«Η λέξη θυσία μας γέμισε ερωτηματικά» – Η Βικτώρια Παπαδοπούλου – Σισκοπούλου για την «Ευριπίδου Άλκηστη» στο TheOpinion

Η Βικτώρια Παπαδοπούλου – Σισκοπούλου, με αφορμή την παράσταση «Ευριπίδου Άλκηστη», μιλάει στο TheOpinion και τη Δέσποινα Δαϊλιάνη

ΘΕΑΤΡΟ ΘΕΜΑ THEOPINION

Δέσποινα Δαϊλιάνη

12 Μαΐου 2023, 08:39

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

«Μ΄ αγαπάς; Θα πέθαινες για μένα»; To έργο «Ευριπίδου Άλκηστη» ανεβαίνει στο Θέατρο Άνετον για τρεις μόνον παραστάσεις, από 12 έως 14 Μαΐου, στο πλαίσιο της «Ανοιχτής Θεατρικής Σκηνής της Πόλης 2023».

Ποια πράξη μπορεί να χαρακτηριστεί ως ηρωική; Τι περικλείει η έννοια της θυσίας; Έως που φτάνει η αγάπη μεταξύ δύο ερωτευμένων συζύγων; Πώς αντιδρά ο περίγυρος μπροστά στις καταστάσεις, στο δίκιο και το άδικο;

«Ο Ευριπίδης, στα έργα του, με έναν πάρα πολύ εύστοχο τρόπο σου θέτει τα ερωτήματα αυτά. Βάζει τους ήρωές του να κάνουν διαλόγους μεταξύ τους, οι οποίοι “χτυπούν” κάτω από τη ζώνη. Εγώ, τουλάχιστον, αυτήν την αίσθηση είχα διαβάζοντας το συγκεκριμένο έργο. Το οποίο έχει και μια φοβερή μετάφραση, του Γιώργου Τσοκόπουλου, σε ανομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο στίχο. Λόγω της μουσικότητάς του, υπάρχει μια διάχυτη ειρωνεία που, κάπως, την ώρα που το ακούς λες ότι, ξαφνικά, ειπώθηκε κάτι που πριν δεν είχες σκεφτεί.

Πρόκειται για μια παράσταση, έναν συνδυασμό βαλκανικών εθίμων. Οι Βαλκανικοί λαοί έχουν και μια πολύ δυνατή άποψη για το θέμα του έρωτα, του θανάτου. Δανειστήκαμε από πολλά βαλκανικά έθιμα, τα οποία προσθέσαμε μέσα στην παράσταση τόσο όσο, με κάποια λιτότητα», επισημαίνει η Βικτώρια Παπαδοπούλου – Σισκοπούλου, εκ των συντελεστών της παράστασης, στο TheOpinion.

Και συνεχίζει: «Θέλαμε αυτό το έργο του Ευριπίδη να το φέρουμε στα σημερινά δεδομένα, με τη λογική να αναρωτηθούμε κι εμείς οι ίδιοι. Με μια πρώτη ανάγνωση, διαμορφώνεις κάποιες απόψεις. Αλλά διαβάζοντάς το, ξανά και ξανά, σε όλους μπορείς να δώσεις δίκιο και άδικο».

«Τα θέματα που θίγονται, μας αφορούν προσωπικά»

Ο Άδμητος, βασιλιάς των Φερών, έχει καταδικαστεί από τους Θεούς να πεθάνει. Ο Απόλλων, όμως, του αφήνει μια προοπτική: μπορεί να ζήσει, αν ένας στενός του συγγενής δεχτεί να πεθάνει στη θέση του. Οι γονείς του αρνούνται. Όταν ο Άδμητος ζητά τη θυσία από τη γυναίκα του, εκείνη δέχεται και χάνει τη ζωή της.

Οι άνθρωποι της πόλης θα έρθουν για τις τελετές της ταφής.

Τα πράγματα παίρνουν απροσδόκητη τροπή, όταν ο Ηρακλής αποφασίζει να παίξει το δικό του «παιχνίδι» και να φέρει την Άλκηστη, από τον Κάτω Κόσμο, πίσω στο σπίτι του Άδμητου…

«Τα θέματα που θίγονται, μας αφορούν προσωπικά», υπογραμμίζει η Βικτώρια Παπαδοπούλου – Σισκοπούλου στο TheOpinion. «Διαβάζουμε ότι, η Άλκηστη, φέρθηκε πολύ ηρωικά. Τι σημαίνει, ακριβώς, ηρωική πράξη; Μιλάμε για μια γυναίκα, η οποία δέχεται, θυσιάζεται να πεθάνει στη θέση του άντρα της. Μια μητέρα, με δυο παιδιά.

Ο Άδμητος πρέπει να θέσει τον εαυτό του στη διαδικασία είτε να πεθάνει ο ίδιος είτε να αναζητήσει αυτόν που θα πεθάνει στη θέση του. Πράγμα και το οποίο κάνει. Ένας θνητός έχει πάρει στα χέρια του τον ρόλο Θεού. Πόση ευθύνη μπορείς να του αποδώσεις; Αν βρισκόσουν εσύ στη θέση του, τι θα έκανες;

Πρόκειται για ένα παντρεμένο, ευτυχισμένο -τουλάχιστον στα μάτια του κόσμου- ανδρόγυνο. “Θα πέθαινες για ‘μένα”; “Θα πέθαινα”. “Πέθανε”. “Εντάξει”. Πόση βιαιότητα κρύβει αυτό;

Η λέξη θυσία μας γέμισε ερωτηματικά. Συζητούσαμε και λόγω του δυστυχήματος στα Τέμπη, ότι η λέξη αυτή έχει πάρει και μια χροιά πολύ περίεργη.

Ένα άλλο θέμα που επίσης μας απασχόλησε, είναι και η αντίδραση, η στάση του περίγυρου και των υπολοίπων απέναντι σε αυτόν που πενθεί και σε αυτόν που πεθαίνει. Μέσα στην παράσταση, όλα γίνονται μπροστά στον χορό. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που παρακολουθούν τα γεγονότα, οι οποίοι δεν μπορούν να πουν. Ακόμα και οι ίδιοι οι χαρακτήρες, όμως, που υποτίθεται ότι μπορούν να πουν πολλά παραπάνω, στην ουσία βλέπεις ότι δεν εννοούν και πολλά από όσα λένε· τα λένε, επειδή κάποια πράγματα πρέπει να ειπωθούν σε αυτές τις περιστάσεις».

Ευριπίδου Άλκηστη,

«Δεν μπορώ να δώσω, ακριβώς, δίκιο και άδικο σε κανέναν»

Ακροβατώντας, λοιπόν, μεταξύ σωστών και μη –και πώς αυτό ορίζεται άλλωστε;- ενεργειών, πράξεων και συμπεριφορών, η ίδια η ηθοποιός σε ποιον θα απέδιδε, τελικά, ευθύνες;

Αναφέρει στο TheOpinion: «Διαβάζοντας το έργο, στην αρχή, έριχνα μεγάλο μερίδιο ευθύνης στον Άδμητο. Θεώρησα ότι όταν ήρθε η στιγμή να πεθάνει κι έδωσε τη θέση του σε κάποιον άλλον, έπρεπε να αναλάβει, μετά, και τις ευθύνες του, ας πούμε. Πίστευα ότι δεν μπορεί να πάρει τον ρόλο αυτού που κλαίει, που μοιρολογεί.

Αργότερα, συνειδητοποίησα ότι έχει αναλάβει έναν ρόλο που μόνον οι Θεοί έχουν. Δεν είναι τυχαίο που οι άνθρωποι, τελικά, δεν μπορούν να επιλέξουν, που πεθαίνουν όταν αποφασίσουν οι Θεοί. Δεν μπορείς να διαλέξεις την αθανασία ή ποιος θα πεθάνει για ‘σένα.

Είναι ένα κομμάτι που δεν μπορώ να δώσω, ακριβώς, δίκιο και άδικο σε κανέναν. Αφήνεις τα πράγματα να κυλήσουν και συνειδητοποιείς κι εσύ ότι πρέπει να προχωρήσεις, όπως αυτά έχουν έρθει. Δεν μπορείς να πιάσεις τη μοίρα στα χέρια σου και να την κάνεις ό, τι ακριβώς θέλεις».