Εύη Τζώρτζη στο TheOpinion: «Είναι ενδιαφέρον να έχεις πολλά κομμάτια μέσα από τα οποία μπορείς να εκφραστείς»

Η παράσταση «stΕΛΛΑΣ travel» σε σκηνοθεσία Ευανθίας Σωφρονίδου και Εύης Τζώρτζη, βασισμένη στο κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη «ΣΤΕΛΛΑ travel: Η γη της απαγγελίας», ολοκληρώνει τον κύκλο της στον Πολυχώρο Τέχνης Alte Fablon.

Αφορμή της συνάντησης με τη Θεσσαλονικιά Εύη Τζώρτζη στάθηκε η παράσταση «stΕΛΛΑΣ travel». Η ίδια συν-σκηνοθετεί το έργο και συνεπιμελείται τη δραματουργική επεξεργασία, με την καλλιτεχνική της ταυτότητα να συνδέεται, ταυτόχρονα, και με άλλες μορφές έκφρασης.

Ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγεται και το Butoh, ένα ιαπωνικό είδος χορού που τη σαγηνεύει και τον οποίο ενσωματώνουν στις ερμηνείες τους ηθοποιοί και εικαστικοί. Αυτή η ενασχόληση έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία video art, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές και βραβεία εκτός συνόρων, ενώ η παραγωγή νέου υλικού συνεχίζει μέχρι και σήμερα να μετουσιώνεται σε performances και ολοκληρωμένες παραστάσεις.

Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι ο ρόλος των βίντεο είναι καταλυτικός και για την πλοκή του συγκεκριμένου θεατρικού, λειτουργώντας ως ένας ιστορικός και συναισθηματικός «καθρέφτης» της ηρωίδας: της κινηματογραφικής «Στέλλας» του Μιχάλη Κακογιάννη.

Εύη, ποιο ήταν το «κλειδί» για τη σκηνοθεσία της παράστασης «stΕΛΛΑΣ travel»;

Το «κλειδί» ήταν να αξιοποιηθούν όλα τα νέα κομμάτια που γράφτηκαν από εμένα, ώστε να δοθεί η πορεία της ζωής της Στέλλας από την αρχή μέχρι το τέλος.

Η αρχική γνωριμία με το κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη, «ΣΤΕΛΛΑ travel: Η γη της απαγγελίας», πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Open Call του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη, τον Μάιο του 2022. Τότε, η Γλυκερία το διασκεύασε σε μονόλογο, με σκηνοθέτη τον Νίκο Καπέλιο και εμένα στην ερμηνεία. Αλλά δεν είχε τελειώσει…

Γενικά, είμαι άνθρωπος του work in progress. Αν κάτι θεωρήσω πως δεν έχει ολοκληρωθεί, θα το ξαναπιάσω. Έτσι, τώρα, οι προσθήκες κειμένου φέρουν την υπογραφή μου –καθώς η Γλυκερία, τη δεδομένη στιγμή, δεν μπορούσε να ανταποκριθεί- και μαζί με την Ευανθία Σωφρονίδου αναλάβαμε τη σκηνοθεσία και τη δραματουργική επεξεργασία για να μετατραπεί σε αυτό που είναι σήμερα. Η Ευανθία συνέβαλε με τις εντυπωσιακές ιδέες της και ήταν εκείνη που εμπνεύστηκε τον τίτλο.

Όταν, κάποια στιγμή, μου ζητήθηκε να περιγράψω με πέντε λέξεις την παράσταση, απάντησα: «Ποιητικό ταξίδι προς την “έξοδο”». Εφόσον είναι η τελευταία παράσταση της Στέλλας, η εξομολόγηση προς το κοινό πριν την «αναχώρησή» της, πρέπει να μάθουμε κάποια πράγματα για αυτήν.

Η σκηνοθεσία κινείται στο μεταίχμιο πραγματικότητας και φαντασίας, ζωής και θανάτου. Όσα βλέπουμε και ακούμε, είναι αυτά που η ίδια σκηνοθετεί μέσα στο μυαλό της. Τα βίντεο κατέχουν καθοριστική σημασία σε αυτό.

Ο παρουσιαστής, τον οποίο εμείς δημιουργήσαμε, είναι το alter ego της. Δεν τον βλέπει, δεν έχει επαφή. Είναι στο μυαλό της. Τα βίντεο έχουν σχέση με την κοινωνικοπολιτική πορεία της Ελλάδας, αποτελούν τις πληροφορίες που έχει συλλέξει.

Πώς «συνομιλεί» η δική σας Στέλλα με την κινηματογραφική ηρωίδα του Μιχάλη Κακογιάννη; Τι κρατά και τι αποδομεί από εκείνη;

Στο αρχικό κείμενο της Γλυκερίας υπάρχουν οι ρόλοι της Μελίνας Μερκούρη, της Σοφίας Βέμπο, της Βούλας Ζουμπουλάκη καθώς και των τριών αντρών: του Αλέκου Αλεξανδράκη, του Μίλτου Φούντα και του Κώστα Κακκαβά.

Στη δική μας εκδοχή είναι κυρίαρχη η κινηματογραφική «Στέλλα», από κει ξεκίνησαν όλα. Οι άντρες της διατηρούν τα ίδια ονόματα, το ρούχο που φοράω επίσης μοιάζει πολύ με ένα φόρεμα της Μελίνας.

Ερμηνευτικά, όμως, δεν έχει νόημα να μιμηθείς τη Μελίνα. Πέρα από το ότι ήταν μοναδική, πρόκειται και για μια άλλη εποχή. Διατηρούμε μόνο κάποια σημεία και ατάκες από την ταινία.

Κατά τη διάρκεια της παράστασης, συνδεδεμένα με το κείμενο, παρακολουθούμε τα βίντεο. Ξεκινούν από τη δεκαετία του ’80 για να φτάσουμε στο παρόν. Δεν υπάρχει σχολιασμός σε αυτά, αφήνοντας στον θεατή τον τρόπο που θα εκλάβει και θα αφομοιώσει όσα βλέπει.

Και η ποίηση; Τι ρόλο διαδραματίζει;

Ο χαρακτήρας της Στέλλας αγαπάει πάρα πολύ τα ποιήματα. «Από νεκροταφεία και ποιήματα ξέρω πολλά», λέει. Έχει μια περίεργη σχέση με τον θάνατο, είναι «καταραμένη» αναφορικά με ό, τι αγαπά, και στρέφεται στην ποίηση.

Από τη μία πλευρά, λοιπόν, υπάρχουν τα ποιήματα, που είναι το «Απολλώνειο» στοιχείο της Ελλάδας, και από την άλλη υπάρχει το «Διονυσιακό» στοιχείο, η νύχτα· ένας τόπος και ένας τρόπος να γλεντούν οι άνθρωποι και να αφήνουν ελεύθερο τον εαυτό τους.

Αυτά είναι τα δύο κομμάτια της Στέλλας. Η Στέλλα είναι ώριμη, έχει ζήσει καλύτερες εποχές της νύχτας. Το τραγούδι, η νύχτα και τα ποιήματα είναι οι κόσμοι που, πραγματικά, αγαπά.

Είναι τα ποιήματα και η δική σου «γη της απαγγελίας»;

Από μικρή είχα δύο κόσμους: τον πιο εσωστρεφή, που διάβαζα και έγραφα, και τον εξωστρεφή, που ήθελα να παίζω ρόλους και να χορεύω. Όχι μόνο για να με δουν, αλλά για να προσφέρω με αυτόν τον τρόπο.

Όσο μεγαλώνω, βέβαια, η ποίηση είναι κάτι στο οποίο επιστρέφω συνέχεια. Γράφω. Είναι ενδιαφέρον να έχεις πολλά κομμάτια μέσα από τα οποία μπορείς να εκφραστείς.

Παλαιότερα, δεν μου άρεσε. Ήθελα, πάντα, να έχω ένα μεγάλο ταλέντο. Κάποια πράγματα, όμως, δεν μπορείς να τα αρνηθείς κι ας μην είναι τέλεια όλα τα κομμάτια σου. Δεν μπορείς να μην είσαι ο εαυτός σου.

Στο τέλος, όλα συνδυάζονται. Πολλοί καλλιτέχνες έχουν διαφορετικές πλευρές μέσα από τις οποίες εκφράζεται, ουσιαστικά, το ίδιο πράγμα.

Ποιος στίχος θα έλεγες ότι αντικατοπτρίζει την παράστασή σας;

Όταν μου έστειλε το πρώτο κείμενο η Γλυκερία, θυμάμαι ότι ήταν καλοκαίρι. Το σκεφτόμουν, καθώς κολυμπούσα στη θάλασσα.

Ήμουν αρκετά βαθιά. Ένιωθα ότι η ηρωίδα «ακροβατεί», συνεχώς βρίσκεται στο ανάμεσα. Και, τότε, σκέφτηκα: «Περπάτησε πάνω σε τεντωμένο σκοινί στον ουρανό, από κάτω βυθός σκοτεινός».

Πληροφορίες

«stΕΛΛΑΣ travel»

Επί σκηνής η Εύη Τζώρτζη

Παρουσιαστής μέσω video: Ευθύμης Παππάς

Πολυχώρος Τέχνης Alte Fablon (Φιλίππου 71 & Χριστοπούλου, Θεσσαλονίκη)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 28 και Σάββατο 29 Νοεμβρίου στις 21:15, Κυριακή 30 Νοεμβρίου στις 19:15

Εισιτήρια: 14€ κανονικό, 12€ μειωμένο (φοιτητικό, ανέργων, πολυτέκνων, άνω των 65, ΑμεΑ, ατέλειες ηθοποιών και σπουδαστών δραματικών σχολών)

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: ticketservices.gr

Διάρκεια: 60 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Συντελεστές

Κείμενο: Γλυκερία Μπασδέκη

Προσθήκες κειμένου: Εύη Τζώρτζη

Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Ευανθία Σωφρονίδου, Εύη Τζώρτζη

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Γιώργος Χούχος

Σχεδιασμός φωτισμών: Αθηνά Μπανάβα

Video – Multimedia: Γιώργος Αλεξάκης, Παναγιώτης Δέδες

Κατασκευή κοστουμιού: Ελένη Χασιώτη

Φωτογραφίες – Promo video: Γιώργος Αλεξάκης

Σχεδιασμός αφίσας: Γιώργος Αλεξάκης

Σχεδιασμός τρίπτυχου: Μπάμπης Κιμίκογλου

Βοηθός σκηνοθέτη: Αδριανή Λιάτα

Επικοινωνία: Απόστολος Λιάπης

Οργάνωση παραγωγής: Απόστολος Λιάπης

Παραγωγή: EVI EVAN PROJECT