Άντα Τσεσμελή Edwards στο TheOpinion: «Το μεγαλύτερο κομμάτι της υπόστασής μου είναι τα παιδιά»
Η Άντα Τσεσμελή Edwards υπογράφει το θεατρικό έργο «Καθρέφτες», στο οποίο και πρωταγωνιστεί, και μιλάει στο TheOpinion και τη Δέσποινα Δαϊλιάνη.
Δέσποινα Δαϊλιάνη
Έρχεται κάποτε η στιγμή, που ο καθένας από εμάς πρέπει να κοιτάξει στον καθρέφτη του και να αντιμετωπίσει το είδωλό του. Όσο πιο κοντά πλησιάζει κανείς τόσο πιο επικίνδυνο και τολμηρό είναι…
Σε μία πόλη όπως η Θεσσαλονίκη, ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας. Όσο μπορώ, όμως, θα «αδράζω» κάθε ευκαιρία για να ανακαλύπτω ανθρώπους, που έχουν κάτι να πουν.
Αν και αφορμή αυτής της συνάντησης με την Άντα Τσεσμελή Edwards είναι οι «Καθρέφτες» της -ένα θεατρικό «εγκόλπιο» ενταγμένο στη διδακτέα ύλη σχολών του εξωτερικού- αυτό που αξίζει να γνωρίζει κάποιος είναι ότι, η ίδια, διατηρεί στην πόλη μας δύο αριστουργηματικούς χώρους διδασκαλίας αγγλικού λόγου και τέχνης.
Και να, που όλα δείχνουν να συγκλίνουν με έναν τρόπο σχεδόν ποιητικό…
Κυρία Τσεσμελή, ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που θα θέλατε να κρατήσουμε, όσοι ερχόμαστε για πρώτη φορά σε επαφή με εσάς και με αυτά που εκπροσωπείτε;
Θα έλεγα ότι είμαι μία ανθρωποκεντρική προσωπικότητα. Αγαπώ τους ανθρώπους, τους εμπιστεύομαι και ελπίζω πολύ σ’ αυτούς.
Το μεγαλύτερο κομμάτι της υπόστασής μου είναι τα παιδιά. Εκεί έχω εναποθέσει περισσότερο την ελπίδα μου.
Κάπως έτσι, δηλαδή, ξεκίνησε το «ταξίδι» της διδασκαλίας;
Ναι. Ένα «ταξίδι», το οποίο δεν ήξερα. Κάποιοι άλλοι πίστεψαν σε μένα. Προσωπικά, πίστευα ότι προοριζόμουν για άλλα πράγματα.
Τελικά, όμως, αυτό ήταν το κάλεσμά μου: να ασχοληθώ με τα παιδιά, να μεταλαμπαδεύω όλο αυτό που έχω μέσα μου· την τέχνη, τις αναζητήσεις μου, τη γνώση.
Είναι μεγάλη ευτυχία που έχω παιδιά, των οποίων οι γονείς -δημοτικό και γυμνάσιο τότε- υπήρξαν μαθητές μου.
Να μεταλαμπαδεύετε τη γνώση, όμως, με έναν ιδιαίτερο και πρωτότυπο τρόπο…
Δεν είναι «στείρα» η μάθηση. Κοιτάζω να την κάνω πιο ενδιαφέρουσα, πιο παγκόσμια, πιο βιωματική· όπως, δηλαδή, θα ήθελα να με εμπνεύσει κάποιος μέσα από τη διδασκαλία του, εάν ήμουν μικρή.
Είναι, λοιπόν, η τέχνη το κατάλληλο «μέσο» για την εκμάθηση της αγγλικής, σε αυτήν την περίπτωση, γλώσσας;
Η τέχνη είναι ένα «όχημα» έκφρασης. Έχει τη δυνατότητα να είναι ιαματική. Η τέχνη κάνει μόνη της το «θαύμα».
Μέσα από αυτήν, βρίσκει κανείς τον τρόπο να εκφράσει είτε τον πόνο του είτε τη χαρά του είτε πράγματα που δεν μπορούν να ειπωθούν διαφορετικά.
Και πώς ενεπλάκη με το διδακτικό κομμάτι;
Ήθελα, από την αρχή, να σπουδάσω θέατρο. Κακές συγκυρίες στην Αγγλία με απέτρεψαν από αυτό, διότι ήταν μία σκληροπυρηνική εποχή. Λέω και στους μαθητές μου ότι κάποιες γυναίκες, που κοντεύουμε τώρα τα εξήντα, δώσαμε μεγάλο αγώνα για να απολαμβάνετε εσείς, σήμερα, όλη αυτήν την ελευθερία.
Πήγαινα σε διαδηλώσεις, για να έχουμε ίσα δικαιώματα στο μισθολογικό κομμάτι. Όσον αφορά στο σεξιστικό; «Φάγαμε» προσβολές, χουφτώματα, υποτίμηση… Πολύ άσχημα πράγματα!
Επισημαίνω στα κορίτσια να αξιολογούν αυτό το πράγμα, να μην πετούν στον κάδο των σκουπιδιών όλη τη δική μας προσπάθεια. Να μην υποτιμούν το μυαλό τους και να τους νοιάζει μόνο η εμφάνιση. Το να είσαι γυναίκα σημαίνει πολλά πράγματα, ο ρόλος μας έχει τεράστιες διαστάσεις.
Παίζετε και γράφετε κιόλας…
Αυτό είναι που με βοήθησε και δεν χρειάστηκε ποτέ να επισκεφτώ ψυχολόγο. Όσα έχω να πω, τα «βγάζω» πάνω στο χαρτί.
Έχω κάνει δύο γάμους. Βέβαια, έχω πολύ καλή σχέση με τους πρώην συζύγους μου. Ο ένας, μάλιστα, είναι και ο πατέρας των παιδιών μου. Δεν άφησα να αλλοιωθεί η σχέση. Και όλο αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την κακοποιημένη γυναίκα, που έγραψα και υποδύομαι στους «Καθρέφτες»…
Ήταν εκείνη η στιγμή, ίσως, που αντιμετωπίσατε το είδωλό σας στον καθρέφτη και «γεννήθηκε» το συγκεκριμένο θεατρικό έργο;
Ναι. Η τουαλέτα -το αναφέρω και στο έργο- είναι ο χώρος που πήγαινα πάντα για να μην με δουν τα αγόρια μου να κλαίω, να παραπονιέμαι. Ο χώρος για να κρύβω και να φανερώνω, να βάφομαι και να ξεβάφομαι. Όλα εκεί τα έκανα.
Τη στιγμή που ένιωσα ότι ήταν πολύ ασφυκτική η ζωή μου με τον μπαμπά των αγοριών μου -ένιωθα πως, ξαφνικά, απέκτησα και τρίτο γιο και δεν ήθελα, ήθελα σύζυγο και εραστή- έτσι όπως κοίταζα τον εαυτό μου στον καθρέφτη, θαρρείς και κάτι μαγικό συνέβη· έβγαιναν όλα τα πρόσωπά μου επάνω σε εκείνη την απεικόνιση και έβλεπα τον εαυτό μου από την εφηβική ηλικία μέχρι τα σαράντα πέντε, που είχα φτάσει. Έλεγα: «What the fuck are you doing? You are not happy!». Δεν ήθελα να μην είμαι χαρούμενη!
Είναι ένα έργο, που έχει να κάνει με την ενδοοικογενειακή βία. Θα δεις τη μαμά σου, τη θεία σου, τον εαυτό σου· έχει πολλές πτυχές της γυναίκας. Ένας ρόλος «παλεύει» με την κατάθλιψη και παίρνει, τελικά, τα ηνία στα χέρια της.
Το θεατρικό γράφτηκε ακριβώς πριν από έντεκα χρόνια, αμέσως μόλις χώρισα. Όταν χρειάστηκε να το κάνω revise, ξαναείδα το κείμενο και έπαθα σοκ. Άλλαξα πολλά πράγματα, γιατί άλλαξα εγώ!
Από ποιους συγγραφείς θα λέγατε ότι έχετε επηρεαστεί;
Η αγαπημένη μου είναι η Μάγια Αγγέλου. Έχω επηρεαστεί από τον Όσκαρ Ουάιλντ, τη Βιρτζίνια Γουλφ και την ποιήτρια, Κική Δημουλά. Ήμουν και στην αναγόρευσή της.
Σε κάποια σημεία του έργου, μάλιστα, χρησιμοποιώ ατάκες της από συνέντευξη που είχε παραχωρήσει.
Η λέξη «συγγράφω» εμπεριέχει το πρόθημα «συν», που σημαίνει ότι γίνεται μαζί με κάποιον άλλον. Εσείς, γράφετε με το μυαλό στον ηθοποιό ή στον θεατή;
Όσο περίεργο κι αν σου φανεί αυτό, ο συν-γραφέας μου είναι η μουσική. Δεν μπορώ να γράψω χωρίς μουσική, Δέσποινα.
Πρέπει πρώτα να εμπνευστώ, να ακούσω κάτι, να μου ‘ρθει μια εικόνα και μετά συνομιλώ με την ψυχή μου. Εκείνη την ώρα δεν το κάνω επειδή θα «ανέβει» στο θέατρο.
Οι μαθητές σας πώς αντιμετωπίζουν αυτό το «πάντρεμα» τέχνης και διδασκαλίας; Πώς αντιμετωπίζουν, ας πούμε, τις αγγλικές θεατρικές φόρμες ή και το χιούμορ;
Κάποια από τα παιδιά το χαίρονται. Άλλα, που δεν έχουν σχέση με την τέχνη, είναι αδιάφορα.
Ακόμα και σε αυτά, όμως, αρέσει να ακούν τις επιπλέον πληροφορίες που θα πω. Αρκεί, που έστω παίρνουν τη γνώση ή το ερέθισμα.
Ποιο έργο θεωρείτε «must», για να κατανοήσει ένα παιδί τον λόγο στην τέχνη;
«Το Ξύπνημα της Άνοιξης». Πραγματεύεται τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα ενός εφήβου και τα παραθέτει με πολύ όμορφο τρόπο, με τη διαφορετικότητα, με τον σεβασμό.
Όταν το παιδί βρίσκεται σε ένα περιβάλλον που μπορεί να σεβαστεί ό, τι έχει να κάνει με την ψυχή του και να μην νομίζει ότι είναι ανώμαλο, διεστραμμένο, παράξενο, αλλά να αφήσει στη φύση την πορεία του χωρίς όλο αυτό να διαστρεβλώνεται και να γίνεται άσχημο, γεννιούνται οι υγιείς προσωπικότητες.
Πληροφορίες
«Καθρέφτες», της Άντας Τσεσμελή Edwards
Δημοτικό Θέατρο «Μελίνα Μερκούρη», Καλαμαριά
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 25/04, Σάββατο 26/04 & Κυριακή 27/04 στις 21:00
Είσοδος ελεύθερη (προαπαιτείται η ηλεκτρονική κράτηση θέσεων μέσω ticketservices.gr)
Υπό την αιγίδα του Δήμου Καλαμαριάς
Αντί αντιτίμου, όσοι επιθυμούν, μπορούν να προφέρουν τρόφιμα, είδη καθαριότητας και ατομικής υγιεινής για το Κοινωνικό Παντοπωλείο του Δήμου
Συντελεστές
Κείμενο – Σκηνοθεσία: Άντα Τσεσμελή Edwards
Τεχνική επιμέλεια: Παναγιώτης Κουντουράς
Διανομή
Κασσάνδρα Δημοπούλου (Malena Conti)
Δέσποινα Γωνιάδου (Κορίνα Παπαδάκη)
Άντα Τσεσμελή Edwards (Linda Anderson)