδεσή του με το σιδηροδρομικό δίκτυο. 

Ιδιαίτερα σημαντικό έργο για το επιχειρείν και την πόλη μας είναι αυτό της ανάπλασης του Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου Θεσσαλονίκης Οι σχετικές διαδικασίες κινούνται εντός του προσδιορισμένου χρονοδιαγράμματος. Ο σχεδιασμός της χρηματοδότησης του έργου, σύμφωνα με τα τρέχοντα δεδομένα,  πρέπει να ολοκληρωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα για να δρομολογηθούν οι απαραίτητες ενέργειες υλοποίησης.

Στον ιδιαίτερα σημαντικό τομέα της έρευνας και τεχνολογίας, θα πρέπει να ενισχυθούν πρωτοβουλίες όπως η Αλεξάνδρεια Ζώνη καινοτομίας και το Τεχνολογικό Πάρκο Thessintec 

Μια άλλη αναγκαία παρέμβαση είναι η επιτάχυνση των πρωτοβουλιών για τη μετατροπή των άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων της Κεντρικής Μακεδονίας σε οργανωμένους υποδοχείς επιχειρήσεων. Για την περιοχή της Θεσσαλονίκης, το Καλοχώρι είναι σε πρώτη προτεραιότητα. 

Οι αναπλάσεις που σχετίζονται με το έργο ενοποίησης του παραλιακού μετώπου, από το αεροδρόμιο ως το Καλοχώρι, αναμένεται να  συμβάλλουν επίσης στην βελτίωση της ποιότητας ζωής, αλλά προφανώς θα έχουν θετική επίπτωση  και στην  τόνωση της τοπικής οικονομίας.

Επιπλέον, μετά από πολυετείς προσπάθειες, τόσο της τοπικής αυτοδιοίκησης, όσο και των παραγωγικών φορέων της πόλης, η Θεσσαλονίκη έχει αρχίσει να «ανεβαίνει» και ως τουριστικός προορισμός και φαίνεται ότι έχει και εδώ πολύ σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. 

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η Θεσσαλονίκη έχει καταστεί τα τελευταία χρόνια πόλος έλξης επενδύσεων από επιχειρήσεις διεθνούς βεληνεκούς όπως η Pfizer, η Cisco, η Microsoft, η Deloitte κλπ. 

Οι δύσκολες οικονομικές συγκυρίες μετά την πανδημία και τον πόλεμο, αφήνουν ένα αρνητικό αποτύπωμα στις επιχειρήσεις. Υπάρχει ο φόβος για ένα «ντόμινο» στην ελληνική οικονομία; Έχετε εικόνα τι ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων βρίσκονται σήμερα σε αδιέξοδο;

Η συνεχιζόμενη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι επιπτώσεις της στις διεθνείς τιμές της ενέργειας και των καυσίμων που μετακυλίονται στις τιμές σχεδόν όλων των αγαθών και υπηρεσιών, όντως σκιαγραφούν ένα ζοφερό επιχειρηματικό περιβάλλον. 

Το παρατηρούμενο πληθωριστικό κύμα ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και η συσχετιζόμενη με τον πληθωρισμό πρόσθετη αβεβαιότητα δυσχεραίνει κάθε επιχειρηματική και επενδυτική πρωτοβουλία.

Στη χώρα μας, ωστόσο, υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερα θετικές εξελίξεις που λειτουργούν ως ανάχωμα στις αρνητικές πιέσεις της διεθνούς οικονομίας. 

Η καλή πορεία τόσο των εξαγωγών όσο κυρίως του τουρισμού δημιουργούν ένα κλίμα αισιοδοξίας για την συνέχιση της αναπτυξιακής ορμής που ξεκίνησε την περασμένη χρονιά. 

Επιπλέον, ισχυρή αναπτυξιακή ώθηση αναμένεται να δώσουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ που έχουν ήδη αρχίσει να αξιοποιούνται. Πέραν της τόνωσης της αγοράς, τα κονδύλια αυτά μπορούν να στηρίξουν τις επενδύσεις που χρειάζεται η χώρα για να αυξήσει την παραγωγικότητά της και να χτίσει ένα ισχυρότερο, βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης. Τα κονδύλια αυτά (περί τα 77 δις) θα κινητοποιήσουν επιπρόσθετους ιδιωτικούς πόρους με στόχο την αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 7% και δημιουργία 180.000-200.000 νέων θέσεων εργασίας έως το 2026. Πρόκειται για το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πακέτο που έχει διατεθεί ποτέ στη χώρα.

Tόσο το Σχέδιο Ελλάδα 2.0 όσο και το νέο ΕΣΠΑ υπηρετούν συγκεκριμένες θεματικές προτεραιότητες, όπως είναι η ψηφιοποίηση, η πράσινη μετάβαση και η εξωστρέφεια. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν στους συγκεκριμένους τομείς, θα μπορούν – επί της αρχής – να επωφεληθούν, ανεξάρτητα από τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται.

Οι πόροι Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ συνιστούν μια χρυσή ευκαιρία για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μια ευκαιρία όχι απλώς για να αποκτήσουν πρόσβαση σε ρευστότητα με καλούς όρους. Αλλά για κάτι πολύ μεγαλύτερο. Είναι η ευκαιρία τους να γίνουν ισχυρότερες, ανταγωνιστικότερες, να εξάγουν προϊόντα και υπηρεσίες στις διεθνείς αγορές.  Αυτό πρέπει να το αντιληφθούν πρώτα οι ίδιες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και να τολμήσουν να προσαρμόσουν ανάλογα τη στρατηγική και τα σχέδιά τους. Είναι πολλές οι επιχειρήσεις που σήμερα είτε δεν γνωρίζουν τις ευκαιρίες που παρέχουν τα νέα προγράμματα, είτε δυσκολεύονται να διαμορφώσουν κατάλληλα επιχειρηματικά πλάνα. Θα χρειαστεί συστηματική ενημέρωση και μηχανισμοί συμβουλευτικής υποστήριξης, για τη διευκόλυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη διαμόρφωση και την ένταξη επενδυτικών σχεδίων. Εκεί τα Επιμελητήρια μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο.

Εμείς στο ΕΒΕΘ έχουμε υλοποιήσει από την αρχή του χρόνου έξι ενημερωτικές εκδηλώσεις για χρηματοδοτικές ευκαιρίες, ενώ διοργανώνουμε συστηματικά τα τελευταία τρία χρόνια εκδηλώσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Παράλληλα, τον περασμένο Μάιο, υλοποιήσαμε πέντε εκδηλώσεις για την ανάπτυξη της εξωστρέφειας των μελών μας.

Η αξιοποίηση των πόρων αυτών απαιτεί προσπάθεια από όλους μας: Κυβέρνηση, τραπεζικό σύστημα, Επιμελητήρια και τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Η προσπάθεια αυτή είναι μονόδρομος, αν θέλουμε η ελληνική οικονομία να επιβιώσει και να αναπτυχθεί σε ένα δυσμενές διεθνές περιβάλλον, ρευστό και ιδιαίτερα ανταγωνιστικό. Οι πόροι είναι διαθέσιμοι. Η επιτυχία, ωστόσο, δεν είναι δεδομένη. Είχαμε και στο πρόσφατο παρελθόν την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε σημαντικούς κοινοτικούς πόρους, αλλά τελικά δεν καταφέραμε να αποφύγουμε την κρίση χρέους και τα μνημόνια. Το αποτέλεσμα αυτή τη φορά θα κριθεί από τέσσερις βασικούς παράγοντες. Πρώτος -και σημαντικότερος- είναι το αν στη χώρα θα επικρατήσουν στο επόμενο διάστημα συνθήκες πολιτικής σταθερότητας ή ακυβερνησία. Δεύτερος παράγοντας είναι το κατά πόσο η δημόσια διοίκηση, το τραπεζικό σύστημα και οι επιχειρήσεις θα μπορέσουν να συντονιστούν και να συνεργαστούν, ώστε οι διαθέσιμοι πόροι να μετατραπούν σε παραγωγικές επενδύσεις. Τρίτος παράγοντας είναι η ενημέρωση και η υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που θέλουν και μπορούν να αξιοποιήσουν πόρους. Τέλος, ιδιαίτερη σημασία έχει ο παράγων χρόνος. Συνεπώς  πρέπει να κινηθούμε γρήγορα για να μην μείνει αναξιοποίητο ούτε ένα Ευρώ καθώς  όλα τα έργα και επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2026. 

Στο υπόμνημα σας προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη αναφέρετε ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να βασίζονται εσαεί στα κρατικά μέτρα προκειμένου να ανταπεξέλθουν στην ενεργειακή πρόκληση. Με ποιες ουσιαστικές παρεμβάσεις μπορούν να επιβιώσουν και να ενισχυθούν σταδιακά οι ελληνικές επιχειρήσεις;

Στο Υπόμνημα προς τον Πρωθυπουργό τόνισα ότι «Ασφαλώς, το βασικότερο ζήτημα στην παρούσα φάση είναι η αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων που δέχεται η οικονομία και οι οποίες ροκανίζουν το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών και περιορίζουν την ανάπτυξη διατηρώντας ένα κλίμα αβεβαιότητας. 

Με τις μέχρι τώρα Κυβερνητικές παρεμβάσεις δημιουργήθηκε ένα σημαντικό δίχτυ προστασίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων έναντι στις ανατιμήσεις. Είναι προφανές όμως ότι σε μια οικονομία που δεν είναι ενεργειακά ανεξάρτητη και συνεπώς εισάγει ενέργεια, οι όποιες παρεμβάσεις, στην παρούσα περίοδο των πρωτοφανών ανατιμήσεων, δεν μπορούν παρά να καλύψουν ένα μέρος των δυσβάσταχτων ενεργειακών επιβαρύνσεων. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι απαραίτητες και πρέπει να γίνονται, με στοχευμένο τρόπο και σε συνάρτηση με τις δημοσιονομικές δυνατότητες της οικονομίας μας. Δεν μπορούν όμως να γίνονται εσαεί και δεν υποκαθιστούν μια σώφρονα ενεργειακή πολιτική εντός συμφωνημένου πλαισίου με την ΕΕ.» 

Είναι προφανές ότι οι παρεμβάσεις είναι ένα μέτρο προσωρινού χαρακτήρα. Απαραίτητο μεν, αλλά προσωρινό. Δεν πρέπει όμως να παραβλέπουμε ότι οι άμεσες και οι έμμεσες ενισχύσεις, ενάντια στις ανατιμήσεις της ενέργειας, αγγίζουν ήδη τα 8 δις ευρώ δηλαδή είναι η υψηλότερη στην ΕΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ. 

Θα πρέπει να αναζητήσουμε ένα νέο ενεργειακό μίγμα με έμφαση στις ΑΠΕ. 

Επιπλέον, στο ίδιο υπόμνημα τονίσθηκε η ανάγκη να ακολουθηθούν διαδικασίες fast track ιδίως όσον αφορά σε νέες επενδύσεις που θα συμβάλλουν σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας (π.χ. φωτοβολταϊκά σε ενεργοβόρες μονάδες ή νέος μηχανολογικός εξοπλισμός χαμηλότερης κατανάλωσης ενέργειας) αλλά και επενδύσεις  σε υποδομές δικτύου και αποθήκευσης ενέργειας.

 

Στο ίδιο υπόμνημα τονίζετε το ζήτημα ενίσχυσης της τεχνολογίας – έρευνας στη Θεσσαλονίκη. Γιατί πιστεύετε ότι η πόλη ξεχωρίζει σε αυτό τον τομέα; Ποιες δυνατότητες  παρουσιάζει και αυτές πώς μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος του επιχειρείν;

Είναι προφανές ότι η χώρα μας μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις σε κλάδους εντάσεως γνώσης και τεχνολογίας και όχι εντάσεως εργασίας όπως συνέβαινε σε παλαιότερες δεκαετίες. Διαθέτει ένα άριστο ανθρώπινο δυναμικό, στο επίπεδο γνώσης του οποίου έχει επενδύσει εδώ και δεκαετίες. Επιπλέον, η χώρα μας διαθέτει πολύ αξιόλογο επιχειρηματικό κεφάλαιο.

Στη Θεσσαλονίκη εδρεύουν μεγάλα πανεπιστήμια διεθνούς ακτινοβολίας (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης που πρόσφατα συνενώθηκε με το Διεθνές Πανεπιστήμιο), ενώ εδώ εδρεύει η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας και μια σειρά από ερευνητικά κέντρα και θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων και σύντομα θα λειτουργήσεις και το Τεχνολογικό Πάρκο ThessIntec. 

Τα πλεονεκτήματα της περιοχής μας έχουν ήδη προσελκύσει επενδύσεις από ξένες επιχειρήσεις διεθνούς βεληνεκούς που στηρίζονται στην έρευνα και την τεχνολογία όπως η Pfizer, η Cisco, η Microsoft, κλπ. Είναι φυσικό αυτές, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση όλων των προαναφερθέντων έργων και παρεμβάσεων,  να αποτελέσουν πόλο έλξης κι άλλων ξένων επενδύσεων του χώρου αυτού. 

Είμαι αισιόδοξος ότι η Θεσσαλονίκη θα μπορέσει στο κοντινό μέλλον να διαδραματίσει το ρόλο του σημαντικού οικονομικού και πολιτιστικού κέντρου της Ν.Α. Ευρώπης, ενός φιλόδοξου στόχου που είχε μείνει στα λόγια για 30 χρόνια.