Δρ. Νάνσυ Μαλλέρου στο TheOpinion: «Αυτά που ψάχνουν οι άνθρωποι δε διαφέρουν – Χτίσε δεξιότητες για να είσαι ένα θετικό αποτύπωμα για όλους»

Η Δρ. Νάνσυ Μαλλέρου, μέσω του life coaching, έχει επηρεάσει θετικά τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Μεράκι της, άλλωστε, όπως παραδέχεται, είναι να βλέπει τον κόσμο γύρω της να γίνεται καλύτερος και πιο ευτυχισμένος.

Κι αν η έννοια του coaching δε συνάδει, στον κοινό νου, με αυτήν της επιστήμης, η ίδια αποδεικνύει περίτρανα ότι κάτι τέτοιο δεν υφίσταται, βάζοντας το δικό της λιθαράκι στη δημιουργία του πρώτου μεταπτυχιακού προγράμματος στην Ελλάδα.

Μας παροτρύνει, λοιπόν, να «κάνουμε κάτι, για να είμαστε υγιείς και να περνάμε όμορφα σε αυτήν τη ζωή».

Κυρία Μαλλέρου, πώς ξεκίνησε το ταξίδι στον κόσμο της αυτοβελτίωσης και του life coaching;

Δεν το ξεκίνησα σαν θέμα αυτοβελτίωσης. Δεν ήταν ότι είχα κάποια εσωτερική ανάγκη να «ψαχτώ». Αλλά είναι αυτό που η ζωή σου φέρνει κάτι στο τραπέζι και πρέπει να το διαχειριστείς. Έπαθα ένα καθολικό burnout κι έπρεπε να το διαχειριστώ. Να κάνω ένα restart καριέρας, ένα restart γενικότερο. Κι ήμουν στα τριάντα τέσσερα.

Ανακάλυψα το coaching ως μέθοδο για να ξεκολλήσω και να δω που θα πάω μετά. Γιατί είχα κολλήσει. Κι επειδή, παράλληλα, έχω το επιχειρηματικό δαιμόνιο μέσα μου -πάντα το είχα- όταν άρχισα να ασχολούμαι με το coaching, αντιλήφθηκα ότι, στις επόμενες μία-δύο δεκαετίες, θα είναι κάτι που ο κόσμος θα το χρειάζεται. Μου φάνηκε μία πολύ εύλογη κατεύθυνση, ήταν κάτι που αγαπούσα ούτως ή άλλως.

Το coaching είναι μία επιστήμη εν εξελίξει και μου αρέσει αυτό. Έχω και το ακαδημαϊκό κομμάτι, δίδαξα στο πανεπιστήμιο έντεκα χρόνια. Έβλεπα, λοιπόν, ότι είναι μια ανάγκη η οποία θα προκύψει και θα υπάρχει, κι επιχειρηματικά είδα ένα κενό στην αγορά. Οπότε, όλα αυτά μαζί, με έκαναν να μπω σε αυτό το κομμάτι επαγγελματικά και να κάνω το restart που χρειαζόμουν. Δεν βγήκα ψεύτρα. Το 2004, που ξεκίνησα να ασχολούμαι, στο εξωτερικό υπήρχε ήδη μια δεκαετία.

Αυτό μας οδηγεί και στο συμπέρασμα ότι οι επιρροές της δουλειάς σας προέρχονται κατά βάση από το εξωτερικό.

Ναι, και ιδιαίτερα από την Αμερική. Ο Tony Robbins ήταν από τους πρώτους μου δασκάλους και μέντορες. Πρώτη φορά που πήγα να τον δω, ήταν το 2008-2009. Ήταν πολύ σημαντικό βήμα.

Είχα τους προβληματισμούς μου για κάτι το οποίο δεν ήταν μια επιστήμη, όπως την ξέρουμε. Αλλά έχω μάθει τα πράγματα να τα φέρνω πρακτικά και σε μία κανονική σφαίρα στην καθημερινότητά μου. Γι’ αυτό και δεν μου αρέσει η έννοια «αυτοβελτίωση». Ενώ είναι πολύ ωραία έννοια, νομίζω ότι έχει λίγο «μαγαριστεί» από διάφορα πράγματα. Γιατί όποιος κάνει, ό, τι κάνει, μπορεί να το πει όπως θέλει. Μου αρέσει να υπάρχει μια επιστήμη, γιατί επιστήμη τι είναι; Παρακολουθώ τι γίνεται και μετά κάνω μια υπόθεση, το τεστάρω και κάθε φορά παίρνω το ίδιο αποτέλεσμα. Κι επειδή δεν υπήρχαν αυτά τα χρόνια στο coaching για να τεσταριστεί, να υπάρχουν τα hypothesis τα σωστά, να υπάρχουν οι θεωρίες που έχουν αποδειχτεί στην πράξη, ήταν μια διαδρομή η οποία, για εμένα, είχε ενδιαφέρον.

Και θέλω να πιστεύω ότι έχω συμβάλλει λίγο. Και το τελευταίο πράγμα, που δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη, είναι ότι ξεκινάμε να κάνουμε το πρώτο μεταπτυχιακό σε coaching στην Ελλάδα. Που θα είναι, όμως, πια ακαδημαϊκό πρόγραμμα, με το New York College και με το University of Bolton. Στήνουμε το πρώτο μεταπτυχιακό, που θα ξεκινήσει το ’23, φέτος.

Είναι μια ευκαιρία να βγουν άνθρωποι στο επάγγελμα, οι οποίοι θα είναι στο επίπεδο που εγώ πιστεύω ότι πρέπει να είναι το επάγγελμα. Κι όχι με ένα Σαββατοκύριακο, ο καθένας να  επονομάζεται οτιδήποτε. Αλλά θα έχει περάσει τις ώρες που χρειάζεται μια επιστήμη για να την κατανοήσεις, να τη βάλεις σε πρακτική, να την τεστάρεις. Και να βγουν άνθρωποι, από τη μία, που να μπορούν να κάνουν τη δουλειά σωστά και σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο και, από την άλλη, να προχωρήσει κι η επιστήμη. Μπορεί να είμαστε η «μικρή» Ελλάδα, αλλά έχουμε να συνεισφέρουμε φιλόδοξα σε αυτό το κομμάτι. Μου λένε πολλές φορές, επειδή όταν ξεκίνησα ήμουν μόνη μου: «Πω πω! Έχει γεμίσει ο κόσμος coaches». Η αλήθεια είναι ότι δεν έχει γεμίσει. Επειδή υπάρχουν και εβδομήντα στην Ελλάδα, δεν μου λέει τίποτα αν σκεφτείτε πόσοι ψυχολόγοι υπάρχουν. Πιστεύω ότι είναι ένα επάγγελμα του μέλλοντος.

Για όλους εμάς, λοιπόν, που δεν είμαστε γνώστες του αντικειμένου από επιστημονικής πλευράς, ποια είναι η διαφορά του life coach από έναν ψυχολόγο;

Αρχικά, κι αν πάω πίσω είκοσι χρόνια, η διαφοροποίηση ήταν πολύ μεγάλη και πολύ κάθετη. Η ψυχολογία -που την αγαπώ πολύ- έχει κάποιες αρχές συγκεκριμένες, σύμφωνα με τις οποίες πρέπει να γυρίσεις πίσω, να θεραπεύσεις τα τραύματα της παιδικής σου ηλικίας. Για να μπορέσεις να προχωρήσεις μπροστά, πρέπει να αναλύσεις πολύ τον εαυτό σου. Φύγαμε, βέβαια, από τη φροϋδική προσέγγιση, έχει εξελιχθεί το πράγμα. Αλλά μία βασική προσέγγιση ήταν αυτήν. Και ένα ακόμα βασικό ήταν ότι θέλεις να δεις ό, τι σου φταίει στο παρελθόν. Γι’ αυτό υπήρχε το assumption, η υπόθεση, ότι έχουμε κάποιο πρόβλημα· ότι πας στον ψυχολόγο, επειδή έχεις κάποιο πρόβλημα. Κι έτσι πηγαίναμε στον ψυχολόγο πριν από είκοσι χρόνια. Ήσουν χάλια; Πήγαινες στον ψυχολόγο.

Ενώ σε έναν coach μπορούσες να απευθυνθείς χωρίς να είσαι «σπασμένος», τραυματισμένος κάπου. Απλώς γιατί είχες κολλήσει. Απλώς γιατί ήθελες να δεις μια άλλη οπτική. Να πας πιο γρήγορα. Γιατί ήθελες να ξεπεράσεις μια αντίληψη ή μια πεποίθηση που σε μπλόκαρε. Οπότε, αυτά τα δύο ήταν πολύ ξεκάθαρα.

Όπως εξελίσσονται και οι δύο επιστήμες, αρχίζουν και συμπίπτουν λιγάκι. Έρχονται πολύ κοντά. Αυτή τη στιγμή, πάρα πολλοί ψυχολόγοι υιοθετούν πολλά κομμάτια του coaching· δεν ξεκινούν, δηλαδή, ντε και καλά από την παιδική ηλικία. Ξεκινούν από το τώρα, και το σέβομαι πάρα πολύ και το χαίρομαι. Πάρα πολλοί πελάτες των ψυχολόγων, δεν πάνε, πια, μόνον όταν έχουν πρόβλημα. Πάνε γιατί θέλουν να βρουν κάτι καλύτερο. Οπότε, είναι πολύ ευχάριστη εξέλιξη.

Το coaching είναι μία επιστήμη η οποία δανείζεται από την ψυχολογία, έχει απορροφήσει κάποια στοιχεία, αλλά κρατάμε κάποιες διαφορές ακόμη. Δηλαδή, ένας coach δεν είναι εκπαιδευμένος -και το λέω αυτό για να είμαστε πολύ ξεκάθαροι- να του πεις όλο σου το παρελθόν και να σου πει τι να το κάνεις. Δεν είναι εκπαιδευμένος να γυρίσει πίσω και να θεραπεύσει τραύματα του παρελθόντος. Αυτό θα το κάνεις με έναν άνθρωπο που έχει εκπαιδευτεί σε αυτό. Ένας ψυχολόγος, πιθανώς δεν είναι κατάλληλα καταρτισμένος να στοχεύσει μόνον στο μέλλον. Εμείς ξεκινάμε από το τώρα και το παρελθόν μας χρησιμεύει ως πηγή μάθησης.

Το coaching είναι ένα κομμάτι που μπορεί να βοηθήσει στις επιχειρήσεις, αν σκεφτούμε τον coach σαν προπονητή. Δεν μου αρέσει να λέω «προπονητής ζωής». Και στις επιχειρήσεις, για να καταλάβουμε τη διαφορά, όταν η εταιρεία πληρώνει σε ένα στέλεχος να κάνει coaching, είναι γιατί θέλει να επενδύσει σε αυτόν τον άνθρωπο. Να τον εξελίξει. Αν, λοιπόν, θέλεις να επενδύσεις στον εαυτό σου σε κάποιο κομμάτι που χρειάζεται να εξελιχθείς -μπορεί να είναι επαγγελματικό, προσωπικό, η σχέση που έχεις με τον εαυτό σου ή το πώς να διαχειρίζεσαι όλα αυτά που προκύπτουν- είναι για να αναπτύξεις δεξιότητες, οι οποίες σε βοηθούν να περάσεις τη ζωή σου καλύτερα.

Δεν είναι απαραίτητο ότι έχεις συναντήσει το πρόβλημα. Για ‘μένα καλό είναι, πριν συναντήσεις το πρόβλημα, να αναπτύξεις τις δεξιότητες. Δηλαδή, δεν μαθαίνεις να διαβάζεις, επειδή χρειάστηκε να διαβάσεις ένα συμβόλαιο. Πρώτα μαθαίνεις να διαβάζεις και μετά σου προκύπτει το συμβόλαιο. Άρα, υπάρχει αυτή η προσέγγιση.

Τώρα, βλέπουμε πάρα πολλά πανεπιστήμια στο εξωτερικό που βάζουν το coaching μέσα στην ψυχολογία, ψυχολόγους που σπουδάζουν coaching και το αντίστροφο. Κι είναι ωραίο, γιατί υπήρχε μια πολέμια διάθεση στην αρχή, την οποία την έζησα πολύ έντονα. Αλλά νομίζω ότι έχει ξεπεραστεί αυτήν τη στιγμή. Κι αυτό είναι καλό, γιατί στο τέλος της ημέρας το αντικείμενο και των δύο κλάδων είναι οι άνθρωποι να είναι καλύτερα. Αυτό εμένα είναι το μεράκι μου. Αν σε βολεύει να πας στον πνευματικό σου, πήγαινε. Αν σε βολεύει να πας σε coach, πήγαινε. Αν σε βολεύει να πας σε ψυχολόγο, πήγαινε. Αλλά πήγαινε! Κάνε κάτι! Από το να κάθεσαι στο σπίτι σου και να κλαις τη μοίρα σου, κάνε κάτι! Χτίσε δεξιότητες που θα σε βοηθήσουν να ζήσεις τη ζωή πιο όμορφα, πιο αποτελεσματικά, πιο υγιώς, με περισσότερη χαρά. Και να είσαι και ένα θετικό αποτύπωμα και για όλους τους γύρω σου.

Αν φέρουμε την εφαρμογή του coaching στον επαγγελματικό κλάδο σε αντιδιαστολή με τα πιο προσωπικά ζητήματα, προς τα πού γέρνει η ζυγαριά;

Όταν λέμε τη λέξη Well-being, η ευμάρεια, η ευζωία, για ‘μένα έχει πέντε βασικούς κλάδους: τη σχέση με τον εαυτό μου, τη σχέση με τους άλλους, την εργασία και τα οικονομικά μου, τη σωματική και ψυχική μου υγεία και ευεξία, την πνευματικότητα. Αυτά, λοιπόν, θεωρώ ότι θα τα συναντήσεις ό, τι και να κάνεις. Είσαι ελεύθερος; Είσαι παντρεμένος; Είσαι επιχειρηματίας; Είσαι στέλεχος; Είσαι εργάτης; Ό, τι κι αν είσαι. Όλοι μας έχουμε τα ίδια προβλήματα. Έχω συνομιλήσει με ανθρώπους από κάθε κλάδο, από κάθε επίπεδο, από κάθε μονοπάτι ζωής και βλέπω ότι δε διαφέρουν. Τα νούμερα μπορεί να διαφέρουν, αυτά που ψάχνουν οι άνθρωποι δε διαφέρουν. Τα ερωτήματα είναι πολύ συγκεκριμένα. Θέλεις να είσαι χαρούμενος. Να έχεις πίστη στον εαυτό σου. Μια ωραία σχέση. Μια δουλειά που σου δίνει οικονομική ανεξαρτησία και μια αίσθηση σκοπού. Θέλεις να έχεις έμπνευση. Θέλεις να έχεις την πίστη, σε ό, τι είναι αυτό που πιστεύει ο καθένας. Το έχω δει σε όλες τις εθνικότητες, σε όλους τους ανθρώπους και τις ηλικίες. Εντάξει, στις πολύ μικρές, προφανώς τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά.

Αν και υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς να χρησιμοποιήσεις. Εγώ τα χρησιμοποιώ πολύ στον γιο μου, ας πούμε, που είναι έντεκα χρονών. Δηλαδή, το να καταλάβει ποιος είναι, τι θέλει και να μην προσπαθεί να μπει στο κουτί να «καλουπωθεί» ή να αλλάξει για να ανήκει σε μία παρέα, αυτό είναι κάτι, που στο coaching, το κάνουμε στους μεγάλους. Στα παιδιά, γιατί να μην το δώσουμε ως εργαλείο ζωής;

Και το ίδιο είναι και οι προσωπικές σχέσεις. Δηλαδή, ο τρόπος που επιλέγεις σύντροφο, για παράδειγμα, πολλές φορές είναι και ο τρόπος που επιλέγεις έναν συνεργάτη ή μια δουλειά. Οι λόγοι είναι πάντα οι ίδιοι.

Θυμάμαι που λέγανε, παλιά, ότι πρέπει να μάθεις να κλείνεις την πόρτα όταν μπαίνεις στο σπίτι σου, να μη φέρνεις τη δουλειά σου στο σπίτι. Και πείτε μου εσείς, ποιος το έχει καταφέρει αυτό; Άμα στη δουλειά περνάς χάλια, προφανώς πας στο σπίτι σου και ζορίζεσαι. Άμα στο σπίτι σου είσαι χάλια, προφανώς στη δουλειά σου αποδίδεις λιγότερο. Οπότε βλέπω τώρα, και χαίρομαι για αυτό, ότι αρχίζουν και συγκλίνουν και αυτά τα πράγματα, που κι αυτό είναι πολύ υγιές. Και όταν πας να κάνεις μια συζήτηση με ένα στέλεχος, ανεξαρτήτως επιπέδου, βλέπεις ότι αυτός είναι ένας άνθρωπος. Κι αυτός ο άνθρωπος, δεν έχει μόνον τη δουλειά του. Επηρεάζεται από την οικογένειά του, έχει μία απώλεια που μπορεί να συμβαίνει στο σπίτι του, έχει μια δυσκολία. Όλα αυτά παίζουν ρόλο. Οπότε, δεν μπορείς να τα αποκλείσεις και να κάνεις μια συζήτηση αποκλειστικά για την παραγωγικότητά του. Γιατί, από τι επηρεάζεται αυτή στο τέλος;

Και είστε κοντά σε όσους επιθυμούν να κάνουν μια αλλαγή, μέσω της Life Clinic Group και του Nama Tribe.

Ναι ναι. Το Nama Tribe είναι αγαπημένο μου παιδί. Το είχα στο μυαλό μου πάρα πολλά χρόνια. Και μέχρι να ωριμάσει η κατάσταση, μέχρι να μπορέσουμε να το κάνουμε, πήρε αρκετά χρόνια. Δεν είναι κάτι που έγινε, έτσι, ελαφρά τη καρδία.

Στο Nama Tribe υπάρχουν αυτοί ακριβώς οι πέντε τομείς που σας είπα. Κι ως προς αυτό που κάνουμε, ένα πελάτης το έθεσε καλύτερα: «Είσαι το Netflix της αυτοβελτίωσης». Έχουμε κάθε εβδομάδα ένα ζωντανό coaching session. Οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν ερωτήσεις, με θέματα από την απώλεια μέχρι την  προδοσία, μέχρι τις τοξικές εργασιακές σχέσεις, την εξέλιξη στη δουλειά, μέχρι του πώς να βρεις έμπνευση, να συνδεθείς με τον σκοπό σου, να αποκτήσεις αυτοπεποίθηση, πώς να χάσεις κιλά. Είναι όλα μέρος της ζωής.

Όλα αυτά βρίσκονται στην πλατφόρμα μας και μπορείς να πας να τα δεις όποτε θέλεις. Να κάνεις ασκήσεις, γιατί δίνουμε ασκησιολόγιο κάθε εβδομάδα. Πρέπει ο καθένας να εφαρμόζει τη γνώση. Ξέρετε, λένε ότι η γνώση είναι δύναμη. Η γνώση τίποτα δεν είναι, άμα δεν την κάνεις κάτι. Αν δεν την βάλεις σε εφαρμογή, η γνώση δεν είναι δύναμη. Είναι απλώς ένα πολύ όμορφο πράγμα να έχεις. Αλλά αν την βάλεις σε εφαρμογή, το πώς μπορεί να αλλάξει η ζωή σου είναι μαγικό.

Επίσης, κυκλοφορεί και το ημερολόγιο Life Coaching για το 2023, «Καλύτερα Γίνεται». Το οποίο εστιάζει στις λεπτομέρειες, οι οποίες υποθέτω μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους…

Το ημερολόγιο υπάρχει καμιά δεκαετία. Βγάζω κάθε χρόνο ημερολόγιο και κάθε χρόνο έχει ένα διαφορετικό θέμα. Τώρα, είδα τους ανθρώπους να κολλούν σε μικρά πράγματα και να δυστυχούν από μικρά πράγματα. Και να αγνοούν τόσα άλλα μικρά ή μεγάλα που έχουν. Γιατί τα παίρνουν ως δεδομένα. Γιατί γεννηθήκαμε σε εποχές που δεν ήταν δύσκολες, κακά τα ψέματα. Εμείς παραπονιόμαστε για τον covid και οι γιαγιάδες μας πέρασαν πολέμους.

Ήθελα πολύ να δώσω ένα έναυσμα στους ανθρώπους να δουν τις λεπτομέρειες που τους φτιάχνουν τη ζωή. Μπορεί να είσαι μια χαρά και να ‘ρθει κάποιος να σου πει μια στραβή κουβέντα, μία. Σε μία μέρα, πόσες ώρες είμαστε ξύπνιοι; Δεκαπέντε; Δεκαοχτώ; Είκοσι πολλοί άνθρωποι, γιατί κοιμούνται πολύ λίγο επειδή δεν προλαβαίνουν; Μέσα σε αυτές τις ώρες, σου λέει ο άλλος μία στραβή κουβέντα και χαλιέσαι. Και χαλάς την ημέρα σου όλη και ξεχνάς όλα αυτά που έχεις. Και λέω, ξέρεις τι; Αυτό το ένα μικρό, μπροστά σε μία ολόκληρη ημέρα, δεν πρέπει να έχει αντιστάθμισμα και να μπορείς να εστιάσεις σε δύο, τρία, τέσσερα που τα έχεις εκεί, μικρά, και μπορούν να σου φτιάξουν τη μέρα;

Εντελώς πρακτικά: άμα έχω να διαλέξω ένα πηγάδι με άσπρη άμμο και παραλία όμορφη και κοκοφοίνικες κι έχω δίπλα ένα πηγάδι κόλασης, γιατί να πάω να πέσω στην κόλαση; Δηλαδή, ποιος θα το έκανε αυτό σώας τας φρένας; Είναι καθαρά θέμα ότι θέλω να επιλέξω να κοιτάξω κάπου αλλού. Πιστεύω ότι η ευτυχία είναι όχημα. Αν επιλέξω να κοιτάξω τις θετικές λεπτομέρειες που έχω, που τις έχω χτίσει και τις έχω ιδρώσει και δεν είναι δεδομένες στη ζωή μου, τότε μπορώ να έχω περισσότερη οξυδέρκεια, να πάρω καλύτερες αποφάσεις, μπορώ να μην βριστώ με τον άντρα μου και το παιδί μου επειδή έχω νεύρα, μπορώ να πιστέψω καλύτερα σε αυτά που μπορώ να κάνω. Άρα, γιατί να μην το κάνω; Είναι πολύ απλή ερώτηση στο μυαλό μου. Και δεν είναι θέμα του ότι θέλω να γίνω καλύτερος άνθρωπος. Θέλω και να γίνω και καλύτερος άνθρωπος, αλλά, βασικά, θέλω να περνάω πιο όμορφα αυτήν τη ζωή. Μία την έχω, από όσο ξέρω.

Ομώνυμος είναι και ο τίτλος των εκπομπών σας στο YouTube. 

Αυτό ξεκίνησε επειδή υπήρχαν πάρα πολλά αιτήματα από κόσμο που δεν μπορούσε να πληρώσει για να κάνει coaching. Από μικρή, ήμουν το παιδί που θα έμπαινε στο λεωφορείο να πάει στο πανεπιστήμιο και θα καθόμουν δίπλα στην τάδε γιαγιά, η οποία θα μου ‘χε πει όλον της τον πόνο.

Με νοιάζουν οι άνθρωποι, τους πονάω. Και πονάω ιδιαίτερα τον Έλληνα. Θεωρώ ότι είμαστε πολύ παρεξηγημένο, πλην, όμως, ένδοξο και φανταστικό είδος. Νιώθω πολύ μεγάλη ανάγκη, οποιονδήποτε μπορώ να επηρεάσω έστω και 1%, να το κάνω. Γιατί δεν μου κοστίζει τίποτα. Ή ακόμα κι αν μου κοστίζει, είναι ο κόσμος μέσα στον οποίον μεγαλώνει το παιδί μου. Και θέλω να τον κάνω καλύτερο.

Οπότε τα βιντεάκια, που έγιναν εκπομπή, μετρούν πολλά χρόνια πια. Ήθελα να δώσω σε κάποιον που δεν μπορεί να τα πάρει, αυτά τα εργαλεία που εγώ έχω μάθει και που βλέπω ότι βοηθούν τους ανθρώπους. Σε κάποιον που δεν είναι στην Αθήνα. Γιατί, μην ξεχνάτε, όλα τα διαδικτυακά ξεκίνησαν τα τελευταία τρία χρόνια.

Τώρα, πια, γίνεται. Με το Youtube γίνεται. Με το Nama Tribe γίνεται. Μου αρέσει πολύ η εποχή που ζούμε. Θεωρώ ότι είμαστε εξαιρετικά τυχεροί που ζούμε σε αυτήν την εποχή και έχουμε πρόσβαση σε τόσα πράγματα. Ο κίνδυνος είναι ότι έχουμε τόση πολλή πληροφορία που δεν ξέρουμε που να εστιάσουμε και δεν ελέγχουμε τις πηγές μας. Αλλά κι αυτό είναι κάτι που μαθαίνεται.

Θα ήθελα να κλείσουμε την κουβέντα μας με τον «Εσωκεντρισμό»: έναν όρο, ο οποίος  αποτελεί τη βάση προσέγγισής σας τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική σας ζωή. Τι σημαίνει να είναι κάποιος εσωκεντριστής;

Ο «Εσωκεντρισμός» είναι η καλή πλευρά του εγωκεντρισμού. Όταν αποφάσισα να αφιερώσω χρόνο στον εαυτό μου για να βρω τι θέλω να κάνω, ποιο είναι το επόμενό μου βήμα, πώς θα πάω μπροστά, αυτός ο χρόνος ήταν λίγο «ενοχικός». Ένιωσα ότι τον στερώ από την καριέρα μου, από τους φίλους μου, και υπήρχε πολλή ενοχή σε αυτό το πράγμα.

Και άρχισα να το ψάχνω και είδα ότι, για την ενασχόληση με τον εαυτό σου, υπάρχουν γύρω στις είκοσι πέντε λέξεις -σε όσες γλώσσες μιλάω- με αρνητικό πρόσημο: εγωκεντριστής, εγωιστής, ναρκισσιστής… Και σε όλα τα λεξικά που έψαξα, το αντίθετο ήταν ο αλτρουιστής. Και σκέφτομαι ότι υπάρχει το ένα άκρο, τα κάνω όλα για τους άλλους. Και υπάρχει το αντίθετο, που είναι τα κάνω όλα, με την κακή έννοια, για τον εαυτό μου. Και κοιτάω την πάρτη μου. Δεν μπορεί να μην υπάρχει μια μέση οδός, που να είναι καλό να ασχοληθείς με τον εαυτό σου για είσαι εσύ υγιής, ώστε να μπορείς να βοηθάς τους άλλους. Να είσαι υγιής, για να είσαι αυτό το θετικό αποτύπωμα στη ζωή. Να είσαι εσύ υγιής, για να περνάς καλύτερα. Το βάζω τελευταίο, αλλά θα έπρεπε να το βάλω πρώτο.

Έτσι, έβγαλα αυτή τη λέξη. Και μακάρι, στο μέλλον, να τη χρησιμοποιούμε όπως χρησιμοποιούμε τώρα όλες αυτές τις λέξεις της καθομιλουμένης. Θέλω πάρα πολύ να καθιερωθεί ως έννοια, δεν με νοιάζει η λέξη. Με νοιάζει ο κόσμος να… Πήγα να πω τη λάθος έκφραση, να «ξεκλέψει». Δεν θα ‘πρεπε να τον «ξεκλέψεις» τον χρόνο για ‘σένα, θα ‘πρεπε να είναι προτεραιότητα. Γιατί εγώ ξέρω όταν είμαι καλά, είμαι καλύτερη μαμά. Όταν εγώ είμαι καλά, είμαι καλύτερο αφεντικό. Είμαι καλύτερη στη δουλειά μου. Άρα, δεν θα έπρεπε να τον «ξεκλέβουμε», θα έπρεπε εντελώς αναπολογητικά και απενοχοποιημένα να φροντίζουμε να το κάνουμε σαν προσωπική υγιεινή. Δεν λέει κανείς: «Θα ξεκλέψω δυο λεπτά να πλύνω τα δόντια μου ή να κάνω μπάνιο». Είναι θέμα υγιεινής. Κανείς δεν σε θέλει άπλυτο δίπλα του.

Έτσι, ελπίζω στο μέλλον, κανείς να μην θέλει έναν άνθρωπο που δεν έχει κοιτάξει λίγο μέσα του και που βασίζεται μόνον στους άλλους, μόνον στις γνώμες των άλλων. Μόνον στην κοινωνία ή στα κοινωνικά πρέπει. Νομίζω, θα είμαστε όλοι πολύ καλύτερα.