Δημήτρης Τσίκλης στο TheOpinion: «Σ’ έναν κόσμο που έχει μάθει να μισεί, εγώ κάνω μια μικρή “επανάσταση” για την αγάπη»

Ο Δημήτρης Τσίκλης πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Ξαφνικά Πέρσι το Καλοκαίρι» και μιλάει στο TheOpinion και τη Δέσποινα Δαϊλιάνη

ΘΕΑΤΡΟ ΘΕΜΑ THEOPINION

Δέσποινα Δαϊλιάνη

9 Μαΐου 2024, 08:36

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

Τι συνέβη, στην πραγματικότητα, το περασμένο καλοκαίρι; Το έργο του Tennessee Williams «Ξαφνικά Πέρσι το Καλοκαίρι», σε σκηνοθεσία Λίλλυς Μελεμέ, παρουσιάζεται από 10 Μαΐου στο Artbox Fargani.

Για λίγο ακόμη θα μας κρατάει συντροφιά μέσα από την τηλεοπτική «Παραλία», η οποία ολοκληρώνει τον κύκλο της.

Μέχρι να συμβεί αυτό, όμως, ο Δημήτρης Τσίκλης -με τις αποσκευές του γεμάτες όρεξη και θετική αύρα- έρχεται στη Θεσσαλονίκη για να μας (επανα)συστηθεί, θεατρικά, μέσα από το έργο του Tennessee Williams «Ξαφνικά Πέρσι το Καλοκαίρι».

Δημήτρη, θέλω να μου πεις κάποια πράγματα για σένα. Για την ακρίβεια, σου ζητώ να μου αυτοσυστηθείς.

Μ’ αρέσει να χορεύω πολύ. Και να πηγαίνω ταξίδια, να γνωρίζω κόσμο και να εμπνέομαι μέσα από αυτό· ξέρεις, να «γεμίζω» ακόμα περισσότερο και να επιστρέφω με μεγαλύτερη ορμή για να δημιουργήσω.

Η ζωή είναι πάρα πολύ απρόβλεπτη. Και δεν ξέρεις ποτέ πώς τα φέρνει. Και, κάπως, έχω αποφασίσει ότι, την κάθε στιγμή, θέλω να τη γεμίζω με χαρά και με πολύ ωραίο τρόπο. Τις προάλλες, ας πούμε, «έφαγα» μια απόρριψη για ένα μεγάλο project στο εξωτερικό και είπα: «Ok, θα δώσω στον εαυτό μου πέντε λεπτά να στεναχωρηθεί γι’ αυτό. Μετά, δεν έχω χρόνο». Έχω τόσα πράγματα να κάνω στη ζωή μου…

Και μου αφήνεις την αίσθηση ότι το καταφέρνεις. Είσαι μια νότα αισιοδοξίας στη μέρα μου! Ως προς την καλλιτεχνική σου φύση;

Νομίζω ότι συνυπάρχουν. Είναι αυτό που λέμε στο έργο του Tennessee Williams, στο «Ξαφνικά Πέρσι το Καλοκαίρι», ότι η ζωή του ποιητή είναι η τέχνη του. Και η τέχνη του είναι η ζωή του. Αυτά τα δύο δεν διαχωρίζονται, με έναν τρόπο είναι «συγκοινωνούντα δοχεία».

Ισχύει, ακόμα, και στο πώς θα παρατηρήσω τους ανθρώπους ή θα γνωρίσω νέους ανθρώπους και θα συνομιλήσω μαζί τους… Γι’ αυτόν τον λόγο βγαίνω έξω και μαθαίνω τα λόγια μου.

Αλήθεια; Πολύ ενδιαφέρον αυτό!

Ναι ναι. Αράζω στην πλατεία Εξαρχείων αργά το βράδυ, μετά το θέατρο. Ηρεμώ και μαθαίνω τα λόγια μου, αφήνοντας τον εαυτό μου «ανοιχτό» σε συναντήσεις και σε ανθρώπους που μπορεί να έρθουν. Γιατί αυτή είναι η δουλειά μας, η δουλειά του παρατηρητή.

Πιο πολύ θα έλεγα ότι κάνω τη δουλειά ενός ανθρωπολόγου -ενός ανθρώπου, δηλαδή, που παρατηρεί την εξέλιξη και τη συμπεριφορά της ανθρώπινης ύπαρξης- παρά κάτι άλλο.

Και μετουσιώνεις όλες αυτές τις συμπεριφορές στην τέχνη σου…

Ακριβώς! Ας πούμε, τελειώνοντας την παράσταση στην Αθήνα -ήταν η παράσταση 146- μαζέψαμε τα πράγματά μας κι εγώ έφυγα κατευθείαν για το αεροδρόμιο για να έρθω στο σπίτι μου, στα Χανιά.

Είχε κάτσει μια κυρία δίπλα μου στο αεροπλάνο, η οποία ήταν υπερβολικά υπερκινητική. Με πολύ οξείες κινήσεις, πολύ έντονες, δηλαδή, και ξαφνικές. Στην αρχή, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι θα με εκνεύριζε αυτό το πράγμα. Αλλά άρχισα, σιγά σιγά, να δίνω χώρο μέσα μου και να αναρωτιέμαι γιατί να κάνει αυτές τις κινήσεις κι εγώ δεν τις κάνω; Γιατί αντιδρά έτσι; Ή τι μπορεί να σκέφτεται και να νιώθει;

Αυτή η λειτουργία νομίζω πως με βοηθάει και στη δουλειά αλλά και στη ζωή μου, με την έννοια ότι μαθαίνω να δικαιολογώ, κάπως, τους ανθρώπους και να τους δίνω λίγο χώρο. Δηλαδή, ό, τι είναι «έξω» από σένα, να μην θυμώνεις με αυτό.

Τώρα μου δίνεις «πάτημα», για να κάνουμε λόγο για ένα project το οποίο ξεκίνησες μετά τις «Άγριες Μέλισσες» και εφάπτεται με αυτό που μόλις ανέφερες· στο να υπάρχει κατανόηση με οτιδήποτε είναι «ξένο» προς τον καθένα.

Οι «Μέλισσες» -εκτός του ότι ήταν μια μεγάλη επιτυχία και περάσαμε και πάρα πολύ ωραία- μ’ έκαναν να καταλάβω, πρώτα απ’ όλα, τη σημασία της αγάπης. Και δεύτερον, το πώς να δίνεις χώρο σε κάτι που είναι διαφορετικό και να μαθαίνεις να αγαπάς αυτό που έχεις μπροστά σου κι όχι αυτό που θα ήθελες να έχεις. Να βλέπεις τον άλλον ως την οντότητα που είναι, όχι σαν αυτή που θα ήθελες εσύ να δεις.

Όλο αυτό ήταν μια καλή αφορμή για να συνειδητοποιήσω πράγματα και να θέλω να διαδώσω το μήνυμα της αγάπης, όσο μπορώ, με έναν ωραίο και, ίσως, «χαζό» τρόπο, φτιάχνοντας μπλουζάκια. Που δεν θα ‘λεγε κανείς ότι είναι κάτι σημαντικό, αλλά για μένα είναι μια μικρή νίκη· σ’ έναν κόσμο που έχει μάθει να θυμώνει και να μισεί, εγώ να κάνω μια μικρή «επανάσταση» για την αγάπη.

Η αφετηρία για τα μπλουζάκια ήταν η Θεσσαλονίκη, όταν φόρεσα το ένα από αυτά στην ομιλία μου στο Φεστιβάλ. Ο κόσμος το «αγκάλιασε» τόσο θερμά, που βγάζαμε όλοι μαζί φωτογραφίες στην Αριστοτέλους. Στο ίδιο ακριβώς σημείο που, μερικούς μήνες μετά, έγινε αυτή η αποτρόπαια επίθεση μίσους. Κι εκεί συνειδητοποίησα πόσο πολύ σημαντικό είναι να διαδώσουμε το μήνυμα της αγάπης.

Με Tennessee Williams έχεις ξαναπιαστεί, έτσι δεν είναι;

Ναι, είναι η δεύτερη φορά. Η προηγούμενη ήταν η σεζόν ’19-’20, στο Θέατρο Τέχνης και ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης.

Τότε, δυστυχώς, η Θεσσαλονίκη ακυρώθηκε. Ήρθε η πανδημία, ο covid και σταμάτησαν οι παραστάσεις. Αυτήν τη φορά, όμως, θα μ’ ανταμείψει ο Tennessee…

Και το κοινό της Θεσσαλονίκης μαζί θέλω να ελπίζω…

Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος, γιατί αγαπώ πολύ τη Θεσσαλονίκη! Είμαι ενθουσιασμένος, που θα «κλείσουμε» εκεί.

Υποδύεσαι, λοιπόν, τον Δρ. Κούκροβιτς. Θα μπορούσαμε, πιστεύεις, να τον χαρακτηρίσουμε ως έναν ρόλο – «διαιτητή»;

Ο Δρ. Κούκροβιτς, ένας νέος ταλαντούχος γιατρός ο οποίος ειδικεύεται στη λοβοτομή, θα έλεγε κανείς ότι, πιο πολύ, έχει τον ρόλο του θεατή· ο γιατρός αυτός είναι η ματιά του θεατή.

Ουσιαστικά μπαίνει σε έναν χώρο, μη γνωρίζοντας πολλά. Και θέλοντας να ζητήσει χρηματοδότηση για το έργο του –γιατί, όπως κάθε νέος άνθρωπος, έχει όνειρα και φιλοδοξίες και θέλει να πετύχει, να ανακαλύψει και να κάνει τον κόσμο καλύτερο- επιθυμεί να πιστέψουν σε αυτόν.

Και ναι, είναι στιγμές που είναι ο «διαιτητής». Είναι στιγμές που καταλήγει να γίνεται «ανακριτής». Μέσα του υπερισχύει, σίγουρα, η ανάγκη για τα χρήματα, αλλά περισσότερο η ηθική του. Οι ηθικοί κανόνες τους οποίους έχει, γιατί πάνω απ’ όλα είναι η αλήθεια.

Κι εκεί είναι που με «ακουμπά» το έργο κι αυτός ο ρόλος, εκεί είναι το σημείο ταύτισης με τον ήρωα. Όσο φιλόδοξοι κι αν είμαστε όσο κι αν αγαπάμε την καριέρα, η αλήθεια είναι αυτό που μετράει. Και δεν μπορείς να αδικήσεις κάποιον ή να προσποιηθείς ότι δεν κοιτάς την αλήθεια για χάρη του χρήματος ή του προσωπικού συμφέροντος.

Βέβαια, στο συγκεκριμένο έργο, κάθε πρόσωπο «κουβαλά» και μια δική του αλήθεια…

Αυτό είναι το πολύ ενδιαφέρον σε αυτό το έργο! Υπάρχει η υποκειμενική αλήθεια και η κάθε υποκειμενική αλήθεια είναι πραγματική. Είναι τρομερό πώς το κάθε πρόσωπο βιώνει τη δική του αλήθεια και φτάνει μέχρι και στα άκρα γι’ αυτήν.

Για μένα, είναι το πιο ψυχαναλυτικό έργο του Tennessee Williams. Είναι ένα βαθιά αυτοβιογραφικό και προσωπικό έργο. Έχει πάρα πολλά επίπεδα. Και με συγκινεί πάρα πολύ το πώς αυτός ο άνθρωπος -ακριβώς επειδή είναι προσωπικά του βιώματα και όλη του η ψυχοσύνθεση- μετατρέπει όλο αυτό το «σκοτάδι» σε ποίηση πάνω στη σκηνή.

Τελικά, ο θεατής θα μάθει τι συνέβη «Ξαφνικά Πέρσι το Καλοκαίρι»;

Θα μάθει. Όταν αφήνεσαι στο κείμενο αυτό, είναι από μόνο του εκεί για να το δεις. Άμα θέλεις να το δεις…

Είναι ενδιαφέρον αυτό που με ρωτάς. Ήμουν με τη Φιλαρέτη Κομνηνού, είχαμε τελειώσει την παράσταση και μας ρωτούσε μια κυρία, η οποία βρισκόταν σε απίστευτη άρνηση, «Τι έγινε στο έργο;». Εκεί αναρωτιόμασταν κι εμείς ότι, μάλλον, κάτι δεν κάναμε καλά. Αλλά όχι, ήταν ότι δεν ήθελε να δεχτεί αυτό που συνέβη στο έργο. Οπότε, αν είσαι «ανοιχτός» κι αφεθείς σε αυτό που θα δεις αλλά και σε αυτό το υπέροχο κείμενο -και μόνον να το ακούσεις- νομίζω ότι εκεί είναι η αλήθεια.

Ξέρεις, ορισμένα έργα, νομίζω πως έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον να τα παρακολουθεί κάποιος που δεν είχε καμία επαφή προηγουμένως με το κείμενο.

Σίγουρα! Κι εγώ, όταν είναι να παίξω κάτι, χαίρομαι πάρα πολύ να μην το έχω ξαναδεί από άλλο ανέβασμα.

Ή όταν σε συνεπάρει μια παράσταση, συνήθως είναι μια παράσταση που δεν έχεις ξαναδεί. Γιατί, πάντοτε, συγκρίνεις. Δυστυχώς, πέφτουμε πολύ συχνά σε αυτήν τη λούπα γενικά στη ζωή μας.

Δεν θέλω να αδικήσω κάποιον από τους συναδέλφους σου, αλλά δεν μπορώ και να μην ρωτήσω για τη συνύπαρξη με τη Φιλαρέτη Κομνηνού.

Είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό! Η συνύπαρξή μας και η γνωριμία μας είναι ένα δώρο. Κάπως έχουν «ακουμπήσει» οι υπάρξεις μας, με την έννοια ότι έχουμε μια κοινή αντίληψη για τη ζωή, το θέατρο, την τέχνη. Περνάμε όμορφα, κάνουμε ωραίες συζητήσεις, γελάμε. Για μένα, αυτό, είναι υπέροχο!

Κάθε φορά που βγαίνω στη σκηνή, ενώ καθόμαστε πριν στο καμαρίνι και πολλές φορές μιλάμε με τις ώρες –και χαίρομαι, γιατί είναι μια γυναίκα «πλούσια» μέσα της και πολύ όμορφη μέσα κι έξω- περιμένω πότε θα βγει να με «αιφνιδιάσει». Να την δω και να ξαναπάρουμε αυτήν την ιστορία από την αρχή.