Χαΐνης Δημήτρης Αποστολάκης στο TheOpinion: «Η ζωή και οι τέχνες έχουν δύο κοινά γνωρίσματα: τον ρυθμό και την οικονομία»

Η «ανήμερη» κολεκτίβα των Χαΐνηδων δίνει ραντεβού με το κοινό της Θεσσαλονίκης την Τετάρτη, 27 Αυγούστου, στο Θέατρο Κήπου.

Εκείνη τη μακρινή -κι ενίοτε νοσταλγική- εποχή που δημιουργούσαμε CD με αγαπημένες μουσικές επιλογές, στη δική μας λίστα υπήρχε, πάντα, μία θέση για τα τραγούδια των Χαΐνηδων.

Τότε ήταν που, παιδί ακόμη, σιγοψιθύρισα τους πρώτους στίχους· μερικά μικρά φιλοσοφικά δοκίμια, τα οποία, όσο περνούν τα χρόνια, ωριμάζουν ολοένα και περισσότερο…

Κύριε Αποστολάκη, πώς σας πετυχαίνουμε αυτήν την περίοδο;

Καλά, αν και δεν ασχολούμαι με το πώς είμαι εγώ… Με ενδιαφέρει να πηγαίνω. Αν πηγαίνω, είναι όλα καλά.

Ο κόσμος σήμερα, δεσποινίς Δέσποινα, κάνει ένα τραγικό λάθος: τον ενδιαφέρει το πόδι του κι όχι η περπατησιά του. Γίνεται αυτοαναφορικός.

Πριν, λοιπόν, η Θεσσαλονίκη υποδεχτεί τους Χαΐνηδες, τι άλλο περιλαμβάνει το καλοκαίρι σας;

Προσωπικά, έπαιξα στην παράσταση «Κατσούρμπος» του Φεστιβάλ Αθηνών, στις αρχές του καλοκαιριού, σε σκηνοθεσία του Γιάννου Περλέγκα και κίνηση της Χριστίνας Σουγιουλτζή.

Κατόπιν, με τους Χαΐνηδες δώσαμε μια μεγάλη και δύσκολη συναυλία, αλλά υπέροχη ως αποτέλεσμα, με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ.

Γιατί δύσκολη;

Γιατί ήμασταν εξήντα άτομα. Ήταν, όμως, μία εξαιρετική συναυλία. Γίναμε φίλοι με όλους τους μουσικούς. Καταφέραμε να συμπράξουμε υποδειγματικά, η αρτιότητα και η ψυχή του αποτελέσματος μάς εξέπληξαν ευχάριστα.

Έκτοτε, περιοδεύουμε ανά την Ελλάδα. Εννοείται ότι, εγώ, ποτέ δεν ξέρω πού παίζουμε, τι παίρνουμε… Δεν ασχολούμαι με όλες αυτές τις ασήμαντες λεπτομέρειες.

Ορμώμενη από αυτό που μόλις αναφέρατε, θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω ότι ελάχιστοι άνθρωποι ζουν τόσο συνεπείς απέναντι στις αξίες και στην ιδεολογία τους όσο εσείς. Και διερωτώμαι: ένας Χαΐνης με αντισυμβατική στάση ζωής και πνευματική ανυπακοή, πώς μπορεί να «περιορίζεται» στις συνήθειες και στους ρυθμούς μιας πόλης, όπως είναι η Αθήνα;

Η ζωή μου δεν περιχαρακώνεται σε μια πόλη. Ζω πάνω από τη γη, κάτω από τον ουρανό και σε όλο τον ενδιάμεσο χώρο. Τις τελευταίες δεκαετίες ουδέποτε «συναγελάστηκα» με τους Νεοέλληνες.

Μπορεί τον περισσότερο χρόνο να εντοπίζομαι στην Αθήνα, αλλά δεν πάω πουθενά. Το μόνο που κάνω είναι να γυρίζω στους λόφους, διδάσκοντας και διδασκόμενος.

Δεν πάω σε μαγαζιά, δεν καταναλώνω. Ζω σε ένα πολύ παλιό σπίτι, που στα δέκα μέτρα υπάρχουν χώμα και λόφοι.

Αυτό το σκηνικό, ενδεχομένως, να θυμίζει κάτι από την Κρήτη σας;

Η Κρήτη, που αγάπησα, δυστυχώς έχει πεθάνει. Σε λίγο δεν θα βρίσκει κανείς μια σπιτική ρακή, ένα παραδοσιακό καφενείο και ένα αυθόρμητο χαμόγελο. Σιγά σιγά, οι άνθρωποι αλλοτριώνονται.

Το κέρδος αντικατέστησε το κέρασμα, το νταηλίκι την επαναστατικότητα, ο παλικαρισμός την παλικαριά και η χλιδή τη λιτότητα. Χτίζονται «φαραωνικά» αεροδρόμια, καζίνα, μεγάλοι οδικοί άξονες, υπερπολυτελή ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ. Γίνονται εξορύξεις υδρογονανθράκων, τοποθετούνται ανεμογεννήτριες.

Η γεωπολιτική θέση της Κρήτης ενδείκνυται για κάθε είδους μπίζνα. Αυτό είναι το πρόβλημα. Υπάρχουν ακόμη κάποιες μονάδες στο νησί, αλλά με την αλλοίωση του περιβάλλοντος, αλλοτριώνεται κι ο άνθρωπος.

Μ’ αρέσει πολύ που είμαι στους λόφους και στο χώμα, γιατί γειώνομαι. Ίσως να βρίσκω «καταφύγιο» και αγκαλιά· αναπαριστώ, μέσα μου, τον αγνό τρόπο που ζούσαμε, πριν από χρόνια, στις κατά φύση κοινωνίες.

Το σημαντικότερο πράγμα είναι ότι ανήκω σε μια κοινότητα αλληλεγγύης, που συνεξελίσσεται. Αυτή είναι η κοινότητα των μαθητών μου, στους οποίους διδάσκω την ιερή, πολεμική και θεραπευτική τέχνη του Tai Chi. Ένα ολόκληρο χωριό είναι πάνω στον λόφο, που έχει όλα τα καλά του παρελθόντος και του μελλοντικού οράματος.

Ξέρετε, είναι βασικό πράγμα η κοινότητα. Αυτήν τη στιγμή, ο πόλεμος διεξάγεται από την κοινωνία εναντίον των κοινοτήτων. Η κοινωνία δεν παράγει πολίτες, αλλά καταναλωτές. Έχει παράγωγα κι όχι δημιουργήματα. Η κοινωνία έχει ως μέλη της ομοιόμορφα αντίτυπα, ενώ η κοινότητα ξεχωριστές μοναδικότητες.

Αν δείτε τα μαθήματά μας, μπορεί, με βάση τις πολεμικές τέχνες, να κάνουμε κινεζική Ιατρική. Να μιλήσουμε για τον Ηράκλειτο, τον Επίκουρο, τον Αναξιμένη. Να συζητήσουμε για τη γενική θεωρία της σχετικότητας. Να κάνουμε αναδρομή στη μεταρρύθμιση στην Ευρώπη, μέσα από τον Μαρτίνο Λούθηρο και τον Καλβίνο. Οι διδασκαλίες με τα παιδιά μου είναι ολιστικές, καθολικές. Δεν χωρίζουν τη γνώση σε φέτες.

Το Tai Chi είναι το καλύτερο «προσάναμμα» για να ενεργοποιήσει κάποιος τη «φωτιά», που κρύβεται στην ψυχή και στο μυαλό του. Εκτός από πολεμική είναι και θεραπευτική τέχνη, και συνταγογραφείται, πια, σε όλο τον πλανήτη. Είναι η μόνη τέχνη που δεν τη μαθαίνεις, τη θυμάσαι.

Όλα τα μωρά, τα ανθρωπάκια έως τριών χρόνων, και τα θηλαστικά κάνουν Tai Chi. Είναι η τέχνη του φυσικού δρόμου, της ιερής απλότητας, της βρεφικής ελευθερίας· πάνω στην ελευθερία του σώματος χτίζουμε την ελευθερία της ψυχής και του πνεύματος.

Τι ήταν εκείνο που ενεργοποίησε τη δική σας «φωτιά», ώστε να αφιερωθείτε σε αυτήν την τέχνη;  

Αυτό που ενεργοποίησε τη δική μου «φωτιά», ήταν οι σπουδές μου στη Θεωρητική Φυσική Υψηλών Ενεργειών· ό, τι πιο δύσκολο υπάρχει από επιστημονικής πλευράς. Διαπίστωσα, λοιπόν, ότι η μοναδική τέχνη που είχε αυτές τις λεπτοφυείς συμμετρίες, ήταν του Tai Chi.

Αυτή η γνώση πώς αξιοποιήθηκε επαγγελματικά;

Επαγγελματικά δεν έχω κάνει, ποτέ, τίποτα στη ζωή μου. Δεν έχω κάνει καμία εμπορική πράξη.

Όλη μου η γνώση από την ιερή νομοτέλεια της Φυσικής ενσωματώθηκε στη Μουσική. Η σύνθεση της Μουσικής με τη Φυσική προσαρτήθηκε στην πολεμική τέχνη του Tai Chi.

Αυτό γίνεται νομοτελειακά. Αν, δηλαδή, ο θάνατος είναι αποσύνθεση, η ζωή είναι σύνθεση. Και ο θάνατος αντιμετωπίζεται μόνο με την τέχνη.

Ο Σοπενάουερ έλεγε ότι, σ’ αυτόν τον κόσμο, μπορεί να πεθάνει κανείς ή από πλήξη ή από βάσανο. Υπάρχει σωτηρία και είναι μια λεπτή γραμμή μεταξύ της πλήξης και του βασάνου· είναι το σημείο που, ο άνθρωπος, κάνει τέχνη τη ζωή του. Αν κάποιος δεν ερωτευτεί την «ακροβασία» του στο σκοινί της τέχνης, το αιώρημά του, τον εαυτό του, τότε δεν μπορεί παρά να τον απασχολεί και να τον φοβίζει ο θάνατος.

«Το μονοπάτι της ζωής σ’ ένα γκρεμό τελειώνει. Κι οπού ‘χει στην ψυχή φτερά, τ’ ανοίγει και γλυτώνει». Οι φόβοι του ανθρώπου ανάγονται στον φόβο του θανάτου. Γι’ αυτό κι εγώ τους καλώ όλους να κάνουν Tai Chi μαζί μας. Όποιος ξέρει πολεμικές τέχνες, ξέρει να «σκοτώνει» τον εαυτό του, συνηθίζει και δεν φοβάται τον θάνατο.

Δεν θα είχα καταλάβει αυτήν την τέχνη, αν δεν είχα ασχοληθεί με τη Μουσική. Η ζωή και οι τέχνες έχουν δύο κοινά γνωρίσματα: τον ρυθμό και την οικονομία.

Κύριε Αποστολάκη, πώς είναι μια καθημερινή ημέρα για εσάς; Φαντάζομαι ότι θα διαβάζετε πολύ…

Βεβαίως. Εγώ, δεσποινίς Δέσποινα, ζω ασκητικά· διαβάζω, ασκούμαι στην τέχνη μου και στη λύρα μου. Αυτή είναι η καθημερινότητά μου.

Τρώω το γιαουρτάκι μου, τις ελιές μου, την κριθαροκουλούρα μου και είμαι μια χαρά. Δεν έχω αυτοκίνητο, ούτε τηλεόραση.

Δεν ενδιαφέρομαι για κάτι άλλο. Περνώ συναρπαστικά έτσι.

Δεν σας κρύβω ότι έχω πολύ καιρό να ακούσω κάποιον να παραδέχεται πως περνάει συναρπαστικά. Πάντα θα λείπει ένα κομμάτι από το παζλ μιας ευτυχισμένης ζωής…

Η ζωή είναι δύσκολη, αλλά το να περνάς αληθινά δεν είναι θέμα δυσκολίας ή ευκολίας. Έχει να κάνει με το να αγαπάς αυτό που κάνεις, την ιερή ρουτίνα που όλοι οι μικροαστοί καταριούνται.

Το να κάνεις κάθε μέρα τα ίδια πράγματα, είναι το μεγαλύτερο τελετουργικό του κόσμου. Είναι μια ιερατική πράξη, γιατί, στην ουσία, ποτέ δεν είναι τα ίδια. Διαρκώς εξελίσσονται, σαν το πινέλο ενός ζωγράφου.

Είμαι αφιερωμένος, διότι αγαπώ την ύπαρξη και σαν το παιδί την ψάχνω, μπουσουλώντας. Κι εκπλήσσομαι με την μικροανακάλυψη της στιγμής· από τη λεπτομέρεια πάω στο όλον και πάλι πίσω, από το απειροστό στο άπειρο και από το άπειρο πίσω στο απειροστό.

Εννοείται ότι, όταν δεν σπαταλιέσαι σε ανούσιες συναναστροφές, βλέπεις πεντακάθαρα ποιο είναι το σημαντικό και ποια η άχρηστη πληροφορία. Βλέπεις, πίσω από τα λεγόμενα, ποια είναι τα συμβάντα. 

Γράφετε;

Δεν επιδιώκω την έμπνευση. Δεν είμαι σουξεδοσυλλέκτης ή τραγουδοκυνηγός. Με τον ίδιο απλό τρόπο που ζω, αντιμετωπίζω και την τέχνη. «Σκαλίζω» με αγάπη και υπομονή τον κήπο της καρδιάς μου.

Όποτε θέλει ο πατέρας – ουρανός να βρέξει, θα τον καρπίσει. Ούτε θα παρακαλώ προς αυτόν ούτε θα δυσανασχετώ μαζί του. Νιώθω ευλογημένη και τη στιγμή που «βρέχει» και αυτήν που δεν «βρέχει». Έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα.

Οι άνθρωποι, συνήθως, είμαστε δυσαρεστημένοι για ό, τι μας λείπει και ξεχνάμε να απολαύσουμε όσα ήδη έχουμε…

Οι άνθρωποι, σήμερα, δεν στηρίζουν τη ζωή τους στην ύπαρξη, αλλά στην απουσία. Νομίζουν ότι το «πάρτι» γίνεται αλλού, ενώ αυτό συμβαίνει κάτω από τα πόδια τους.

Νοσταλγείτε κάτι; 

Δεν προλαβαίνω να νοσταλγήσω τίποτα. Είναι τόσο εμφατικά τα γεγονότα τα οποία ξεπηδούν απ’ τη χαοτική ζωή μας, που δεν προλαβαίνω να νοσταλγήσω κάτι αλλά ούτε και να κάνω μια ανασκόπηση της δικής μου ζωής. Ελπίζω να μην προλάβω ποτέ…

Τι εννοείτε; Υποτίθεται ότι κάνεις την ανασκόπησή σου για να κατανοείς και να βελτιώνεσαι…

Παρελθόν δεν υπάρχει, και σου «κλέβει» απ’ τη ζωή σου που είναι το παρόν. Η ζωή σου δεν είναι τίποτ’ άλλο από μια θυσία στον βωμό του παροντικού θεού.

Το μυαλό, όπως λένε και οι νευροεπιστήμονες, δεν μπορεί να αναπαραγάγει το παρελθόν. Το ανακατασκευάζει. Ανάλογα πώς είσαι και τι γνώση διαθέτεις για τον κόσμο, κατασκευάζεις ένα καινούργιο παρελθόν. Άρα, δηλαδή, το μόνο που κάνεις είναι να «κλέβεις» μέσα από το παρόν.

Επίσης, λες ότι: «Αχ, αν το είχα κάνει έτσι, θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα». Εδώ που ήρθες, δεν σ’ έφεραν μόνο τα υποτιθέμενα σωστά σου. Εδώ που ήρθες και απολαμβάνεις τη ζωή, φίλε μου, σ’ έφεραν και τα υποτιθέμενα λάθη σου. Είναι κι αυτά ιερά, όπως και τα σωστά σου.

Πληροφορίες

Χαΐνηδες

Θέατρο Κήπου (Πάρκο ΧΑΝΘ)

Τετάρτη 27 Αυγούστου και ώρα 21:00 (προσέλευση στις 20:00)

Εισιτήρια: 18€ είσοδος, 15€ προπώληση

Προπώληση εισιτηρίων: more.com και στα φυσικά σημεία: Σάρωθρον (Κατούνη 7, Λαδάδικα), Ηλιοτρόπιο (Πλατεία Ναυαρίνου), Διώροφον (Κερασούντος 81, Καλαμαριά) Λυκίσκος (Συνταγματάρχου Δαβάκη 65, Άνω Ηλιούπολη)

Επικοινωνία: Μαριλού Φυντανίδου – Livestr.

Παίζουν και τραγουδούν

Δημήτρης Αποστολάκης

Μιχάλης Γαλάνης

Δημήτρης Ζαχαριουδάκης

Peter Jaques

Γιώργος Κωνσταντίνου

Μιχάλης Νικόπουλος

Αγγελική Σύρκου

Ηχοληψία: Βασίλης Αλεξόπουλος