Ανθή Ιωαννίδου και Αλέξης Κότσυφας στο TheOpinion: «Τα παιδιά μπορούν να διακρίνουν την ουσία μέσα σε καθετί μικρό!»

Αν οι παρέες είναι που γράφουν Ιστορία κι οι Τοίχοι την κρατούν σφιχτά για να τη διηγούνται, τότε αυτή είναι σίγουρα μία απ’ αυτές. Κι η Ιστορία του Γάτου τους, αυτού του αλανιάρη και μερακλή και των λιμανίσιων φίλων του, συνεχίζει να συνεπαίρνει μικρούς και μεγάλους τα Σαββατιάτικα απογεύματα στην πόλη.

Με κοινά όνειρα για πράγματα ωραία, με παρόμοια σκέψη και πολύ μεράκι εργάζονται, αυτοί οι νέοι άνθρωποι, πάνω σε ό,τι αγαπούν περισσότερο, που είναι το Θέατρο σε κάθε έκφανσή του.

Οι ΒLACKBIRD συστήθηκαν στο κοινό της πόλης για να δημιουργήσουν στιγμές, με χρώματα και μηνύματα και λέξεις “υψηλές”, όσο ψηλά φτάνει την παιδική και νεανική ψυχή “ένα μπαλόνι”.

Στον ουρανό, δηλαδή, κι ακόμη παραπάνω….

Γνώρισα την Ανθή και τα υπόλοιπα παιδιά, τη Γιώτα, τη Μαρκέλλα, τον Γιώργο και τη Χρύσα, στο Θέατρο Σοφούλη, στην προετοιμασία του πρώτου ανεβάσματος της παράστασής τους. Η Ανθή είχε τότε μια μεγάλη κοιλίτσα, έγκυος στο πρώτο της παιδάκι, κι όμως εντυπωσιακά ευκίνητη, έτρεχε για να τα φροντίσει όλα… “Είναι ο χώρος μας, το Θέατρο, κι είναι όλα φτιαγμένα από εμάς εδώ”, μου είχαν πει, “όλα χειροποίητα και από ανακυκλώσιμα υλικά, οι μάσκες μας, τα κοστούμια, τα σκηνικά, όλα!”.

Ένα εγχείρημα σπουδαίας έμπνευσης και πηγαίου ταλέντου, είχα σκεφτεί τότε κι όταν είδαμε την παράσταση μαζί με τα παιδιά μου, όλα εκείνα λειτούργησαν ακριβώς με αυτόν τον τρόπο… Με ΦΩΣ και ΖΕΣΤΑΣΙΑ!!!

Σήμερα, ξανασυναντώ τους προτεργάτες της ομάδας BLACKBIRD, την Ανθή Ιωαννίδου και τον Αλέξη Κότσυφα, για ένα πιο προσωπικό άνοιγμα ακόμη που φιλοδοξεί να δώσει το στίγμα της.

1. Οταν έρχεται η στιγμή της αναμέτρησης με την παιδική ψυχή, ποιο είναι το κυρίαρχο συναίσθημα του ηθοποιού;

Ανθή Ιωαννίδου: Για ’μένα είναι η στιγμή του απόλυτου παιχνιδιού και της σκληρής αλήθειας. Ένα ταξίδι στο χρόνο που μου επιτρέπει για λίγο να είμαι και πάλι παιδί. Βλέπω και μαθαίνω μέσα από τα μάτια τους. Είναι μεγάλη τύχη αυτή η συνάντηση με τους μικρούς, ξεχωριστούς ανθρώπους.

Αλέξης Κότσυφας: Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν το βλέπουμε σαν αναμέτρηση, πιο πολύ σαν συνύπαρξη, θα έλεγα, σε αυτόν τον υπέροχο κόσμο του θεάτρου. Τα συναισθήματα λοιπόν ποικίλουν. Έχουμε τρομάξει, έχουμε γελάσει, έχουμε χαρεί, έχουμε λυπηθεί αλλά πάντα υπάρχει μια βαθιά ευγνωμοσύνη για κάθε παιδί ξεχωριστά, για το χρόνο που μας έδωσε για να του πούμε τη δική μας ιστορία, και για την ειλικρίνεια του να μας πει τη γνώμη του με τον δικό του τρόπο.

2. Ένας αλανιάρης γάτος μαθαίνει σε μια Γλαροπούλα το πέταγμα, βασική δεξιότητα για την επιβίωσή της. Συνεπώς, είναι η προσφορά κι η βοήθεια ζητήματα, καθαρά θέλησης και προτεραιοτήτων; Η όλο πηγαίνει βάσει των δυνατοτήτων καθενός;

Α.Ι.: Έχω μία αίσθηση πως έχουμε σταματήσει να παρατηρούμε πολύ οι άνθρωποι γύρω μας. Όλα μοιάζουν απλά, καθημερινά, ξαναειπωμένα. Δεν δίνουμε τον χρόνο να κοιτάξουμε δίπλα μας, ποιος έχει ανάγκη. Είναι τόσο φορτωμένη η καθημερινότητα, που προσπαθούμε να αποτινάξουμε οτιδήποτε δύσκολο ή που απαιτεί παραπάνω κόπο. Κοιτάμε μα δεν βλέπουμε! Οπότε ναι, για να επιστρέψω και στην ερώτηση, είναι καθαρά θέμα θέλησης και προτεραιότητας. Κι αυτοί οι τέσσερεις γάτοι του λιμανιού έρχονται να μας θυμίσουν πως αν θέλεις, μπορείς να καταφέρεις το ακατόρθωτο, αρκεί να το τολμήσεις, να το πιστέψεις και να παλέψεις μ’ όλο σου το είναι γι΄ αυτό.

Α.Κ.: Μιας και θέτετε το θέμα της επιβίωσης, να τονίσω ότι οι γάτοι μας, βοηθούν ένα πλάσμα που βρίσκεται σε διπλανό κρίκο της τροφικής αλυσίδας. Επιλέγουν συνειδητά να πάνε κόντρα στην επιβίωσή τους ώστε να βοηθήσουν κάποιον που το έχει ανάγκη. Ο συγγραφέας δηλαδή απαντά στην ερώτησή σας… Σίγουρα είναι θέμα απόφασης και επιλογής αν θα βοηθήσεις κάποιον. Η βοήθεια, η αλληλεγγύη είναι πάντα η ίδια, ακόμη και ένα βλέμμα, ένας καλός λόγος μπορεί να φανεί λυτρωτικός.

Και ξέρετε κάτι, νομίζω ότι τελικά βοηθούν αυτοί που φαινομενικά δεν έχουν την δυνατότητα, αστείο δεν είναι;

3. Η ενσωμάτωση κι η συμπερίληψη πηγάζουν από συναίσθημα βαθιάς αγάπης ή δεν αρκεί μόνο αυτό; Το μέρος που αναλογεί στην πολιτεία, πόσο σοβαρή επίπτωση μπορεί να έχει;

Α.Ι.: Είναι μια καθαρά πολιτική πράξη το να δέχεσαι και να αγαπάς τον άλλον, όσο διαφορετικός κι αν μοιάζει. Και ναι, το να αγαπάς βαθιά και αληθινά, μπορεί να σε κάνει να δεις καθαρά, την ουσία, πέρα από ταμπέλες, πέρα από διαχωριστικές γραμμές. Η πολιτεία δυστυχώς πιο πολύ αρέσκεται στο να διχάζει παρά να ενώνει. Το αξιοπερίεργο είναι ότι σε κάθε σχολική αίθουσα που έχουμε μπει, υπάρχουν στους τοίχους ζωγραφιές που βροντοφωνάζουν την αγάπη και την αποδοχή, μα δεν έχουμε καταλάβει το πιο απλό, ότι τα παιδιά δε μαθαίνουν αυτά που τους λέμε ή τους διδάσκουμε, αλλά αυτά που πράττουμε εμείς οι ίδιοι.

Α.Κ.: Έχουμε μάθει να βάζουμε σύνορα παντού, δυστυχώς, αυτό πιθανόν να είναι απόρροια ενός βαθύτερου φόβου επιβίωσης. Δεν μιλάμε για τα εδαφικά σύνορα, μα για τα κοινωνικά, θρησκευτικά, πολιτιστικά, πολιτισμικά, αθλητικά. Προφανώς και το μεγαλύτερο μέρος ευθύνης βαραίνει την πολιτεία και οι επιπτώσεις αυτού φαίνονται κάθε μέρα στα σχολεία, στις πλατείες, στις δουλειές μας, παντού! 2024 και μιλάμε ακόμη για χρώματα, καταγωγές, status και άλλα τέτοια φαιδρά! Το χειρότερο δε, είναι ότι κρίνουμε και τα παιδιά με τα ίδια standards. Αντί το μέλημά μας να είναι πώς θα ενώσουμε αυτόν το κόσμο, κάνουμε ότι μπορούμε για να τον χωρίσουμε κι άλλο. Αλίμονο σ’ εμάς τους ρομαντικούς που νομίζαμε ότι η τεχνολογία θα μας ενώσει, “connecting people” λέγαμε, θυμάμαι!

4. Πόσο εύκολα η δύσκολα κατορθωτό είναι για μια παιδική περιπέτεια να δώσει εύγλωττα σκηνοθετικά τα μηνύματα που φέρει;

Α.Ι.: Νομίζω πως όλα ξεκινούν από την σχέση που θέλεις να δημιουργήσεις με τα παιδιά. Ανεβάζοντας αυτό το εξαιρετικό έργο του Λουίς Σεπούλβεδα, δεν επιθυμούμε να ‘διδάξουμε’ κάτι, η βαθιά μας ανάγκη είναι να απευθύνουμε ερωτήσεις. Ερωτήσεις για όλα όσα μας απασχολούν, μας τριβελίζουν το μυαλό, για όσα λαχταράμε, για όσα ονειρευόμαστε. Με μοναδικό οδηγό την αλήθεια μας. Κι έτσι, μέσα από την δική μας ματιά (τη σκηνοθετική) ξεκινάμε αυτόν τον μαγικό διάλογο. Γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι τα παιδιά μπορούν να διακρίνουν την ουσία σε κάθε τι μικρό γύρω μας. Και έτσι εμείς μαθαίνουμε απ’ αυτά και όχι το αντίθετο.

Α.Κ.: Για να μην ευλογούμε μόνο τα γένια μας, να πούμε ότι το παιδικό θέατρο, όπως και των ενηλίκων, κατά ένα μεγάλο ποσοστό ξεκινά με το κείμενο. Δηλαδή το κείμενο από μόνο του φέρει κάποια μηνύματα που εμείς επιλέγουμε να φωτίσουμε… Ξέρουμε τι θέλουμε να πούμε! Βρίσκουμε το κείμενο με το οποίο θα θέλαμε να το επικοινωνήσουμε κι έτσι ξεκινά αυτό το μαγικό ταξίδι της δημιουργίας.

5. Τα παιδιά ταξιδεύουν, συνήθως, πολύ άμεσα στον κόσμο που ανοίγεται μπροστά τους, στο Θέατρο. Κατά πόσο έρχονται έτοιμα από την οικογένεια να μετέχουν σε τέτοια εμπειρία; (Αναφέρομαι σε αρετές και ιδανικά).

Α.Ι.: Είναι πολύ ελπιδοφόρο, ότι πολλοί γονείς θεωρούν το θέατρο έναν τόπο που ανοίγει κόσμους, που ψυχαγωγεί, που προβληματίζει, που ενώνει και συνομιλεί με τους μικρούς θεατές, κι αυτό φαίνεται από την πληθώρα παιδικών θεατρικών παραστάσεων που ανεβαίνουν στην πόλη.

Α.Κ.: Γενικά υπάρχουν πλέον αρκετές κινήσεις διάφορων ομάδων που ασχολούνται είτε με το παιδικό θέατρο ή ακόμη και με το βρεφικό. Αυτομάτως, λοιπόν, τα παιδιά παίρνουν θεατρικές εμπειρίες πολύ νωρίς. Οι γονείς που πηγαίνουν από τόσο μικρά τα παιδιά τους σε μια παραστατική τέχνη, θέλουν να τους περάσουν αυτό το βίωμα διότι προφανώς το θεωρούν ευεργετικό. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι δημιουργείται ένα υπόβαθρο στα παιδιά, είτε εντάσσοντάς τα σε αυτό από πολύ μικρά είτε μιλώντας απλώς για αυτήν την τόσο ιδιαίτερη εμπειρία. Μάλιστα πολλές φορές τα παιδιά έρχονται προετοιμασμένα για το έργο που θα δουν, ανυπομονούν να γνωρίσουν από κοντά τους ήρωες της ιστορίας, που μέχρι εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν μόνο στο μυαλό τους.

6. Είναι σήμερα το θέατρο η πρόσκαιρη αποσύνδεσή μας από μια ταλαιπωρητική καθημερινότητα; Ένα «φευγιό» που αποζητούμε, ενήλικες και παιδιά;

Α.Ι.: Το θέατρο είναι ένας τόπος συνάντησης των «θέλω», των φόβων και της ανάγκης μας για επικοινωνία. Μία διαφορετική ματιά, μία ακόμη ιστορία για όλα όσα μας απασχολούν, μας προβληματίζουν μα και για όσα κοιτάμε με θαυμασμό, και πόθο.

Α.Κ.: Τι να σας πω, η αλήθεια είναι ότι το θεωρώ υποκειμενικό! Ο καθένας έχει τον ιδιαίτερο λόγο του για να δει θέατρο, και αυτοί που δεν βλέπουν, δεν έχουν βρει ακόμη αυτόν τον το λόγο. Κάποιος πάει στο θέατρο γιατί, όπως λέτε, θέλει να ξεφύγει από τη καθημερινότητα, κάποιος για να θυμώσει, άλλος για να ακούσει μια ωραία ιστορία. Μια κυρία σε μια παράσταση μου είπε «Σας ευχαριστώ πολύ, είχα ανάγκη να κλάψω!»

Πάντως το ιδανικό είναι, για όποιον λόγο και αν έρχεται κανείς στο θέατρο, να καταφέρεις να τον κάνεις αυτές τις μία, δύο ώρες που θα είναι εκεί, να μη σκέφτεται αν έκλεισε τον θερμοσίφωνα!

Η μεγάλη τους ανάγκη είναι να απευθύνουν ερωτήσεις και να κάνουν το κοινό να ταξιδέψει με την ιστορία τους, σε κόσμους όπου ο καθένας συναντά εκείνο που πραγματικά έχει ανάγκη… Τι πιο λυτρωτικό για λίγη Σαββατιάτικη ώρα με τα παιδιά πρωταγωνιστές;!

Ανθή, Αλέξη και παιδιά…

Περιμένουμε με λαχτάρα την Ιστορία του Γάτου που -πέρα από κάθε λογική- θα μάθει σε έναν γλάρο το πέταγμα!!!

* Η παράσταση «Η Ιστορία του γάτου που έμαθε σ’έναν γλάρο να πετάει», από το Σάββατο 2/11 και κάθε Σάββατο του Νοέμβρη, στις 17:30 στο Artbox Fargani.