Αλέξανδρος Μιχαήλ στο TheOpinion: «Πάντα “πέφτουν” οι μάσκες»

Οι «Μάσκες Νυκτός», σε σύλληψη και σκηνοθεσία Αλέξανδρου Μιχαήλ, παρουσιάζονται στο Θέατρο Τ κάθε Δευτέρα και Τρίτη, έως τις 18 Ιουνίου.

Πέρυσι, κυκλοφορούσε ως ο άνθρωπος-«σκιά» στους δρόμους και τα στενά της Θεσσαλονίκης, προκαλώντας τις ποικίλες αντιδράσεις των περαστικών.

Το διάστημα αυτό, ο Αλέξανδρος Μιχαήλ μας υποδέχεται στο θεατρικό του «σπίτι» και μας προσκαλεί να εξερευνήσουμε έναν κόσμο, βασισμένο στα αληθινά όνειρα και τα προσωπικά βιώματα των οκτώ ηθοποιών του θιάσου…

Αλέξανδρε, πώς θα περιέγραφες τον εαυτό σου ως καλλιτέχνη;

Είμαι ένας καλλιτέχνης που κινείται ανάμεσα στο σωματικό θέατρο, την performance και την εικαστική εγκατάσταση. Έτσι θα προσδιόριζα τον εαυτό μου.

Και θα έλεγα ότι, αυτά τα τρία, «συνομιλούν» διαρκώς. Δηλαδή, μέσα στο θέατρο φέρνω τα στοιχεία της performance ή την εικαστικότητα. Μέσα στις εικαστικές εγκαταστάσεις φέρνω το θεατρικό στοιχείο ή την performance. Και στην performance φέρνω το θεατρικό στοιχείο επίσης.

Μου αρέσει να κάνω διαφορετικά πράγματα και να χρησιμοποιώ διαφορετικά μέσα, γιατί αυτό μου δίνει μεγαλύτερη «ελευθερία». Και ανάλογα με το τι είναι αυτό που θέλει να εκφραστεί κάθε φορά, επιλέγεται το μέσο. Ή, πολλές φορές, το μέσο καθορίζει το τι είναι αυτό που θα εκφραστεί. 

Η έδρα σου είναι η Θεσσαλονίκη, έτσι;

Ζω στη Θεσσαλονίκη, ναι. Από το ’13 που επέστρεψα από το Λονδίνο, κινούμαι και σε άλλες πόλεις και στο εξωτερικό. Αλλά τα τελευταία χρόνια, από την καραντίνα και μετά, κυρίως στη Θεσσαλονίκη.

Και πίσω από το θεατρικό εγχείρημα «Μάσκες Νυκτός», «κρύβεται» ο vatiras…

Ο φορέας vatiras είναι, καταρχάς, Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία η οποία αναλαμβάνει και την παραγωγή του εγχειρήματος. Είναι, ωστόσο, και μία ομάδα δημιουργική και ερευνητική, που έχει προκύψει από τα εργαστήρια στο Θέατρο Τ, στα οποία έχω τη διεύθυνση εδώ και αρκετά χρόνια. 

Είναι μια ομάδα παιδιών, που με τα περισσότερα έχουμε δουλέψει αρκετά χρόνια μαζί κι έχουμε περάσει από πολλά διαφορετικά είδη θεάτρου κι εκπαίδευσης· από buffon, από κλόουν, γκροτέσκ, από πολύ έντονη σωματικότητα, από σωματική κωμωδία. 

Οι «Μάσκες Νυκτός», στην ουσία, είναι ένα απαύγασμα αυτών των χρόνων και μια συνθήκη που μας επιτρέπει, εφόσον υπάρχει αυτήν η εκπαίδευση στο σώμα όλων, να μπορούμε να δημιουργήσουμε και κάτι που έχει μεγαλύτερες αξιώσεις. 

Πέρα από το πλαίσιο της Ανοιχτής Θεατρικής Σκηνής όπου παρουσιάστηκε η παράσταση, μπορούμε να πούμε ότι τώρα, πια, βρήκε μια πιο «οικογενειακή» σκεπή να στεγαστεί.

Ναι, στο Θέατρο Τ. Σίγουρα, είναι ένα «σπίτι» για μένα.

Πρόκειται για ένα έργο, λοιπόν, που δεν βασίζεται σε κάποιο κείμενο. Αλλά σε πραγματικά όνειρα και βιώματα των συντελεστών, τα οποία εκδηλώνονται μέσω της έντονης σωματικότητας. 

Αφετηρία μας ήταν το προσωπικό υλικό των ηθοποιών, το οποίο επεξεργαστήκαμε, μετουσιώσαμε, αυτοσχεδιάσαμε, δομήσαμε μέχρι να προκύψει η παράσταση και η κάθε σκηνή που την αποτελεί. 

Ήταν μια πολύ δημιουργική και καλλιτεχνικά ελεύθερη διαδικασία, με πολύ «χάος»· ξεκίνησε από ένα πολύ μεγάλο δημιουργικό «χάος» και κατέληξε σε μια πολύ υψηλά «κουρδισμένη» φόρμα.  

Υπάρχει πολλή δουλειά πίσω από, φαινομενικά, απλά πράγματα και πολύ έντονο το τεχνικό στοιχείο, ώστε να είναι κάτι «καθαρό» και εύληπτο από όλους. 

Με την παραδοχή ότι, μέσα από την τέχνη του θεάτρου, ο ηθοποιός «εκτίθεται», πώς ήταν η διαδικασία μετουσίωσης του προσωπικού αυτού υλικού σε θεατρική πράξη;

Είναι, σίγουρα, κάτι ενδιαφέρον και μια πολύ ιδιαίτερη εμπειρία για όλους. Για μένα, είναι μια διαδικασία που έχω κάνει πολλές φορές, στο παρελθόν, καλλιτεχνικά. Έχω δουλέψει πολλές φορές με μεγάλα σύνολα και με το προσωπικό υλικό των συμμετεχόντων. 

Και το τελικό αποτέλεσμα, που ακόμα κι αν είναι βαθιά επεξεργασμένο και μη αναγνωρίσιμο, πάντα «κουβαλάει» αυτό το προσωπικό στοιχείο, την ευαλωτότητα, την ευαισθησία αυτού του υλικού. Φυσικά, κινούμαστε πολύ προσεκτικά και φροντίζουμε η «έκθεση» να γίνεται με την καλή έννοια. Να μην γίνεται ποτέ κάτι τραυματικό. Δεν είναι, δηλαδή, ότι θα εκθέσουμε κάποιον πραγματικά.

Πρόκειται για μια λεπτή ισορροπία το να αξιοποιείς το προσωπικό υλικό χωρίς να εκθέτεις, με άσχημο τρόπο, το βίωμα και τα συναισθήματα του καθενός. Αλλά, επειδή το γνωρίζω ως διαδικασία και ξέρω να αποφεύγω τους «κινδύνους», το κάναμε πολύ αρμονικά. 

Οι μάσκες τι ρόλο παίζουν;

Για κάποιον λόγο είναι και στον τίτλο… Υπάρχουν αρκετές μάσκες μέσα στην παράσταση· μάσκες διαφορετικές μεταξύ τους, από διαφορετικά υλικά και με διαφορετική θεατρική λειτουργία η καθεμία. 

Η μάσκα, για μένα, είναι κομβικό στοιχείο του θεάτρου. Ήταν κομβική στη δική μου εκπαίδευση, στο σωματικό θέατρο. Αλλά είναι κι ένας πολύ μεγάλος «δάσκαλος», πρώτα απ’ όλα, κι ένας πολύ μεγάλος καταλύτης· μια μάσκα αποκαλύπτει και αποκρύπτει, ταυτόχρονα, διαφορετικά στοιχεία και «ανοίγει» ένα άλλο σύμπαν και πολλές άλλες θεατρικές δυνατότητες, που δεν θα είχαμε χωρίς αυτήν. 

Αλλά λειτουργεί και σαν μεταφορά. Για μένα, όλο το θέατρο είναι μια «μάσκα». Κάθε φόρμα είναι, στην ουσία, ένα καλούπι, μια μάσκα που καλούμαστε να φέρουμε στη ζωή. 

Θα «πέσουν» τελικά;

Πάντα «πέφτουν» οι μάσκες. Την κατάλληλη στιγμή.

Καθώς μιλάμε για μια μη πεπατημένη θεατρική «συνταγή» για τα δεδομένα μας, τι είναι αυτό που εισπράττεις από τον κόσμο;

Μέχρι τώρα, έχουμε εισπράξει πολύ μεγάλο ενθουσιασμό και κάποια απορία επίσης. Κάποιοι αισθάνονται αμηχανία, καθώς δεν ξέρουν πώς να σταθούν απέναντι σε αυτό το «παράξενο» πράγμα που βλέπουν. 

Την καταλαβαίνω αυτήν την αμηχανία. Αλλά είναι ένα είδος θεάτρου που, ουσιαστικά, προσκαλεί τον θεατή να συνδημιουργήσει το νόημα μέσα στην παράσταση. Αποφεύγει να του εξηγήσει πράγματα, δεν θέλει να του διδάξει τίποτα. Μέσα από μια πολύ μεγάλη «ελευθερία», τον προσκαλεί να σταθεί απέναντι στο υλικό αυτό όπως ο ίδιος αισθάνεται και να αφεθεί σε μια εμπειρία. Είναι μια παράσταση που δεν απευθύνεται στο λογικό κομμάτι του θεατή, αλλά στο ασυνείδητο και στο συναίσθημα. 

Εύχομαι ο κόσμος να ενδιαφερθεί να έρθει να δει αυτήν την παράσταση. Όχι απλώς επειδή είναι διαφορετική, αλλά γιατί του παρέχουμε μια ευκαιρία να κοιτάξει το θέατρο αλλιώς και να συσχετιστεί, ως θεατής, με μια θεατρική παράσταση με έναν διαφορετικό τρόπο από αυτόν που είναι συνηθισμένος. Για μένα, αυτό, είναι ένα «δώρο».

Δεν είναι, φυσικά, για όλους αυτό το «δώρο», δεν είναι κατάλληλο για όλους. Αλλά νομίζω ότι είναι φτιαγμένο, πραγματικά, για τον καθένα. Είναι φτιαγμένο με πολλή φροντίδα κι ευαισθησία, ώστε να μπορέσει ο καθένας να το προσλάβει εφόσον είναι «ανοιχτός» να το προσλάβει. 

Είναι ένα «ζωντανό» πράγμα το θέατρο κι ειδικά αυτό το είδος, που κινείται σε περιοχές πολύ μικρής ασφάλειας και μεγάλης τόλμης. Είναι μια ευκαιρία να δοκιμάσουμε όλοι τους εαυτούς μας σε κάτι διαφορετικό. 

Πληροφορίες

«Μάσκες Νυκτός»

Θέατρο Τ (Αλ. Φλέμινγκ 16, Θεσσαλονίκη)

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα 10/06 & Τρίτη 11/06 στις 21.30, Δευτέρα 17/06 & Τρίτη 18/06 στις 21.30

Εισιτήρια: 12€ κανονικό, 10€ μαθητών – φοιτητών – ανέργων – ΑμεΑ – πολυτέκνων – άνω των 65, 8€ θεατρικές ατέλειες

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: more.com

Πληροφορίες – Κρατήσεις: 231 085 4333

Διάρκεια: 70’ (χωρίς διάλειμμα)

Δεν επιτρέπεται η είσοδος στο θέατρο μετά την έναρξη της παράστασης

Το Θέατρο Τ είναι προσβάσιμο σε αναπηρικά αμαξίδια

Ταυτότητα παράστασης

Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Δραματουργική επιμέλεια: Αλέξανδρος Μιχαήλ

Σκηνικό – Κοστούμια: Μαρία Καραδελόγλου

Σχεδιασμός φωτισμών: Σωτήρης Ρουμελιώτης

Επιμέλεια μουσικής – Διασκευές – Πλήκτρα: Αλέξανδρος Μιχαήλ

Sound editing: Μάριος Β. Αποστολακούλης

Κατασκευή σκηνικού: Γιώργος Μαυρόπουλος

Επικοινωνία: Λία Κεσοπούλου

Οπτική επικοινωνία (φωτογραφίες, video, αφίσα): Χρήστος Κυριαζίδης

Οργάνωση παραγωγής: vatiras

Παίζουν

Κωνσταντίνος Δράκος – Μυσιρλόπουλος

Γιώργος Νέστωρας

Εύα Τσακίρη

Mαρία Φαμιλίτου

Αναστάσης Φιλοξενίδης

Μαρία Κυριακή Φωτιάδου

Μαρία Χασεκίδου

Μέλινα Ψαροπούλου