Ένκε Φεζολλάρι στο TheOpinion: «Η αναμονή είναι κάτι που με έχει ακολουθήσει από τα παιδικάτα μου»

Η νέα παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος «Αίθουσα Αναμονής. Humanity», σε σύλληψη, δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του Ένκε Φεζολλάρι, ανεβαίνει, από 10 Φεβρουαρίου, στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών.

Με την παραδοχή ότι «ο καλλιτέχνης δεν έχει βάση, αλλά οφείλει να είναι πανταχού παρών», ο Ένκε Φεζολλάρι αποδεικνύει την αξιόλογη, καλλιτεχνικά, πορεία του εντός κι εκτός συνόρων.

Αυτήν τη φορά επιστρέφει στον τόπο (Θεσσαλονίκη) και τον χώρο (Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος) του «εγκλήματος», μεταφέροντάς μας σε μια «Αίθουσα Αναμονής» (ή και περισσότερες) όπου, έξι ηθοποιοί, ζουν τον εφιάλτη και την ομορφιά του να είσαι «Άνθρωπος».

Ένκε, μας μεταφέρεις σε κάποια συγκεκριμένη «Αίθουσα Αναμονής» ή είναι κάτι απροσδιόριστο;

Υπάρχει μια αίθουσα νοσοκομείου, ένας σταθμός τρένων… Υπάρχουν και συγκεκριμένες αίθουσες αναμονής και απροσδιόριστες, με την έννοια του σημαινόμενου, του συμβολικού.

Έτσι κι αλλιώς η ανθρωπότητα -με covid ή χωρίς, με lockdown ή χωρίς- είναι σε μια διαρκή αναμονή…

«Πάτησες», επομένως, και πάνω στην πρωτοφανή αυτήν κατάσταση, που ζήσαμε, για να στήσεις την παράσταση;

Σίγουρα. Γιατί ακόμη, νομίζω, δεν έχει γίνει συζήτηση, επί της ουσίας, για το τι μας άφησε. Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει τι σήμαινε «lockdown», «καραντίνα», πού πήγαινε η ανθρωπότητα, ο χρόνος. Μας άφησε κάτι, το οποίο θα το μάθουν οι επόμενες γενιές.

Άλλαξε ο τρόπος πρόσληψης της πραγματικότητας. Ασυνείδητα, μας άφησε κάτι. Αναμένουμε ένα ιατρικό ανακοινωθέν. Αναμένουμε ένα κρατικό ανακοινωθέν. Μπαίνουμε σε μια λειτουργία τέτοια.

 

Ως άνθρωπος, υπάρχει κάτι στο οποίο δεν αντέχεις την αναμονή;

Νομίζω ότι, η αναμονή, είναι κάτι που με έχει ακολουθήσει από τα παιδικάτα μου. Αναμέναμε, δηλαδή, πολλές ώρες στα σύνορα για να περάσουμε στην Ελλάδα, μετά από πολλές προσπάθειες.

Σίγουρα με ακολουθεί αυτό· η αναμονή στα σύνορα, η αναμονή μιας καλύτερης ζωής. Έχω χάσει έναν πολύ δικό μου άνθρωπο από καρκίνο, έζησα και την αναμονή του θα ζήσει, δεν θα ζήσει. Θα το ξεπεράσει, δεν θα το ξεπεράσει. Η αναμονή ενός τηλεφωνήματος. Ενός έρωτα. Ενός ταξιδιού.

Η αναμονή είναι συνδεδεμένη και σε προσωπικό επίπεδο αλλά και σε σχέση με την ανθρωπότητα. Περιμένουμε να τελειώσουν οι πόλεμοι. Ή, μάλλον, περιμένουμε να γίνουν χειρότερα τα πράγματα. Έτσι δεν είναι;

Τι μας αφήνει, λοιπόν, αυτή η «Αναμονή»; Το καλό ή το καλό; Πώς μας διαμορφώνουν οι περιστάσεις;

Είναι μια κοινωνική – υπαρξιακή παράσταση. Εμείς έχουμε πάρει μια θέση ότι «ταΐσαμε» το κακό της ανθρωπότητας. Την κακή μας πλευρά. Αναμείναμε κάτι να αλλάξει ή να μας πάει πιο πέρα…

Σκεπτόμενος τι καλό έχει να αναδείξει η ανθρωπότητα, φτάσαμε στο φεγγάρι. Ανακαλύπτουμε τα μυστικά του σύμπαντος –δεν μιλάω καν για τα ιατρικά επιτεύγματα ή τα λογοτεχνικά αριστουργήματα- αλλά ζούμε σε ένα «σκοτάδι». Κάποια στιγμή, η Γη θα σβήσει κι όλα θα χαθούν. Και λες, καμιά φορά, «όλο αυτό για να χαθεί ο Μπετόβεν; Ο Μότσαρτ; Η Κάλλας; Να χαθούν τόσοι συγγραφείς;». Πέραν των δικών μας ανθρώπων κι εμάς των ίδιων. Από την άλλη, από τι είναι φτιαγμένη η ύλη η ανθρώπινη; Γεννιόμαστε καλοί ή κακοί; Όλα αυτά, τα θέτουμε επί σκηνής.

Έχει να κάνει με το τι γαλουχήθηκε ο καθένας μας, νομίζω αυτή είναι η «φαρέτρα» μας. Δεν πιστεύω ότι ένα παιδί, που δεν έχει πάρει αγάπη, θα είναι ανήμπορο να δώσει αγάπη. Δεν πιστεύω ότι οι ηγέτες που κυβέρνησαν τα κράτη, οι φασίστες, γεννήθηκαν σε περιβάλλοντα τοξικά και μισητά. Ο Χίτλερ ζωγράφιζε, άκουγε κλασική μουσική… Πιστεύω ότι, η διαστρέβλωση των πραγμάτων, είναι που διαμορφώνει τους ανθρώπους. Το πώς αποκωδικοποιούμε, πώς διαβάζουμε την ιστορία και τους ήρωές μας. Είναι η ατομική πρόσληψη, πώς πορευόμαστε στην καθημερινότητά μας. Πώς κοιτάμε τον συνάνθρωπό μας, τα αδέσποτα ζώα…

Έχεις καταφέρει, ωστόσο, να συνδυάσεις προσωπικές ιστορίες με γεγονότα που μας συγκλόνισαν συθέμελα…

Ήταν ένας ωραίος, δύσβατος δρόμος… Θα σου δώσω ένα παράδειγμα. Υπάρχει μια αληθινή ιστορία της 11^ης Σεπτεμβρίου και, παράλληλα, μια ηθοποιός της παράστασης μάς δείχνει τι σημαίνει για αυτήν και τι συνέβη όταν είδε το περιστατικό από την τηλεόραση.

Από το πολύ απλό μέχρι το πώς μια αρρώστια «χτύπησε» έναν δικό μας άνθρωπο σε ένα νοσοκομείο και πώς «χτύπησε» την ανθρωπότητα μια πανδημία, όλα συνδυάζονται με έναν έξυπνο, θέλω να πιστεύω, αριστοτεχνικό τρόπο. Μακάρι αυτό, που εμείς αισθανόμαστε, να περάσει και στο κοινό.

Είναι μια σύγχρονη παράσταση. Πολύ νεανική, αυτό μπορώ να το πω με πολλή σιγουριά. Αν για κάτι είμαι περήφανος, είναι για τον τρόπο που δουλέψαμε και για τον χώρο που ο καλλιτεχνικός διευθυντής, ο Αστέρης Πελτέκης, μου έδωσε. Θέλω, πραγματικά, αυτή η παράσταση να έχει τον ανάλογο αντίκτυπο που έχει και στην ψυχή μου.

Πώς είναι να επιστρέφεις στη Θεσσαλονίκη και στο Κρατικό Θέατρο;

Αγαπώ τη Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη με καθόρισε ως προσωπικότητα. Ενηλικιώθηκα, κατά κάποιον τρόπο, στα χρόνια της σχολής του Κρατικού Θεάτρου. Έμαθα θέατρο, θέλω να πιστεύω, αν κι είναι κάτι που δεν σταματάει ποτέ.

Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη στην οποία ερωτεύτηκα. Είναι τα ξενύχτια μου. Τα «ξύδια» μου. Τα ταξίδια μου. Οι ενδιαφέροντες άνθρωποι, οι πιο δικοί μου άνθρωποι… Σαφώς η πόλη έχει αλλάξει από το 2002. Δεν παύει, όμως, να είναι αυτή η «αλήτισσα ψυχή». Ο Βαρδάρης. Είναι Παπάζογλου. Είναι «πλανεύτρα» η Θεσσαλονίκη.

Δεν μιλάω για την τέχνη… Έχει «γεννήσει» ποίηση, έχει «γεννήσει» πολυπολιτισμικότητα. Εύχομαι να ξαναχτίσει αυτήν την αίγλη που είχε· το «λιμάνι» της ανθρωπότητας, της αρχιτεκτονικής, της πεζογραφίας, της μουσικής… Συμβαίνει, απλώς με έναν άλλον τρόπο. Έχει παράξει πολιτισμό η πόλη. Κι αυτό δεν μπορείς να το πετάς κάτω.

Επειδή, όμως, είσαι κι εσύ μέρος του πολιτισμού και της Θεσσαλονίκης…

Tο ωραιότερο κομπλιμέντο!

…δεν νομίζεις ότι μέσω αυτού, μέσω της τέχνης δηλαδή, έχεις καταφέρει να «αλλάξεις» τον κόσμο πιο συνειδητά από το αν γινόσουν πολιτικός, όπως και γνωρίζω ότι ήθελες κάποτε;

Συμφωνώ κι επαυξάνω! Έτσι κι αλλιώς, η τέχνη είναι πολιτική. Καταργεί σύνορα! Στην Αλβανία, είχα την τύχη να έρθω σε επαφή με την πρέσβειρά μας -είναι καταπληκτική η δουλειά που κάνει η Ελληνική Πρεσβεία- και να ανεβάσω ελληνικά έργα. Η τέχνη, η πολιτιστική διπλωματία αν θέλεις, είναι η μόνη που μπορεί να ενώσει τους λαούς. Δεν το λέω ουτοπικά, αλλά επί του πρακτέου.

Είναι μια πολιτική πράξη. Είναι ένας τόπος που, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων, συναντώνται· είναι σαν μια εκκλησία κι οι άνθρωποι έρχονται στη «Θεία Λειτουργία». Κι αυτό είναι πολύ ωραίο.

Μπαίνουμε σε κάποιο μουσείο, παρατηρούμε έναν πίνακα ζωγραφικής κι αν κοιτάξουμε τον διπλανό μας, τον βλέπουμε αλλιώς. Δεν τον κοιτάμε όπως σε ένα λεωφορείο ή στον δρόμο. Κάπως η ψυχή μαλακώνει. Μαλακώνει η αγριότητα μέσα μας.

 

Πληροφορίες

«Αίθουσα Αναμονής. Humanity», σε σύλληψη – σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι

Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών (Κολοκοτρώνη 25-27, Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης)

Πρεμιέρα: Σάββατο 10 Φεβρουαρίου και ώρα 21.00

Ημέρες και ώρες παραστάσεων (έως την Κυριακή, 10/03): Τετάρτη στις 19.00, Πέμπτη – Παρασκευή στις 21.00, Σάββατο στις 18.00 & 21.00, Κυριακή στις 19.00

Για πληροφορίες και τιμές εισιτηρίων: ntng.gr

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: more.com

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2315 200 200

Διάρκεια: 90 λεπτά

Κατάλληλο για θεατές άνω των 16 ετών

Συντελεστές

Σύλληψη – Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι

Σκηνικά – Κοστούμια: Δανάη Πανά

Μουσική: Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης

Video: Άντα Λιάκου

Βοηθός Σκηνοθέτη: Βέφη Ρέδη

Βοηθός σκηνοθέτη στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης: Πάρης Κουκούδης

Οργάνωση παραγωγής: Ηλίας Κοτόπουλος

Διανομή

Δημήτρης Καρτόκης

Χρήστος Μαστρογιαννίδης

Λίλιαν Παλάντζα

Βέφη Ρέδη

Χρήστος Τσάβος

Ένκε Φεζολλάρι

Έκτακτη αντικατάσταση: Λίλα Βλαχοπούλου

Φιγκυράν: Κοσμάς Καλαϊτσίδης, Αναστασία Σιάπκα