Γιώργος Καύκας στο TheOpinion: «Η ζωή είναι μια μεγάλη “σκηνή”. Παίζουμε όλοι ρόλους»

«Ο Επιθεωρητής», του Νικολάι Γκόγκολ, παρουσιάζεται για δεύτερη χρονιά στο Βασιλικό Θέατρο, σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ και σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, έως τις 12 Νοεμβρίου.

Και παρότι «Ο Επιθεωρητής» κλείνει σιγά σιγά τον κύκλο του -«Ένα καλά “ενορχηστρωμένο” έργο από όλους τους συντελεστές», όπως το χαρακτήρισε κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας ο ηθοποιός, Γιώργος Καύκας- αξίζει να επισημανθεί ότι, το εν λόγω θεατρικό, απέσπασε δύο υποψηφιότητες (ενδυματολογίας κι ερμηνείας) στα Βραβεία Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών της περιόδου 2022-2023.

Μπορεί, λοιπόν, να απολαμβάνουμε τον Γιώργο Καύκα στον ρόλο του Αντόν Αντόνοβιτς για λίγο ακόμη, «Έναν πολύ γνώριμο χαρακτήρα, παγκοσμίως», αλλά από τη νέα χρονιά θα μας συστήνεται ως ο Μιχαήλ Μιχαήλ του Μιχαήλ, μέσα από τους «Κωμικούς» του Δημήτρη Πιατά. 

Κύριε Καύκα, θα ξεκινήσω με το προφανές. «Ο Επιθεωρητής» συγκέντρωσε δύο υποψηφιότητες στα Βραβεία Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών, η μία, εκ των οποίων, αφορά στη δική σας ερμηνεία. Να σας συγχαρώ για αυτό.

Με τα βραβεία είμαι λίγο «καχύποπτος» και, γενικώς, δεν το έχω. 

Παρόλα αυτά, ο έπαινος εξαρτάται από πού προέρχεται. Επειδή, ακριβώς, είναι άνθρωποι που εκτιμώ και σέβομαι -κι όχι μόνον στην επιτροπή, αλλά βρίσκομαι κι ανάμεσα στους υπέροχους αυτούς συναδέλφους- είναι τιμητικό για ‘μένα. 

Εν τω μεταξύ, με το Κρατικό Θέατρο δεν σας συνδέει μόνον η συγκεκριμένη παράσταση. Διδάσκετε κιόλας, έτσι δεν είναι;

Τον τελευταίο χρόνο, όχι. Αλλά δεκατρία συναπτά έτη δίδασκα στη σχολή του Κρατικού Θεάτρου. 

Όλα μαζί δεν γίνονται. Είμαι ένας άνθρωπος που θέλω να αφιερώνομαι σε καθετί που κάνω και να δίνω ολοκληρωτικά τον εαυτό μου. 

Η παράσταση έχει και πολλά νέα παιδιά, νέους ηθοποιούς. Υπάρχει πιθανότητα κάποιοι από τον θίασο να ήταν μαθητές σας;

Βέβαια! Έχω τρεις μαθητές. 

Πώς είναι αυτή η σύμπραξη επί σκηνής;

Αυτό είναι πάρα πολύ ευχάριστο πράγμα, γιατί είναι σαν παιδιά μου. Κοιτάξτε, η διδασκαλία είναι πράξη. Εγώ «τρέμω» κάθε φορά που έρχονται τα παιδιά και βλέπουν μια  παράσταση. Πρέπει, αυτά που λες, να τα κάνεις κιόλας. 

Είναι πάρα πολύ ευχάριστο και τιμητικό, βέβαια! Με τα παιδιά είναι υπέροχη η συνεύρεση.

Και μπορεί να είστε, γενικότερα, «επιφυλακτικός» με το θέμα των βραβείων, ο ρόλος του Αντόν Αντόνοβιτς, όμως, είναι αυτός που σας ενέταξε μεταξύ των υποψηφίων…

Είναι ένας πολύ γνώριμος χαρακτήρας, παγκοσμίως. Μέσα από τη γελοιοποίηση των χαρακτήρων και των καταστάσεων, ο Γκόγκολ αναδεικνύει όλες τις κοινωνικές παθογένειες. Σε όποια χώρα, σε όποια ιστορική περίοδο κι αν τις συναντάμε. Ο σύγχρονος θεατής αναγνωρίζει άτομα του κοινωνικού περιβάλλοντος και τον ίδιο του τον εαυτό, έτσι; Ανάλογα με τον βαθμό αυτογνωσίας που τον διακρίνει. 

Τον συναντάμε σχεδόν παντού· από τον απλό πολίτη μέχρι τον ανώτατο αξιωματούχο. Μιλάμε για ένα καθεστώς διαφθοράς, γραφειοκρατίας… Ένα καθεστώς το οποίο είναι διαχρονικό, δυστυχώς. Γι’ αυτό λέω ότι είναι γνώριμοι οι χαρακτήρες.

Αν και σατιρίζει, αμείλικτα, όλη τη γραφειοκρατική δομή της ρωσικής τσαρικής αυτοκρατορίας, νομίζω ότι δεν έχει αλλάξει κάτι. Απλώς είναι διαφορετικοί οι τρόποι, σήμερα, που κινείται όλο αυτό το σύστημα της διαφθοράς. Ο Γκόγκολ, θεωρώ, στοχεύει στον πυρήνα της ανθρώπινης φύσης. Κι αυτό τον καθιστά διαχρονικό. 

Εγώ το διασκεδάζω πάρα πολύ, γιατί πιστεύω ότι κανένας δεν είναι παρών στη γελοιότητά του. Αυτό το βλέπουμε και στις καθημερινές, διαπροσωπικές σχέσεις. Όταν απομακρύνεσαι λίγο ή όταν είσαι παρατηρητής μιας κατάστασης, εκεί βλέπεις κι άλλα στοιχεία· τα κωμικο-τραγικά στοιχεία ενός ανθρώπου.

Νομίζω ότι στους ανθρώπους –και βάζω και τον εαυτό μου μέσα- αρέσει το παραμύθι. Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε την πραγματικότητα. Είναι και τραγικό, ανθρώπινο στοιχείο αν θέλετε. Πολλές φορές, δεν το κάνουμε επίτηδες. Πιστεύουμε ότι έτσι είναι τα πράγματα. Ενώ, τα πράγματα, μπορεί να μην είναι έτσι. Ή θέλουμε, ας πούμε, να καμωνόμαστε ότι είμαστε κάτι που δεν είμαστε. Είναι δύσκολο να είσαι δίκαιος -καλά με τον εαυτό σου δεν το συζητάμε- με τους άλλους. 

Όλα αυτά είναι τα κωμικά στοιχεία που βγαίνουν στον Γκόγκολ. Γιατί, ο Γκόγκολ, σατιρίζει και τον ίδιο του τον εαυτό. 

Σε αυτήν την επαρχιακή ρωσική κοινωνία, αν δεν ήσασταν ο Αντόν Αντόνοβιτς, ποιον ρόλο θα θέλατε να υποδυθείτε εναλλακτικά;

Δεν ανήκω σε αυτήν την κατηγορία των ηθοποιών. Δηλαδή, δεν θυμάμαι ποτέ να είχα μέσα μου κάτι που να θέλω να παίξω. Δεν πιστεύω σε τέτοια πράγματα. Εγώ νομίζω ότι, όλοι μας, κρύβουμε μέσα τα πάντα. 

Δεν μπορώ να σας απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση, ειλικρινά. Ανακαλύπτω κι εγώ τον εαυτό μου. Ανακαλύπτω πάρα πολλά πράγματα μέσα μου όχι μόνον παίζοντας ως υποκριτής, αλλά και στη ζωή. Μεγαλώνοντας, αλλάζουν τα πράγματα. Βλέπουμε τελείως διαφορετικά τον κόσμο. 

Άλλωστε, η ζωή είναι μια μεγάλη “σκηνή”. Παίζουμε όλοι ρόλους. Δηλαδή, οι καλύτεροι ηθοποιοί, για ‘μένα, δεν είναι οι ηθοποιοί πάνω στη σκηνή. Στη ζωή μας, είμαστε υπέροχοι “ηθοποιοί”. Και το κάνουμε αυτό ενστικτωδώς, αυτόματα. 

Αυτό μου έμαθε το επάγγελμά μου. Μου “φώτισε” περισσότερο τη φύση μου. Μ’ αυτήν την έννοια, ξαφνιάζομαι, αν θέλετε, κι ο ίδιος με αυτά που ανακαλύπτω· με τον εαυτό μου. Αυτά είναι εκφάνσεις του εαυτού μας, έτσι; Δεν παίζω κανέναν ρόλο. Δεν τρέφω τέτοιες αυταπάτες. 

Αλίμονο αν δεν αναγνωρίζουμε στον άλλον ένα κομμάτι του εαυτού μας. Αυτή είναι η πραγματική ζωή. Δεν είμαι σοφός ούτε δάσκαλος. Νομίζω λέω ό, τι αισθάνεται κάθε άνθρωπος στην ηλικία μου.   

Με τον Γιάννη Κακλέα έχετε ξανασυνεργαστεί;

Με τον Γιάννη τον Κακλέα συνεργάζομαι πρώτη φορά. Και, από ό, τι φαίνεται, ήταν μια πολύ ευτυχής συγκυρία. 

Ο Γιάννης είναι ένας σκηνοθέτης, ο οποίος τονίζει τα προεξέχοντα χαρακτηριστικά των ηρώων. Ξέρετε, σε αυτό το έργο οι χαρακτήρες είναι γελοιογραφίες. Όμως, είναι πάρα πολύ δύσκολο να κρατήσεις το περιεχόμενο· να μην είναι μόνον το πλαίσιο, δηλαδή ένα γκροτέσκο πράγμα το οποίο είναι άδειο.

Κι έχει αυτήν την ικανότητα να το κάνει ο Γιάννης αυτό. Νομίζω ότι, κάπου, βρήκαμε πολύ κοινά σημεία σε σχέση με τα χαρακτηριστικά του Γκόγκολ· το ύφος, τη λεκτική εκφραστικότητα, την ακουστική εντύπωση που δίνει μια αισθησιακή μορφή στο στόμα του αφηγητή. Αυτό κάνει την πρόζα να έχει και πληρότητα, και το γράψιμό του είναι ρυθμικό, μιμητικό. Η πρόζα του, δηλαδή, δεν είναι ποτέ μονότονη. Είναι ολοζώντανη και δονείται από πραγματική ομιλία. Σαν να μην είναι γραμμένο κείμενο.

Η διασκευή, λοιπόν, που έκανε ο Γιάννης, νομίζω ότι κατάφερε να δώσει τον πυρήνα του έργου χωρίς να κουράζει, χωρίς διαλείμματα. Είναι ένα καλά “ενορχηστρωμένο” έργο από όλους τους συντελεστές.

Πληροφορίες

«Ο Επιθεωρητής», του Νικολάι Γκόγκολ

Βασιλικό Θέατρο (Πλατεία Λευκού Πύργου)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων (έως τις 12 Νοεμβρίου): Τετάρτη στις 18.00 & 21.00, Πέμπτη – Παρασκευή στις 21.00, Σάββατο στις 18.00 & 21.00, Κυριακή στις 19.00

Προπώληση εισιτηρίων: more.com

Πληροφορίες – Kρατήσεις: 2315 200 200 και στα εκδοτήρια του ΚΘΒΕ

Διάρκεια παράστασης: 105 λεπτά (η παράσταση δεν έχει διάλειμμα)

Συντελεστές

Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές

Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Κακλέας

Σκηνικά: Ηλένια Δουλαδίρη, Γιάννης Κακλέας

Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη

Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου

Κίνηση: Στεφανία Σωτηροπούλου

Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου

Βοηθός σκηνοθέτη: Ρέα Σαμαροπούλου

Σκηνοθετική επιμέλεια δεύτερης σεζόν: Μαίρη Ανδρέου

Βοηθοί σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Χριστίνα Θαλασσά, Δανάη Πανά

Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη

β΄ Βοηθός σκηνοθέτη (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης 2023): Τάσος Γούναρης

Βοηθός φωτιστή (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης 2023): Εύα Τσομπάνη

Φωτογραφίες: Mike Rafail (That Long Black Cloud)

Διανομή

Μαίρη Ανδρέου (πόρνη, υπάλληλος πανδοχείου, καλεσμένη)

Νεφέλη Ανθοπούλου (πόρνη, δασκάλα πιάνου, γυναίκα του σιδερά, καλεσμένη)

Χαρά Γιώτα (χορεύτρια, καλεσμένη)

Δημήτριος Δανάμπασης (Μίσκα – υπηρέτης του Επάρχου)

Δημήτρης Διακοσάββας (Πιότρ Ιβάνοβιτς Ντομπίνσκι – εισοδηματίας)

Μαρία Ελευθεριάδη (Μαρία Αντόνοβνα – κόρη του Επάρχου)

Αλέξανδρος Ζαφειριάδης (Κρίστιαν Γκύμπνερ – γιατρός Γερμανός)

Στέλιος Καλαϊτζής (Ιβάν Κουσμίτς Σπιόκιν – διευθυντής του ταχυδρομείου)

Νίκος Καπέλιος (Πιότρ Ιβάνοβιτς Μπομπίνσκι – εισοδηματίας)

Κωστής Καπελλίδης (θαμώνας, υπάλληλος πανδοχείου, καλεσμένος)

Άγγελος Καρανικόλας (θαμώνας, υπάλληλος πανδοχείου, αστυνομικός, καλεσμένος)

Δημήτρης Καρτόκης (Αμός Φιοντόροβιτς Λιάπκικν – δικαστής)

Γιώργος Καύκας (Αντόν Αντόνοβιτς – Έπαρχος σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας)

Φαίη Κοκκινοπούλου (Άννα Aντρέγιεβνα – γυναίκα του Επάρχου)

Θάνος Κοντογιώργης (ποιητής, αστυνομικός, καλεσμένος)

Χρήστος Μαστρογιαννίδης (θαμώνας, πανδοχέας, αστυνομικός, καλεσμένος)

Δημήτρης Μορφακίδης (Λούκα Λούκιτς Χλοπόφ – επόπτης εκπαιδευτικών)

Γρηγόρης Παπαδόπουλος (Αρτέμι Φιλίπποβιτς Ζεμλιάνκα – Επίτροπος Κοινωφελών Ιδρυμάτων)

Στέφανος Πίττας (θαμώνας, υπάλληλος πανδοχείου, αστυνομικός, καλεσμένος)

Γιάννης Σύριος (Ιβάν Αλεξάντροβιτς Χλιεστακόφ: «ο Επιθεωρητής», κατώτερος δημόσιος υπάλληλος στην Πετρούπολη)

Θεοφανώ Τζαλαβρά (τραγουδίστρια, καλεσμένη)

Χρήστος Τσάβος (Οσίπ – ο φίλος του Χλιεστακώφ)

Γιάννης Τσιακμάκης (Σβιστούνωφ – διευθυντής της αστυνομίας)

Μαρία Χατζηιωαννίδου (πόρνη, γυναίκα Χλοπόφ, γριά εμπόρισσα)