Άννα Βαγενά στο TheOpinion: «Η δημιουργία είναι το βάλσαμο για τις ψυχές μας»

«Αέρα» Σμύρνης αλλά και Θεσσαλίας φέρνει η Άννα Βαγενά επί σκηνής του Θεάτρου Αμαλία, σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας δύο διαφορετικών μονολόγων· με τον «Γάμο», στις 20/10, και την «Αγγέλα Παπάζογλου», στις 21 & 22/10.

Την περίοδο αυτήν, η Άννα Βαγενά καταπιάνεται, θεατρικά, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με τέσσερις μονολόγους. Γεγονός που ερμηνεύεται, στο σύνολό του, ως επτά ώρες κείμενο. 

«Δεν είναι εύκολο αυτό. Ευτυχώς είχα πάντα μια ευκολία στην εκμάθηση των κειμένων και διαπιστώνω ότι, παρά την ηλικία μου, κρατάω τη μνήμη μου. 

Η δημιουργία, με την όποια της μορφή, είναι το βάλσαμο για τις ψυχές μας. Και να σκεφτόμαστε, όπως έλεγε κι ο άντρας μου ο Λουκιανός, ότι: “Η ζωή δεν είναι πρόβλημα που μας δίνεται, είναι προνόμιο”», επισημαίνει στο TheOpinion.

Η θεατρική φιγούρα της «Αγγέλας Παπάζογλου» μετράει 24 χρόνια ζωής. Με θεατές οι οποίοι -όπως παραδέχεται η Άννα Βαγενά- έχουν ήδη δει την παράσταση, να επιστρέφουν και πάλι. 

Από την άλλη, η Λενάκη -από τον «Γάμο» της Βάσας Σολωμού Ξανθάκη- ίσως να μην μας είναι κάποιο οικείο πρόσωπο εκ πρώτης ματιάς. Αλλά, σίγουρα, θα αναγνωρίσουμε σε αυτήν στοιχεία από την ιστορία των γιαγιάδων μας, οι μικρότεροι, και των μανάδων οι μεγαλύτεροι. 

Κυρία Βαγενά, οι ιστορίες της Μικρασιάτισσας Αγγέλας Παπάζογλου και της Λενάκης από τη Θεσσαλία, «ζωντανεύουν» μέσα από το σκηνοθετικό και υποκριτικό σας βλέμμα.

Είναι η έβδομη ή όγδοη φορά που έρχομαι στη Θεσσαλονίκη, αυτά τα 24 χρόνια που παίζεται η «Αγγέλα». Και υπάρχουν άνθρωποι που έρχονται κάθε φορά. Είναι φοβερό!

Την Αγγέλα πρέπει να τη βλέπουν και οι νέοι, είναι μάθημα ιστορίας. Η Αγγέλα είχε κυρίως την έγνοια να απευθυνθεί στους νέους ανθρώπους. «Να γράψω ένα βιβλίο, να το διαβάζουν οι νέοι, να μαθαίνουν να αγαπούν τη ζωή κάθε μέρα και πιο πολύ», λέει. 

Θέλω να το βλέπουν και νέοι άνθρωποι. Κι όταν το βλέπουν, συγκλονίζονται. Παρότι τα βιώματά τους είναι τελείως διαφορετικά από αυτά που περιγράφει η Αγγέλα. Το ένστικτο, αν θέλετε, και η ιστορική μνήμη…

Η Λενάκη αντικατοπτρίζει όλες τις αγρότισσες, περισσότερο των περασμένων χρόνων. Αυτές που ήταν οι μανάδες μας, οι γιαγιάδες μας… Οι οποίες έζησαν πολύ σκληρές ζωές στα χωριά. Μην ξεχνάμε ότι σήκωναν το βάρος όλης της οικογένειας και, συχνά, και δύο οικογενειών. Πολλές από αυτές ήταν νύφες και υπηρετούσαν πεθερές, πεθερούς, παιδιά… Γένναγαν πολλά παιδιά τότε, και πήγαιναν και στο χωράφι και στα ζώα. Πόσες γέννησαν κάτω απ’ τα δέντρα και μέσα στα καλαμπόκια… Αυτό είναι η Λενάκη. Αγρότισσα και μάνα. Ελληνική μορφή κι αυτή, όπως και η Αγγέλα.

Συγκινούμαι πάρα πολύ και με τη Λενάκη. Ήταν, επίσης, υπαρκτό πρόσωπο. Έζησε στη Θεσσαλία, στα Αμπελάκια. Και είχε την ατυχία, λόγω αλκοολικού πατέρα, να γεννά κωφάλαλα παιδιά. Οπότε, τίθενται και τα θέματα της αναπηρίας, της κληρονομικότητας, το πώς οι μικρές κοινωνίες και, δυστυχώς ακόμη και σήμερα, δεν ενσωματώνουν εύκολα τους ανθρώπους που έχουν κάποια αναπηρία. Όσο πιο μικρή είναι η κοινωνία τόσο πιο δύσκολη η ζωή τους, το ξέρετε αυτό…

Παρουσιάζουν, ενδεχομένως, κάποια κοινά χαρακτηριστικά αυτές οι δύο γυναίκες;

Η Αγγέλα ήταν πιο αγωνίστρια. Πιο εξωστρεφής, θα έλεγα, και πιο δυναμική. Αν και οι δύο συνέπεσαν ηλικιακά, η Αγγέλα ξεκίνησε από μια κοινωνία πολύ κοσμοπολίτικη. Τη Σμύρνη. Ήταν πιο χειραφετημένη, ακριβώς αυτήν είναι η λέξη.

Η Λενάκη ήταν κι αυτή πολύ δυνατή γυναίκα. Αυτό είναι και το κοινό τους. Αλλά όλο αυτό ήταν υπόκωφο, γιατί έζησε πολύ μεγάλη καταπίεση. Μια τελείως αντίθετη κοινωνική συνθήκη. 

Κι οι δυο, όμως, είχαν την πίστη, τη δύναμή τους, την αντοχή και το κουράγιο να το παλέψουν.

Τελικά, αυτήν η αγάπη και επιστροφή στη λογοτεχνία είναι…οικογενειακό γνώρισμα;

Από μικρό παιδί διάβαζα πάρα πολύ. Πέρασα ώρες ατελείωτες διαβάζοντας λογοτεχνία στη δημοτική βιβλιοθήκη της πόλης μου, της Λάρισας, εκεί που μεγάλωσα. Βεβαίως και στο σπίτι είχαμε βιβλία, αλλά τα είχα διαβάσει όλα. Φυσικό είναι, λοιπόν, τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα τέτοιο περιβάλλον, να στρέφονται προς τις συνήθειες των γονιών τους. 

Καθώς αναφερθήκατε σε αυτό, θέλω να πω ότι, πραγματικά, και στο «Μαράν Αθά», η Γιασεμί –το είδαν οι θεατές και στη Θεσσαλονίκη- ήταν συγκλονιστική και την τίμησαν με την παρουσία τους. Χαίρομαι πάρα πολύ –σίγουρα ο κάθε γονιός καμαρώνει για το παιδί του- που η Γιασεμί είναι τόσο καλή ηθοποιός. Και, ίσως, και καλύτερη από ‘μένα. Γιατί όχι;

Και δεν το λέω εγώ, το λέει ο κόσμος πολλές φορές. Μου έχουν πει: «Αυτή είναι καλύτερη από ‘σας». Αυτό, απαντάω, θέλω κι εγώ. 

Θα μου επιτρέψετε να σας απευθύνω μια ερώτηση, που έκανα και στην ίδια πρόσφατα: στην παρούσα φάση, σε επαγγελματικό πλαίσιο, ποια συμβουλεύει ποια περισσότερο;

Τώρα, με συμβουλεύει η Γιασεμί πιο πολύ. Από μωρό παιδί είχε μια ωριμότητα απίστευτη! Όχι ότι εγώ δεν είμαι ώριμη, αλλά έχω έναν παρορμητισμό, θα έλεγα, και μια παιδικότητα ακόμη και σε αυτήν την ηλικία. Και προσπαθεί να μου τα «τιθασεύσει». 

Αλλά, επαγγελματικά, βεβαίως έχει η καθεμία τον δρόμο της. Και πολλές φορές συγκρουόμεθα. Αυτό είναι φυσικό, αλίμονο! Και με τους συνεργάτες, γενικότερα, δεν έχεις πάντα την ίδια γνώμη. Και η αντίθεση, όμως, γεννά ωραία πράγματα. 

Έχετε κι έναν κοινό τόπο, μια βάση από όπου ξεκινάτε τις καλλιτεχνικές σας «αναζητήσεις»… Αναφέρομαι στο «Μεταξουργείο».

Είναι το ορμητήριό μας για να φεύγουμε προς τα έξω το «Μεταξουργείο». Εγώ, ξέρετε, γι’ αυτό έκανα το Θεσσαλικό Θέατρο· για να γυρίζω στην περιφέρεια, στα χωριά… Λατρεύω τις περιοδείες. 

Αγαπώ πολύ και τη Θεσσαλονίκη, δεν είναι κοινότυπο αυτό να το πω. 

Και παρότι δεν δίνετε, πια, το «παρών» στη Βουλή, η ενασχόληση με τα κοινά δεν σταματά. Έτσι δεν είναι;

Εγώ κυρίως είμαι, αυτό που λέμε, ενεργός πολίτης. Δεν αισθάνομαι κάτι άλλο. Και στη Βουλή δεν αισθανόμουν κάτι διαφορετικό. Ένιωθα τεράστια τιμή αλλά και ευθύνη. Αναρωτιόμουν αν αξίζω την τιμή να φθάνω στο μεγαλύτερο θεσμικό όργανο της χώρας, σε μια δημοκρατία, και να ανεβαίνω σε αυτό το βήμα και να απευθύνομαι.

Δεν ξέρω… Μπορεί να είμαι ρομαντική, αλλά το θεωρώ πολύ μεγάλη τιμή το ότι πέρασα οκτώ χρόνια από το Ελληνικό Κοινοβούλιο. 

«Ο Γάμος», της Βάσας Σολωμού Ξανθάκη

Πληροφορίες

Θέατρο Αμαλία (Αμαλίας 71, Θεσσαλονίκη)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή, 20 Οκτωβρίου στις 21.00

Εισιτήρια: 15€ Γενική Είσοδος – 13€ Μειωμένο (Ανέργων, Φοιτητών, ΑμεΑ)

Προπώληση εισιτηρίων: more.com, ταμείο Θεάτρου Αμαλία

Τηλέφωνο κρατήσεων: 231 084 2509

Συντελεστές

Θεατρική προσαρμογή – σκηνοθεσία – ερμηνεία: Άννα Βαγενά

«Αγγέλα Παπάζογλου»

Πληροφορίες

Θέατρο Αμαλία (Αμαλίας 71, Θεσσαλονίκη)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Σάββατο 21/10 & Κυριακή 22/10 στις 21.00

Εισιτήρια: 15€ Γενική Είσοδος – 13€ Μειωμένο (Ανέργων, Φοιτητών, ΑμεΑ)

Προπώληση εισιτηρίων: more.com, ταμείο Θεάτρου Αμαλία

Τηλέφωνο κρατήσεων: 231 084 2509

Διάρκεια Παράστασης: 90’

Συντελεστές

Τον ρόλο της Αγγέλας ερμηνεύει η Άννα Βαγενά 

Στον ρόλο της αναγνώστριας η Ασπασία Μπατατόλη

Επιλογή κειμένου από το βιβλίο του Γιώργη Παπάζογλου: «Ονείρατα της άκαυτης και της καμμένης Σμύρνης»

Σκηνοθεσία: Λάμπρος Λιάβας – Άννα Βαγενά

Μουσική επιμέλεια: Λάμπρος Λιάβας

Σκηνικά – κοστούμια: Μάριος Σπηλιόπουλος

Παραγωγή: Θέατρο Μεταξουργείο

*Η τρίτη και προγραμματισμένη παράσταση της Άννας Βαγενά για το Σάββατο 21/10, το «Βεραμάν φόρεμα», ακυρώθηκε για τεχνικούς λόγους και αντικαταστάθηκε από μία επιπλέον παράσταση «Αγγέλα Παπάζογλου».